Σαν σήμερα 26 Σεπτεμβρίου
Μια ματιά στην ιστορία του τόπου και του κόσμου
Γεγονότα και πρόσωπα που έμειναν στην ιστορία και δεν πρέπει να ξεχάσουμε
1687 Μερική καταστροφή του Παρθενώνα από βόμβα των Ενετών που πολιορκούν την Ακρόπολη. Σε πολιορκία βρίσκεται η Ακρόπολη της Αθήνας, μέσα στην οποία είναι οχυρωμένη η τουρκική φρουρά της πόλης, από τους Ενετούς, υπό τον Φραγκίσκο Μοροζίνι. Τα μεσάνυχτα της 26ης προς 27ης Σεπτεμβρίου, που είναι πανσέληνος, μια οβίδα διαπερνά τη στέγη του Παρθενώνα και αναφλέγεται η πυρίτιδα που είναι αποθηκευμένη στο εσωτερικό του. Η έκρηξη, που ακολουθεί, ανοίγει τον ναό στα δύο. Καταστρέφεται το τελειότερο κτίσμα της αρχαιότητας. Οι πολιορκητές ξεσπούν σε ζητωκραυγές.
1789 O Τόμας Τζέφερσον τοποθετείται υπουργός Εξωτερικών επί προεδρίας Τζορτζ Ουάσινγκτον.
1810 Ο Ζαν Μπατίστ Μπερναντότε (Κάρολος ΙΔ’) “κληρονομεί” το σουηδικό θρόνο.
1815 Υπογράφεται στο Παρίσι η Πράξη της Ιεράς Συμμαχίας. Την πράξη υπογράφουν ο τσάρος της Ρωσίας Αλέξανδρος ο Α’, ο αυτοκράτορας της Αυστρίας Φραγκίσκος ο Α’ και ο βασιλιάς της Πρωσίας Φρειδερίκος Γουλιέλμος ο Γ’. Πρόκειται για μυστική αρχικά τριμερή συνθήκη, κύριος στόχος της οποίας είναι η αντίδραση των αυτοκρατόρων κατά των φιλελεύθερων τάσεων που είχαν ήδη αρχίσει να εκδηλώνονται στην Ευρώπη μετά τη Γαλλική Επανάσταση το 1789.
1849 (νέο ημερολόγιο) Γεννιέται ο Ρώσος φυσιολόγος, ψυχολόγος και ερευνητής Ιβάν Παβλόφ, βραβευμένος με το Νόμπελ Ιατρικής το 1904.
1888 Γεννήθηκε ο βραβευμένος με Νόμπελ Λογοτεχνίας Αμερικανός ποιητής και δοκιμιογράφος, Τόμας Στερν Έλιοτ
1902 Πέθανε ο γερμανοεβραίος ράφτης, εφευρέτης και κατασκευαστής των ρούχων τζιν, Λιβάι Στρος
1901 Αρχίζει η εμποροπανήγυρη της Λάρισας. Εκτός των αγοραπωλησιών διεξάγονται και ιππικοί αγώνες.
1903 Στο Κονέκτικατ των ΗΠΑ, οι γυναίκες αποκτούν δικαίωμα ψήφου.
1904 Πέθανε ο Λευκάδιος Χερν, λευκαδίτης συγγραφέας και δημοσιογράφος, ο οποίος θεωρείται ο εθνικός ποιητής της Ιαπωνίας
1905 Ο νεαρός γερμανοεβραίος φυσικός Άλμπερτ Αϊνστάιν δημοσιεύει την ειδική θεωρία της σχετικότητας.
1906 Ο διάδοχος Γεώργιος παραιτείται από τη θέση του ύπατου αρμοστή της Κρήτης.
1916 Βενιζέλος, Δαγκλής και Κουντουριώτης σχηματίζουν στην Θεσσαλονίκη τη λεγόμενη Κυβέρνηση Εθνικής Άμυνας, επιδιώκοντας την είσοδο της Ελλάδας στον Α’ παγκόσμιο πόλεμο με τον ιμπεριαλιστικό συνασπισμό της Αντάντ.
1922 Για να εκτονωθεί η λαϊκή αγανάκτηση μετά τη Μικρασιατική καταστροφή, εκθρονίζεται ο βασιλιάς Κωνσταντίνος. Στο θρόνο ανεβαίνει ο μεγαλύτερος γιος του, Γεώργιος. Ο Ν. Πλαστήρας, επικεφαλής των στρατιωτικών δυνάμεων που πρόσκεινται στο Βενιζέλο, κηρύσσει τον στρατιωτικό νόμο.
