Πέντε πρώτες προβολές πριν την επίσημη πρεμιέρα
Ο πολυβραβευμένος (57 νίκες & 51 υποψηφιότητες) σκηνοθέτης της _γνωστός και για τα Ταξί στην Τεχεράνη _2015, Se rokh _2018 Offside _2006 Ο κύκλος _2000 κά, Jafar Panahi _Τζαφάρ Παναχί, έχει ταυτιστεί _από τους αστούς με τους αγώνες εναντίον του ιρανικού καθεστώτος.
Γράφει ο \\ Αστέρης Αλαμπής _Μίδας || 🎥
“Αρκούδες δεν Υπάρχουν”
No Bears / 2022 / 106λ
Ο Παναχί υποδύεται έναν κινηματογραφιστή που προσπαθεί να σκηνοθετήσει μια ταινία στην Τουρκία, ο οποίος αναγκάζεται να παραμείνει σε ένα ιρανικό χωριό κοντά στα σύνορα. Ενώ οι ηθοποιοί του ερμηνεύουν τη δική τους ιστορία απόπειρας διαφυγής στην Ευρώπη, ο Παναχί βρίσκεται αντιμέτωπος με τη δυσπιστία και τις τοπικές παραδόσεις στο χωριό όπου διαμένει.
Ο Τζαφάρ Παναχί είναι ένα από τα σημαντικότερα κομμάτια του σύγχρονου ιρανικού σινεμά. Φυλακισμένος από την ιρανική κυβέρνηση για τις ταινίες του και για τη συμπαράστασή του στους συναδέλφους του που διώκονται για αντικυβερνητική προπαγάνδα, όπως πρόσφατα ο Μοχαμάντ Ρασούλοφ, έμεινε και πάλι 7 μήνες στη φυλακή και βγήκε με περιοριστικούς όρους μετά από απεργία πείνας.
Στην ταινία του αντικατοπτρίζει τις συνθήκες που γυρίζονται ταινίες κάτω από τη μύτη των αρχών, και τους βγάζει τη γλώσσα. Τους δείχνει ευθαρσώς ότι θα γυρίζει ταινίες με κάθε τρόπο. Κρίνει ευθύβολα τις παραδόσεις που υποβαθμίζουν τον ρόλο της γυναίκας, θίγει το καυτό θέμα της μετανάστευσης και καυτηριάζει τις αρχές του τόπου. Εκφράζει άλλο ένα δριμύ κατηγορώ στο Ιράν αλλά και την Τουρκία. Τι είναι αυτό που δεν έχει η τελευταία του ταινία σε σχέση με τις παλαιότερες, ενώ πραγματεύεται τόσο σπουδαία ζητήματα; Μοιάζει αμήχανη, χωρίς στιβαρό σενάριο, ο ίδιος μοιάζει ιδιαίτερα αποστασιοποιημένος κρατώντας τον πρωταγωνιστικό ρόλο. Εν κατακλείδι, εάν κάποιος δεν γνωρίζει την ιστορία του Παναχί δεν θα μπορέσει να καταλάβει μέσα από την ταινία του τα μεγέθη που διακυβεύονται, κι εδώ βρίσκεται η ένστασή μας. Παρ’ όλα αυτά, ακόμα κι αν η ιστορία του μας φαίνεται «παλιά», ας αναρωτηθούμε για τον «τρομονόμο» στην Τέχνη. Αυτός σίγουρα θα μας επαναφέρει στο σήμερα.
Κανείς και καμιά δεν υποτιμά και δεν σκέφτεται πως το βασικότερο την ώρα μίας τεράστιας πυρκαγιάς είναι η προστασία της ανθρώπινης ζωής. Σε αυτή τη…
Τζαφάρ Παναχί
Αν μια ταινία επιλέγεται για το Φεστιβάλ Κινηματογράφου της Τεχεράνης», λέει ο Τζαφάρ Παναχί, «τότε είναι πιο εύκολο να βρει διανομέα στο Ιράν. Κάθε χρόνο, συμπληρώνω κάθε απαραίτητη αίτηση για το φεστιβάλ αλλά μέχρι στιγμής οι ταινίες μου δεν έχουν βρει ποτέ διανομή στο Ιράν. Δεν έχω άλλη επιλογή από το να διατηρώ την αισιοδοξία μου. Ισως γιατί υπάρχει χιούμορ στην ταινία αυτή, άρα έχει μία ευκαιρία να βρει διανομή φέτος. Νομίζω ότι αν η ταινία προβληθεί, θα ξεσηκώσει και πάλι συζητήσεις για να επιτραπεί η είσοδος των γυναικών στο γήπεδο… Με το Μουντιάλ να πλησιάζει, το timing είναι άψογο. Ισως αυτό να είναι απλά ένα όνειρο, αλλά εγώ συνεχίζω να ελπίζω». Ο Τζαφάρ Παναχί γεννήθηκε το 1960 στο Ιράν. Σπούδασε σκηνοθεσία στο πανεπιστήμιο κινηματογράφου και τηλεόρασης στην Τεχεράνη. Πριν στραφεί στις μεγάλου μήκους ταινίες έκανε αρκετές μικρού και μεσαίου μήκους για την ιρανική τηλεόραση και δούλεψε ως βοηθός σκηνοθέτη στο «Μέσα στους Ελαιώνες» του Aμπας Κιαροστάμι.
