Σαν σήμερα 👀 6η Ιουνίου —
Γεγονότα και πρόσωπα που έμειναν στην ιστορία
913 Ο αυτοκράτορας Αλέξανδρος πεθαίνει από την εξάντληση ενώ παίζει τζυκάνιο (βυζαντινή ονομασία για το πόλο). Τον διαδέχεται ο 8χρονος ανιψιός του, Κωνσταντίνος Ζ΄.
1513 Μάχη της Νοβάρα: Τα ελβετικά στρατεύματα νικούν τους Γάλλους αναγκάζοντάς τους να εγκαταλείψουν το Μιλάνο. Αποκαθίσταται ο δούκας Μαξιμιλιανός Σφόρτσα. Η ήττα στη Νοβάρα ήταν μια ταπείνωση για τους Γάλλους. Η θέση του Γάλλου βασιλιά ήταν πλέον ιδιαίτερα δύσκολη, καθώς δεν ήταν σε θέση να στείλει άλλο στρατό στην Ιταλία. Μετά τις νίκες της Ελβετικής Συνομοσπονδίας επί της Βουργουνδίας και της Αυστρίας κατά το τελευταίο τέταρτο του 15ου αιώνα, οι Ελβετοί μισθοφόροι έγιναν δημοφιλείς στην Ευρώπη. Μάλιστα, η Γαλλία είχε ξεκινήσει τη στρατολόγησή τους ακόμη νωρίτερα, γύρω στο 1444. Επιπλέον, οι δύο χώρες υπέγραψαν δεκαετή συνθήκη συμμαχίας το 1499. Στη συνέχεια, όμως, παρατηρήθηκε ταχεία επιδείνωση των διμερών σχέσεων. Από τη μια πλευρά, υπήρχε δυσκολία στον έλεγχο και την πειθαρχία των Ελβετών μισθοφόρων, από την άλλη, η γαλλική πλευρά δεν ήταν σε θέση –ή δεν επιθυμούσε– να δώσει στους Ελβετούς ό,τι είχε υποσχεθεί. Αποτέλεσμα τούτου ήταν το 1507, η Συνομοσπονδία να αποσύρει όλα τα στρατεύματα που είχε διαθέσει στην υπηρεσία της Γαλλίας. Τα αντιγαλλικά αισθήματα ενισχύθηκαν έτι περαιτέρω όταν η Ομοσπονδιακή Δίαιτα αρνήθηκε να ανανεώσει τη συμμαχία το 1509. Παράλληλα, Ελβετοί και Γάλλοι είχαν εδαφικές φιλοδοξίες στη βόρεια Ιταλία. Για περισσότερο από έναν αιώνα, οι Ελβετοί είχαν συγκρουστεί με το Δουκάτο του Μιλάνου για τον έλεγχο στρατηγικών αλπικών περασμάτων. Επιπλέον επιθυμούσαν τα εύφορα εδάφη γύρω από τις λίμνες Λουγκάνο, Κόμο και Ματζόρε, καθώς και την οχυρωμένη πόλη Μπελιντσόνα. Η θέση τους στην περιοχή εδραιώθηκε το 1500, ενώ οι Γάλλοι είχαν εδραιώσει την κυριαρχία τους στη Λομβαρδία, που θεωρήθηκε από τους Ελβετούς ως απειλή όχι μόνο για τα πρόσφατα κερδισμένα εδάφη επί ιταλικού εδάφους, αλλά και για την ίδια την κεντρική Ελβετία. Η δυσπιστία αυξήθηκε περαιτέρω όταν οι Γάλλοι απέκτησαν τον έλεγχο περισσότερων εδαφών της βόρειας Ιταλίας.
13.500 Γάλλοι στρατιώτες διέσχισαν τις Άλπεις για να συγκεντρωθούν στο σημερινό Πιεμόντε. Η τρίωρη μάχη αποδείχθηκε ιδιαίτερα αιματηρή. Τελικά, οι Ελβετοί ήταν εκείνοι που επικράτησαν, καταφέρνοντας να υλοποιήσουν το σχέδιό τους. Οι ιστορικοί υπολογίζουν ότι στη μάχη σκοτώθηκαν περίπου 5.000 Γάλλοι και 1.000-1.200 Ελβετοί.
