9 Σεπτεμβρίου
Μια ματιά στην ιστορία του τόπου και του κόσμου
1543 Η Μαρία Στιούαρτ, σε ηλικία 9 μηνών, στέφεται βασίλισσα των Σκώτων.
1585 Γεννήθηκε ο Γάλλος καρδινάλιος και πρωθυπουργός Ρισελιέ
1828 Γεννήθηκε ο Ρώσος συγγραφέας, Λέον Τολστόι
1850 Η Αμαλία, που εκτελεί χρέη αντιβασιλέα, αφού ο Όθων βρίσκεται στο εξωτερικό, διαλύει τη Βουλή και προκηρύσσει εκλογές.
1882 Γεννιέται ο Μίλτος Μανάκης, που μαζί με τον αδερφό του Γιαννάκη, υπήρξαν από τους πρωτοπόρους του ελληνικού κινηματογράφου.
1901 Πέθανε ο Γάλλος ζωγράφος και λιθογράφος Ανρί ντε Τουλούζ Λοτρέκ, ο “πατέρας” της αφίσας
1902 Μεταλλωρύχοι κάνουν εξόρυξη χρυσού στην Αλάσκα.
1908 Γεννιέται ο Ιταλός συγγραφέας Τσέζαρε Παβέζε.
1917 Στην Ελλάδα, ο βασιλικός κήπος αποδίδεται στη χρήση του κοινού.
1920 Σεισμοί στην Ιταλία προκαλούν το θάνατο 500 ατόμων και αφήνουν άστεγα άλλα 20.000.
1921 Η Γουατεμάλα, η Ονδούρα και το Σαλβαντόρ υπογράφουν καταστατικό χάρτη, ιδρύοντας την Ομοσπονδία των Δημοκρατιών Κεντρικής Αμερικής.
1922 Γεννήθηκε ο πολιτικός και συγγραφέας, Μανώλης Γλέζος
1922 Μετά τη Μικρασιατική καταστροφή, οι Έλληνες παραδίδουν τη Σμύρνη στους Τούρκους.
1923 Ο Μουσταφά Κεμάλ Ατατούρκ, πατέρας του αστικού κράτους της Τουρκίας, ιδρύει το “Cumhuriyet Halk Partisi – CHP” (“σοσιαλδημοκρατικό” -Ρεπουμπλικανικό Λαϊκό Κόμμα).
1926 Εκδηλώνεται στην Αθήνα το κίνημα του Γεωργίου Κονδύλη. Αιματηρές συγκρούσεις με περίπου 300 νεκρούς και πολλούς τραυματίες.
1926 Ιδρύεται το αμερικανικό τηλεοπτικό δίκτυο NBC.
1932 Δύο χιλιάδες εργάτες της Αθήνας απαντούν με συγκέντρωση έξω από το θέατρο «Αλάμπρα» στην απαγόρευση της προεκλογικής συγκέντρωσης του Ενιαίου Μετώπου Εργατών Αγροτών (ΚΚΕ) από την κυβέρνηση Βενιζέλου. Η αστυνομία επιτίθεται και ακολουθούν συγκρούσεις.
1933 Ο πρωθυπουργός Παναγής Τσαλδάρης αναχωρεί για την Άγκυρα με σκοπό να υπογράψει ελληνοτουρκικό σύμφωνο φιλίας.
1939 Στην Πολωνία, τα γερμανικά στρατεύματα φτάνουν στην Βαρσοβία.
1939 Στην Ελλάδα, γίνονται συστάσεις για κατανάλωση του ψωμιού με φειδώ, αποφυγή κάθε σπατάλης και εντατικότερη καλλιέργεια της γης.
1941 Ιδρύεται στην Αθήνα ο Εθνικός Δημοκρατικός Ελληνικός Σύνδεσμος (ΕΔΕΣ) με επικεφαλής τον συνταγματάρχη Ν. Ζέρβα. Ο ΕΔΕΣ υπήρξε το κυριότερο ένοπλο στήριγμα της ελληνικής αστικής τάξης και του βρετανικού ιμπεριαλισμού στον ελλαδικό χώρο την περίοδο της Κατοχής.
