Σαν σήμερα 25η Σεπτεμβρίου
Γεγονότα και πρόσωπα που έμειναν στην ιστορία
και δεν πρέπει να ξεχάσουμε
1066 Η μάχη του Στάμφορντ Μπριτζ σηματοδοτεί το τέλος των επιδρομών των Βίκινγκ στην Αγγλία.
1237 Αγγλία και Σκωτία υπογράφουν στο Γιορκ συνθήκη, με την οποία καθορίζουν τη θέση των κοινών συνόρων τους.
1513 – Ο Ισπανός εξερευνητής Βάσκο Νούνιες ντε Μπαλμπόα φτάνει στον Ειρηνικό Ωκεανό.
1789 Τίθεται σε ισχύ από το Κογκρέσο των ΗΠΑ το Νομοσχέδιο των Δικαιωμάτων. Πρόκειται για 10 τροποποιήσεις του Αμερικανικού Συντάγματος.
1818 Πραγματοποιείται η πρώτη μετάγγιση αίματος ανθρώπου στο Guy’s Hospital του Λονδίνου. Πρόκειται για μείγμα αίματος διαφόρων δοτών. Η μετάγγιση δεν επιτυγχάνει και ο ασθενής πεθαίνει.
1838 Γεννιέται ο ποιητής Αχιλλέας Παράσχος.
1849 Πέθανε (62 ετών) ο Οπλαρχηγός Νικηταράς ο “Τουρκοφάγος”. Γεννήθηκε ως Νικήτας Σταματελόπουλος _το 1787 και υπήρξε εν ενεργεία Υποστράτηγος (1821-1830), τιμημένος με Αργυρό αριστείο του Αγώνα + Χρυσό Σταυρό Σωτήρος, Πρόεδρος της Βουλής και Mέλος της Γερουσίας
Πήρε μέρος στη…
- Μάχη των Δολιανών και Βερβένων
- Άλωση της Τριπολιτσάς
- Μάχη των Δερβενακίων
- Μάχη του Αγιονορίου
- Μάχη του Μεχμέταγα
- Μάχη της Αράχωβας
Ο Νικήτας Σταματελόπουλος, γνωστότερος ως Νικηταράς, ήταν σπουδαίος οπλαρχηγός και ηγετική μορφή της Ελληνικής Επανάστασης του 1821 και έμεινε γνωστός με το ψευδώνυμο Τουρκοφάγος. Συμμετείχε σε (ρωσόφιλη) συνωμοσία εναντίον του Όθωνα. Γονείς του Νικηταρά ο Σταματέλος, γνωστός ως “Τουρκολέκας”, αγωνιστής της περιοχής του Λεονταρίου, και μητέρα του η Σοφία Δημητρίου Καρούτσου, δευτερότοκη θυγατέρα και αδελφή της γυναίκας του Θεόδωρου Κολοκοτρώνη.
Όπως μας διηγείται ο ίδιος στα απομνημονεύματά του που κατέγραψε ο Γεώργιος Τερτσέτης “εγεννήθηκα εις ένα χωριό Μεγάλη Αναστάσοβα αποδώθε από του Μυστρά προς την Καλαμάτα. Ο προπάππος μου ήτον Προεστός και ο πατέρας μου έφυγε δεκαέξι χρόνων και επήγε με τα στρατεύματα τα Ρούσικα στην Πάρο και ήτον πολεμικός. Τον εσκότωσαν εις την Μονεμβασιά μαζί με έναν αδελφό και μ’ έναν κουνιάδο μου. Από ένδεκα χρόνων, μαζί με τον πατέρα μου, έσερνα άρματα. Ετουφέκισα έναν Τούρκο στο Λεοντάρι”. Ο Νικηταράς από πολύ νεαρή ηλικία εντάχθηκε ως “μπουλουξής” (επικεφαλής μπουλουκιού) στο σώμα του περιώνυμου κλέφτη Ζαχαριά, όπου διακρίθηκε για την ανδρεία του. Το 1805, μετά το διωγμό των κλεφταρματολών του Μοριά, πήγε στη Ζάκυνθο που τότε την κατείχαν Ρώσοι. Εκεί εντάχθηκε στα Τάγματα που είχαν ιδρυθεί και πολέμησε στην Ιταλία εναντίον του Ναπολέοντα. Αργότερα επέστρεψε στα Επτάνησα και υπηρέτησε τους Γάλλους που τα είχαν καταλάβει με την Συνθήκη του Τίλσιτ. Το 1808, επέστεψε στο Μοριά μαζί με τον θείο του Κολοκοτρώνη για να βοηθήσει τον Αλή Φαρμάκη, που τον καταδίωκε ο Βελή πασάς. Στη συνέχεια, ασχολήθηκε με τη στρατολογία Αλβανών Τσάμηδων, στο πλαίσιο του σχεδίου των Γάλλων για τη δημιουργία ελληνοαλβανικού κράτους. Μετά την κατάληψη των Επτανήσων από τους Βρετανούς, κατατάχθηκε ως αξιωματικός στα Ελληνικά Τάγματα και εστάλη στη νότια Ιταλία, για να πολεμήσει τον Βοναπάρτη. Όταν τα Τάγματα διαλύθηκαν παρέμεινε στη Ζάκυνθο.
To 1818, ενώ βρισκόταν στην Καλαμάτα, μυήθηκε στη Φιλική Εταιρεία. Με την έκρηξη της Επανάστασης, έσπευσε να μεταβεί από το στρατόπεδο των Βερβένων στο Βαλτέτσι Αρκαδίας, για να λάβει μέρος στη νικηφόρα μάχη της 12ης-13ης Μαΐου του 1821. Σύμφωνα όμως με τον χρονογράφο της εποχής, Φωτάκο, δεν πρόλαβε, καθώς ο Κεχαγιάμπεης, μόλις είδε να πλησιάζει ο Νικηταράς, μαζί με τον Ιωάννη Κολοκοτρώνη και άλλους, διέταξε υποχώρηση του Οθωμανικού στρατεύματος, καθώς ήδη αυτό κινδύνευε με περικύκλωση. Η πρώτη μάχη στην οποία έλαβε ενεργά μέρος ήταν η Μάχη των Δολιανών, της οποίας μάλιστα αποτέλεσε και τον μεγάλο πρωταγωνιστή. Σε αυτή, ο Νικηταράς, που κρατούσε με 450 άντρες τα Άνω Δολιανά, κατάφερε να αποκρούσει χιλιάδες Τούρκους που επιτέθηκαν με τη βοήθεια πυροβολικού.[3] Επειδή έπεσαν πολλοί Τούρκοι από το χέρι του εκείνη την ημέρα, οι άντρες του τον ονόμασαν “Τουρκοφάγο”.
