Για τον ρόλο του Κομμουνιστικού Κόμματος
💥 στη σοσιαλιστική οικοδόμηση
💥 Το Κομμουνιστικό Κόμμα είναι το μοναδικό κόμμα που αναγνωρίζει την ικανότητα και τη δυνατότητα της εργατικής τάξης να πάρει στα χέρια της την εξουσία από την αστική τάξη, να οικοδομήσει τη σοσιαλιστική – κομμουνιστική κοινωνία.
Εισήγηση της Αλέκας Παπαρήγα στην ημερίδα που διοργάνωσε η ΕΠ Κεντρικής Μακεδονίας του ΚΚΕ στη Θεσσαλονίκη, στις 8 Νοέμβρη, με θέμα: «Σοσιαλισμός, η Ιστορία που διδάσκει… η Ιστορία που μένει να γραφτεί»
Το ΚΚΕ στην πορεία της ταξικής πάλης για την απόσπαση όσο γίνεται στον καπιταλισμό ορισμένων κατακτήσεων, συμβάλλει και στη συγκέντρωση, πολιτικοποίηση και μαχητική διαπαιδαγώγηση μαζικών εργατικών, λαϊκών δυνάμεων, που σε συνθήκες επαναστατικής κατάστασης θα πρωτοστατήσουν στην ανατροπή της αστικής πολιτικής εξουσίας, στην καταστροφή του αστικού κράτους, υπέρ της εξουσίας της εργατικής τάξης.
Το ΚΚ προετοιμάζεται
στις συνθήκες του καπιταλισμού:
- – Παλεύοντας στο έδαφος του καπιταλισμού, οφείλει να προπορεύεται στην επεξεργασία θεωρητικών προβλημάτων, να αποκτά ικανότητα πρόβλεψης, πρόγνωσης, ενός γενικού και όχι βέβαια αναλυτικού, επί χάρτου, σχεδίου κατεύθυνσης.
- Φροντίζοντας σταθερά την ανάπτυξη όσο γίνεται στενών αγωνιστικών αλλά και ιδεολογικών δεσμών με την εργατική τάξη, τα λαϊκά στρώματα, τη συνεχή έως και επιταχυνόμενη ανάπτυξη του θεωρητικού, ιδεολογικού, πολιτικού υποβάθρου όλου του Κόμματος. Επαγρυπνώντας και φροντίζοντας να μην υποκαθίσταται το καθήκον της στρατηγικής κάτω από τις τρέχουσες υπαρκτές μεγάλες απαιτήσεις και δυσκολίες.
- Αντιμετωπίζοντας στις γραμμές του το πρόβλημα που καλλιεργεί, χρησιμοποιεί και διαπαιδαγωγεί ο καπιταλισμός με τον διαχωρισμό της επιτελικής από την εκτελεστική δουλειά.
- Με τη συστηματική δουλειά για τη διάδοση της ιδεολογίας και του Προγράμματός του, την εκλαΐκευση βασικών ντοκουμέντων, μελετών και ερευνών σε οικονομικά, πολιτικά και κοινωνικά ζητήματα, που αφορούν τις σύγχρονες εξελισσόμενες συνεχώς ανθρώπινες ανάγκες, τις διεθνείς εξελίξεις κ.λπ.
- Με την – σε επιστημονική βάση – δουλειά καταγραφής και σταθερής μελέτης της πορείας της καπιταλιστικής οικονομίας στην Ελλάδα. Την εξέλιξη των αμοιβαίων σχέσεων ανάμεσα σε τάξεις και κοινωνικά στρώματα που αφορά την πολιτική συμμαχιών τόσο της αστικής όσο και της εργατικής τάξης. Την πορεία της συγκεντροποίησης και της σύνθεσης της μισθωτής εργασίας και του κεφαλαίου.
- Με την προώθηση της οικοδόμησης και σταθερής ύπαρξης γερών Κομματικών και ΚΝίτικων Οργανώσεων στα μεγάλα εργοστάσια, επιχειρήσεις, σε τομείς και κλάδους στρατηγικής σημασίας, Οργανώσεων με υψηλό όσο γίνεται ιδεολογικό επίπεδο και πολιτική ωρίμανση.