Βασικός του στόχος δεν ήταν οι δυνάμεις Κατοχής, αλλά ο ΕΑΜ – ΕΛΑΣ, ενώ, όπως αναφέρουν διάφορες γερμανικές πηγές, ήδη από τα τέλη του 1943 είχε «κλειστεί μια σιωπηρή συμφωνία να μη γίνονται αμοιβαία εχθροπραξίες στην περιοχή των εθνικών ανταρτών» (δηλαδή μεταξύ Γερμανών και ΕΔΕΣ). Ωστόσο, παρά την καταλυτική βρετανική υποστήριξη (σε χρήμα, οπλισμό, κλπ.), ο ΕΔΕΣ δεν κατάφερε να αναπτυχθεί σε ουσιαστικό αντίβαρο του ΕΛΑΣ, με τη δράση του να περιορίζεται στην Ήπειρο και σε μικρής κλίμακας και σημασίας επιχειρήσεις.
Την περίοδο που διεξάγονταν οι μάχες της Αθήνας και του Πειραιά (Δεκέμβρης του 1944) ο ΕΛΑΣ συνέτριψε τον ΕΔΕΣ, τα υπολείμματα του οποίου φυγαδεύτηκαν όπως – όπως από τους Βρετανούς στην Κέρκυρα.
1941 Γεννιέται ο Αμερικανός προγραμματιστής Ντένις Ρίτσι, δημιουργός μεταξύ άλλων της γλώσσας προγραμματισμού C, κ.α..
1943 Οι συμμαχικές δυνάμεις αποβιβάζονται στην Ιταλία (Σαλέρνο & Τάραντα).
1943 Με την αναγγελία της συνθηκολόγησης της Ιταλίας ξεσπούν στο Βόλο λαϊκές διαδηλώσεις. Οι διαδηλωτές ανοίγουν τις φυλακές και απελευθερώνουν τους πολιτικούς κρατούμενους. Όλος σχεδόν ο οπλισμός και τα εφόδια της ιταλικής φρουράς της πόλης στάλθηκαν με τη συνδρομή του λαού στους αντάρτες του ΕΛΑΣ στο βουνό. Οι κατοχικές αρχές, που καταλύθηκαν επί 3 μέρες, αποκαταστάθηκαν έπειτα από ισχυρή στρατιωτική παρέμβαση των Γερμανών
1944 Τμήματα του 16ου Συντάγματος του ΕΛΑΣ και της Εθνικής Πολιτοφυλακής απελευθερώνουν τη Νάουσα.
1944 Λαϊκή εξέγερση στη Σόφια ανατρέπει τη φασιστική κυβέρνηση. Την εξουσία αναλαμβάνει το Πατριωτικό Μέτωπο, το οποίο κηρύσσει άμεσα τον πόλεμο στη Γερμανία.
1945 Τρεις ημέρες αφού συγκροτήθηκε η Προσωρινή Κυβέρνηση της Λαϊκής Δημοκρατίας της Κορέας και χωρίς να υπάρχει στρατιωτική ανάγκη, στρατιωτικές δυνάμεις των ΗΠΑ αποβιβάζονται στην Κορεατική Χερσόνησο διορίζοντας χωριστή στρατιωτική κυβέρνηση στο νότιο τμήμα της. Ως αποτέλεσμα η Προσωρινή Κυβέρνηση καταλύθηκε λίγους μήνες αργότερα, τον Φεβρουάριο του 1946.
1947 Κάνει την εμφάνισή του στην Αμερική ο πρώτος ιός των ηλεκτρονικών υπολογιστών, στον υπολογιστή Mark II του Πανεπιστημίου του Χάρβαρντ.
1950 Εκδίδεται απόφαση για τους 118 συνδικαλιστές που δικάζονταν από τις 13 Αυγούστου στο Στρατοδικείο Αθηνών (παραμονές του 10ου Συνεδρίου της ΓΣΕΕ). Από αυτούς καταδικάστηκαν σε θάνατο οι Ν. Βοργίας, Ε. Μπαϊράμογλου, Ν. Μπαϊράμογλου, Γ. Δαλέζιος, Ν. Μπαζίγου, Β. Καλαϊτζής, Γ. Καβουλάκου και Α. Βενεδίκογλου.