Διακρίθηκε και στις μάχες που ακολούθησαν, όπου συνεργάστηκε με τον θείο του, τον Θεόδωρο Κολοκοτρώνη, κυρίως δε στην πολιορκία και την άλωση της Τριπολιτσάς και σε άλλες μάχες στη Στερεά Ελλάδα. Συντηρούσε δικό του σώμα ενόπλων με άνδρες που προέρχονταν από διάφορα μέρη _“Του Λεωνίδα το σπαθί, Νικηταράς θα το φορεί” και συμμετείχε στην αντιμετώπιση του Δράμαλη στην Πελοπόννησο. Όταν οι Έλληνες κατέστρεψαν τη στρατιά του στα στενά των Δερβενακίων, ο Νικηταράς μαζί με τους Δημήτριο Υψηλάντη και Παπαφλέσσα είχε καταλάβει τη χαράδρα γύρω από τον Άγιο Σώστη, απ’ όπου θα περνούσαν οι Τούρκοι, προκαλώντας τους μεγάλη καταστροφή. Κατά τη διάρκεια της μάχης μάλιστα έσπασε τρία σπαθιά, και όταν έσπασε και το τελευταίο, λένε ότι το χέρι του έπαθε αγκύλωση και χρειάστηκε γιατρός για να του το ανοίξει και να βγάλει το σπαθί. Καθώς ο Δράμαλης υποχωρούσε προς το Άργος, ο Νικηταράς κατέλαβε την οχυρή θέση Αγιονόρι και σκότωσε πολλούς Τούρκους που προσπάθησαν να διαφύγουν μέσω αυτής. Συνετέλεσε στο να υποχωρήσει τελικά ο Δράμαλης, υφιστάμενος πανωλεθρία (26-28 Ιουλίου 1822). Ο Νικηταράς πήρε μέρος σε πολλές ακόμη μάχες, μέχρι που απελευθερώθηκε η χώρα.
Μετά την Επανάσταση: Επί Καποδίστρια και Όθωνα ανήκε στο Κόμμα των Ναπαίων (ρωσόφιλων). Η ελληνική κυβέρνηση, φοβούμενη ότι το ρωσόφιλο κόμμα επεδίωκε να αντικαταστήσει τον βασιλιά Όθωνα με κάποιον Ρώσο πρίγκηπα, συνέλαβε τον Νικηταρά το 1839 και τον φυλάκισε στις φυλακές της Αίγινας. Ο Νικηταράς είχε εμπλακεί στην συνωμοσία της φιλορθοδόξου εταιρίας εναντίον του Όθωνα, και είχε προδοθεί η δράση των συνωμοτών από ένα πρώην μέλος. Στην επακόλουθη δίκη δεν προσκομίστηκαν, αφού είχαν προλάβει να τα καταστρέψουν, ενοχοποιητικά στοιχεία τα οποία να μπορούσαν να αποδείξουν έστω τη σύσταση “μυστικής εταιρείας”, γι’ αυτό και αθωώθηκε, καθώς και για να μη θίγει ο ρωσικός παράγοντας. Ο γενικός ρόλος του στην συνωμοσία ήταν πρωταρχικός όμως αθωώθηκε για πολιτικούς λόγους κάτι που συνάντησε αντιδράσεις. Ο Όθωνας τους συνωμότες που στόχευαν μέχρι και την βίαιη εκδίωξη του, τους αντιμετώπισε με διοικητικές ποινές γιατί ήθελε να αποφύγει τη σύγκρουση με τον ρωσικό παράγοντα. Συγκεκριμένα, στη περίπτωση του Νικήτα με τον περιορισμό του στην Αίγινα. Όταν αποφυλακίστηκε, η υγεία του ήταν εξασθενημένη από τα βασανιστήρια που υπέστη κατά τη διάρκεια της φυλάκισής του. Έπασχε από διαβήτη χωρίς να το γνωρίζει, με αποτέλεσμα να χάσει σε μεγάλο βαθμό την όρασή του. Του χορηγήθηκε άδεια επαιτείας στο χώρο όπου υπάρχει σήμερα ο ναός της Ευαγγελίστριας Πειραιώς, κάθε Παρασκευή…
Το 1836-7 του παραχωρήθηκαν κτήματα για τις υπηρεσίες του. Το 1843, όταν ο βασιλιάς Όθωνας αναγκάστηκε να δώσει Σύνταγμα στην Ελλάδα, του απονεμήθηκε ο βαθμός του υποστρατήγου, μαζί με σύνταξη. Τελευταία του επιθυμία ήταν να ταφεί δίπλα στον θείο του Θεόδωρο Κολοκοτρώνη, στο Α΄ Νεκροταφείο.
1883 Δημιουργείται στη Ρωσία η πρώτη μαρξιστική ομάδα με την ονομασία «Απελευθέρωση της εργασίας».
1897 Γεννιέται ο Αμερικανός συγγραφέας Ουίλιαμ Φόκνερ, βραβευμένος με Νόμπελ Λογοτεχνίας (1949).
1903 Γεννιέται ο Αμερικανός ζωγράφος Μαρκ Ρόθκο, από τους κορυφαίους εκπροσώπους του αφηρημένου εξπρεσιονισμού στη ζωγραφική. (Θαν. 25/2/1970)
1906 Γεννιέται ο μεγάλος Σοβιετικός συνθέτης Ντμίτρι Σοστακόβιτς. Για το έργο του και για τη γενικότερη προσφορά του ο Σοστακόβιτς τιμήθηκε –μεταξύ άλλων- με τον τίτλο του καλλιτέχνη του Λαού της Σοβιετικής Ένωσης και ανακηρύχτηκε Ήρωας της Σοσιαλιστικής Εργασίας. Το έργο του συγκαταλέγεται στα κορυφαία του 20ού αιώνα.
