Επιμέλεια: Ειρηναίος Μαράκης //
Ο Τζέιμς Ερλ Τζόουνς, θρυλικός και αγαπημένος ηθοποιός, πέθανε στα 93 του χρόνια τη Δευτέρα 9 Σεπτεμβρίου, στο σπίτι του στην κομητεία Dutchess της Νέας Υόρκης όπως δήλωσε ο ατζέντης του στο PEOPLE. Δεν ανεφέρθηκε αιτία θανάτου. Στην πολυετή καριέρα του απέσπασε βραβεία Tony, δύο βραβεία Emmy, ένα τιμητικό βραβείο Όσκαρ και ένα Grammy, του οποίου η αμίμητη φωνή έδωσε ζωή στον Μουφάσα και τον Νταρθ Βέιντερ.
Ο Τζόουνς έχει περιγραφεί ως «ένας από τους πιο διακεκριμένους και ευπροσάρμοστους» ηθοποιούς της Αμερικής για τις ερμηνείες του στη σκηνή και την οθόνη ενώ έχει χαρακτηριστεί ως «ένας από τους μεγαλύτερους ηθοποιούς στην αμερικανική ιστορία». Το 1985 εισήχθη στο American Theater Hall of Fame ενώ τιμήθηκε με το Εθνικό Μετάλλιο Τεχνών το 1992, το Kennedy Center Honor το 2002, το Screen Actors Guild Life Achievement Award το 2009 και το Honorary Academy Award το 2011.
Γράφει ο Φανούριος Πέρρος // Φυσικός, Περιβαλλοντολόγος Msc Ιστορία της Επιστήμης και της Τεχνολογίας Την 1η Ιουλίου, με πανηγυρικό ύφος η κυβέρνηση μας παρουσίασε μια…
Ο ιδιαίτερα παραγωγικός ηθοποιός, σύμφωνα με τη βάση δεδομένων Internet Movie Database, συγκέντρωσε 190 κινηματογραφικές συμμετοχές κατά τη διάρκεια της καριέρας του, η οποία ξεκίνησε με έναν ρόλο στο ημερήσιο δράμα The Guiding Light του CBS το 1952. Σύγχρονος του Σίντνεϊ Πουατιέ και του Χάρι Μπελαφόντε, ο Τζόουνς δεν απέκτησε τους ίδιους πολυπόθητους πρωταγωνιστικούς ρόλους σε μια εποχή που υπήρχαν ελάχιστοι μαύροι ηθοποιοί στο Χόλιγουντ, αλλά κέρδισε απαράμιλλη μακροζωία ως ηθοποιός χαρακτήρων, από τον πρώτο κινηματογραφικό ρόλο του στο Dr. Strangelove (S.O.S. Πεντάγωνο καλεί Μόσχα) του 1964 μέχρι τον ρόλο του Βασιλιά Joffer στην ταινία Coming to America (Ο πρίγκιπας της Ζαμούντα) το 1988 και στις συνέχειες της. Η πρώτη επαφή του με την διασημότητα ήταν το υποκριτικό πορτρέτο του πυγμάχου Τζακ Τζέφερσον (βασισμένο στον πραγματικό μποξέρ Τζακ Τζόνσον, έναν ρόλο που είχε παίξει και στο Μπρόντγουεϊ) στην ταινία The Great White Hope. Για τον ρόλο του, ο Τζόουνς προτάθηκε για το βραβείο όσκαρ καλύτερου ηθοποιού, χάνοντας όμως το χρυσό αγαλματίδιο από τον George C. Scott.
Ο Τζόουνς υποδύθηκε πολλούς ρόλους, αλλά είναι ευρύτερα γνωστός σαν την καταχθόνια φωνή του Νταρθ Βέιντερ στις ταινίες Star Wars. Ο χαρακτήρας σωματικά παίχτηκε από τον David Prowse στην αρχική τριλογία και από τον Hayden Christensen στο Star Wars: Επεισόδιο III – Η εκδίκηση των Σιθ. Κατά την επεξεργασία του φιλμ ο Τζόουνς επαναηχογράφησε την φωνή του Βέιντερ πάνω από τις ατάκες του David Prowse του οποίου η «παχιά» δυτική προφορά δεν ικανοποιούσε τις απαιτήσεις του Τζορτζ Λούκας. Ο Τζόουνς συνέχισε να δίνει τη φωνή του Νταρθ Βέιντερ σε κάθε ταινία του Star Wars που παρουσίασε τον χαρακτήρα τα επόμενα χρόνια. Ωστόσο, τον Σεπτέμβριο του 2022, ο ηθοποιός αποσύρθηκε επίσημα από τον ρόλο του αλλά εξασφάλισε ότι η φωνή του χαρακτήρα θα ζούσε για πάντα. Σύμφωνα με το Vanity Fair, υπέγραψε τα δικαιώματα στη Lucasfilm το 2022 για την αναδημιουργία της φωνής του μέσω τεχνητής νοημοσύνης χάρη στην καινοτομία τεχνητής νοημοσύνης της ουκρανικής τεχνολογικής νεοφυούς εταιρείας Respeecher.