- Με τον σταθερό προσανατολισμό, πρωτοβουλίες και σχέδια δράσης για την αντιμετώπιση των σοβαρών ιδεολογικοπολιτικών προβλημάτων που αφορούν το Διεθνές Κομμουνιστικό Κίνημα (ΔΚΚ) καθώς αυτό βρίσκεται σε βαθιά κρίση, ιδιαίτερα μετά τη νίκη της αντεπανάστασης.
Το ΚΚ στη σοσιαλιστική οικοδόμηση
Η διαφορά από τον καθοδηγητικό του ρόλο στις συνθήκες του καπιταλισμού, είναι ότι με την πολιτική του και τις επιλογές του δρα ως ο υποκειμενικός παράγοντας που κινητοποιεί όσο γίνεται μεγαλύτερο μέρος της εργατικής τάξης, άλλων εργαζομένων, χωρίς πνεύμα και διάθεση υποκατάστασης της εργατικής τάξης.
Το Κόμμα πρέπει να έχει σαφή αντίληψη των απαιτήσεων της κάθε φάσης της οικοδόμησης, με βάση τις νομοτέλειες της σοσιαλιστικής κοινωνίας, ως ατελούς φάσης της κομμουνιστικής κοινωνίας, δηλαδή τον νόμο της αντιστοίχισης των σχέσεων παραγωγής με το επίπεδο ανάπτυξης των παραγωγικών δυνάμεων, ώστε να προωθείται η πλήρης μετατροπή των όποιων ανώριμων οικονομικών σχέσεων εμφανίζονται στην αρχική πορεία οικοδόμησης, ως μορφής κληροδοτήματος από τον καπιταλισμό, σε καθολικά κοινωνικοποιημένες, κομμουνιστικές.
Αφορά στους αγροτικούς συνεταιρισμούς και τους ατομικούς εργαζόμενους παραγωγούς και παροχής υπηρεσιών, τις εμπορευματοχρηματικές σχέσεις. Ο νόμος της αξίας δεν είναι νόμος του σοσιαλισμού – κομμουνισμού. Ο σοσιαλισμός δεν είναι ένα αυτόνομο κοινωνικοοικονομικό σύστημα αλλά η κατώτερη, θυμίζουμε, βαθμίδα της κομμουνιστικής κοινωνίας, άρα από την πρώτη στιγμή τίθεται το θέμα να ξεπεραστούν τα ανώριμα στοιχεία σχεδιασμένα και όχι βέβαια βουλησιαρχικά, τυπικά.
Ο καθοδηγητικός ρόλος του Κόμματος ασκείται μέσα από την αυτοτελή του οργάνωση και μέσα από τη συμμετοχή μελών και στελεχών του σε όλα τα όργανα εξουσίας, στα επιτελεία και στους θεσμούς της εργατικής εξουσίας, στα οποία συμμετέχουν και εξωκομματικοί εργάτες και άλλοι εκπρόσωποι από λαϊκά στρώματα, παραμένοντας η πλειοψηφία στην εργατική τάξη. Καταξιώνεται στην πράξη, δεν λύνεται με την αναγόρευσή του ως καθοδηγητή στα χαρτιά.
Τα μέλη του Κόμματος συμμετέχουν σε όλες τις μορφές κοινωνικής οργάνωσης και περιφρούρησης της επανάστασης. Το ίδιο ισχύει και για τα μέλη της ΚΝΕ, που πέραν των παραπάνω μετέχουν και σε χώρους της σπουδάζουσας, στην Εκπαίδευση γενικά, στον εργατικό στρατό, στις ομάδες περιφρούρησης της επανάστασης.
Όλα τα όργανα στον σοσιαλισμό (το εργατικό συμβούλιο, το περιφερειακό και το ανώτατο όργανο της εργατικής εξουσίας, η ανώτατη διεύθυνση του κεντρικού σχεδιασμού) λειτουργούν, σε όλη την κλίμακα, με την αρχή του δημοκρατικού συγκεντρωτισμού.
Σε αυτά ανήκουν και η περιφρούρηση της επανάστασης, η λαϊκή Δικαιοσύνη, ο ελεγκτικός μηχανισμός. Στα παραπάνω όργανα συμμετέχουν και οι αντιπρόσωποι που εκλέγονται από τους αγροτικούς συνεταιρισμούς και τα όργανα των ατομικών παραγωγών, από τις εκπαιδευτικές και κοινωνικές μονάδες.