1907 Η Νέα Ζηλανδία ανακηρύσσεται σε κτήση στα πλαίσια της Βρετανικής Αυτοκρατορίας.
1912 Ιδρύεται η σχολή δημοσιογραφίας του Πανεπιστημίου Κολούμπια στη Νέα Υόρκη.
1919 Οι αγρότες της Θεσσαλίας πραγματοποιούν στη Λάρισα ευρύτατη Πανθεσσαλική Αγροτική Σύσκεψη, με αφορμή την αδυναμία της κυβέρνησης να εφαρμόσει τα Νομοθετικά Διατάγματα για την απαλλοτρίωση των μεγάλων τσιφλικιών.
1920 Γεννιέται ο Σεργκέι Μπονταρτσούκ, Σοβιετικός σκηνοθέτης σεναριογράφος και ηθοποιός (πέθανε 20 Οκτωβρίου 1994). Ασχολήθηκε κυρίως με κινηματογραφικές διασκευές λογοτεχνικών έργων των Μιχαήλ Σόλοχοφ, Λέων Τολστόι και Αντόν Τσέχωφ, επίσης έπαιξε σε παραγωγές για τον μεγάλο Πατριωτικό Πόλεμο (Η Μοίρα Ενός Ανθρώπου _1959 κά). Έχει κερδίσει τα μεγαλύτερα βραβεία και διακρίσεις της ΕΣΣΔ
1926 Στις ΗΠΑ, ο Χένρι Φορντ ανακοινώνει στο προσωπικό της αυτοκινητοβιομηχανίας του την απόφασή του να καθιερώσει το οκτάωρο και την πενθήμερη εβδομαδιαία απασχόληση.
1932 Στην Ελλάδα, διεξάγονται βουλευτικές εκλογές με απλή αναλογική, που οδηγούν σε ουσιαστική ισοπαλία των δύο μεγάλων κομμάτων, του Λαϊκού και των Φιλελευθέρων. Καθίσταται αδύνατη η συνεργασία τους για σχηματισμό κυβέρνησης. Υστερα από διαβουλεύσεις, πρωθυπουργός θα αναλάβει ο Παναγής Τσαλδάρης του Λαϊκού Κόμματος. Σύντομα θα παραδώσει την εξουσία στον Ελευθέριο Βενιζέλο, που θα οδηγήσει τη χώρα σε εκλογές το Μάρτιο του 1933.
Νεοτάκης (Τάκης) Λουκανίδης: από το ορφανοτροφείο της Δράμας σε μια λαμπρή καριέρα
1937 Γεννιέται στο Παρανέστι Δράμας ο Νεοτάκης (Τάκης) Λουκανίδης, παλαίμαχος διεθνής ποδοσφαιριστής. Ξεκίνησε να παίζει ποδόσφαιρο στην ΑΕΚ Κομοτηνής και το 1955 υπέγραψε στη Δόξα Δράμας. Στα πέντε χρόνια του στον σύλλογο γνωρίζει στιγμές δόξας, που παρόμοιες δεν είχε ζήσει ως τότε επαρχιακό σωματείο, αφού οι “μαυραετοί του Βορρά” φτάνουν τρεις φορές στον τελικό του Κυπέλλου Ελλάδος. Μάλιστα το 1958 έγινε ο μόνος παίκτης εκτός ΠΟΚ που κλήθηκε στην Εθνική Ελλάδας για το παιχνίδι του Κυπέλλου Εθνών με την πανίσχυρη Γαλλία των Φοντέν και Κοπά.Το 1962 μετακόμισε στον Παναθηναϊκό με τον οποίο αγωνίστηκε για επτά χρόνια, κατακτώντας τέσσερα πρωταθλήματα και ένα Κύπελλο. Μάλιστα, ήταν μέλος της θρυλικής ομάδας του αήττητου πρωταθλήματος την σεζόν 1963-64. Σε 142 αγώνες στην Α΄ Εθνική με τον Παναθηναϊκό σκόραρε 59 φορές και άλλες 12 στο Κύπελλο. Έκλεισε την καριέρα του στον Άρη, με τον οποίο αγωνίστηκε σε 45 αγώνες έχοντας οκτώ γκολ ενώ κατέκτησε και το Κύπελλο το 1970. Συμμετείχε σε 23 αγώνες της Εθνικής Ελλάδας (1958-1967) και σκόραρε 3 φορές.
Ο Νεοτάκης Λουκανίδης (του _αντιστασιακού Γιώργου, τον οποίο κρέμασαν οι βουλγαρικές δυνάμεις κατοχής το 1942 και της Χριστίνας) καταγόταν από αγροτική πολύτεκνη οικογένεια και είχε άλλα τέσσερα αδέλφια, μεταξύ αυτών τον Θανάση που επίσης υπήρξε σπουδαίος ποδοσφαιριστής της Δόξας και του Ολυμπιακού. Η μητέρα τους έγινε και πατέρας για τα πέντε παιδιά της. Τους συμπαραστεκόταν ακόμα και στο γήπεδο, στις κερκίδες της θρυλικής Δόξας. Από το 1947 είχαν μετακομίσει στη Δράμα σε ένα σπιτάκι δύο δωματίων και η μάνα του έκανε δυο δουλειές για να ζήσουν. Ωστόσο, τον μικρό Τάκη αναγκάστηκε να τον βάλει στο ορφανοτροφείο, από όπου βγήκε πτυχιούχος της Μέσης Γεωπονικής Σχολής της Κομοτηνής.
Ο Τάκης έπαιζε μπάλα στο ορφανοτροφείο της Δράμας και στη Γεωπονική μπήκε στην ομάδα της Σχολής ως τερματοφύλακας αρχικά και έπειτα ως μέσος, αμυντικός, επιθετικός… Σε όποια θέση είχε ανάγκη η ομάδα, μπορούσε να αγωνιστεί. Υπέγραψε το πρώτο του δελτίο το 1953 στην ΑΕΚ Κομοτηνής. Τον πρότεινε ένας καθηγητής του, που ήταν στο συμβούλιο της ομάδας. Όμως, επειδή δεν σκόπευε να μείνει μόνιμα στην Κομοτηνή, έκανε συμφωνία μόλις τελειώσει τη σχολή να του επιτρέψουν να πάρει μεταγραφή στη Δόξα Δράμας. Δεν τήρησαν το λόγο τους και η μεταγραφή έγινε με επεισοδιακό τρόπο, χάρη στην επιμονή και στην ευστροφία της μητέρας του.