σσ. με το όνομα “Μάχη της Νοβάρα” είναι καταγεγραμμένες ακόμη 2: 1500), ανάμεσα στη Γαλλία και το Μιλάνο, 1513), ανάμεσα στην Ιερή Συμμαχία και τη Γαλλία, που αναφέραμε και _νωρίτερα (1849), ανάμεσα στην Αυστριακή Αυτοκρατορία των Αψβούργων και το Βασίλειο της Σαρδηνίας, στα πλαίσια των πολέμων για την ένωση της Ιταλίας
1523 Ο Σουηδός αντιβασιλέας Γουσταύος Α΄ εκλέγεται βασιλιάς της Σουηδίας, σηματοδοτώντας το τέλος της Ένωσης του Κάλμαρ. Αυτή είναι η ημέρα της Εθνικής Εορτής της Σουηδίας.
1599 Γεννήθηκε ο Ισπανός ζωγράφος, Ντιέγκο Βελάσκεθ
1644 Οι δυνάμεις των Μαντσού της δυναστείας Τσινγκ, υπό την ηγεσία του αυτοκράτορα Σουντσί, καταλαμβάνουν το Πεκίνο κατά την κατάρρευση της δυναστείας των Μινγκ.
1762 Επταετής Πόλεμος: Οι βρετανικές δυνάμεις αρχίζουν την πολιορκία της Αβάνας στην Κούβα και καταλαμβάνουν προσωρινά την πόλη.
1799 Γεννήθηκε ο Ρώσος ποιητής και συγγραφέας, Αλεξάντερ Πούσκιν
1808 Ο αδελφός του Ναπολέοντα, Ιωσήφ Βοναπάρτης, γίνεται βασιλιάς της Ισπανίας.
1809 Στη Σουηδία καθιερώνεται νέο Σύνταγμα, το οποίο επαναφέρει την πολιτική εξουσία στο κοινοβούλιο, καταργώντας την απολυταρχία.
1821 Ξεκινά η μάχη του Δραγατσανίου στη Μολδοβλαχία, μεταξύ των επαναστατικών δυνάμεων της Φιλικής Εταιρίας (υπό τον αρχηγό της Αλέξανδρο Υψηλάντη) και των στρατευμάτων της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Η μάχη ολοκληρώθηκε την επόμενη μέρα με αποφασιστική νίκη της τελευταίας, που σήμανε και το τέλος της επανάστασης στη Μολδοβλαχία.
1822 Ο Κωνσταντίνος Κανάρης πυρπολεί την τουρκική ναυαρχίδα του Καρά Αλή στη Χίο.
1832 Πεθαίνει ο Βρετανός φιλόσοφος Τζέρεμι Μπένθαμ, ένας αστός ριζοσπάστης που υπήρξε από τους πιο ένθερμους οπαδούς της Γαλλικής Επανάστασης στην Αγγλία. Μεταξύ άλλων, ο Τζ. Μπένθαμ ανέπτυξε τη θεωρία του «ωφελιμισμού».
1850 Ο Λίβαϊ Στρως Levi Strauss, παρουσιάζει το πρώτο παντελόνι τζιν.
1863 Αντιπροσωπεία του ελληνικού Κοινοβουλίου «προσφέρει» τη βασιλεία της χώρας στο Δανό πρίγκιπα Γουλιέλμο Γεώργιο, κατόπιν Γεώργιο τον Α’.
1870 Πεθαίνει ο μεγάλος Βρετανός συγγραφέας Κάρολος Ντίκενς.