Το ΚΚ πρέπει να διασφαλίζει την υπεροχή της εργατικής κοινωνικής σύνθεσης στα όργανα και στις γραμμές του, την πλούσια εσωτερική ζωή, τη συνεχή ανάπτυξη του θεωρητικού, ιδεολογικού, πολιτικού του επιπέδου, της μελετητικής ερευνητικής ικανότητας σε όλες τις επιστήμες. Η θεωρητική επιστημονική του επάρκεια, που συνεχώς πρέπει να εξελίσσεται, αποτελεί βασική καθοδηγητική του ευθύνη ανεξαρτήτως της ύπαρξης πανεπιστημιακών, εκπαιδευτικών ιδρυμάτων, ειδικών ακαδημιών, ινστιτούτων και του καταμερισμού που αυτά υφίστανται.
Ο 21ος αιώνας
δεν είναι ακριβώς ίδιος με τον 20ό
- Εχουν υπερωριμάσει οι αντικειμενικές υλικές προϋποθέσεις για την οικοδόμηση του σοσιαλισμού και η αναντιστοιχία της ανάπτυξης των παραγωγικών δυνάμεων σε σχέση με τις υφιστάμενες στον καπιταλισμό παραγωγικές σχέσεις.
Εχουν γίνει πιο βαθιές η κοινωνικοποίηση της εργασίας, η αλληλεξάρτηση ανάμεσα στο σύνολο των καπιταλιστικών κρατών σε σύγκριση με την περίοδο που ο Λένιν έγραψε τον «Ιμπεριαλισμό ως ανώτατο στάδιο του καπιταλισμού», που ακόμα και τότε υπογράμμιζε ότι όλα τα κράτη, ανεξάρτητα από τον βαθμό ανάπτυξης και τη διεθνή τους θέση, ήταν τμήματα του παγκόσμιου καπιταλισμού.
Η καπιταλιστική οικονομική κρίση εμφανίζεται σε σχέση με το παρελθόν πιο συγχρονισμένη διεθνώς. Η πιο βαθιά αλληλεξάρτηση έχει οξύνει ακόμα πιο πολύ τις ενδοκαπιταλιστικές αντιθέσεις, παλιές εστίες ιμπεριαλιστικών πολέμων αναζωπυρώνονται, νέες ανάβουν. Διαμορφώνεται το έδαφος για κυοφορία και ανάπτυξη επαναστατικής κατάστασης σε μια ή άλλη χώρα ή ομάδα χωρών, με δυνατότητα επέκτασης και επίδρασης σε περισσότερες.
- Έχει ανέβει σημαντικά το μορφωτικό επίπεδο της εργατικής τάξης, των επιστημόνων που προέρχονται από τα συμμαχικά κοινωνικά στρώματα, με πιο διευρυμένους ορίζοντες.
Οι νέες τεχνολογίες και η ίδια η τεχνητή νοημοσύνη θα διευκολύνουν τον καθοδηγητικό ρόλο του Κόμματος στην εκπόνηση του κεντρικού επιστημονικού σχεδιασμού καθώς θα απλουστεύσουν χρονοβόρες προσπάθειες για τη συγκέντρωση στοιχείων από τα κάτω προς τα πάνω που διευκολύνουν να λύνονται έγκαιρα σε εθνικό επίπεδο και ταυτόχρονα κατά κλάδο, περιφέρεια και κατηγορία ο καταμερισμός εργασίας και η κατανομή του ανθρώπινου δυναμικού. Θα αποφεύγονται οι κίνδυνοι τυποποίησης, συγκεντρωτισμού, αποσπασματικότητας, τοπικότητας, κλαδικισμού, κατακερματισμού.
Το ΚΚ για την περιφρούρηση της νίκης
της εργατικής εξουσίας
Από την πρώτη στιγμή της νίκης της εργατικής εξουσίας το Κόμμα θα βρεθεί μπροστά στην επιτέλεση ενός κολοσσιαίου έργου διπλού χαρακτήρα, δημιουργικού και αμυντικού υπερασπιστικού, καθώς θα έχει να αντιμετωπίσει την αντίσταση που θα προβάλλει η αστική τάξη, και μάλιστα με τη μορφή ένοπλης πάλης, για να μην προλάβει να εδραιωθεί η νέα εξουσία.