Η ταινία του «Ο Κύκλος» κέρδισε το «Χρυσό Λιοντάρι» στο Φεστιβάλ της Βενετίας το 2000. Η δραματική αυτή ταινία σχετικά με ένα κοινωνικό δίλημμα που αντιμετωπίζουν αρκετές σύγχρονες ιρανές, πήρε τον τίτλο «Ταινία της χρονιάς» από την επιτροπή FIPRESCI και εμφανίστηκε σε πολλές λίστες με τις δέκα καλύτερες ταινίες των κριτικών σε πολλά μέρη του κόσμου. Ο Παναχί έκανε το ντεμπούτο του με το «White Balloon» το 1995, που κέρδισε βραβείο στις Κάννες. Ηταν η ιστορία των περιπετειών μιας νεαρής κοπέλας που προσπαθεί να αγοράσει ένα τυχερό χρυσόψαρο για την καινούρια χρονιά. Η ταινία του «The Mirror» το 1997, πήρε τη «Χρυσή Λεοπάρδαλη» στο φεστιβάλ του Λοκάρνο.
«Υπάρχει πρόβλημα στο Ιράν», λέει ο Ιρανός σκηνοθέτης, «γιατί η διαφορά ανάμεσα στο τι επιτρέπεται και τι απαγορεύεται δεν είναι πάντα τόσο ευδιάκριτη. Αν, για παράδειγμα, η μουσική απαγορεύεται, τότε να είσαι σίγουρος ότι ο κόσμος θα την ακούει ακόμα περισσότερο. Επίσης, αυτοί οι οποίοι επιβάλλουν τους νόμους τους ερμηνεύουν με τον δικό τους τρόπο. Για το λόγο αυτό, ποτέ δεν ξέρουμε εντελώς αν έχουμε να κάνουμε με έναν πραγματικό νόμο ή την προσωπική εκδοχή κάποιου άλλου γι’ αυτό. Η αστυνομία πρέπει να διασφαλίσει ότι ο κόσμος σέβεται τους νόμους, αν και ο κόσμος πάντα θα καταφέρνει να κάνει αυτό που θέλει ούτως ή άλλως. Οσον αφορά στο ποδόσφαιρο, η ατμόσφαιρα μέσα στο στάδιο είναι πολύ …αντρική! Οι άνδρες σε ένα τέτοιο πλαίσιο τείνουν να γίνονται βίαιοι και να προσβάλλουν ο ένας τον άλλον, ώστε αυτό να τροφοδοτεί την αντιπαράθεση, καθώς κάποιοι συντηρητικοί πιστεύουν ότι οι γυναίκες δε θα ‘πρεπε να εκτίθενται σε τέτοιου είδους συμπεριφορές!
»Κάθε περιορισμός καταλήγει σε περαιτέρω περιορισμούς. Αν δούμε κάποιον συγκεκριμένο περιορισμό, αυτός μας οδηγεί σε περισσότερους. Οι ταινίες μου λειτουργούν με ανάλογο τρόπο. Πιάνω ένα σχετικά απλό θέμα και προσπαθώ να αναπτύξω όλα τα ζητήματα γύρω από αυτό, όλα όσα σχετίζονται με αυτό. Αυτό το μικρό πρόβλημα τελικά αντιπροσωπεύει ένα μεγαλύτερο πρόβλημα σε μεγαλύτερο κομμάτι της κοινωνίας. Το Μουντιάλ είναι ένα παγκόσμιο γεγονός. Είτε το Ιράν ή η Ιαπωνία, όλοι μας έχουμε τα ίδια ιδανικά και αυτός είναι και ο λόγος που πρέπει να ξεριζώσουμε την καταπίεση. Ισως οι Ιρανές μας επίσης εκφράζουν την επιθυμία να γίνουν κομμάτι της διεθνούς κοινότητας. Αλλά αυτό δεν είναι το μήνυμα της ταινίας, το κοινό είναι ελεύθερο να πάρει από αυτήν ό,τι νομίζει».
2003«Κόκκινο Χρυσάφι»,2000«Ο Κύκλος»,1997«The Mirror»,1997«Ardekoul»,1995«Το Ασπρο Μπαλόνι»,1992«Akharin emtehan»,1992«The Friend»,1991«Kish»,1988«The Wounded Heads».