1922 Γεννήθηκε ο ηθοποιός Τάκης Μηλιάδης
1932 Ισχυρός σεισμός, μεγέθους 7 βαθμών της κλίμακας Ρίχτερ, συγκλονίζει την Ιερισσό της Χαλκιδικής. Ολόκληρα χωριά ισοπεδώνονται, 161 άνθρωποι σκοτώνονται και εκατοντάδες τραυματίζονται. Μεγάλη καταστροφή και στο Άγιον Όρος, στο οποίο αντέχουν μόνο 2 μονές.
1933 Στο Μεξικό, τρομερή καταιγίδα πλήττει την πόλη Ταμπίκο, όπου το νοσοκομείο καταρρέει και καταπλακώνει 87 άτομα. Οι νεκροί φτάνουν τους 150, ενώ στην περιοχή κηρύσσεται στρατιωτικός νόμος.
1934 Το Αφγανιστάν γίνεται το 60ό μέλος της Κοινωνίας των Εθνών.
1939 Η γαλλική κυβέρνηση θέτει εκτός νόμου το Κομμουνιστικό Κόμμα Γαλλίας.
1941 Ο Σούπερμαν κάνει το κινηματογραφικό του ντεμπούτο, στην ομώνυμη ταινία κινουμένων σχεδίων.
1943 Β’ Παγκόσμιος Πόλεμος: Βυθίζεται στο Λακκί της Λέρου το Αντιτορπιλικό Βασίλισσα Όλγα, από γερμανική αεροπορική επιδρομή 25 γερμανικών Στούκας, κατά τη διάρκεια της Μάχης της Λέρου.
1943 Την ίδια μέρα, οι Σοβιετικοί καταλαμβάνουν το Σμολένσκ, το μεγαλύτερο οχυρό των Γερμανών στο Ανατολικό Μέτωπο.
1944 Ολοκληρώνεται στην Καζέρτα της Ιταλίας σύσκεψη του Στρατηγείου των Συμμαχικών Δυνάμεων της Μεσογείου, της κυβέρνησης της Μ. Βρετανίας, της ελληνικής κυβέρνησης «Εθνικής Ενότητας», του ΕΛΑΣ και του ΕΔΕΣ.
1945 Γεννήθηκε ο Βρετανός τραγουδιστής Μπράιαν Φέρι
1949 Εκτελείται στο Γουδή το αναπληρωματικό μέλος της ΚΕ του ΚΚΕ Βαγγέλης Καββαδίας.
1953 Η Ισπανία υπογράφει συμφωνία με τις ΗΠΑ και επιτρέπει την εγκατάσταση αεροπορικών και ναυτικών βάσεων στο έδαφός της.
1957 Κάνει πρεμιέρα στο Μπρόντγουεϊ το μιούζικαλ West Side Story του Λέοναρντ Μπέρνσταϊν, ένα από τα κορυφαία μιούζικαλ όλων των εποχών.
1960 Οι υποψήφιοι για την προεδρία στις ΗΠΑ, Ρίτσαρντ Νίξον και Τζον Κένεντι, πραγματοποιούν την πρώτη τηλεοπτική αναμέτρηση στα αμερικανικά χρονικά.
1964 Ο Πάπας Παύλος ΣΤ΄παραδίδει την κάρα του αγίου Ανδρέα του Πρωτόκλητου στην Ανατολική Εκκλησία. Η κάρα του αγίου επιστρέφει στην Πάτρα.
1965 Στη Βρετανία, η βασίλισσα προσφέρει στους Μπιτλς το παράσημο του Τάγματος της Βρετανικής Αυτοκρατορίας.
1972 31 άτομα απανθρακώνονται από φωτιά που ξεσπά στο κέντρο ”Όσκαρ” στη Ρόδο.
1973 Πέθανε η Ιταλίδα ηθοποιός, Άννα Μανιάνι
1980 Βόμβα εκρήγνυται κατά τη διάρκεια της μεγάλης γιορτής μπύρας «Οκτόμπερφεστ» στο Μόναχο, με αποτέλεσμα να χάσουν τη ζωή τους 13 άνθρωποι και να τραυματισθούν 211. Ένα από τα θύματα είναι και ο δράστης της επίθεσης, ο 21χρονος φοιτητής Γκούντολφ Κέλερ, γνωστός για το ακροδεξιό του παρελθόν.