Ταυτόχρονα αυτή θα υπονομεύει και θα σαμποτάρει τις αποφάσεις της σοσιαλιστικής οικοδόμησης. Θα επιδιώξει να προσελκύσει μεσαία στρώματα, ταλαντευόμενες κοινωνικές δυνάμεις, στο πλευρό της, ενεργητικά θα προσφεύγουν σε συμπαράσταση και οι συμμαχικές της ξένες δυνάμεις.
Ενώ στο ζήτημα της σοσιαλιστικής οικοδόμησης μπορεί να διαγραφούν σε γενικές γραμμές, από τώρα, οι θεμελιακοί προσανατολισμοί, τα διαδοχικά βήματά της, δεν είναι δυνατόν να υπάρξει ένα αναλυτικό σχέδιο κατάπνιξης της αντίστασης των εκμεταλλευτών, βλέποντας τα πράγματα στατικά και ακίνητα, με βάση το σήμερα.
Δεν μπορεί κανείς να προβλέψει με ακρίβεια αλλά και δεν μπορεί να αποκλείσει προκαταβολικά ότι μπορεί ο αδύνατος κρίκος να εκδηλωθεί σε μια χώρα ή και σε έναν κύκλο χωρών, το ξέσπασμα σε μια χώρα της επαναστατικής διαδικασίας να δώσει ώθηση σε μια πρωτοφανέρωτη άνοδο της ταξικής πάλης σε γειτονικές ή άλλες χώρες της περιοχής, επομένως δεν θα υπάρχει μόνο η συμμαχική καπιταλιστική αντεπανάσταση, αλλά και η δυνατότητα παρέμβασης και αλληλεγγύης των λαών.
Η αντίληψη για τις σύγχρονες ανάγκες
Στον σοσιαλισμό ο μισθός του εργαζόμενου καθορίζεται με βάση την εργασία του ενώ στον κομμουνισμό με βάση τις ανάγκες του. Προσδιορίζεται από την ατομική προσφορά εργασίας του καθενός στη συνολική κοινωνική εργασία, χωρίς τον διαχωρισμό που ισχύει στον καπιταλισμό ανάμεσα σε σύνθετη ή απλή, χειρωνακτική ή όχι.
Μέτρο είναι ο χρόνος εργασίας με βάση τις συνολικές ανάγκες της κοινωνικής παραγωγής και τους υλικούς όρους της παραγωγικής διαδικασίας. Συνυπολογίζονται και οι κοινωνικές ανάγκες, όπως η μητρότητα, τα άτομα με ειδικές ανάγκες, ζητήματα μεταναστών και προσφύγων κ.λπ.
Βασικές κοινωνικές ανάγκες, όπως είναι η Παιδεία, η Υγεία – Πρόνοια, καλύπτονται καθολικά δωρεάν, ένα άλλο τμήμα τους, όπως στέγη, Ενέργεια, ύδρευση, θέρμανση, μετακίνηση, καλύπτονται από πολύ μικρό μέρος του εργασιακού χρηματικού εισοδήματος με τάση στην πορεία τον μηδενισμό.
Οι σύγχρονες ανάγκες αφορούν το καθολικό δικαίωμα στην εργασία, τη σταθερή, μόνιμη με βάση και το πτυχίο, την ειδικότητα, δουλειά, με ανθρώπινα ωράρια και διευρυνόμενο συνεχώς ελεύθερο χρόνο, το βιοτικό επίπεδο, την ποιότητα της διατροφής, ζητήματα της σύγχρονης στέγης, προστασίας της οικογένειας και του παιδιού, ψυχαγωγίας, αναψυχής, Παιδείας, Υγείας, Πολιτισμού, αισθητικής, κ.λπ.
Προσθέτουμε την πολιτική της ουσιαστικής αντιμετώπισης των διαφόρων μορφών ρατσισμού, τις επιπτώσεις στην κοινωνική συνείδηση του μεταμοντερνισμού, του ανορθολογισμού, του ατομικιστικού εγωισμού, του ατομικού ανταγωνισμού, της αναγωγής του ιμπεριαλιστικού πολέμου ως δικαίου «αυτοάμυνας» ή επιβολής δημοκρατίας. Εννοείται συμπεριλαμβάνουμε και τις επιπτώσεις του ωμού ή συγκαλυμμένου αντικομμουνισμού, της ανιστόρητης εξίσωσης του φασισμού με τον κομμουνισμό κ.λπ.
