Το ξαναείδαμε σήμερα για πολλοστή φορά … ταινία μιας “άλλης” εποχής του ελληνικού σινεμά. Η ιστορία αφηγείται τον παράφορο έρωτα, που γεννιέται ανάμεσα σ’ ένα νεαρό συγγραφέα, τον Παύλο, και την κόρη της σπιτονοικοκυράς του. Ένας έρωτας φλογερός, νεανικός, παθιασμένος, καταδικασμένος, όμως _όχι τυχαία, μέσα στα “στενά” δρομάκια της πανέμορφης Ύδρας, έρωτας, που θα συντριβεί από τον πουριτανισμό της επαρχίας που θα “πνιγεί” στα καθαρά νερά του γραφικού λιμανιού του νησιού. Πρόκειται για μια σύγκρουση των αρχαϊκών ηθών μιας κοινωνίας με την “ελευθεριότητα” των πρωτευουσιάνων, των δεσμεύσεων με την γνήσια αγάπη. Το θέμα του σαρκικού πόθου της ενοχής και της εξιλέωσης μέσα από τη θυσία θα πάρουν μια μορφή αρχαίας ελληνικής τραγωδίας. “Το κορίτσι με τα μαύρα”, διακρίθηκε στο Φεστιβάλ των Καννών (υποψηφιότητα για Χρυσό Φοίνικα), πήρε Ασημένιο Βραβείο στο Φεστιβάλ Κινηματογράφου της Μόσχας και Χρυσή Σφαίρα ως καλύτερη ξένη ταινία από την Επιτροπή Ανταποκριτών Ξένου Τύπου στην Αμερική το 1957, υμνήθηκε από τους κριτικούς και κυρίως αγαπήθηκε από το κοινό (σινεφίλ και μη). Τέλος _σημείο γραφής, είναι ένα έργο που άντεξε στο χρόνο.
Γράφει ο // Αστέρης Αλαμπής _Μίδας
Ο σκηνοθέτης, Μιχάλης Κακογιάννης, γεννήθηκε στη Λεμεσό το 1922 και σπούδασε νομικά και υποκριτική τέχνη στο Λονδίνο, όπου έμενε αποκλεισμένος από τον πόλεμο. Εργάστηκε στο BBC, εμφανίστηκε ως ηθοποιός στη “Σαλώμη” του Όσκαρ Γουάιλντ και, το 1951, στράφηκε οριστικά προς τη σκηνοθεσία. Η πρώτη ταινία που γύρισε στην Ελλάδα ήταν το υπέροχο “Κυριακάτικο ξύπνημα” και έπειτα ακολούθησε η αλησμόνητη “Στέλλα” που προβλήθηκε στο Φεστιβάλ των Καννών και σημείωσε μεγάλη επιτυχία. Με την παρουσίαση της ταινίας του “Το κορίτσι με τα μαύρα” (1956), ο Κακογιάννης καθιερώθηκε διεθνώς ως ο πιο σημαντικός και ο πιο γνωστός Έλληνας σκηνοθέτης. Αργότερα, γύρισε το “Τελευταίο ψέμα“, έργο που δείχνει τη στροφή που κάνει ο σκηνοθέτης προς τη σκληρή κριτική και την οδυνηρή ανατομία της ανώτερης αθηναϊκής κοινωνίας, που πασχίζει να κρύψει τα εσωτερικά της, τα μυστικά της, τις ενοχές της, την παρακμή της, πίσω από μια δήθεν αστραφτερή και ψεύτικη επιφάνεια.. Ο Κακογιάννης ασχολήθηκε και με τη θεατρική σκηνοθεσία, τόσο στην Αθήνα, “Μια γυναίκα χωρίς σημασία” του Γουάιλντ, “Γυάλινος κόσμος” του Τένεσι Γουίλιαμς στη Νέα Υόρκη, όσο με την “Ιφιγένεια” εν Αυλίδι και τις “Βάκχες” του Ευριπίδη στο Παρίσι, στο Δουβλίνο και το Σπολέτο.