1875 Γεννιέται ο Τόμας Μαν, γερμανός συγγραφέας, που βραβεύτηκε με Νόμπελ Λογοτεχνίας το 1929. («Το μαγικό βουνό», «Δρ Φάουστους», «Θάνατος στη Βενετία»). Στο αριστούργημά του, «Το Μαγικό Βουνό» (1924), για το οποίο τιμήθηκε με το Νόμπελ Λογοτεχνίας (1929), περιγράφει τις σκέψεις ενός ετοιμοθάνατου φυματικού γύρω από την ζωή, την ασθένεια, την επιστήμη και τον θάνατο αντικατοπτρίζοντας παράλληλα τη γενικότερη κατάσταση φθοράς και έκπτωσης των αξιών της Ευρώπης λίγο πριν από τον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο. (Θαν. 12/8/1955)
1903 Γεννιέται ο Αρμένιος μουσικός Αράμ Χατσατουριάν, ένας από τους κορυφαίους σοβιετικούς μουσικούς του 20ου αιώνα. Μεταξύ άλλων, ο Α. Χατσατουριάν τιμήθηκε δύο φορές με το Βραβείο Στάλιν (Κρατικό Βραβείο της ΕΣΣΔ), 2 επίσης φορές με το Βραβείο Λένιν, ενώ το 1954 του απονεμήθηκε ο τίτλος του «Καλλιτέχνη του Λαού της Σοβιετικής Ένωσης».
1907 Η γερμανική εταιρία Henkel λανσάρει το πρώτο απορρυπαντικό με το όνομα Persil.
1910 Ο Ζαν Σαρκό επιστρέφει απογοητευμένος στη Γαλλία, επειδή δεν κατάφερε να φτάσει στο Νότιο Πόλο.
1912 Καταγράφεται η πρώτη έκρηξη του ηφαιστείου Νοβαράπτα της Αλάσκα.
1918 Κατά τη διάρκεια του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου αρχίζει η μάχη του Μπελό Γουντ.
1923 Στη Διάσκεψη της Λοζάνης καθορίζονται οριστικά τα ελληνοτουρκικά σύνορα. Σύνορο μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας ορίζεται το μέσο του ρου του ποταμού Έβρου. Η Άγκυρα ανακαλεί κάθε αντίρρηση για παραχώρηση στην Ιταλία του Καστελόριζου.
1925 Ιδρύεται η αυτοκινητοβιομηχανία Chrysler.
1931 Γεννήθηκε η Κική Δημουλά, Ελληνίδα ποιήτρια.
1933 Νέα δολοφονική απόπειρα κατά του Ελευθέριου Βενιζέλου, αυτή τη φορά στην Αθήνα, την ώρα που βρίσκεται μαζί με τη σύζυγό του Έλενα στο αυτοκίνητο, επιστρέφοντας στο σπίτι τους από την Κηφισιά, όπου το ζεύγος Δέλτα τους είχε παραθέσει δείπνο.
1933 Στις ΗΠΑ, ανοίγει τις πύλες του ο πρώτος drive-in κινηματογράφος, στο Κάμντεν του Νιου Τζέρσι.
1940 Η ΚΕ του Κομμουνιστικού Κόμματος της Γαλλίας ζητά από την κυβέρνηση της χώρας να εξοπλίσει τις λαϊκές μάζες για την άμυνα του Παρισιού από τους Ναζί. Η κυβέρνηση αρνείται. Στις 14/6 τα γερμανικά στρατεύματα μπαίνουν στο Παρίσι.
1942 Κατά τη διάρκεια του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου οι Ναζί καίνε το τσεχικό χωριό Λίντετσε ως αντίποινα για τη δολοφονία του στρατηγού των SS Ράινχαρντ Χάιντριχ.
1943 Εκτελείται στο Νεζερό (κοντά στο Δομοκό) από τους Ιταλούς ο Παντελής Πουλιόπουλος. Ο Π. Πουλιόπουλος διετέλεσε Γραμματέας της ΚΕ του ΚΚΕ από το 3ο Έκτακτο Συνέδριο του Κόμματος το 1924. Το 1926 παραιτήθηκε, ενώ αρνήθηκε να κατέβει στις εκλογές του ίδιου χρόνου ως υποψήφιος βουλευτής του Κόμματος. Λίγο πριν το 3ο Τακτικό Συνέδριο το Γενάρη του 1927, επέστρεψε στο ΚΚΕ, συνέχισε τη φραξιονιστική του δράση με το «Γράμμα στα μέλη του ΚΚΕ», ενώ το Γενάρη του 1928 εξέδωσε τον «Σπάρτακο». Τελικά η ομάδα των «λικβινταριστών», όπως ονομάστηκε, υπό την ηγεσία του διαγράφτηκε από την Ευρεία Ολομέλεια της ΚΕ του ΚΚΕ, τον ίδιο χρόνο. Στη συνέχεια η ομάδα συνδέθηκε με την λεγόμενη «Διεθνή Αριστερή Αντιπολίτευση» του Τρότσκι (902.gr).