Το 1955 υπογράφει στη Δόξα Δράμας, αλλά ένα σπάσιμο στο χέρι τον αφήνει πίσω στις προπονήσεις την πρώτη χρονιά. Τελικά με μεγάλη προσπάθεια καταφέρνει να παίξει στην πρώτη ομάδα, αν και ήταν μόλις 19 χρονών. Και τι ομάδα: Αντώνης Γεωργιάδης, Παρ. Γρηγοριάδης, Παύλος Γρηγοριάδης, Κοτρίδης, Ιωάννου, Πιστικός κι ο αδελφός του Θανάσης, ενώ παράλληλα (άλλες εποχές τότε), πιάνει δουλειά στην Ηλεκτρική Εταιρεία της πόλης. Με προπονητή το Νίκο Πάγκαλο, που διέκρινε το τεράστιο χάρισμα του να αγωνίζεται σε όλες τις θέσεις με επιτυχία, στα πέντε χρόνια του στη Δόξα γνωρίζει στιγμές δόξας, που παρόμοιες δεν είχε ζήσει ως τότε επαρχιακό σωματείο. Οι μαυραετοί του Βορρά φτάνουν τρεις φορές στον τελικό του Κυπέλλου Ελλάδος. Στον τελικό του 1958 στο Στάδιο Καραϊσκάκη κατά του ουσιαστικά γηπεδούχου Ολυμπιακού αγωνίζεται και ο Τάκης. Χάνουν με 1-5, αλλά τον επόμενο χρόνο είναι και πάλι παρόντες στον τελικό. Αντίπαλος ξανά ο Ολυμπιακός. Χάνουν με 1-2 και η Δόξα αποκτά τον τίτλο της “βασίλισσας χωρίς στέμμα”. Το 1958 καλείται στην Εθνική ομάδα, ο μόνος παίκτης εκτός ΠΟΚ, για τον αγώνα με την μεγάλη Γαλλία των Φονταίν, Κοπά, για το Κύπελλο Εθνών. Ντεμπούτο του Λουκανίδη αλλά συντριβή με 1-7, μια από τις μεγαλύτερες της εθνικής ομάδας. Επίσης, αγωνίζεται στην Εθνική Ενόπλων κατά τη διάρκεια της θητείας του.
Ο Λουκανίδης προσελκύει πλέον την προσοχή των ομάδων του κέντρου. Πρώτη ενδιαφέρθηκε η ΑΕΚ το 1959 αλλά 2.000 κόσμος συγκεντρώθηκε έξω από τα γραφεία της ομάδας αποτρέποντας τη μεταγραφή. Επίσης, ενδιαφέρθηκε η ιταλική Γιουβέντους, παράγοντες της οποίας τον είχαν δει να αγωνίζεται με την Εθνική Ενόπλων. Ενδιαφέρεται και ο Παναθηναϊκός, με τον οποίο ο παίκτης τα βρίσκει – Η Δόξα αντιδρά κι έτσι ο Λουκανίδης φεύγει για ένα χρόνο στην Κύπρο, στον Α.Π.Ο.Ε.Λ., από όπου σύμφωνα με κάποιο κανονισμό της εποχής, μπορούσε στη συνέχεια να μεταγραφεί σε οποιαδήποτε ομάδα επιθυμούσε. Τελικά, το 1961 υπογράφει στον Παναθηναϊκό, αφού στο μεταξύ τον είχαν πλησιάσει και παράγοντες του Ολυμπιακού. Στον Παναθηναϊκό αγωνίστηκε ως το 1969, κατακτώντας τέσσερα πρωταθλήματα και ένα Κύπελλο Ελλάδος. Υπήρξε μέλος της ομάδας του Παναθηναϊκού που κατάκτησε το μοναδικό (μαζί με του ΠΑΟΚ το 2019) αήττητο πρωτάθλημα στην ιστορία του ελληνικού ποδοσφαίρου. Στο μεσοδιάστημα γνώρισε τη σύζυγό του, την Άννη, αλλά επειδή δεν τον ήθελαν οι δικοί της αναγκάστηκαν να φύγουν στη Νότια Αφρική το 1965. Έπαιξε κι εκεί σε μια ομάδα για λίγους μήνες.
Η σχέση του με τον Παναθηναϊκό είχε χαλάσει από το 1967 και ο προπονητής Στέφαν Μπόμπεκ δεν τον χρησιμοποιούσε. Τελικά, κατάφερε να πάρει μεταγραφή στον Άρη, στον οποίο αγωνίστηκε μία σεζόν και έφτασε ως την κατάκτηση του Κυπέλλου. Ήταν το τέλος μιας λαμπρής καριέρας και στη συνέχεια ασχολήθηκε με το πρακτορείο ΠΡΟΠΟ που είχε ανοίξει στην Κυψέλη.
Την Πέμπτη 11 Ιανουαρίου 2018 ο Τάκης Λουκανίδης απεβίωσε σε ηλικία 80 ετών, έχοντας υποστεί έμφραγμα.
1944 Γεννήθηκε ο Μάικλ Ντάγκλας, Αμερικανός ηθοποιός
1947 Οι μητροπολίτες Κοζάνης Ιωακείμ και Ηλείας Αντώνιος με επιστολή τους προς τον πρωθυπουργό Θ. Σοφούλη απαιτούν το σταμάτημα του εμφυλίου πολέμου.