Μιχάλης Κακογιάννης από τους σημαντικότερους σκηνοθέτες του ελληνικού σινεμά
Από τον Οκτώβριο του 2023, οι δολοφονικές ισραηλινές επιθέσεις έχουν σκοτώσει περισσότερα από 17.800 παιδιά και έχουν αφήσει πολλούς νεαρούς επιζώντες μόνιμα με ουλές, τραύματα,…
Έλλη Λαμπέτη
Η πρωταγωνίστρια μαζί με τον Δημήτρη Χορν “Στο κορίτσι με τα μαύρα”, γεννήθηκε στα Βίλλια της Αττικής το 1926. Φοίτησε στη Δραματική Σχολή που είχε ιδρύσει η Μαρίκα Κοτοπούλη και 15χρονη ακόμη μαθήτρια πρωτοεμφανίστηκε στο “Ταξίδι γάμου” του Κάρλος ντε Φρις. Η Λαμπέτη έφερε στο νεοελληνικό θέατρο τον αέρα της μοντέρνας υποκριτικής τέχνης. Δεν υποκρινόταν. Ζούσε το ρόλο. Και τον ζούσε με άνεση, με αφέλεια, με ειλικρίνεια, με ρυθμό, με πάθος και, κυρίως, ακολουθούσε το αλάθητο θεατρικό της ένστικτο της. Διέθετε μια έντονη, αλλά ταυτόχρονα ανάλαφρη σκηνική παρουσία, μια εξαιρετική χορευτική κίνηση, συνδυάζοντας το ρομαντισμό και το ρεαλισμό σε μια εξαιρετική σύνθεση, που έμοιαζε περισσότερο με ποίημα. Η Έλλη Λαμπέτη είχε παντρευτεί τον Μάριο Πλωρίτη τον Αύγουστο του 1950 και χώρισε τρία χρόνια αργότερα. Για πολύ καιρό, εκείνη και ο Δημήτρης Χορν θεωρήθηκαν το δημοφιλέστερο θεατρικό ζευγάρι στη σκηνή. Για τη ζωή δεν είμαστε σε θέση να γνωρίζουμε. Εκείνο που είναι σίγουρο είναι ότι, την άνοιξη του 1959, η Έλλη Λαμπέτη εγκατέλειψε το θέατρο και ακολούθησε στην Αμερική τον Αμερικανό συγγραφέα Φρέντερικ Γουέκμαν, τον οποίο παντρεύτηκε. Το 1976 ο γάμος διαλύθηκε και τυπικά.
Η Έλλη είχε προσβληθεί από καρκίνο το 1966. Ακολούθησε μια περίοδος τραγικών εμπειριών στην προσωπική της, αλλά και οικογενειακή της ζωή και, τέλος, ήρθε – τι άλλο; – το τέλος. Πέθανε το 1983 στη Νέα Υόρκη. Στη μνήμη μας θα μείνει πάντα νέα και δροσερή. Μια γυναικεία φιγούρα με πυκνά μαύρα μαλλιά, με χορευτική κίνηση, με κάποια παράξενη γοητεία στη φωνή και με μάτια δυο τεράστιες σκούρες πεταλούδες. Θα μείνει ως μια μεγάλη ηθοποιός, ως…
Το υπέροχο “κορίτσι με τα μαύρα”.