1943 Οι Ιταλοί κατακτητές εκτελούν στο Κούρνοβο 106 κρατουμένους από το στρατόπεδο της Λάρισας. Ανάμεσά τους και 54 κομμουνιστές Ακροναυπλιώτες, από τους 580 που παρέδωσε η μεταξική δικτατορία στις δυνάμεις κατοχής.
1944 Β’ Παγκόσμιος Πόλεμος: Ξεκινά η απόβαση των Συμμαχικών στρατευμάτων στις Γαλλικές ακτές της Νορμανδίας, ανοίγοντας έτσι το δεύτερο μέτωπο στην Ευρώπη. Το άνοιγμα του δεύτερου μετώπου, που είχε ζητηθεί από τη Σοβιετική Ένωση ήδη από το 1942, παρά τις σχετικές «δεσμεύσεις» των Βρετανών, άργησε σχεδόν δύο χρόνια να γίνει πραγματικότητα, αφήνοντας την ΕΣΣΔ να αντιμετωπίσει ουσιαστικά μόνη της τις δυνάμεις του Άξονα στην ευρωπαϊκή ήπειρο. Το δεύτερο μέτωπο πραγματοποιήθηκε τελικά, αφού όμως είχαν προηγηθεί οι εποποιίες του Στάλινγκραντ, του Κουρσκ, κ.ά. μάχες, που σήμαναν την αλλαγή του ρου του πόλεμου κατά του Άξονα. Οι αστικές τάξεις των ΗΠΑ — Βρετανίας δικαιολογημένα φοβούνταν ότι ο Κόκκινος Στρατός μπορούσε να μπει πρώτος στο Βερολίνο. Όπως και έγινε.
Η Απόβαση στη Νορμανδία με κωδική ονομασία Επιχείρηση Ποσειδών (Operation Neptune) ήταν η Συμμαχική απόβαση στα παράλια της Γαλλίας, μέρα γνωστή (εσφαλμένα;) και ως D-Day. Αντικειμενικός σκοπός της απόβασης ήταν να δημιουργήσει προγεφύρωμα από την Καν έως το Χερβούργο, μέσω του οποίου οι Σύμμαχοι θα περνούσαν στρατεύματα από τη Μεγάλη Βρετανία στην ηπειρωτική Ευρώπη.
Η Μάχη της Νορμανδίας, δηλαδή η Επιχείρηση Όβερλορντ (Operation Overlord) που ακολούθησε, τελείωσε 19-Αυγ-1944, όταν τα συμμαχικά στρατεύματα πέρασαν τον Σηκουάνα.
Αξιόλογη η ταινία The Longest Day (ελλην. η πιο μεγάλη μέρα του πολέμου)
1946 Ιδρύεται το ΒΑΑ και διοργανώνει το πρώτο Επαγγελματικό Πρωτάθλημα Μπάσκετ Αμερικής.
1949 Ο Τζωρτζ Όργουελ εκδίδει το δυστοπικό μυθιστόρημα Χίλια Εννιακόσια Ογδόντα Τέσσερα.
1950 Η Πολωνία και η Λαοκρατική Δημοκρατία της Γερμανίας αναγνωρίζουν τη γραμμή Όντερ-Νάισε ως τα νέα «σύνορα ειρήνης» ανάμεσα στις δύο χώρες.
1952 Γεννιέται ο τραγουδοποιός Ανδρέας Μικρούτσικος.
1960 Πέθανε ο δρομέας Χρήστος Μάντικας, κορυφαία μορφή των βαλκανικών αγώνων
1961 Πέθανε ο Καρλ Γιουνγκ, Ελβετός γιατρός και ψυχολόγος, εισηγητής της σχολής της αναλυτικής ψυχολογίας
1968 Πέθανε ο Αμερικανός γερουσιαστής, Ρόμπερτ Κένεντι, μια μέρα μετά τον πυροβολισμό του από τον παλαιστίνιο μετανάστη, Σιρχάν Σιρχάν.