1951 Διεξάγονται βουλευτικές εκλογές. Πρώτο κόμμα έρχεται ο Ελληνικός Συναγερμός του στρατάρχη Παπάγου με 36,53%. Η ΕΔΑ λαμβάνει το 10,57% των ψήφων.
1954 Σεισμός 6,8 Ρίχτερ συγκλονίζει τη βόρεια Αλγερία με απολογισμό 1.400 νεκρούς.
1955 Συγκρούσεις ξεσπούν στην Κομματική Οργάνωση του ΚΚΕ στην Τασκένδη ανάμεσα στους φραξιονιστές και την πλειοψηφία των πολιτικών προσφύγων που υποστήριζε τις θέσεις της ΚΕ του ΚΚΕ. Άμεση ήταν η ανάμειξη κομματικών και κρατικών αξιωματούχων του Ουζμπεκιστάν υπέρ των φραξιονιστών. Οι συγκρούσεις κράτησαν έως τις 11 του Σεπτέμβρη.
1959 Πραγματοποιείται στο Βαρώσι το 9ο Συνέδριο του ΑΚΕΛ (παράνομο).
1960 Γεννιέται ο Hugh [John Mungo] Grant (Χιου Γκραντ), Άγγλος ηθοποιός
1965 Το Θιβέτ γίνεται επαρχία της Λαϊκής Δημοκρατία της Κίνας.
1965 Ο τυφώνας Μπέτσι χτυπά τη Νέα Ορλεάνη αφήνοντας πίσω του 76 νεκρούς και προκαλώντας καταστροφές άνω του ενός δις $.
1971 Οι 1.200 περίπου ποινικοί κρατούμενοι των φυλακών Άττικα της Πολιτείας της Νέας Υόρκης εξεγείρονται. Η βάρβαρη εισβολή της αστυνομίας προκαλεί σφαγή που έχει ως τελικό απολογισμό 39 νεκρούς και δεκάδες τραυματίες.
1971 Ένα χρόνο μετά τη διάλυση των Beatles, ο Τζον Λένον ηχογραφεί το “Imagine”.
1976 Πεθαίνει ο Μάο Τσε Τουνγκ, ηγέτης της Κινεζικής Επανάστασης, ΓΓ της ΚΕ του ΚΚ Κίνας (1943-1976) και Πρόεδρος της Λαϊκής Δημοκρατίας της Κίνας (1949-1976). Η Λαϊκή Δημοκρατία της Κίνας ιδρύθηκε το 1949 ως αποτέλεσμα μακρόχρονης πάλης των ένοπλων επαναστατικών δυνάμεων, υπό την ηγεσία του ΚΚΚ, ενάντια στην ιαπωνική κατοχή και αργότερα ενάντια στις ένοπλες αστικές δυνάμεις του κόμματος Κουομιτάνγκ. Με τη στήριξη της ΕΣΣΔ, η Κίνα έκανε τα πρώτα βήματα στην κατεύθυνση της σοσιαλιστικής οικοδόμησης. Χιλιάδες Σοβιετικοί τεχνικοί εγκαταστάθηκαν στην Κίνα στη δεκαετία του 1950, ενώ ταυτόχρονα χιλιάδες Κινέζοι επιστήμονες και τεχνικοί εκπαιδεύονταν στην ΕΣΣΔ.
Σήμερα με την επικράτηση της αντεπανάστασης, έχουμε ραγδαία και αχαλίνωτη καπιταλιστικοποίηση της Κίνας, απόρροια και της «εκσυγχρονιστικής» προσαρμογής και ένταξης στο παγκόσμιο ιμπεριαλιστικό οι τραγικές συνέπειες για τον κινεζικό λαό είναι παραπάνω από εμφανείς (ανεργία, μαύρη εργασία, εσωτερική και εξωτερική μετανάστευση, άλωση σημαντικών τομέων της οικονομίας από το ξένο κεφάλαιο κλπ).
1982 Η Άννα Βερούλη κατακτά την πρώτη θέση στους Πανευρωπαϊκούς Αγώνες Στίβου της Αθήνας, με βολή στα 70,02 μ. Είναι το πρώτο χρυσό μετάλλιο της Ελλάδας στην ιστορία του ευρωπαϊκού πρωταθλήματος, που ξεκίνησε το 1934. Στο ίδιο αγώνισμα, η Σοφία Σακοράφα κατατάσσεται τρίτη.