95λ, γυρίστηκε σχεδόν όλο (εκτός από κάποια εξωτερικά πλάνα που είναι γυρισμένα στον Πειραιά και στον Πόρο) στην πατρίδα των μεγάλων προεστών και καραβοκύρηδων της επανάστασης του Ανδρέα Μιαούλη, Κουντουριώτη, Κριεζή, Τσαμαδό, Σαχίνη, Τομπάζη, Σαχτούρη _με ότι αυτό σημαίνει για τους κατοίκους της εποχής σ΄ ένα αγνώριστο πολιτισμικά σήμερα νησί αλωμένο από την τουριστική ανάπτυξη. Γυρίστηκε χωρίς μέσα και εφέ, με μία μόνο κάμερα, παίζοντας με το ζουμ στα πρόσωπα _πρωταγωνιστές. Κάθε φορά που η κάμερα βρίσκεται έξω, στα πλακόστρωτα του νησιού, στα καφενεία ή στο ανοιχτό πέλαγος, μια ολόκληρη κοινωνία δείχνει το πιο αποκρουστικό πρόσωπό της πάνω στην ανθρώπινη αδυναμία – μια αντίθεση που κάνει την Ύδρα να φαίνεται ακόμη πιο όμορφη, γραφική και εκθαμβωτική μικρογραφία μιας Ελλάδας που πενθεί κάθε δευτερόλεπτο τη μοίρα του να «μαθαίνεις να μην έχεις όνειρα».
Μιχάλης Κακογιάννης (σενάριο και σκηνοθεσία), με πρωταγωνιστές: Έλλη Λαμπέτη, Δημήτρης Χορν, Γιώργος Φούντας, Ελένη Ζαφειρίου, Στέφανος Στρατηγός κά. Μουσική _αν και φέρνει λίγο σε Χατζηδάκι, Αργύρης Κουνάδης, Φωτογραφία Γουόλτερ Λάσαλι (Walter Lassally _1926-2017, Γερμανός κινηματογραφιστής, βρετανικής καταγωγής, περισσότερο γνωστός από την ταινία Αλέξης Ζορμπάς, με την οποία κέρδισε το Όσκαρ Καλύτερης Φωτογραφίας το 1964). Μοντάζ: Αιμίλιος Προβελέγγιος
Η Μαρίνα (Έλλη Λαμπέτη) ζει στην Ύδρα με την μητέρα της Φρόσω (Ελένη Ζαφειρίου) και τον αδερφό της Μήτσο (Ανέστης Βλάχος _εμφανίζεται σε μια δύο σκηνές μόνο). Η μητέρα της, ούσα χήρα, διατηρεί σχέση με τον νεότερό της Πανάγο (Στέφανος Στρατηγός) και γι’ αυτό έχει δώσει δικαιώματα στο νησί, κάτι που εξοργίζει το Μήτσο, ο οποίος θεωρεί ότι, σύμφωνα με τα ήθη της εποχής, οφείλει να υπερασπιστεί την τιμή της οικογένειας, πράγμα που επιλέγει κάνει ξυλοκοπώντας τη μητέρα του δημόσια. Στο σπίτι της οικογένειας επικρατεί μια τραγική κατάσταση, την οποία η Μαρίνα δεν μπορεί να διαχειριστεί.
Στο νησί έρχονται για διακοπές δύο φίλοι, ο Παύλος (Δημήτρης Χορν) και ο Αντώνης (Νότης Περγιάλης) και νοικιάζουν δωμάτια στο σπίτι της Μαρίνας. Ο Παύλος αρχίζει να δείχνει ενδιαφέρον προς τη Μαρίνα και οι δύο νέοι ερωτεύονται. Όμως ο Χρήστος (Γιώργος Φούντας), ένας ψαράς του νησιού, ερωτευμένος με τη Μαρίνα, κάνει ό,τι περνάει από το χέρι του για να την κατακτήσει. Η Μαρίνα τον μισεί, επειδή αυτός ήταν η αιτία για το σκοτωμό της μοναδικής και αγαπημένης μεγαλύτερής της αδερφής. Ο Χρήστος, καταστρώνοντας ένα σχέδιο με τους φίλους του, βγάζει τον πείρο από την βάρκα, με αποτέλεσμα να βυθιστεί και να πνιγούν τρία παιδάκια, από τα πολλά που πήρε για βόλτα ο Παύλος _πηγαίνοντας να συναντήσει την αγαπημένη του. Ύστερα από το ατύχημα, η Μαρίνα μαθαίνει ποιος ήταν ο υπαίτιος, απευθύνεται στον Χρήστο και τον αναγκάζει να παραδοθεί. Η ομολογία του θα απαλύνει τις τύψεις του Παύλου, αλλά η Μαρίνα _αν και τον αγαπάει τρελά, θα ζητήσει από τον Παύλο να φύγει από το νησί για να κάνει ένα νέο ξεκίνημα. Ο Παύλος θα συμφωνήσει _φαινομενικά, αλλά την επομένη το καράβι φεύγει χωρίς αυτό και ενώ η Μαρίνα ατενίζει με κενά μάτια το πέλαγος την πλησιάζει __τίτλοι τέλους (αφήνοντας υπονοούμενο πως θα ζήσει μαζί με τη Μαρίνα).
