Ξεκινάμε με λίγη νεώτερη ιστορία:
Το Κίεβο είναι μία από τις παλαιότερες πόλεις της Ευρώπης. Ιδρύθηκε τον 5ο αι. μΧ. ως εμπορικός σταθμός για τα ανατολικά σλαβικά φύλα που κατοικούσαν στην ευρύτερη περιοχή. Με την άφιξη των Βαράγγων και την άνθιση του εμπορίου με τους Βυζαντινούς, η πόλη μετετράπη σε κομβικό εμπορικό και συνεπακόλουθα πολιτιστικό κέντρο, φθάνοντας στο απόγειό της κατά το 10ο και 11ο αιώνα, όταν αποτέλεσε την πρωτεύουσα του κράτους των Ρως (σσ. Το μεσαιωνικό Κράτος των Ρως ή Ρως του Κιέβου ή απλά Κράτος του Κιέβου ήταν το πρώτο κράτος των Ανατολικών Σλάβων, που ιδρύθηκε και κυβερνήθηκε από τις φυλές των Πολιανών, με πρωτεύουσα το Κίεβο, και οι Βίκινγκς στην Ευρώπη από τα τέλη του 9ου μέχρι τα μέσα του 13ου αιώνα, υπό τη βασιλεία των Ρουρικιδών. Οι σύγχρονοι λαοί της Λευκορωσίας, της Ουκρανίας και της Ρωσίας διεκδικούν τους Ρως ως πολιτιστικούς τους προγόνους).
Μετά τα μέσα του 11ου αιώνα, το Κράτος των Ρως άρχισε να παρακμάζει για λόγους οικονομικοπολιτικούς και την ίδια τύχη είχε η πρωτεύουσά του. Στα 1240 το Κίεβο καταστράφηκε από τους Μογγόλους και έκτοτε υποβιβάσθηκε σε μια μικρή περιφερειακή πόλη Η δεύτερη περίοδος ακμής ξεκίνησε στα τέλη του 19ου αιώνα και επί ΕΣΣΔ, ήδη από το 1925, αμέσως μετά την Οκτωβριανή Επανάσταση και το σχηματισμό της Σοβιετικής Ένωσης η πόλη αναδεικνύεται σε σημαντικό βιομηχανικό κέντρο και το Κίεβο γίνεται πρωτεύουσα (1934) της Σοβιετικής Σοσιαλιστικής Δημοκρατίας της Ουκρανίας.
Παρά τις ολοσχερείς καταστροφές που προκάλεσαν οι Γερμανοί, ανοικοδομήθηκε άμεσα και έγινε ξανά η τρίτη σπουδαιότερη (μετά τη Μόσχα και το Λένινγκραντ) πόλη της ΕΣΣΔ στη μεταπολεμική εποχή. Η διάλυση της Σοβιετικής Ένωσης και η καπιταλιστική παλινόρθωση το 1991, αποτέλεσε στροφή, που οδήγησε στο σημερινό μακέλεμα.
Αρχικά στη δυτική όχθη, σήμερα το Κίεβο βρίσκεται και στις δύο πλευρές του Δνείπερου, ο οποίος ρέει προς τα νότια μέσω της πόλης προς τη Μαύρη Θάλασσα. Το παλαιότερο και υψηλότερο δυτικό τμήμα της πόλης είναι σε πολλούς δασώδεις λόφους (Λόφοι Κιέβου), με χαράδρες και μικρά ποτάμια, που _στο μεγαλύτεο μέρος δημιουργήθηκαν επί σοσιαλισμού. Το γεωγραφικό ανάγλυφο συνέβαλε στα τοπωνύμια του, όπως το Πόντιλ (χαμηλότερο), Πέτσερσκ (σπήλαια) και Ουζβίβ (απότομος δρόμος). Το Κίεβο είναι μέρος του μεγαλύτερου υψώματος του Δνείπερου που γειτνιάζει με τη δυτική όχθη του στο μέσο της ροής του και το οποίο συμβάλλει στην υψομετρική αλλαγή της πόλης, τα βόρεια περίχωρα να συνορεύουν με την πολωνική πεδιάδα. Το Κίεβο επεκτάθηκε επί σοσιαλισμού στην πεδιάδα του Δνείπερου στην αριστερή όχθη (προς τα ανατολικά) μέχρι τον 20ο αιώνα. Ολόκληρο το τμήμα του Κιέβου στην αριστερή όχθη του Δνείπερου αναφέρεται γενικά ως Αριστερή όχθη (Лівий берег). Σημαντικές περιοχές της κοιλάδας του Δνείπερου στην αριστερή όχθη κατασκευάστηκαν τεχνητά με άμμο και προστατεύονται από φράγματα.
