Αν κάτι αναδείχθηκε πιο έντονα στο φετινό Ανατολικό Οικονομικό Φόρουμ (EEF) της Ρωσίας είναι ότι η ιμπεριαλιστική σύγκρουση ΗΠΑ – ΝΑΤΟ – ΕΕ και Ρωσίας στην Ουκρανία όχι μόνο δεν έχει πάρει τα «βλέμματα» από άλλα πεδία του παγκόσμιου γεωπολιτικού ανταγωνισμού, αλλά αντίθετα εστίες σύγκρουσης «ξεπηδούν» και οξύνονται από την Αφρική και τη Μέση Ανατολή, μέχρι την περιοχή Ασίας – Ειρηνικού και την Αρκτική, σε άμεση διασύνδεση με την αντιπαράθεση του ευρωατλαντικού με το υπό διαμόρφωση ευρασιαστικό μπλοκ.
Οι χώρες του «Παγκόσμιου Νότου» πρέπει να διασφαλίσουν παγκόσμια οικονομική και γεωπολιτική ηγεσία και «αυτός ο στόχος θα επιτευχθεί». Αυτό ξεκαθάρισε ο Ρώσος Πρόεδρος, Βλ. Πούτιν, μιλώντας στο φόρουμ στο «κατώφλι» Ευρώπης – Ασίας, στο Βλαδιβοστόκ, δίνοντας τη «μεγάλη εικόνα» του παγκόσμιου ανταγωνισμού, όπου η σύγκρουση ΝΑΤΟ – Ρωσίας στην Ουκρανία είναι ένα κομμάτι του παζλ.
Μία από τις επιπτώσεις άλλωστε της ιμπεριαλιστικής σύγκρουσης στην Ουκρανία και των «δυτικών» κυρώσεων στη Ρωσία είναι ότι έχουν «σπρώξει» ακόμα πιο πολύ προς τα ανατολικά τον ανταγωνισμό για εναλλακτικούς δρόμους μεταφοράς εμπορευμάτων και Ενέργειας, επιταχύνοντας την «άνοδο» και τη σημασία της περιοχής Ασίας – Ειρηνικού, ενισχύοντας τον ιμπεριαλιστικό ανταγωνισμό στην Κεντρική Ασία, στον Νότιο Καύκασο.
Παράλληλα, τα ιμπεριαλιστικά στρατόπεδα αναδύονται όλο και πιο καθαρά, με τις Ρωσία, Κίνα, Ιράν, Βόρεια Κορέα να ενισχύουν τη συνεργασία τους σε στρατηγικούς τομείς, συμπεριλαμβανομένου του στρατιωτικού, απέναντι στο ευρωατλαντικό στρατόπεδο των ΗΠΑ – ΝΑΤΟ – ΕΕ και των «συμμάχων» τους. Οι BRICS επεκτείνονται, παρά τις μεταξύ τους αντιθέσεις, και ο ρόλος του λεγόμενου «Παγκόσμιου Νότου» μεγαλώνει.
Ολα αυτά συζητήθηκαν στις ολομέλειες και στους «διαδρόμους» του EEF (3 – 6 Σεπτέμβρη) με θέμα: «Απω Ανατολή 2030. Συνδυάζοντας τις δυνάμεις για τη δημιουργία νέων δυνατοτήτων».
Περίπου 75 κράτη εκπροσωπήθηκαν και υπογράφτηκαν 258 επιχειρηματικές συμφωνίες αξίας 60 δισ. δολαρίων.
Στην Άπω Ανατολή θα κριθεί
η “θέση” της Ρωσίας στον κόσμο
Η Μόσχα – και ο Πούτιν προσωπικά – πάντα τόνιζε τη στρατηγική σημασία της ρωσικής Απω Ανατολής, προκειμένου να διασφαλίσει η Ρωσία ηγετική θέση στη νέα γεωπολιτική πραγματικότητα, όπου τον παγκόσμιο ανταγωνισμό «σέρνει» η περιοχή Ασίας – Ειρηνικού. Το «ζουμί» σε όλα τα EEF των τελευταίων χρόνων ήταν ότι η ρωσική Απω Ανατολή – οι επενδύσεις που θα γίνουν εκεί και η αξιοποίηση του πλούτου της – θα καθορίσει το μέλλον της Ρωσίας ως μεγάλου ιμπεριαλιστικού «παίκτη».