1967 Το καθεστώς των συνταγματαρχών απαγορεύει την πώληση δίσκων του Μίκη Θεοδωράκη, καθώς και την αναμετάδοση της μουσικής του.
1969 Δραπετεύει από τις στρατιωτικές φυλακές Μπογιατίου ο Αλέκος Παναγούλης. Επικηρύσσεται αμέσως με 500.000 δραχμές.
1971 Εκτοξεύεται στο διάστημα ο σοβιετικός πύραυλος Σογιούζ 11.
1981 800 είναι οι νεκροί στο χειρότερο σιδηροδρομικό δυστύχημα του κόσμου, στο Μπιχάρ της Ινδίας.
Tetris
1984 O Σοβιετικός μαθηματικός Αλεξέι Παζίτνοφ παρουσιάζει το δημοφιλές βιντεοπαιχνίδι — παζλ «Tetris». Η ονομασία του προέρχεται από το ελληνικό αριθμητικό πρόθημα «τέτρα-» και τη λέξη «τένις».
1987 Η Στέφι Γκραφ, 9 ημέρες πριν κλείσει τα 18, γίνεται η νεότερη παγκόσμια πρωταθλήτρια του Ρολάν Γκαρός με τη νίκη της στον τελικό επί της Μαρτίνα Ναβρατίλοβα με 6–4, 4–6, 8–6.
1991 8 νεκροί, 128 τραυματίες και πολλές συλλήψεις είναι ο τραγικός απολογισμός των πανηγυρισμών για την πρώτη επιτυχία της Χιλής στο Κόπα Λιμπερταδόρες μετά τη νίκη της Κόλο-Κόλο επί της Ολίμπια της Παραγουάης με 3-0 μπροστά σε 65.000 θεατές στο Σαντιάγο.
1992 Τιμάται η πρώτη Ελληνίδα φεμινίστρια, Καλλιρρόη Παρέν, με τα αποκαλυπτήρια της προτομής της στο Α’ Νεκροταφείο Αθηνών.
1994 Κινέζικο αεροσκάφος Τουπόλεφ συντρίβεται λίγα λεπτά μετά την απογείωση του, κοντά στην πόλη Σιάν, με αποτέλεσμα να χάσουν τη ζωή τους 146 επιβάτες και το 14μελές πλήρωμα.
1995 Η Νότια Αφρική καταργεί τη θανατική ποινή.
1999 Ο Αντρέ Αγκάσι κερδίζει το Roland Garros και γίνεται ο πρώτος τενίστας που κατακτά και τα τέσσερα τουρνουά του Grand Slam (Wimbledon 1992, US Open 1994, Australian Open 1995) μετά από 30 χρόνια ισοφαρίζοντας το ρεκόρ των Donald Budge (1938), Fred Perry (1934), Roy Emerson (1964) και Rod Laver (1969).
1999 Ολοκληρώνεται το Eurobasket γυναικών, που διεξάγεται στο Κατοβίτσε της Πολωνίας. Η Πολωνία ανακηρύσσεται για πρώτη φορά στην ιστορία της πρωταθλήτρια Ευρώπης κερδίζοντας στον τελικό τη Γαλλία με 59-56.
2005 Πεθαίνει η Αν Μπάνκροφτ, Αμερικανίδα ηθοποιός: απέσπασε το σεβασμό των συναδέλφων της για τις υποκριτικές της δυνατότητες και το εύρος που έδινε στις ερμηνείες της. Δούλεψε τόσο στον κινηματογράφο, όσο και στο θέατρο και την τηλεόραση και η δουλειά της της χάρισε πολλά βραβεία. Βραβεύτηκε με ένα Όσκαρ Α’ Γυναικείου Ρόλου, με δυο Χρυσές Σφαίρες, με τρία Βραβεία BAFTA, με δυο Βραβεία Τόνυ και με δυο Βραβεία Έμμυ
2016 Πεθαίνει ο Βίκτορ Κορτσνόι, Ρώσος σκακιστής
2023 Πεθαίνει ο Γιάννης Φλωρινιώτης