1984 Υπογράφεται συμφωνία μεταξύ Λονδίνου και Πεκίνου που προβλέπει ότι μετά τις 30 Ιουνίου 1997, ημερομηνία λήξης της συμφωνίας που υπογράφηκε το 1898 μεταξύ Κίνας και Βρετανίας, ο κινεζικός στρατός θα επανακαταλάβει το Χονγκ Κονγκ, που θα μετασχηματιστεί σε ειδική διοικητική ζώνη με μεγάλη αυτονομία.
1989 Δολοφονήθηκε στο Κολωνάκι από την τρομοκρατική οργάνωση «17 Νοέμβρη» ο δημοσιογράφος και βουλευτής της ΝΔ, Παύλος Μπακογιάννης
1990 Πέθανε ο Ιταλός συγγραφέας, Αλμπέρτο Μοράβια
1999 Επανεκλέγεται σε προεδρικό δημοψήφισμα χωρίς αντίπαλο με 93,8% Πρόεδρος της Αιγύπτου ο Χόσνι Μουμπάρακ.
2000 Στις 10:15 το βραδυ το Express Samina προσκρούει στις βραχονησίδες Πόρτες της Πάρου και μέσα σε 20 λεπτά βυθίζεται. Απο τους 510 επιβάτες του, 81 δεν καταφέρνουν να βγουν στη στεριά και πνίγονται. Από εκεί και μετά, αρχίζει η διαφορετική ερμηνεία των γεγονότων. Κυβέρνηση, υπουργείο Εμπορικής Ναυτιλίας, η πλοιοκτήτρια εταιρία επιχειρούν να το αποδώσουν αποκλειστικά στον «ανθρώπινο παράγοντα», σε λάθος του πλοιάρχου, του υποπλοιάρχου, κάποιων άλλων μελών του πληρώματος.
Απέναντι σ’ αυτήν την προσπάθεια συγκάλυψης και αποπροσανατολισμού, στέκουν οι συνδικαλιστικές οργανώσεις των ναυτεργατών. Με καταγγελίες και συνεχείς παρεμβάσεις, οι εκπρόσωποι των ναυτεργατών υποχρέωσαν το σύνολο των παραγόντων και των μέσων ενημέρωσης να συζητήσουν για τον πραγματικό ένοχο, την κατάσταση που επικρατεί στη ναυτιλία και ειδικότερα στην ακτοπλοΐα, εξαιτίας της εφοπλιστικής ασυδοσίας και της προσαρμογής της κυβέρνησης στις απαιτήσεις των εφοπλιστών.
Και ενώ ο κόσμος βοά για τα πλωτά φέρετρα, που ταξιδεύουν με τις ευλογίες του υπουργείου, η κυβέρνηση υποσχέθηκε ότι θα «βάλει το μαχαίρι στο κόκαλο» και οι ευθύνες θα αποδοθούν, όσο ψηλά κι αν βρίσκονται οι υπεύθυνοι. Ένας άνευ προηγουμένου εμπαιγμός, αφού η ίδια η κυβέρνηση είχε σπεύσει να εξαιρέσει από το χώρο των υπευθύνων τον εαυτό της και τους εφοπλιστές.
2002 Ναυτική τραγωδία, η χειρότερη στη χώρα, πλήττει τη Σενεγάλη. Από ανατροπή του σενεγαλέζικου πλοίου «Τζούλα» μεταξύ Γκάμπιας και Σενεγάλης, χάνουν τη ζωή τους 1.863 άνθρωποι και διασώζονται μόλις 64
2003 Πέθανε ο βρετανός τραγουδιστής, Ρόμπερτ Πάλμερ
2008 Πέθανε ο θρυλικός Αμερικανός ηθοποιός και σκηνοθέτης, Πολ Νιούμαν. Ο Paul Leonard Newman (γεννήθηκε 26 Ιανουαρίου 1925) είχε λάβει πολυάριθμα βραβεία για το έργο του, ανάμεσα στα οποία ένα Όσκαρ Α’ Ανδρικού Ρόλου (επίσης 2 τιμητικά Όσκαρ και 9 υποψηφιότητες), 6 Χρυσές Σφαίρες, ένα Βραβείο SAG, ένα BAFTA και ένα Έμμυ. Είχε επίσης βραβευτεί για την ερμηνεία του στην ταινία “Πόθοι στην κάψα του καλοκαιριού” (1958) στο Φεστιβάλ των Καννών, ενώ έχει λάβει τον Ασημένιο Λέοντα στο Φεστιβάλ του Βερολίνου για την ταινία «Δεν είμαι κορόιδο κανενός» (1994). Επίσης, για μια εικοσαετία υπήρξε οδηγός αγωνιστικών αυτοκινήτων, ενώ μέχρι και τις τελευταίες μέρες της ζωής του προσέφερε ιδιαίτερα μεγάλο φιλανθρωπικό έργο.