Αυτό αποκτά στις σημερινές συνθήκες ακόμη μεγαλύτερο νόημα. Οπως είπε χαρακτηριστικά ο Ρώσος Πρόεδρος, «στην πραγματικότητα, σήμερα η Απω Ανατολή έχει γίνει, χωρίς καμία υπερβολή, ο πιο σημαντικός παράγοντας για την ενίσχυση της θέσης της Ρωσίας στον κόσμο».
«Οι κύριοι επιχειρηματικοί δεσμοί, οι εμπορικές διαδρομές, γενικά, ολόκληρη η ανάπτυξη αναπροσανατολίζονται όλο και περισσότερο προς την Ανατολή και τον Παγκόσμιο Νότο. Οι περιοχές της ρωσικής Απω Ανατολής μάς παρέχουν άμεση πρόσβαση σε αυτές τις αναπτυσσόμενες, πολλά υποσχόμενες αγορές, μας επιτρέπουν να ξεπεράσουμε τα εμπόδια που προσπαθούν να επιβάλουν ορισμένες δυτικές ελίτ σε ολόκληρο τον κόσμο», τόνισε.
Η ρωσική Απω Ανατολή είναι ένας τεράστιος χώρος για επιχειρηματικές πρωτοβουλίες, που «χτίζεται» σχεδόν από την αρχή με τη δρομολόγηση σύνθετων έργων υποδομής και διαμορφώνοντας ολόκληρους νέους κλάδους.
Ο ρυθμός αύξησης των επενδύσεων στη ρωσική Απω Ανατολή έχει τριπλασιαστεί μέσα σε 10 χρόνια και είναι τρεις φορές υψηλότερος από τον ρωσικό μέσο όρο. Παρότι οι επενδύσεις και η καπιταλιστική ανάπτυξη της αχανούς περιοχής προχωρούν αργά, περισσότερα από 3.500 έργα βιομηχανίας, υποδομών, τεχνολογίας και Εκπαίδευσης έχουν δρομολογηθεί στην Απω Ανατολή από το 2013, σύμφωνα με τη Μόσχα.
Οι BRICS αντιπροσωπεύουν
το 1/3 της παγκόσμιας οικονομίας
Ο Πούτιν στάθηκε ακόμη στις σχέσεις της Ρωσίας «με τους εταίρους των BRICS», που «αναπτύσσονται με μεγάλη επιτυχία». Περισσότερες από 30 χώρες έχουν δείξει προθυμία να συνεργαστούν με τους BRICS και ορισμένες θέλουν να ενταχθούν στον οργανισμό.
- Οι BRICS περιλάμβαναν αρχικά τη Βραζιλία, τη Ρωσία, την Ινδία, την Κίνα και τη Νότια Αφρική. Τον Γενάρη πλήρη μέλη έγιναν οι Σαουδική Αραβία, Αίγυπτος, Αιθιοπία, Ιράν, Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα.
- Πρόσφατα αίτηση για ένταξη κατέθεσε το Αζερμπαϊτζάν, ενώ η Τουρκία εκφράζει «σοβαρό ενδιαφέρον».
«Τώρα η κατάσταση αλλάζει στην παγκόσμια οικονομία», τόνισαν οι συμμετέχοντες στο EEF, αποφασισμένοι να μην κάνουν πίσω στον ιμπεριαλιστικό ανταγωνισμό που οξύνεται. - Ήδη, σήμερα, οι χώρες του «Παγκόσμιου Νότου» – αν και πρόκειται για ρευστό όρο – αντιπροσωπεύουν περισσότερο από το 50% του παγκόσμιου ΑΕΠ.