Εντός της πόλης, ο ποταμός Δνείπερος σχηματίζει ένα σύστημα διακλάδωσης παραποτάμων, νησιών και λιμανιών εντός των ορίων της πόλης. Η πόλη βρίσκεται κοντά στις εκβολές του ποταμού Ντέσνα και της υδατοδεξαμενής του Κιέβου στα βόρεια, και της υδατοδεξαμενής Κάνιβ στα νότια. Συνολικά, υπάρχουν 448 περιοχές ανοιχτών υδάτων εντός των ορίων του Κιέβου, που περιλαμβάνουν τον ίδιο τον Δνείπερο, τις υδατοδεξαμενές του και πολλά μικρά ποτάμια, δεκάδες λίμνες και τεχνητά _επί ΕΣΣΔ δημιουργημένες λίμνες, 16 ανεπτυγμένες παραλίες (140 εκτάρια) και 35 περιοχές αναψυχής κοντά στο νερό (που καλύπτουν περισσότερα από 1.000 εκτάρια) _όλα αυτά δημιούργημα του σοσιαλισμού για την ευχαρίστηση και αναψυχή _δωρεάν εννοείται τότε του λαού.
Ο πάλαι ποτέ σιτοβολώνας
Η Ουκρανία, ήδη με την καπιταλιστική παλινόρθωση του ΄90 _και κυρίως εν μέσω του πολέμου με τη Ρωσία, ξεπουλάει καθημερινά μεγάλου μέρους της γεωργικής γης της σε ξένες εταιρείες για να χρηματοδοτήσει τις πολεμικές της “προσπάθειες”. Σύμφωνα με αναφορές, πάνω από το 50% της καλλιεργήσιμης γης της χώρας έχει ήδη περάσει στα χέρια ξένων “επενδυτών”, κυρίως από τη Δύση, με τιμές πολύ χαμηλότερες _μέχρι και 10-15% από την πραγματική της αξία, δεδομένων των συνθηκών πολέμου (και των διαπλεκόμενων φυσικά). Μόνο από τον Ιούλιο του 2024, τρεις μεγάλες εταιρείες έχουν αποκτήσει περίπου 17 εκατομμύρια εκτάρια γης, αριθμός που αντιπροσωπεύει περισσότερο από το ήμισυ της συνολικής καλλιεργήσιμης γης της η οποία ανέρχεται σε περίπου 32,7 εκατομμύρια εκτάρια. Η πολιτική αυτή προκάλεσε έντονες αντιδράσεις, καθώς πολλοί αναλυτές κάνουν λόγο για μια “αποικιακή” προσέγγιση. Η πώληση της γης σε ξένους επενδυτές θεωρείται από κάποιους ως κίνηση που θα έχει μακροπρόθεσμες συνέπειες για την Ουκρανία, ακόμα και μετά τη λήξη του πολέμου. Οι εταιρείες που αποκτούν αυτά τα εδάφη θα ασκούν πλέον σημαντική επιρροή στη γεωργική παραγωγή της χώρας, ενώ τα ουκρανικά περιουσιακά στοιχεία γίνονται αντικείμενο πίεσης από τις δυτικές κυβερνήσεις για την προστασία των συμφερόντων των εταιρειών τους.
Σύμφωνα με το Ινστιτούτο Όκλαντ των ΗΠΑ, τον Φεβρουάριο του 2023, το 28% της καλλιεργήσιμης γης της Ουκρανίας ελεγχόταν ήδη από ξένους επενδυτές, με τους μεγαλύτερους γαιοκτήμονες να είναι εταιρείες από τη Δύση, όπως η NCH Capital από τις ΗΠΑ και η AgroGeneration από τη Γαλλία. Παράλληλα, συμμετέχουν και άλλες μεγάλες εταιρείες όπως οι Bayer και BASF από τη Γερμανία, καθώς και κρατικά επενδυτικά ταμεία από τη Σαουδική Αραβία. Στην πλειονότητα των περιπτώσεων, οι επενδύσεις αυτές πραγματοποιούνται από γνωστά επενδυτικά κεφάλαια όπως το Vanguard Group και το Norges Bank Investment Management.
1240
Το ημερολόγιο έγραφε 6-Δεκέμβρη και από τις 50.000 κατοίκους λιγότεροι από 2.000 ήταν ζωντανοί, με καμένο το μεγαλύτερο μέρος της πόλης και μόνον έξι από τα 40 μεγάλα κτίρια όρθια. Μετά τη νίκη τους, οι Μογγόλοι ανάγκασαν τη Γαλικία και τη Βολινία να υποταχθούν στην κυριαρχία τους, ενώ άνοιξε ο δρόμος για την προώθησή τους προς Πολωνία και Ουγγαρία. Η πολιορκία του Κιέβου ολοκληρώθηκε και αποτέλεσε ένα βαρύ ηθικό και στρατιωτικό πλήγμα για το πριγκιπάτο της Γαλικίας-Βολινίας, το οποίο υποτάχθηκε στη μογγολική κυριαρχία. Παράλληλα, η νίκη επέτρεψε στον Μπατού Χαν (“Μπατού” ή “Μπατ” = “σταθερός” στα μογγολικά) να προχωρήσει περαιτέρω δυτικά στην Κεντρική Ευρώπη (σσ. χάνος _ τίτλος πολιτικής ή στρατιωτικής εξουσίας, της Χρυσής Ορδής, ενός εκ των υποτελών χανάτων της Μογγολικής Αυτοκρατορίας, και ο ιδρυτής της “Μπλε Ορδής” κράτους (Χανάτου του Κιπτσάκ), που εξουσίαζε το Κράτος των Ρως και τον Καύκασο για περίπου 250 χρόνια, μετά την καταστροφή των στρατών της Πολωνίας και της Ουγγαρίας.