Ο πατέρας του ήταν Εβραίος και η μητέρα του προερχόταν από οικογένεια Σλοβάκων ρωμαιοκαθολικών, από το πάλαι ποτέ Βασίλειο της Ουγγαρίας. Ο Νιούμαν έχει χαρακτηρίσει τον εαυτό του Εβραίο, υποστηρίζοντας πως αποτελεί “μεγαλύτερη πρόκληση”. Η μητέρα του εργαζόταν στο οικογενειακό κατάστημα, ενώ μεγάλωνε τον Πωλ και τον αδερφό του Άρθουρ (ο οποίος στο μέλλον έγινε παραγωγός και διευθυντής παραγωγής).
Ο Νιούμαν έδειξε ένα πρώιμο ενδιαφέρον για το θέατρο, το οποίο ενθάρρυνε η μητέρα του. Σε ηλικία επτά ετών, πραγματοποίησε το ντεμπούτο του στην υποκριτική, σε μια σχολική παράσταση. Όταν αποφοίτησε από το λύκειο το 1943, φοίτησε στο Πανεπιστήμιο του Οχάιο σπουδάζοντας οικονομικά και αργότερα υποκριτική στο Πανεπιστήμιο του Γέιλ και υπό την εποπτεία του Λι Στράσμπεργκ στο Actors’ Studio της Νέας Υόρκης.
Έκανε το ντεμπούτο του σε θέατρο του Μπρόντγουεϊ, κατόπιν συμμετείχε στο ανέβασμα των παραστάσεων “The Desperate Hours” και “Γλυκό Πουλί της Νιότης” με την Τζέραλντιν Πέιτζ. Αργότερα πρωταγωνίστησε στην κινηματογραφική εκδοχή του τελευταίου και πάλι με την Πέιτζ. Η πρώτη του εμφάνιση στον κινηματογράφο ήταν στο Ασημένιο δισκοπότηρο (1954), το οποίο ακολούθησαν οι αναγνωρισμένοι ρόλοι στις ταινίες Εμείς οι ζωντανοί (1956), ως μποξέρ Ρόκι Γκρατσιάνο, Λυσσασμένη γάτα (1958), πλάι στην Ελίζαμπεθ Τέιλορ, και The Young Philadelphians (1959), με την Μπάρμπαρα Ρας και τον Ρόμπερτ Βον, ενώ συμμετείχε σε ένα δοκιμαστικό με τον Τζέιμς Ντιν για την ταινία Ανατολικά της Εδέμ (1955). Την ίδια χρονιά συμπρωταγωνίστησε με την Εύα Μαρί Σέιντ και τον Φρανκ Σινάτρα σε μια ζωντανή και έγχρωμη μετάδοση του θεατρικού έργου του Θόρντον Ουάιλντερ με τίτλο “Η πόλη μας” (Το 2003 συμμετείχε σε ένα ριμέικ του ίδιου θεατρικού).
Ο Νιούμαν ήταν ένας από τους λίγους ηθοποιούς που έκαναν με επιτυχία τη μετάβαση από το σινεμά της δεκαετίας του 1950 σε αυτό των δεκαετιών του 1960 και του 1970. Η επαναστατική του περσόνα είχε πέραση στην επόμενη γενιά. Πρωταγωνίστησε στις ταινίες Έξοδος (1960), Ο κόσμος είναι δικός μου (1961), Άγριος σαν θύελλα (1963), F.B.I Φάκελος 17, άκρως εμπιστευτικόν (1966), Όμπρε! (1967), Ο μεγάλος δραπέτης (1967), Ο πύργος της κολάσεως (1974), Άγριο παιχνίδι (1977) και Η ετυμηγορία (1982). Με τον ηθοποιό Ρόμπερτ Ρέντφορντ και το σκηνοθέτη Τζορτζ Ρόι Χιλ συμμάχησε δύο φορές, για τις δυο υπερεπιτυχημένες ταινίες Οι δύο ληστές (1969) και Το κεντρί (1973).
