Διάβασα πρόσφατα το μυθιστόρημα της Μάιρας Παπαθανασοπούλου «Τα παιδιά της μεγάλης σιωπής» που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Πατάκη (Δεκέμβρης 2022 πρώτη έκδοση). Δεν είναι το πρώτο βιβλίο (από τα πολλά που κυκλοφορούν τα τελευταία χρόνια στη χώρα μας) που πατά σε ιστορικά γεγονότα της νεώτερης ιστορίας με αιχμή τη ταραγμένη δεκαετία του ’40.
Το να συναντά η Λογοτεχνία την Ιστορία είναι κάτι θεμιτό, όπως και θεμιτό είναι η λογοτεχνική ανάπλαση των ιστορικών εποχών ως ένα μέσο και βαθύτερης κατανόησής τους, αλλά και εξαγωγής διδαγμάτων για το σήμερα.
Δυστυχώς ένα μεγάλο κομμάτι αυτής της Λογοτεχνίας, πέρα από τις αισθητικές δυνατότητες που δείχνει ότι έχει, «πατά» σε μη ασφαλή ιστορικά «σανίδια», είτε από άγνοια, είτε από συγκεκριμένες ιδεολογικές-πολιτικές απόψεις που διαθέτει ο κάθε συγγραφέας.
Μάλιστα η υπερπροβολή των συγκεκριμένων βιβλίων από μεγάλα ΜΜΕ δεν είναι «αθώα» μιας και αυτά συμβάλουν με τον τρόπο τους και ανεξάρτητα από δηλώσεις ή προθέσεις των συγγραφέων στο ξαναγράψιμο της ιστορίας…
Εκείνο που «ο κόσμος έχει τούμπανο» και οι εδώ Ευρωατλαντικοί «κρυφό καμάρι», επιβεβαίωσε ο Αμερικανός πρέσβης στην Τουρκία Τζεφ Φλέικ, υπογραμμίζοντας πως οι εξοπλισμοί των…
Στο συγκεκριμένο βιβλίο δυστυχώς κατά τη γνώμη μου ισχύει και το «δρυός πεσούσας…» μιας και αυτό διαδραματίζεται κυρίως στη πρώην πια Λ.Δ Γερμανίας. Άλλωστε η συγγραφέας δεν κρύβει ορισμένες από της «ιστορικές» της πηγές: «Ενέκυψα με απόλυτη εμπιστοσύνη στο πλούσιο και ιστορικό υλικό στη βιβλίο «Φωτιά και Τσεκούρι» (Αβέρωφ)…στο βιβλίο του Πέτρου Στ. Μακρή Σταϊκου «Κίτσος Μαλτέζος- ο αγαπημένος των θεών»…»
Θα μπορούσαμε να γράψουμε πολλά για τις λογοτεχνικές ή μη αρετές του βιβλίου, θα σταθούμε όμως μόνο της απόψεις – για την ιστορία του λαϊκού κινήματος στη χώρα μας, την πολιτική προσφυγιά, αλλά και τη κατάσταση στη πρώην Λ.Δ της Γερμανίας.
Ας δούμε ορισμένες από αυτές, όχι απλά ανιστόρητες αλλά και άκρως συκοφαντικές, με επιχειρήματα-ιδεολογήματα του «συρμού»…:
Για τα ζητήματα του εμφυλίου και της αντίστασης:
-«Όταν εκείνη χρησιμοποίησε το κορμί της για την απόλαυση της έγινε μέλος της ΟΚΝΕ για να τη ευχαριστήσει…τον ίδιο που είχε χάσει την παρθενιά του από μια κοπέλα που κοιμόταν μαζί ρου μόνο για να τον στρατολογήσει…»
-«Μόλις η εισβολή της Γερμανίας στη Ρωσία, στις 22 Ιουνίου 1942 διέλυσε τις αυταπάτες πολλών στελεχών του Κόμματος , που είχαν υιοθετήσει ευνοϊκή γραμμή για τον Άξονα λόγω του Συμφώνου Ριμπεντροπ-Μολότωφ»
-«Η Αντίσταση εξελίχθηκε σε αρχαία τραγωδία και οι Έλληνες έγιναν θύτες και θύματα συγχρόνως. Όλοι τους πίστεψαν ότι βρίσκονταν στη σωστή πλευρά της ιστορίας και τελικά σκοτώθηκαν μεταξύ τους»