Άλλοι ρόλοι του Τζόουνς στο χώρο της φωνητικής ηθοποιίας περιλαμβάνουν τον Μουφάσα στην ταινία κινουμένων σχεδίων της Disney Ο βασιλιάς των λιονταριών, το σύνθημα του CNN «This… Is CNN», η φράση που ανοίγει τη ειδησεογραφία του NBC για τους Ολυμπιακούς Αγώνες του 2000 και του 2004, την φωνή του Θεού στο βιντεοπαιχνίδι Under a Killing Moon και αρκετές ειδικές εμφανίσεις στο The Simpsons.
Έπαιξε τον ρόλο του Τέρενς Μαν στο διάσημο έργο σχετικά με το μπέιζμπολ Ο ξυπόλητος Τζο, τον αιδεσιμότατο Στίβεν Κουμάλο στο Δάκρυα για μια χαμένη πατρίδα, τον στρατηγό Τζέιμς Γκριρ στο Κυνήγι του Κόκκινου Οκτώβρη, στο Παιχνίδια ολέθρου και στο Άμεσος κίνδυνος, ενώ ήταν και ο σεναριογράφος της τηλεοπτικής μίνι-σειράς Ρίζες. Επίσης ήταν ο Thulsa Doom στην ταινία Conan the Barbarian (1982) του Τζον Μίλιους. Άλλοι του ρόλοι περιλαμβάνουν τον ρόλο του στρατηγού Σόλομον στο Command & Conquer: Tiberian Sun, έναν πρωταγωνιστικό ρόλο στο τηλεοπτικό Under one roof υποδυόμενος έναν χήρο αστυνομικό (ερμηνεία για την οποία έχει προταθεί για βραβείο Emmy) και ραδιοτηλεοπτικές διαφημίσεις για την Verizon. Είχε ειδικούς ρόλους σε σειρές όπως Will & Grace και Everwood.
Ήταν δημοφιλής στο θέατρο για δεκαετίες, με πρωταγωνιστικούς ρόλους στον Σαίξπηρ, όπως ο Άμλετ, ο Μάκβεθ, ο Βασιλιάς Ληρ και ο Οθέλλος. Έχει κερδίσει δύο βραβεία Tony, Το 1969 για το Η μεγάλη λευκή ελπίδα και το 1987 για το Fences. Επίσης, έλαβε το Kennedy Center Honors το 2002. Παράλληλα είχε μια αξιοσημείωτη ερμηνεία του τραγουδιστή-ηθοποιού-ακτιβιστή Πολ Ρόμπεσον στο Μπρόντγουεϊ το 1977 και του συγγραφέα Άλεξ Χέιλι στην τηλεοπτική μίνι σειρά Roots: The Next Generation.
Ήταν «ικανός να μετακινείται μέσα σε δευτερόλεπτα από την αγορίστικη αφέλεια στην σχεδόν βιβλική οργή και να υποδηλώνει με κάποιο τρόπο όλες τις διαβαθμίσεις στο ενδιάμεσο», έγραψε η Washington Post σε μια κριτική του 1987 για το Fences.
Συλλυπητήρια μηνύματα
Η είδηση του θανάτου του Τζέιμς Ερλ Τζόουνς διαδόθηκε στο διαδίκτυο και πολλές διασημότητες – όσοι είχαν συνεργαστεί μαζί του και όσοι θαύμαζαν το έργο του – μοιράστηκαν στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης τη θλίψη τους για τον εκλιπόντα ηθοποιό. Για παράδειγμα, ο Μαρκ Χάμιλ, ο οποίος υποδύθηκε τον Λουκ Σκάιγουοκερ απέναντι από τη φωνή του Τζόουνς ως Νταρθ Βέιντερ, μοιράστηκε μια φωτογραφία στο Instagram με τον εαυτό του να αγκαλιάζει τον Τζόουνς και έγραψε στη λεζάντα: «Ένας από τους καλύτερους ηθοποιούς στον κόσμο, του οποίου η συμβολή στον Πόλεμο των Άστρων ήταν ανυπολόγιστη. Θα μας λείψει πολύ. #RIP dad 💔».
Ακόμα, ο Κέβιν Κόστνερ που είχε συμπρωταγωνιστήσει με τον Τζόουνς στην ταινία Field of Dreams του 1989 αναφέρει σε σχετική ανάρτηση του στο Instagram ότι «Αυτή η βροντερή φωνή. Αυτή η ήσυχη δύναμη. Η καλοσύνη που εξέπεμπε. Μπορούν να ειπωθούν τόσα πολλά για την κληρονομιά του, οπότε θα πω απλώς πόσο ευγνώμων είμαι που ένα μέρος της περιλαμβάνει το Field of Dreams.
Αν την έχετε δει, ξέρετε ότι αυτή η ταινία δεν θα ήταν η ίδια με οποιονδήποτε άλλον στο ρόλο του. Μόνο αυτός θα μπορούσε να δώσει αυτή τη μαγεία σε μια ταινία για το μπέιζμπολ και ένα χωράφι καλαμποκιού στην Αϊόβα. Είμαι ευγνώμων που τον είδα να δημιουργεί αυτή τη μαγεία.
Αναπαύσου εν ειρήνη, φίλε».
Σε ένδειξη αποχαιρετισμού προς τον Τζέιμς Ερλ Τζόουνς ο ουρανοξύστης του Empire State Building στη Νέα Υόρκη “ντύθηκε” με τη φιγούρα του Νταρθ Βέιντερ, στον οποίο είχε χαρίσει τη φωνή του.
(Στοιχεία από Wikipedia, NBC news, People Magazine, Rappler)