Εκτός των παραπάνω είναι ζήτημα προβληματισμού το γεγονός ότι οι εργαζόμενοι έχουν επηρεαστεί βαθιά από τη συστηματική καλλιέργεια στρεβλών καταναλωτικών αντιλήψεων και κριτηρίων, σε συνδυασμό με το ότι στην Ελλάδα όπως και στον καπιταλισμό, παντού, δεν αξιοποιούνται όλες οι αναπτυξιακές της δυνατότητες.
Ένα μεγάλο μέρος καταναλωτικών προϊόντων είναι εισαγόμενα, διεξάγεται ένας μεγάλος πόλεμος ανάμεσα στα μονοπώλια του ίδιου κλάδου που παράγουν αυτά τα καταναλωτικά προϊόντα, που κατά κανόνα η μόνη διαφορά τους καθορίζεται από το διαφημιστικό περιτύλιγμα. Δημιουργούνται απατηλές εντυπώσεις ότι στον καπιταλισμό υπάρχει σωρεία πολλών προϊόντων ίδιας χρήσης, άρα υπάρχει ελευθερία γούστου και αισθητικής στην προμήθεια και κατανάλωσή τους.
Είναι ζητήματα, πάντως, που αποτελούν πεδίο ιδεολογικής διαπάλης, στις συνθήκες του ίδιου του καπιταλισμού, για τη σημασία της αξίας χρήσης των προϊόντων, για μια σειρά από ζητήματα της ψυχοσωματικής ανάπτυξης του ανθρώπου, του επιπέδου πολιτιστικής ανάπτυξης και αισθητικής. Σήμερα υπάρχει δυνατότητα καλύτερης κατανόησης, εξαρτάται σημαντικά και από εμάς, πόσο αναλύουμε και εκλαϊκεύουμε ποιες είναι οι σύγχρονες, επιτακτικές και συνεχώς εξελισσόμενες ανάγκες για τη ζωή του λαού.
“Σοσιαλισμός, η Ιστορία που διδάσκει, η Ιστορία που μένει να γραφτεί”
Το Κόμμα
και ο κεντρικός επιστημονικός σχεδιασμός
Το ΚΚΕ οφείλει να διασφαλίσει η προτεραιότητα να δοθεί στην παραγωγή μέσων παραγωγής ώστε με τη σειρά να διασφαλίζεται η παραγωγή μέσων κατανάλωσης και οπωσδήποτε η σοσιαλιστική συσσώρευση για τη διευρυνόμενη σοσιαλιστική αναπαραγωγή, για την εξέλιξη των αρχικά ομαδικών σχέσεων σε κοινωνικοποιημένες.
Από τον καπιταλισμό κληρονομούνται ένας ικανός αριθμός αυτοαπασχολούμενων χωρίς ξένη εργατική δύναμη, ή με οικογενειακό προσωπικό ή μικρή περιστασιακή εργατική δύναμη. Επίσης, αγρότες μικρομεσαίοι ιδιοκτήτες γης με βάση τον βαθμό συγκέντρωσης στην αγροτική παραγωγή. Κληροδοτούνται διαμορφωμένες ανισότητες ανάμεσα σε κεντρικές και απομακρυσμένες περιφέρειες, επίσης ανάμεσα στην πόλη και την ύπαιθρο, τις ορεινές και πεδινές, παραλιακές πόλεις και νησιωτικές ζώνες.
Στην καθοδηγητική ευθύνη του Κόμματος είναι να κερδηθεί η εμπιστοσύνη των αυτοαπασχολούμενων της πόλης και της υπαίθρου προς την εργατική τάξη και τα όργανα της εξουσίας της, ώστε δίπλα στην κοινωνικοποιημένη οικονομία να διαμορφωθεί εθελοντικά ο αγροτικός συνεταιρισμός που αποτελεί μη κοινωνικοποιημένη αλλά ομαδική ιδιοκτησία, με κατεύθυνση όχι τη διαιώνισή του αλλά την ένταξή του στην πορεία στην κοινωνική ιδιοκτησία και στον κεντρικό σχεδιασμό.