-«Οι ακατονόμαστες και φρικαλέες πράξεις που συνδεόταν με τον ένοπλο αγώνα δεν χωρούσαν στο κεφάλι του. Το φωτοστέφανο που τις περιέβαλλε δεν τον θάμπωνε»
Για την Λ/Δ της Γερμανίας
«…είχε αναρωτηθεί πώς να κράτος που διατυμπάνιζε ότι φρόντιζε για το καλό των πολιτών δεν δίστασε να τους πνίξει στο αίμα. Στο αριστερό χέρι κρατούσε τη Διακήρυξη των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων και στο δεξί τη ρόπαλο της καταστολής «
«Σήμερα ξεπαστρεύουν χωρίς περιορισμό όπως το επιβάλει η ιδεοληψία τους. Μόλις ζεσταθεί η καρέκλα τους θα σκοτώνουν με μέτρο»
«..οι δεκάδες Ανατολικογερμανοί που στην προσπάθεια τους να δραπετεύσουν από τη χώρα τους γαζώνονταν από οπλοπολυβόλα, αλλά κανείς δεν τολμούσε να διαδηλώσει για τον παραλογισμό αυτής της αιματοχυσίας»
«Το Ενιαίο Σοσιαλιστικό Κόμμα απαγόρευε τα έργα των συγγραφέων της ιμπεριαλιστικής Δύσης, ακόμα και αυτών που είχαν πολεμήσει με τη ταξιαρχία Λένιν στον Ισπανικό Εμφύλιο» (σ.σ Γίνεται αναφορά για τον γνωστό όπως αποδείχθηκε και πράκτορα συγγραφέα Οργουελ)
«Ωστόσο στη ατμόσφαιρα υπήρχε και κάτι άλλο πέρα από το φόβο που οδηγούσε κάποιους στη εξύμνηση του ολοκληρωτισμού. Ηταν η τυφλή υπακοή στο δύσκαμπτο πλαίσιο αρχών και αξιών που υπαγόρευε το Ενιαίο Σοσιαλιστικό Κόμμα»
«Δηλαδή με το Κόμμα, που ήταν το κράτος. Δηλαδή, με το το Κόμμα, που ήταν το κράτος, που λειτουργούσε χάρη στον μηχανισμό της Στάζι»
«Η νεοσύστατη χώρα είχε δείξει πνεύμα ανθρωπιάς και αλληλεγγύης στους κατατρεγμένους αδελφούς και ο Ουλμπριχτ είχε φροντίσει να μάθουν ακόμη και οι πέτρες κυρίως οι δυτικές πόσο φιλάνθρωποι ήταν το Ενιαίο Σοσιαλιστικό Κόμμα. Η παράσταση είχε τελειώσει και τα φώτα έσβηναν σιγά- σιγά» (σ.σ Για την αντιμετώπιση των πολιτικών προσφύγων)»
«Το 1953 ήταν η χρονιά που δεν θα λησμονούσαν ποτέ ο Σταύρος και οι κομμουνιστές σε όλο τον κόσμο. Ο Πατερούλης είχε πεθάνει τον Μάρτιο αφήνοντας στην ορφάνια τα εκατομμύρια παιδιά του» (σ.σ παρών και ο απαραίτητος φτηνός αντισταλινισμός)
Και τέλος ορισμένα «διαμάντια» από τις υποσημειώσεις που υποτίθεται ενημερώνουν ιστορικά τους αναγνώστες για όσα αναφέρονται:
«Η Ανατολική Γερμανία που ανήκε στη Σοβιετική Ζώνη Κατοχής, υπήρξε για μεγάλο διάστημα αντικείμενο εκμετάλλευσης από την ΕΣΣΔ» (γίνεται αναφορά για τις πολεμικές αποζημιώσεις)
«Εrenest Thalmann (1886-1944) : Γερμανός εργάτης και ηγέτης του Κομμουνιστικού Κόμματος Γερμανία (KPD). Φανατικός υποστηρικτής του Ιωσήφ Στάλιν είχε καθοριστικό ρόλο στη σταλινοποίηση του KPD» (σ.σ Η συγγραφέας αγνοεί προφανώς ποιοι και γιατί δολοφόνησαν…)
Θα μπορούσαμε να αναφέρουμε και άλλα παρόμοια παραδείγματα ιστορικής διαστρέβλωσης και ιδεολογικής εμμονής. Τελικά για να κάνουμε λογοπαίγνιο με παλιότερη μεγάλη συγγραφική επιτυχία της συγγραφέως , το συγκεκριμένο βιβλίο «διαστρέβλωνε υπέροχα τα πραγματικά ιστορικά γεγονότα».