Η ταινία που τιμήθηκε με τον Χρυσό Φοίνικα στο φετινό Φεστιβάλ Καννών και θα εκπροσωπήσει τη Γαλλία στα Όσκαρ, το «Ένα απλό ατύχημα» του σπουδαίου ιρανού σκηνοθέτη, βγαίνει στις 16 Οκτωβρίου στις ελληνικές κινηματογραφικές αίθουσες.
Ωστόσο, η Weirdwave, η εταιρεία που κάνει τη διαμονή της ταινίας στην Ελλάδα διοργανώνει πέντε προβολές πριν την επίσημη ελληνική πρεμιέρα της, Σάββατο 11 και Κυριακή 12 Οκτωβρίου _22.00, στον κινηματογράφο NEWMAN, Δευτέρα 13 και Τρίτη 14 Οκτωβρίου _19.45, στον κινηματογράφο ΑΣΤΟΡ και την Τρίτη 14, στις 20:00, στον κινηματογράφο ΖΕΑ.
Το όνομα του Τζαφάρ Παναχί δεν είναι ταυτισμένο μόνον με τον κινηματογράφο αλλά και με τους αγώνες του, μια και ασκεί εδώ και πολλά χρόνια κριτική στο θεοκρατικό Ιράν και έχει υποστεί διώξεις από την κυβέρνηση της χώρας του: έχει φυλακιστεί δύο φορές, έχει κάνει απεργία πείνας, έχει αναγκαστεί να πουλήσει το σπίτι του για να πληρώσει την εγγύηση, επί χρόνια δεν του επιτρεπόταν να ταξιδέψει, και του έχει απαγορευτεί να γυρίζει ταινίες, καθώς αυτές θεωρούνται προπαγάνδα εναντίον του καθεστώτος. Ουδέποτε πτοήθηκε. Το 2011, μάλιστα, η ταινία του «This Is Not a Film _αυτό δεν είναι ταινία» προβλήθηκε στις Κάννες αφού βγήκε λαθραία από το Ιράν σε ένα USB κρυμμένο μέσα σε ένα κέικ!
Ο ίδιος, παραλαμβάνοντας τον Χρυσό Φοίνικα στο Φεστιβάλ των Καννών, συγκίνησε με το λόγο του στον οποίο ανέφερε: “Είναι δύσκολο να μιλήσω. Πριν πω οτιδήποτε να ευχαριστήσω την οικογένεια που ήταν κοντά μου. Και μετά όλο το συνεργείο που με ακολούθησε για να κάνουμε το φιλμ μαζί. Πιστεύω ότι είναι η πιο κατάλληλη στιγμή να ζητήσω κάτι από όλους τους Ιρανούς – που βρίσκονται στη χώρα ή έχουν καταφύγει κάπου αλλού στον κόσμο: να αφήσουμε τις διαφορές μας και να ελευθερώσουμε τη χώρα μας. Να μην αφήσουμε κανένα να μας πει τι πρέπει να κάνουμε, τι πρέπει να λέμε. Το σινεμά είναι μια κοινότητα. Κανείς δεν έχει δικαίωμα να μας πει τι μπορούμε να κάνουμε και τι όχι”.
Η νέα του ταινία «Ένα απλό ατύχημα» είναι ένα αλληγορικό δράμα που γυρίστηκε κρυφά από το καθεστώς. Πολλές ηθοποιοί μάλιστα εμφανίζονται με ακάλυπτο το κεφάλι τους καταγγέλλοντας, με έμμεσο τρόπο, τους μηχανισμούς καταπίεσης.
Μετά από ένα ατύχημα με αυτοκίνητο, ένας άντρας αντιλαμβάνεται ότι δίπλα του στέκεται ο βασανιστής του από το μακρινό παρελθόν και τον απαγάγει… Η πλοκή αυτή δίνει την ευκαιρία στον Τζαφάρ Παναχί να μιλήσει με δεξιοτεχνικό τρόπο, οξυδέρκεια, χιούμορ και συγκίνηση για μερικά καυτά και πανανθρώπινα ζητήματα, όπως η εκδίκηση, η αυθαίρετη απονομή δικαιοσύνης, η συγχώρεση κι η αγάπη για τον συνάνθρωπο. Η ταινία, με στοιχεία σουρεαλιστικής μαύρης κωμωδίας αλλά και πολιτικού θρίλερ, χαρακτηρίστηκε ως ένα «μπεκετικό αριστούργημα» και μια «πράξη αντίστασης» γεμάτη ανθρωπιά – λιτή και συνταρακτική ταυτόχρονα.
Προπώληση εισιτηρίων για πρώτες προβολές ΕΔΩ
Δείτε _ Ριζοσπάστης
“Τρομοκράτης” για τις ΗΠΑ ο Τζαφάρ Παναχί
Τζαφάρ Παναχί _Offside
Το άσπρο μπαλόνι