Αρα προωθείται η πολιτική παραγωγής των μηχανοποιημένων μέσων για την αγροτική παραγωγή και όλων των υποδομών, ώστε να καταργηθεί η ομαδική ιδιοκτησία, άρα και οι εμπορευματοχρηματικές σχέσεις σ’ αυτήν. Αυτή είναι η αναγκαία και φυσιολογική κίνηση της σοσιαλιστικής κοινωνίας προς την κομμουνιστική.
Το ΚΚ στα όργανα της εργατικής εξουσίας
Η νίκη της εργατικής εξουσίας δεν σημαίνει ότι αυτόματα, από τη μια μέρα στην άλλη, η εργατική τάξη θα έχει αποκτήσει στο μεγαλύτερο μέρος της ενιαία συνείδηση για την οργάνωση, διοίκηση της οικονομίας, τη λειτουργία του κράτους. Να έχει πλούσια πείρα και κυρίως την αυτοπεποίθηση ότι μπορεί να κυβερνήσει, θα βαραίνει για ένα διάστημα μικρότερο ή μεγαλύτερο η μονόπλευρη εμπειρία του καπιταλισμού, όταν δηλαδή δεν είχε κανέναν λόγο για την οργάνωση της παραγωγής ή των υπηρεσιών, ενώ το μόνο που επιτρεπόταν στις καλύτερες συνθήκες της αστικής δημοκρατίας, είναι να διαπραγματεύεται τους όρους πώλησης της εργατικής της δύναμης.
Το ΚΚ έχει υποχρέωση να μην επαναπαύεται, πολύ περισσότερο να μην αυτοϊκανοποιείται γιατί π.χ. στο ξεκίνημα και τα πρώτα χρόνια της οικοδόμησης είναι φυσικό να ψηφίζονται περισσότεροι αντιπρόσωποι της επιχειρησιακής, της κοινωνικής, της διοικητικής και εκπαιδευτικής μονάδας μέχρι τα κεντρικά όργανα από τα πρωτοπόρα μέλη του Κόμματος, τους έμπειρους κομμουνιστές, κομμουνίστριες, καταξιωμένους στη συνείδηση των συναδέλφων τους.
Ο ρόλος του Κόμματος, της αντίστοιχης Οργάνωσης είναι να ανεβάζουν το ιδεολογικοπολιτικό επίπεδο, συνολικά, της εργατικής τάξης, όσο γίνεται οι καλύτεροι σε εμπειρία και δυνατότητες εξωκομματικοί να εκλέγονται στα όργανα της εργατικής εξουσίας από τα κάτω προς τα πάνω.
Το Κόμμα έχει την ευθύνη να διαμορφώσει προϋποθέσεις και όρους για να κατακτά συνεχώς η εργατική τάξη τη συνείδηση του ρόλου της ως τάξης εξουσίας, στηριγμένη στη γνώση και την πείρα της πρακτικής δουλειάς, να αποκτήσει πνεύμα πρωτοβουλίας για την υλοποίηση του κοινού σκοπού, στην οργάνωση, στον εργατικό έλεγχο και στο επίσης πολύ σοβαρό ζήτημα, αυτό της άσκησης της υποχρέωσης της ανάκλησης των εκλεγμένων με άμεση ή έμμεση δημοκρατία όταν δεν ανταποκρίνονται στον ρόλο τους, στα καθήκοντά τους.
Ειδικότερα το Κόμμα οφείλει να έχει στραμμένη την προσοχή του και στην αρνητική πιθανότητα, ή στον κίνδυνο, εργαζόμενοι που έχουν επιλεγεί να ασκούν ρόλο επικεφαλής με τη λογική της μονοπρόσωπης διοίκησης, ιδιαίτερα εκείνοι που έχουν υψηλού επιπέδου επιστημονική γνώση και ειδίκευση, να δυσκολεύονται να κρατούν κομμουνιστική στάση, να βλέπουν κάποιοι από αυτούς το πρόσωπό τους πάνω από το κοινωνικό συμφέρον. Επαγρύπνηση ακόμα και μέλη του Κόμματος να αποκτούν ανάλογα λαθεμένη λογική ως προϊστάμενοι επικεφαλής.