1949 Γεννήθηκε ο ισπανός σκηνοθέτης, Πέδρο Αλμοδόβαρ _βλ. Ατέχνως
Στον Πέδρο Αλμοδόβαρ το κορυφαίο κινηματογραφικό βραβείο του φεστιβάλ Σαν Σεμπαστιάν
1952 Γεννήθηκε ο Christopher D’Olier Reeve (Κρίστοφερ Ριβ, πέθανε το 2004) αμερικανός ηθοποιός, παραγωγός, σκηνοθέτης κινηματογραφικών ταινιών, ακτιβιστής και συγγραφέας_ έγινε διάσημος από την ιδιότητα του ως ηθοποιός, κυρίως γνωστός από τον ρόλο του ως Σούπερμαν στην ομώνυμη σειρά ταινιών, με πρωταγωνιστή τον ίδιο, ρόλος που χάρισε το 1978 κέρδισε ένα BAFTA του “Πιο Υποσχόμενου Νεοαφιχθέντα σε Α’ Ανδρικό Ρόλο”. Το 1995, είχε σοβαρό ατύχημα όταν έπεσε από ένα άλογο κατά τη διάρκεια ιππασίας στην Βιρτζίνια, έμεινε τετραπληγικός _παράλυτος ως τον θάνατο του
1955 Γεννιέται ο Karl-Heinz Rummenigge (Καρλ-Χάινς Ρουμενίγκε), Γερμανός ποδοσφαιριστής, πρώην διεθνής, που γνώρισε μεγάλες επιτυχίες, κυρίως αγωνιζόμενος με την Μπάγερν Μονάχου. Με την εθνική ομάδα της Γερμανίας κατέκτησε το Ευρωπαϊκό Πρωτάθλημα Ποδοσφαίρου 1980. Θεωρούμενος ως ένας από τους καλύτερους επιθετικούς όλων των εποχών, το 1999 ψηφίστηκε 35ος καλύτερος ποδοσφαιριστής του 20ού αιώνα στις εκλογές της IFFHS. Το Μάρτιο του 2004 επιλέχθηκε από τον Πελέ στη λίστα FIFA 100, ως ένας από τους 125 σπουδαιότερους εν ζωή ποδοσφαιριστές.
Το 1980 κέρδισε τον τίτλο του “Ποδοσφαιριστή της χρονιάς” στη Γερμανία, ενώ ήταν πρώτος σκόρερ του Κυπέλλου Πρωταθλητριών τη χρονιά 1980–81. Δύο φορές του απονεμήθηκε ο τίτλος του Ευρωπαίου Ποδοσφαιριστή της Χρονιάς (Χρυσή Μπάλα), το 1980 και το 1981, ενώ μια ακόμη φορά κατετάγη δεύτερος (1979). Το 1984 αποκτήθηκε από την Ίντερ αντί του ποσού ρεκόρ των 5,7 εκατομμυρίων ευρώ, ωστόσο η καριέρα του στην Ιταλία επισκιάστηκε από προβλήματα τραυματισμών και ο Ρουμενίγκε, παρά τα 42 τέρματα σε 107 αγώνες που σημείωσε, δεν κατάφερε να πλησιάσει την απόδοση που είχε στο Μόναχο. Μετά τη λήξη του συμβολαίου του στην ομάδα του Μιλάνου, αγωνίστηκε για δύο χρονιές στην ελβετική Σερβέτ, με την οποία το 1989 αναδείχτηκε πρώτος σκόρερ του ελβετικού πρωταθλήματος με 24 τέρματα, καθώς και καλύτερος ξένος παίκτης του πρωταθλήματος. Έτσι έκλεισε την καριέρα του σε ηλικία 34 ετών.
1956 Αρχίζει τη λειτουργία του το πρώτο στον κόσμο υπερατλαντικό καλώδιο στη Σκωτία.
1960: Μέσα σε 269 λεπτά _στην έναρξή της, μάλιστα, ξεκίνησε με την υπόσχεση: “Θα προσπαθήσουμε να είμαστε σύντομοι”, ο Φιντέλ Κάστρο συντάραξε την Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ, ένα χρόνο μετά το θρίαμβο της κουβανικής επανάστασης. Η μνημειώδης ομιλία του με πυρήνα τις παγκόσμιες ανισότητες.
Η ομιλία του ήταν το αποκορύφωμα της πρώτης εβδομάδας μιας σημαντικής συνόδου που διαδραματιζόταν στην Νέα Υόρκη. Ας θυμηθούμε κάποια από όσα είπε ο Φιντέλ στη θυελλώδη ομιλία του, όπου επεσήμανε την καταδίκη της Κούβας στην “εκμετάλλευση ανθρώπου από άνθρωπο”.
Όπως τόνισε, «είμαστε περήφανοι που μπορούμε να πούμε ότι σήμερα καμία πρεσβεία δεν κυβερνά τον λαό μας. Η χώρα μας κυβερνάται από τον ίδιο της τον λαό». Αυτή η δήλωση χειροκροτήθηκε έντονα από όλους εκτός από τους ιμπεριαλιστές αντιπροσώπους.Ο Κάστρο αναφέρθηκε επίσης στην αγενή και εχθρική μεταχείριση που δέχτηκε η κουβανική αντιπροσωπεία από τις αρχές και την συκοφαντική εκστρατεία του Τύπου, η οποία κατηγόρησε μεταξύ άλλων την κουβανική αποστολή ότι διέμενε σε οίκο ανοχής στο Χάρλεμ. «Αν ήμασταν άνθρωποι που θα μπορούσαν να διαφθαρούν έτσι», δήλωσε, «οι ιμπεριαλιστές θα μας είχαν ήδη εξαγοράσει. Αλλά τους εξοργίζει ακριβώς επειδή δεν μπορούν».
Εξήγησε ότι τα προβλήματα της Κούβας οφείλονταν σε μεγάλο βαθμό στην ανεργία, τον αναλφαβητισμό, τις ασθένειες, τη φτώχεια και τη δυστυχία που κληρονόμησε από δεκαετίες αποικιακής υποταγής στις ΗΠΑ. «Η στρατιωτική ομάδα που τυραννούσε τη χώρα μας στηριζόταν στους πιο αντιδραστικούς τομείς της κοινωνίας μας. Και πάνω απ’ όλα, βασιζόταν στα ξένα συμφέροντα που κυριαρχούσαν στην οικονομία μας». Όπως εξήγησε, οι αμερικανικές εταιρείες κατείχαν τα καλύτερα εδάφη, εκμεταλλεύονταν τα ορυχεία και τους φυσικούς πόρους της Κούβας και διαχειρίζονταν τις δημόσιες υπηρεσίες της.