Με τη Μαρίνα που αρνείται πως η «αγάπη είναι χαρά», λέγοντας πως «όχι σ’ αυτό το σπίτι, μας έχει ρημάξει η ντροπή, το μίσος, ο θάνατος», δεν χρειάζεται κανείς να αναρωτηθεί αν η Ελλάδα της εποχής βρίσκει στο «Κορίτσι με τα Μαύρα» την πιο υψηλή (ακόμη και στα όρια της απόλυτης υπερβολής) μελοδραματική φωνή της, στο πρόσωπο της σπαρακτικής (σε κάθε σπασμό του προσώπου της) Έλλης Λαμπέτη όλη τη θλίψη μιας τραγικής μοίρας και στην κάθε άλλο παρά ηρωική Ύδρα ίσως το πρώτο καλοκαίρι που θα μπορούσε να είναι ξέγνοιαστο… «όσο βαστάει ένας περίπατος».
Διανομή
- Μαρίνα: Έλλη Λαμπέτη
- Παύλος: Δημήτρης Χορν
- Φρόσω: Ελένη Ζαφειρίου
- Χρήστος: Γιώργος Φούντας
- Αντώνης: Νότης Περγιάλης
- Μήτσος: Ανέστης Βλάχος
- Πανάγος: Στέφανος Στρατηγός
- κυρ-Αριστείδης: Νίκος Φέρμας
- χωροφύλακας: Θανάσης Βέγγος
Ο Μανώλης Κρανάκης γράφει στο Flix _πολύ εύστοχα για την Ύδρα: Η Ύδρα του Μιχάλη Κακογιάννη είναι ασπρόμαυρη, μελαγχολική, φτιαγμένη από ανομολόγητα μυστικά και μικρές ανθρώπινες ιστορίες, ένα «κορίτσι με τα μαύρα» από μόνη της, πανέμορφο, αγέρωχο, βαθιά πληγωμένο, παγιδευμένο μέσα σε ένα χωροχρόνο που ορίζεται από το ελληνικό φως για να «φωτίσει» τις σκιές μέσα από τις οποίες αναδύεται κάθε φορά πιο τραυματισμένη η επιθυμία για φυγή. Δεν είναι τυχαίο ότι ο Μιχάλης Κακογιάννης φυλάει τις μοναδικές στιγμές ευτυχίας για την ηρωίδα του, όταν αυτή είναι εγκλωβισμένη μέσα στο περασμένης αίγλης αρχοντικό ξενοδοχείο, με τα παράθυρα κλειστά αλλά τα αυτιά ανοιχτά στη δυνατή βοή που έρχεται απ’ έξω.
- «Θεωρώ αναπόφευκτη μια ολική καταστροφή»: Μια άγνωστη συνέντευξη του Μιχάλη Κακογιάννη
- Μιχάλης Κακογιάννης +
Μιχάλης Κακογιάννης 1955 Αρχείο ντοκιμαντέρ ΕΡΤ)) - Ίδρυμα Μιχάλης Κακογιάννης
Ηθοποιός σημαίνει φως και ο Δημήτρης Χορν το πρόσφερε υπηρετώντας το θέατρο και τον κινηματογράφο