Οι χώρες των BRICS αντιπροσωπεύουν περίπου το 1/3 της παγκόσμιας οικονομίας. Αυτό αποτυπώνεται και στη χρήση των εθνικών νομισμάτων στους διακανονισμούς των BRICS κατά περίπου 65% – σε μια προσπάθεια να παρακαμφθεί το δολάριο και να απεξαρτηθούν αυτές οι καπιταλιστικές οικονομίες από κυρώσεις των ΗΠΑ.
Αλλά και όποιο «παράθυρο» για διαπραγματεύσεις σχετικά με την Ουκρανία αφήνει ανοιχτό η Μόσχα, αφορά προτάσεις «ειρήνης» και διαμεσολάβηση από Κίνα, Βραζιλία, Ινδία.
_Οι αγωγοί
“κοιτούν” προς την Ανατολή
Ο στρατηγικός στόχος της Ρωσίας να αναπληρώσει τις απώλειες από τις παραδόσεις φυσικού αερίου στην Ευρώπη μετά τον πόλεμο στην Ουκρανία, με άλλες αγορές του κόσμου, αναπτύχθηκε σε πολλές συζητήσεις στο φετινό EEF.
Αντί για την Ευρώπη, η Ρωσία θα κλιμακώσει σταδιακά τις προμήθειες φυσικού αερίου σε άλλες περιοχές του πλανήτη, είπε ο Πούτιν, τονίζοντας ότι το ρωσικό σχέδιο για εφοδιασμό της Κίνας με φυσικό αέριο έχει αρχίσει να εφαρμόζεται πριν από τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία.
- Το 2025, ο αγωγός «Power of Siberia 1», που παραδίδει αέριο στην Κίνα, θα φτάσει στο μάξιμουμ της χωρητικότητάς του, στα 38 δισ. κυβικά μέτρα τον χρόνο. Επίσης, μελετώνται και άλλες διαδρομές παροχής αερίου.
- Θα ξεκινήσει επίσης η διαδρομή της Απω Ανατολής προς την Κίνα για 10 δισ. κυβικά μέτρα επιπλέον αερίου.
- Στο μεταξύ, συνεχίζονται οι συζητήσεις για την κατασκευή του αγωγού «Power of Siberia 2», ο οποίος, μέσω της Μογγολίας, θα μεταφέρει στην Κίνα μέχρι και 50 δισ. κυβικά μέτρα αερίου τον χρόνο. Ο αγωγός αυτός ήταν ίσως ο σημαντικός λόγος για την επίσκεψη του Πούτιν στη Μογγολία την περασμένη βδομάδα.
Το έργο καθυστερεί καθώς τόσο η Κίνα, όσο και η Μογγολία προσπαθούν να διαπραγματευτούν την πιο συμφέρουσα τιμή. Εκτός από αυτό, όμως, η Μογγολία διαπιστώθηκε ότι δεν έχει συμπεριλάβει το έργο στο τετραετές εθνικό σχέδιο ανάπτυξης μέχρι το 2028, κάτι που θορύβησε τη Μόσχα. «Τρίτες χώρες», όπως οι ΗΠΑ, φέρεται να ασκούν πίεση και επιρροή στη Μογγολία να μην προχωρήσει τον αγωγό, ενώ η Μόσχα δεν αποκλείει τελικά να παρακάμψει το μογγολικό έδαφος.
Ο ρωσικός όμιλος «Gazprom» θα αποκαταστήσει τους όγκους προμήθειας φυσικού αερίου τόσο μέσω νέων αγορών όσο και στην εγχώρια αγορά λόγω της ανάπτυξης της ρωσικής οικονομίας, τονίστηκε στο Φόρουμ. Σε πολλές περιοχές της Απω Ανατολής δεν υπάρχει αρκετή παραγωγή φυσικού αερίου και η «Gazprom» σχεδιάζει να ενώσει το ευρωπαϊκό τμήμα του συστήματος μεταφοράς φυσικού αερίου και το τμήμα της Απω Ανατολής, προκειμένου να πραγματοποιηθούν οι αντίστοιχες ροές.