Αντί να βοηθήσουν το μικρό έθνος που λεηλάτησαν, συνέχισε, οι ΗΠΑ έγιναν εχθρικές, προστατεύοντας τους εγκληματίες που δολοφονούσαν εκατοντάδες άοπλους αγρότες και βασάνιζαν κρατούμενους για πολλά χρόνια, επιτρέποντάς τους να πραγματοποιούν αεροπορικές επιδρομές κατά της Κούβας, βομβαρδίζοντας χωράφια και πόλεις.
«Αυτό που κάποτε ήταν μια γη απελπισίας, φτώχειας και αναλφαβητισμού, μετατρέπεται σταδιακά σε έναν από τους πιο φωτισμένους, προοδευτικούς και πολιτισμένους λαούς της ηπείρου», δήλωσε με υπερηφάνεια. Τόνισε ότι όλοι είναι ελεύθεροι να επισκεφθούν την Κούβα και να δουν την πρόοδο με τα ίδια τους τα μάτια. Ιδιαίτερα προσκάλεσε τους πολίτες των ΗΠΑ, επισημαίνοντας ότι δεν επιθυμεί να ταυτίζει την κυβέρνηση των ΗΠΑ με τον ταλαντούχο και ευγενή αμερικανικό λαό.
Ανέφερε ότι το Στέιτ Ντιπάρτμεντ άρχισε να παρεμβαίνει μανιωδώς όταν η αγροτική μεταρρύθμιση μετέφερε τα καλύτερα και μεγαλύτερα εδάφη από τα χέρια των αμερικανικών μονοπωλίων στους συνεργατικούς αγρότες. Μία αμερικανική εταιρεία κατείχε 500.000 εκτάρια εύφορης γης, ενώ εκατοντάδες χιλιάδες αγρότες ήταν χωρίς γη, πεινασμένοι και άνεργοι. Όπως είπε, η Ουάσιγκτον απαίτησε άμεση καταβολή μετρητών σε δολάρια. Δεν μπορούσαμε να το κάνουμε, σημείωσε ο Κάστρο. «Έπρεπε να επιλέξουμε μεταξύ αγροτικής μεταρρύθμισης ή τίποτα». Όταν η Κούβα πρότεινε να πληρώσει σε ομόλογα 20ετίας με επιτόκιο 4,5%, τότε άρχισε να στιγματίζεται ως κομμουνιστική. «Εκείνη την εποχή, δεν είχαμε ανταλλάξει καν επιστολές με τον Πρωθυπουργό της Σοβιετικής Ένωσης», δήλωσε.
Σε πολλά σημεία, ο Κάστρο συνέδεσε τον αγώνα της Κούβας για ανεξαρτησία από τον αμερικανικό ιμπεριαλισμό με τα προβλήματα που αντιμετώπιζαν άλλες χώρες που ήταν αποικίες. Προειδοποίησε τους συναδέλφους του από τη Λατινική Αμερική, την Αφρική και την Ασία ότι θα μπορούσαν να αναμένουν παρόμοια μεταχείριση αν προχωρούσαν σε δίκαιη αγροτική μεταρρύθμιση ή άγγιζαν τα συμφέροντα των μονοπωλίων. Σήμερα, υπογράμμισε, η Κούβα υφίσταται αεροπορικές επιθέσεις, οικονομική επίθεση και απόπειρες ανατροπής με τη βοήθεια εγκληματιών πολέμου επειδή τόλμησε να αποξενώσει τα μονοπωλιακά συμφέροντα των ΗΠΑ.
Ο Κάστρο αναφέρθηκε στον Ναύαρχο Μπερκ, επικεφαλής των Ναυτικών Επιχειρήσεων των ΗΠΑ, ο οποίος σε συνέντευξή του στο US News and World Report δήλωσε ότι, αν και η βάση στο Γκουαντάναμο δεν ήταν ιδιαίτερα αναγκαία για την άμυνα της Καραϊβικής, ήταν απαραίτητη για δράση “κατά της μικρής ομάδας σκληρών κομμουνιστών που είναι αποφασισμένοι να αλλάξουν τα πάντα στην Κούβα”. Ανέφερε ότι η κυβέρνησή του εξετάζει το ενδεχόμενο να υποβάλει αίτημα μέσω των κατάλληλων διεθνών καναλιών για την αποχώρηση των αμερικανικών δυνάμεων από το Γκουαντάναμο, το οποίο απειλεί να μετατραπεί σε σημείο εκκίνησης για επιθέσεις εναντίον της επανάστασης του κουβανικού λαού. Υπερασπίστηκε έντονα το δικαίωμα και την ανάγκη των υπανάπτυκτων χωρών να πάρουν τον έλεγχο των πόρων τους από τα μονοπώλια χωρίς αποζημίωση, ώστε να αποκτήσουν έλεγχο της οικονομίας τους και να προωθήσουν τη βιομηχανική τους ανάπτυξη. «Δεν θα αντιτιθέμασταν καν αν οι λαοί των ανεπτυγμένων χωρών αποφάσιζαν να κάνουν το ίδιο», δήλωσε.
Στο βασικό ζήτημα του αφοπλισμού, ο ηγέτης της Κούβας δήλωσε ότι δεν μπορεί να υπάρξει διαρκής ειρήνη μέχρι να εξαλειφθούν οι ιμπεριαλιστές και τα μονοπώλια που προκαλούν πολέμους και κερδοσκοπούν από αυτούς. Υποστήριξε ότι ο δρόμος προς την παγκόσμια ειρήνη πρέπει να περάσει μέσα από την επανάσταση κατά του διεθνούς καπιταλισμού. Στην Κούβα, ο Κάστρο τόνισε ότι ο λαός του δεν μετέτρεψε μόνο τα στρατιωτικά κτίρια σε σχολεία, αλλά υπογράμμισε την ανάγκη «να οπλίσουμε τους εργάτες μας για να αμυνθούν ενάντια στις ιμπεριαλιστικές επιθέσεις, να οπλίσουμε τους εργάτες μας, τους αγρότες μας, τους φοιτητές μας, τους διανοούμενούς μας, τους μαύρους, τους Ινδιάνους, τις γυναίκες, τη νεολαία, τους ηλικιωμένους και όλους τους καταπιεσμένους και εκμεταλλευόμενους, ώστε να μπορούν οι ίδιοι να υπερασπιστούν τα δικαιώματά τους και τη μοίρα τους».