1983 Δημοσιεύεται στον Τύπο το πλήρες κείμενο της συμφωνίας για τις βάσεις, που υπογράφηκε στο Υπουργείο Εξωτερικών. Σύμφωνα με αυτό, οι βάσεις θα παραμείνουν στην Ελλάδα έως το 1990, ενώ ως αντάλλαγμα θα δοθεί αμερικανική βοήθεια για τον εκσυγχρονισμό των Ενόπλων Δυνάμεων.
1984 Ενοποιούνται η Χωροφυλακή και η Αστυνομία Πόλεων και δημιουργείται η ΕΛ.ΑΣ.
1984 Πέθανε ο Γιλμάζ Γκιουνέι – σημαντικός αριστερός Τούρκος ηθοποιός κουρδικής καταγωγής, σεναριογράφος και κυρίως σκηνοθέτης
1993 Το Ισραήλ και η Οργάνωση για την Απελευθέρωση της Παλαιστίνης συμφωνούν στην αμοιβαία αναγνώρισή τους με τη συμφωνία του Όσλο.
1993 Ο βουλευτής Κιλκίς της ΝΔ, Γιώργος Συμπιλίδης, καταθέτει στη Βουλή δήλωση ανεξαρτητοποίησης. Μετά τις αποχωρήσεις τεσσάρων βουλευτών της Νέας Δημοκρατίας, η κυβέρνηση Μητσοτάκη «πέφτει» και προκηρύσσονται εκλογές για τις 10 Οκτωβρίου.
1995 Θεμελιώνεται το Μέγαρο Μουσικής στη Θεσσαλονίκη.
1995 Στην Ινδία, 50.000 άνθρωποι εγκαταλείπουν τα σπίτια τους στο Νέο Δελχί και δεκάδες χάνουν τη ζωή τους, εξαιτίας των χειρότερων πλημμυρών που έπληξαν τη χώρα τα τελευταία 17 χρόνια.
1996 Στην Κύπρο, η κυβέρνηση δίνει συγκλονιστικά στοιχεία στη δημοσιότητα, που αποδεικνύουν ότι, δολοφόνος του Σολωμού Σολωμού στη Δερύνεια είναι ο Κενάν Ακίν, “υπουργός” Γεωργίας του ψευδοκράτους.
1997 Στη Γερμανία, νέο ρεκόρ σημειώνει η ανεργία αγγίζοντας το ποσοστό του 11,4%.
2003 Πέθανε ο Αμερικανός επιστήμονας, Έντουαρντ Τέλερ, πατέρας της βόμβας υδρογόνου.
2019 Πεθαίνει ο μουσικός δημιουργός Λαυρέντης Μαχαιρίτσας. Ο Λ. Μαχαιρίτσας είχε δώσει δυναμικό παρών στο κίνημα, ρίχνοντας «κόκκινο στη νύχτα» στα φεστιβάλ στα ΚΝΕ, με δηλώσεις στήριξης στο ΚΚΕ, κ.ά. Το 2006 εκλέχθηκε δημοτικός σύμβουλος στο Δήμο της Αθήνας με το συνδυασμό του ΚΚΕ «Συμπαράταξη για την Αθήνα». Η ΚΝΕ τίμησε και αποχαιρέτησε στο 45ο Φεστιβάλ ΚΝΕ-Οδηγητή, με ένα ξεχωριστό, συγκινητικό, βίντεο, τον Λαυρέντη Μαχαιρίτσα, φίλο του Φεστιβάλ που έφυγε πρόωρα από τη ζωή.
Το βίντεο που προβλήθηκε στην Κεντρική Σκηνή του Φεστιβάλ είχε στιγμές από εμφανίσεις του Λαυρέντη Μαχαιρίτσα σε προηγούμενα Φεστιβάλ της ΚΝΕ-Οδηγητή με τη γνώριμη και αγαπημένη φωνή και την προτροπή «ένα μόνοι σας τώρα» από την εμφάνισή του στο 39ο Φεστιβάλ να δίνουν την αίσθηση ότι ήταν εκεί, “ρίχνοντας κόκκινο στη νύχτα…”