Πραγματοποίησε κοινές εμφανίσεις με τη σύζυγό του, Τζοάν Γούντγουορντ, στις ταινίες Πόθοι στην κάψα του καλοκαιριού (1958), Καλημέρα ζωή (1958), Δεσμώτες της ηδονής (1960), Αγαπηθήκαμε στο Παρίσι (1961), Στους δυο τρίτος δεν χωρεί (1963), Άσσοι της ταχύτητος και του ιλίγγου (1969), WUSA (1970), Ο επιθεωρητής Χάρπερ (1975), Χάρρυ και γιος: Η σύγκρουση (1984) και Ο κύριος και η κυρία Μπριτζ (1990).
Εκτός από το να πρωταγωνιστήσει και να σκηνοθετήσει την ταινία Χάρρυ και γιος: Η σύγκρουση, ο Νιούμαν σκηνοθέτησε τέσσερις ακόμη ταινίες (στις οποίες δεν συμμετείχε ως ηθοποιός) με πρωταγωνίστρια την Γούντγουαρντ. Ήταν οι ταινίες Γνώρισα την αγάπη, γνώρισα τη ζωή (Rachel, Rachel 1968), βασισμένο στο μυθιστόρημα της Μάργκαρετ Λόρενς A Jest of God, η μεταφορά στη μεγάλη οθόνη του βραβευμένου με Πούλιτζερ θεατρικού Άγριες μαργαρίτες (1972), η μεταφορά στη μικρή οθόνη του βραβευμένου με Πούλιτζερ θεατρικού «The Shadow Box» (1980) και η μεταφορά στον κινηματογράφο του έργου του Τένεσι Ουίλιαμς με τίτλο Ο γυάλινος κόσμος (1987).
25 χρόνια μετά την κυκλοφορία της ταινίας Ο κόσμος είναι δικός μου!, ο Νιούμαν εμφανίστηκε και πάλι στον ρόλο του «Γρήγορου» Έντι Φέλσον στην ταινία του Μάρτιν Σκορσέζε Το χρώμα του χρήματος (1986) για την οποία έλαβε Όσκαρ Α΄ Ανδρικού Ρόλου.
Το 2003, εμφανίστηκε σε μια θεατρική παράσταση του Μπρόντγουεϊ, την επανέκδοση του έργου του Θόρντον Ουάιλντερ, “Η πόλη μας”. Έλαβε την πρώτη του υποψηφιότητα για Τόνυ για την ερμηνεία του. Το PBS και το κανάλι της καλωδιακής τηλεόρασης Showtime μετέδωσαν μια μαγνητοσκόπηση της παράστασης, οπότε έλαβε επίσης υποψηφιότητα για Έμμυ.
Η τελευταία του εμφάνιση στον κινηματογράφο ήταν στο ρόλο του αφεντικού μιας οργάνωσης παρανόμων στην ταινία Ο δρόμος της απώλειας το 2002, στο πλευρό του Τομ Χανκς, ενώ δάνειζε τη φωνή του για ταινίες. Συμβαδίζοντας με την αγάπη του για τους αγώνες αυτοκινήτων, παρείχε τη φωνή για τον Ντοκ Χάντσον, ένα αποσυρμένο αγωνιστικό αυτοκίνητο στην ταινία των Disney και Pixar, Αυτοκίνητα. Ήταν επίσης ο αφηγητής της ταινίας του 2007 Ντέιλ, σχετικά με τη ζωή του θρυλικού οδηγού NASCAR, Ντέιλ Έρνχαρντ.
Aνακοίνωσε πως θα αποσυρθεί πλήρως από την ηθοποιία το 2007. Υποστήριξε πως αισθάνεται ότι δεν μπορεί να συνεχίσει να ασκεί την υποκριτική στο επίπεδο που θα επιθυμούσε. “Αρχίζεις να χάνεις τη μνήμη σου, αρχίζεις να χάνεις την αυτοπεποίθησή σου, αρχίζεις να χάνεις την εφευρετικότητά σου. Οπότε νομίζω πως αυτό είναι πια ένα κλεισμένο βιβλίο για μένα”…