Αυτό ήταν ένα κρίσιμο σημείο, τόνισε, στη διακήρυξη των δικαιωμάτων που υιοθετήθηκε από τη Γενική Συνέλευση ενός εκατομμυρίου Κουβανών στην Αβάνα πριν φύγει για τη Νέα Υόρκη. Αυτή η διακήρυξη προς την Αμερική και “εδώ προς τον κόσμο” προέβαλλε το δικαίωμα των αγροτών να κατέχουν τη γη τους, το δικαίωμα του εργάτη να καρπώνεται τον μόχθο του, το δικαίωμα των παιδιών στην εκπαίδευση, το δικαίωμα των ασθενών να λαμβάνουν ιατρική περίθαλψη και νοσηλεία, το δικαίωμα της νεολαίας στην εργασία και το δικαίωμα των κρατών να εθνικοποιούν τα μονοπώλια, σώζοντας έτσι τους εθνικούς πόρους και τον πλούτο τους. Στη μνημειώδη, τεσσεράμισι ωρών ομιλία του, ο Κουβανός ηγέτης έδωσε ένα λαμπρό παράδειγμα για το πώς η πλατφόρμα που παρέχεται από αυτή τη Συνέλευση των Ηνωμένων Εθνών μπορεί να χρησιμοποιηθεί για να αγγίξει το μυαλό και τις καρδιές των λαών του κόσμου στα πιο κρίσιμα ζητήματα, χωρίς να αποφεύγει την αλήθεια ή να υποκλίνεται μπροστά στη δύναμη του ιμπεριαλισμού. Σε αυτό το σημείο, ο Κάστρο ξεχώρισε από τον Χρουστσόφ και άλλους, οι οποίοι, παρά τις κριτικές και τα παράπονά τους, συνεχίζουν να παρουσιάζουν τον ιμπεριαλιστικά ελεγχόμενο ΟΗΕ ως έναν οργανισμό που μπορεί να διασφαλίσει την παγκόσμια ειρήνη και να ενεργήσει αμερόληπτα υπέρ της ανθρωπότητας.
1960 Καθελκύεται στις ΗΠΑ το αεροπλανοφόρο «Εντερπράιζ», που είναι το πρώτο που κινείται με ατομική ενέργεια.
1961 Στις ΗΠΑ, ο Μάρτιν Λούθερ Κινγκ αρχίζει τον αγώνα για τα δικαιώματα ψήφου των μαύρων στο Νότο.
1962 Ο Φιντέλ Κάστρο δίνει άδεια στους Σοβιετικούς να φτιάξουν ναυτική βάση στην Κούβα για τον αλιευτικό στόλο τους στον Ατλαντικό. Οι ΗΠΑ αισθάνονται ότι απειλούνται άμεσα και ξαναθέτουν σε ισχύ το “Δόγμα Μονρόε”, το οποίο τονίζει το απαραβίαστο της ζωτικής σφαίρας συμφερόντων της Αμερικής.
1962 Η Αλγερινή Εθνοσυνέλευση, με Πρόεδρο τον Φερχάτ Αμπάς, εκλέγει πρωθυπουργό της χώρας τον Μπεν Μπελά. Το πολίτευμα της Αλγερίας προσδιορίζεται ως «Λαϊκή Δημοκρατία».
1964 Αρχίζει στη Μοζαμβίκη ένοπλη εξέγερση κατά των Πορτογάλων ιμπεριαλιστών, η οποία διαρκεί σχεδόν 12 χρόνια και οδηγεί στην ανεξαρτησία της χώρας (25/6/1975).
1968 Γεννιέται ο Willard Carroll “Will” Smith (Γουίλ Σμιθ), Αμερικανός ηθοποιός και ράπερ (DJ Jazzy Jeff & The Fresh Prince)
1969 – Γεννήθηκε η Ουαλή ηθοποιός Catherine Zeta-Jones (Κάθριν Ζέτα-Τζόουνς).
1970 Πεθαίνει ο Γερμανός συγγραφέας Έριχ Μαρία Ρεμάρκ.
1971 Στο Βελιγράδι, ο Τίτο και ο Λεονίντ Μπρέζνιεφ υπογράφουν διακήρυξη, με την οποία εγγυώνται την ανεξαρτησία της Γιουγκοσλαβίας.
1972 Στη Νορβηγία, οι ψηφοφόροι τάσσονται κατά της ένταξης στην ΕΟΚ με 53,5%.
1973 Μαζική φοιτητική διαδήλωση πραγματοποιείται στους δρόμους της Αθήνας σε ένδειξη αλληλεγγύης προς τον λαό της Χιλής όπου οι πραξικοπηματίες με την υποστήριξη των ΗΠΑ είχαν ανατρέψει τον Σοσιαλιστή πρόεδρο Σ. Αλιέντε και είχαν εγκαθιδρύσει στρατιωτική δικτατορία.
1974 Κυκλοφορεί το πρώτο φύλλο του νόμιμου “Ριζοσπάστη”
1977 Η δολοφονία του Στιβ Μπίκο κλονίζει το απαρτχάιντ
1978 Boeing 727 συγκρούεται με Cessna στο Σαν Ντιέγκο, σκοτώνοντας 144 άτομα.
1982 Η Σοφία Σακοράφα πετυχαίνει παγκόσμιο ρεκόρ ακοντισμού στα Χανιά, με βολή στα 74,20 μ. Ο προηγούμενος Έλληνας που κατείχε παγκόσμιο ρεκόρ ήταν το 1970 ο Χρήστος Παπανικολάου στο άλμα επί κοντώ (5,49 μ.).
1984 Δολοφονήθηκε από τον Πρόεδρο των Ελλήνων Λογοτεχνών, Αθανάσιο Νάσιουτζικ, ο συγγραφέας, Αθανάσιος Διαμαντόπουλος.