Άλλο πρόβλημα είναι ο κληροδοτημένος διαχωρισμός ανάμεσα στην επιτελική και εκτελεστική δουλειά ή και σε ό,τι έχει επίσης απομείνει από τον διαχωρισμό της σωματικής και πνευματικής εργασίας, διαφορές στο επίπεδο ειδίκευσης, φαινόμενα αναχρονιστικών ειδικοτήτων ή το αντίθετο, πολλαπλών, ληξιπρόθεσμων ειδικοτήτων που κυριαρχούν στις συνθήκες του καπιταλισμού.
Απαιτείται χρόνος προκειμένου να αποκτηθεί ευρύτατη γνώση των διαφορετικών τμημάτων και τομέων ευθύνης, στους εξωκομματικούς εργαζόμενους σε συνθήκες τόσο διαφορετικές από τον καπιταλισμό, με βάση το συλλογικό κοινωνικό συμφέρον έναντι του ομαδικού και ατομικού.
Υπάρχουν και οι συνέπειες από τη δομή του συνδικαλιστικού κινήματος που διαμορφώνεται στις συνθήκες του καπιταλισμού, όπου σε έναν επιχειρησιακό χώρο, σε έναν κλάδο συνυπάρχουν πολλαπλά σωματεία. Ετσι ευνοούνται οι αποσπασματικές, κατακερματισμένες, συντεχνιακές αντιλήψεις.
Σωματεία ιδιαίτερα σε χώρους δουλειάς εξαρτημένα σε μεγάλο βαθμό από την εργοδοσία έως και στημένα από την ίδια, καλλιεργούν αντίστοιχες προβληματικές συνειδήσεις που απαιτούν χρόνο και απόκτηση πείρας για το ποια είναι η θεμελιακή διαφορά ανάμεσα στο συνδικάτο και το όργανο της εργατικής εξουσίας κατά επιχείρηση, κλάδο – περιοχή, πανελλαδικά ως αναπόσπαστου μέρους του κεντρικού επιστημονικού σχεδιασμού, της σοσιαλιστικής οικοδόμησης.
Είναι στην ευθύνη του Κόμματος να αναπτύσσονται οι όροι και οι προϋποθέσεις για τη συνειδητή στάση της εργατικής τάξης, του κάθε εργαζόμενου απέναντι στην άμεση κοινωνική εργασία, στην υπόθεση της σοσιαλιστικής οικοδόμησης. Η συνειδητότητα προκύπτει από την ενότητα και αλληλεπίδραση της επαναστατικής θεωρίας με την επαναστατική πράξη, οπότε η πράξη γίνεται συλλογική και ατομική συνείδηση, καλλιεργεί αναπτυσσόμενες ατομικές ικανότητες και δεξιότητες, πνεύμα πρωτοβουλίας για την επιτέλεση του κοινού συλλογικού έργου, του κοινωνικού.
Στις συνθήκες του καπιταλισμού η αστική προπαγάνδα προβάλλει την χρήση της τεχνολογίας ως δήθεν προϋπόθεση για τη βελτίωση της ζωής των εργαζομένων. Η προβαλλόμενη σε όλο τον 20ό αιώνα τεχνολογική επανάσταση και αντίστοιχα στον 21ο απέδειξε ότι όχι μόνο δεν μειώθηκαν η αδικία, η καταπίεση, αλλά μεγάλωσε το χάσμα ανάμεσα στις σύγχρονες εργατικές, λαϊκές ανάγκες και στην πραγματική ζωή της κάθε γενιάς, που καταδικάζεται να ζει χειρότερα από την προηγούμενη.
Η πείρα της σοσιαλιστικής οικοδόμησης του 20ού αιώνα από την πρώτη στιγμή και στην πορεία απέδειξε τη δυναμική που προσφέρει, σε ικανότητα και πρωτοβουλία, το κατοχυρωμένο δικαίωμα του εργάτη να μετέχει ενεργά στην εργατική παραγωγική και κοινωνική, εκπαιδευτική μονάδα, ως ιδιοκτήτης όλων των μέσων παραγωγής, των πιο σύγχρονων τεχνολογιών έως και της τεχνητής νοημοσύνης, που βεβαίως η τελευταία όσο πλατιά και να γίνει η χρήση της δεν θα αντικαταστήσει τον ανθρώπινο παράγοντα, το ζήτημα είναι να μπει στην υπηρεσία των αναγκών του.