Η πρώτη επέκταση των Μογγόλων υπό τον Μπατού Χαν είχε ήδη ξεκινήσει τρία χρόνια νωρίτερα, με την εισβολή τους στο πριγκιπάτο του Ριαζάν, στη βορειοανατολική Ρωσία. Στη συνέχεια, το 1238, οι Μογγόλοι προχώρησαν νοτιοδυτικά, καταστρέφοντας τις πόλεις Βλαντιμίρ και Κοζέλσκ. Το βλέμμα τους, όμως, παρέμενε στραμμένο στο Κίεβο. Μάλιστα, έστειλαν στην πόλη ειδικούς απεσταλμένους για να ζητήσουν υποταγή, οι οποίοι όμως εκτελέστηκαν από τον Μέγα Πρίγκιπα Μιχαήλ του Τσερνίγοφ. Η αντίδραση υπήρξε άμεση και ο Μιχαήλ αναγκάστηκε να εγκαταλείψει τελικά το Κίεβο και να καταφύγει στην Ουγγαρία. Η φυγή οδήγησε σε διαμάχες για τη διεκδίκηση της θέσης του από άλλους πρίγκιπες κοντινών περιοχών.
Τον Νοέμβριο του 1240, ο στρατός του Μπατού Χαν υπό τη διοίκηση του στρατηγού Σουμπουτάι πλησίασε στην πόλη του Κιέβου και στα τέλη του μήνα, το σύνολο του μογγολικού στρατού είχε στρατοπεδεύσει έξω από τα τείχη της πόλης, που τότε βρισκόταν υπό την κυριαρχία του πριγκιπάτου της Γαλικίας-Βολινίας (επίσης γνωστής ως Ρουθηνίας) και είχε ως διοικητή τον Βοεβόδα Ντμίτρο. Ο ξάδελφος του Μπατού Χαν, επικεφαλής της εμπροσθοφυλακής των Μογγόλων, ο οποίος είχε φτάσει νωρίτερα, μαγεμένος από τη μεγαλοπρέπεια του Κίεβου, υπήρξε ένας από τους απεσταλμένους που προσέφερε συγκεκριμένους όρους παράδοσης. Οταν και αυτοί οι απεσταλμένοι εκτελέστηκαν, οι Μογγόλοι αποφάσισαν να προχωρήσουν σε άμεση επίθεση.
Η πολιορκία του Κιέβου διήρκεσε μόλις εννέα ημέρες, από 28 Νοεμβρίου έως 6 Δεκεμβρίου 1240. Στις 28 Νοεμβρίου, οι Μογγόλοι έστησαν καταπέλτες κοντά σε μία από τις τρεις πύλες της παλιάς πόλης, όπου η δενδροκάλυψη εκτεινόταν σχεδόν μέχρι τα τείχη, καταφέρνοντας διαρκή πλήγματα επί αρκετές ημέρες. Τελικά, τα τείχη παραβιάστηκαν και ακολούθησε μάχη σώμα με σώμα στους δρόμους, με τους υπερασπιστές της πόλης σταδιακά να υποχωρούν στα κεντρικά σημεία του Κιέβου. Στις 6 Δεκεμβρίου, εξαπέλυσαν την τελική τους επίθεση και κατάφεραν να γίνουν κύριοι της πόλης. Ακολούθησαν λεηλασίες, ενώ το μεγαλύτερο μέρος του πληθυσμού σφαγιάστηκε, επέζησαν ελάχιστοι, ενώ τα πάντα παραδόθηκαν στις φλόγες
Η προέλαση προς τα δυτικά σταμάτησε τον Σεπτέμβριο του 1242 όταν ο Μπατού Χαν, ύστερα από τον θάνατο του Ογκεντέι Χαν, έπρεπε να παρευρεθεί στην εκλογή του διαδόχου – θέση που τελικά κατέλαβε ο ίδιος:Υστερα από αυτή τη σημαντική νίκη, οι Μογγόλοι ανάγκασαν τόσο τη Γαλικία όσο και τη Βολινία να υποταχθούν στην κυριαρχία τους, ενώ άνοιξε ο δρόμος για την προώθησή τους προς την Πολωνία και την Ουγγαρία. Ωστόσο, είχε γίνει πλέον σαφές ότι την κυριαρχία σε όλες αυτές τις περιοχές είχαν οι Μογγόλοι. Απόδειξη τούτου αποτελεί το ταξίδι όλων των μεγάλων βασιλευόντων πριγκίπων της Ρωσίας στο Σαράι, πρωτεύουσα του νεοσύστατου κράτους της Χρυσής Ορδής του Μπατού Χαν, για να υποδηλώσουν επίσημα ότι υπάγονται σε αυτόν, και, με αυτόν τον τρόπο, να διασφαλίσουν τις θέσεις τους.