1986 Πέθανε ο Νικολάι Σιμιόνοφ (γενν. 15 Απριλίου 1896) Σοβιετικός φυσικός και χημικός. Το 1956 του απονεμήθηκε το Βραβείο Νόμπελ της Χημείας για την εργασία του σχετικά με τον μηχανισμό του χημικού μετασχηματισμού. Αν και το 1918, κατατάσσεται στον Λευκό Στρατό κατά την διάρκεια της Οκτωβριανής Επανάστασης, το 1920 επιστρέφοντας στην Πετρούπολη ανέλαβε την ευθύνη των φαινομένων των ηλεκτρονίων στο Φυσικό-Τεχνικό Ινστιτούτο της Πετρούπολης και έγινε επίσης Αναπληρωτής Διευθυντής του Ινστιτούτου. Το 1922, μαζί με τον Πιότρ Καπίτσα, ανακάλυψαν έναν τρόπο για την μέτρηση του μαγνητικού πεδίου του ατομικού πυρήνα. Το 1925, μαζί με τον Γιάκοφ Φρένκελ, σπούδασε την κινητική της συμπύκνωσης και την προσρόφηση των ατμών. Το 1927, σπούδασε τον ιονισμό των αέριων και δημοσίευσε ένα σημαντικό βιβλίο, το “Χημεία του Ηλεκτρονίου”. Το 1928, μαζί με Βλαντιμίρ Φοκ, δημιούργησε μια θεωρία της θερμικής διαταραχής από την απαλλαγή των διηλεκτρικών. Διορίστηκε καθηγητής στο Πολυτεχνείο της Πετρούπολης το 1928. Το 1931, οργάνωσε το Ινστιτούτο Χημείας και Φυσικής της Σοβιετικής Ακαδημίας Επιστημών και έγινε ο πρώτος διευθυντής του. Ένα χρόνο αργότερα, το 1932, έγινε πλήρες μέλος της Σοβιετικής Ακαδημίας Επιστημών.
Το έργο του Σιμιόνοφ για το μηχανισμό του χημικού μετασχηματισμού περιλαμβάνει μια διεξοδική ανάλυση της εφαρμογής της θεωρίας της αλυσίδας στις ποικίλες αντιδράσεις (1934-1954) και για την καύση των διαδικασιών. Ο Σιμιόνοφ πρότεινε μια θεωρία για την εκφυλισμένης διακλάδωσης, που θα βοηθούσε στην καλύτερη κατανόηση των φαινομένων που συνδέονται με την επαγωγή της οξείδωσης των διεργασιών. Έγραψε δύο σημαντικά βιβλία, το «Χημική Κινητική και αντιδράσεις της αλυσίδας» που εκδόθηκε στα ρωσικά το 1934 και στα αγγλικά το 1935. Ήταν το πρώτο βιβλίο της Ε.Σ.Σ.Δ που ανάπτυξε μια λεπτομερή ανάλυση των διακλαδώσεων των αντιδράσεων της αλυσίδας στη χημείας. Το «Κάποια προβλήματα της Χημικής Κινητικής και αντιδραστικότητας» εκδόθηκε στα ρωσικά το 1954 και μετά στα αγγλικά, γερμανικά και κινέζικα. Το βιβλίο αναθεωρήθηκε το 1958, τιμήθηκε με πολλά βραβεία, μεταξύ αυτών
- Νόμπελ στην Χημεία
- Βραβείο Στάλιν
- Ήρωας της Σοσιαλιστικής Εργασίας
- Τάγμα του Λένιν (5 φορές)
1988 Εορτάζεται με λαμπρότητα η 900ετηρίδα της Μονής Πάτμου, με επικεφαλής τον Οικουμενικό Πατριάρχη Δημήτριο τον Α΄.
1991 Πέθανε ο Νικόλαους “Κλάους” Μπάρμπι (Nikolaus „Klaus“ Barbie, γενν. το 1913) Γερμανός ναζιστής αξιωματούχος και υπεύθυνος σωρείας εγκλημάτων πολέμου –κυρίως στη Γαλλία κατά το Β΄ Παγκόσμιο, λόγω των οποίων καταγράφηκε στη συλλογική μνήμη ως ο χασάπης της Λυών. Μετά τη λήξη του πολέμου εξασφάλισε άτυπη ασυλία από τις δυτικές μυστικές υπηρεσίες και έζησε στη Λατινική Αμερική, όπου δραστηριοποιήθηκε ως “εμπειρογνώμονας” σε διώξεις κομμουνιστών. Τελικά το 1983 εκδόθηκε στη Γαλλία, καταδικάστηκε και πέθανε έγκλειστος.
Κλάους Μπάρμπι, ο «Χασάπης της Λυών» με πρωταγωνιστικό ρόλο και στη δολοφονία του Τσε
1991 Κοινοτικό έπαινο αποσπά το ελληνικό πολεοδομικό σχέδιο για την Καλαμάτα, που καταρτίστηκε μετά το σεισμό του 1986.
1992 Μόσχα και Ουάσινγκτον εξαλείφουν ένα από τα τελευταία κατάλοιπα του Ψυχρού Πολέμου, επιτρέποντας την ελεύθερη διακίνηση των δημοσιογράφων και των επιχειρηματιών που εργάζονται στην ΕΣΣΔ ή στις ΗΠΑ.
1996 Ορκίζεται ο πρωθυπουργός Κώστας Σημίτης και τα μέλη του νέου υπουργικού συμβουλίου, ενώπιον του Προέδρου της Δημοκρατίας, Κωστή Στεφανόπουλου.
2005 Η Εθνική ομάδα της Ελλάδος στο μπάσκετ κατακτά το 34ο Πανευρωπαϊκό πρωτάθλημα για δεύτερη φορά στην ιστορία της, κερδίζοντας στον τελικό στο Βελιγράδι τη Γερμανία με 78-62. Ο Παναγιώτης Γιαννάκης είναι ο μόνος που έχει καταφέρει να στεφθεί πρωταθλητής Ευρώπης ως παίκτης (το 1987) και ως προπονητής (2005).
2005 Ο Ισπανός πιλότος της Φόρμουλα 1 Φερνάντο Αλόνσο, γίνεται ο νεαρότερος πρωταθλητής στην ιστορία του θεσμού, σε ηλικία 24 ετών, ενός μήνα και 26 ημερών με τη Renault σπάζοντας το σερί τίτλων του Μίχαελ Σουμάχερ και του Έμερσον Φιτιπάλντι.
2005 Το δεξιό Κόμμα του Νόμου και της Δικαιοσύνης (PiS) κερδίζει τις βουλευτικές εκλογές της Πολωνίας.