Επιπλέον η Ρωσία αναπτύσσει υποδομές υγροποίησης φυσικού αερίου στην Αρκτική και αλλού, με διακηρυγμένο στόχο να ηγηθεί στην παγκόσμια αγορά LNG αφήνοντας πίσω τις ΗΠΑ.
Η Μόσχα δεν αποκλείει εξάλλου την κατασκευή πυρηνικών σταθμών στην Απω Ανατολή.
Η Μέση Ανατολή στο “κάδρο”
Στο κάδρο του ανταγωνισμού στην Ενέργεια μπήκε στο EEF και η Μέση Ανατολή.
Το Ιράν – βασικός «σύμμαχος» της Κίνας και της Ρωσίας – έχει ζητήσει από τη Ρωσία να το προμηθεύσει φυσικό αέριο.
«Το Ιράν μάς ζητάει προμήθειες εδώ και πολύ καιρό. Λοιπόν, είναι και αυτό ένα πολύ βολικό μέρος για εμάς, το χωράφι είναι κοντά. Πιστεύω ότι αυτό είναι ένα αρκετά εφικτό έργο, εννοώ ότι οι αγορές είναι τεράστιες. Και υπάρχει μια τεράστια ανάγκη στις χώρες που γειτνιάζουν με το Ιράν», υπογράμμισε ο Πούτιν.
Γενικότερα οι συμπράξεις μεταξύ των ομίλων Ιράν – Ρωσίας στην Ενέργεια έχουν αναπτυχθεί τα τελευταία χρόνια.
Πυρηνική ενέργεια,
πρώτες ύλες και εμπόριο
Όσον αφορά τις πρώτες ύλες και τους εμπορικούς δρόμους, η ρωσική Απω Ανατολή μπορεί να διασφαλίσει στην καπιταλιστική Ρωσία ένα ανταγωνιστικό πλεονέκτημα, με την προϋπόθεση ότι θα γίνουν και θα προχωρήσουν έγκαιρα οι αντίστοιχες επενδύσεις. Ολα αυτά, βέβαια, αποτελούν πεδίο σκληρού ανταγωνισμού που οδηγεί και σε πολεμικές συγκρούσεις.
- Η Ρωσία πρέπει να διασφαλίσει κυριαρχία στους πόρους της «για την αδιάλειπτη παροχή» προσιτών καυσίμων και πρώτων υλών στη χώρα, επισημάνθηκε στο Φόρουμ.
- Η Απω Ανατολή έχει δυνατότητες εξερεύνησης και εξαγωγής τιτανίου, λιθίου, νιοβίου, σπάνιων γαιών και άλλων πόρων απαραίτητων για τις νέες και «πράσινες» τεχνολογίες, για την «οικονομία του μέλλοντος».
- Το υπουργείο Φυσικών Πόρων και Περιβάλλοντος της Ρωσίας έχει σχηματίσει μια λίστα με 329 «πολλά υποσχόμενες τοποθεσίες για γεωλογική εξερεύνηση» στην Απω Ανατολή έως το 2030.
- Ενα κοινό επενδυτικό σχέδιο Ρωσίας και Κίνας για την ανάπτυξη του νησιού Bolshoy Ussuriysky στην περιοχή Khabarovsk αναμένεται να ξεκινήσει το 2025, επένδυση που είχε συμφωνηθεί κατά την επίσκεψη του Ρώσου Προέδρου στο Πεκίνο τον Μάη.
- Το έργο περιλαμβάνει τη δημιουργία μεγάλων συγκροτημάτων logistics στην περιοχή, νέα σημεία ελέγχου στα κρατικά σύνορα και την επέκταση του οδικού δικτύου.
Επιπλέον, η Ρωσία σχεδιάζει να ξεκινήσει ένα έργο για μη επανδρωμένα εναέρια οχήματα για πολιτικούς σκοπούς στην Απω Ανατολή, ενώ εκσυγχρονίζει και κάνει διπλής τροχιάς τη σιδηροδρομική γραμμή Baikal – Amur (BAM) για ταχύτερη μεταφορά εμπορευμάτων.
Πηγή Ριζοσπάστης