Θα ακολουθήσει μουσικό – αφηγηματικό αφιέρωμα, σε ενορχήστρωση Μανόλη Ανδρουλιδάκη. Θα ερμηνεύσουν: Φωτεινή Βελεσιώτου, Βαγγέλης Κορακάκης, Μαριλίζα Λούντζη, Ασπασία Στρατηγού, Κώστας Τριανταφυλλίδης, Διονύσης Τσακνής. Κείμενα θα απαγγείλουν η Λίλα Καφαντάρη και ο Πέρης Μιχαηλίδης.
Οι πόλεμοι των ιμπεριαλιστών
καταστρέφουν ό,τι αφήνει όρθιο η ειρήνη τους.
Η Ιστορία έχει μια σωστή πλευρά, με τους λαούς ως τη λευτεριά από το σύστημα της αδικίας και των πολέμων», τονίζει στο κάλεσμά της η ΚΟ Αττικής και σημειώνει μεταξύ άλλων:
«Να είμαστε όλοι και όλες εκεί, για να τιμήσουμε τους αγωνιστές και τις αγωνίστριες που κράτησαν το “φως” αναμμένο, που αγωνίστηκαν για τα λαϊκά συμφέροντα και τη λευτεριά (…)
Για να δυναμώσει ο λαϊκός ξεσηκωμός, τώρα που τα τύμπανα του ιμπεριαλιστικού πολέμου ηχούν όλο και πιο δυνατά και μακελεύονται οι λαοί, ο ένας μετά τον άλλον (…)
- Για να ακουστεί δυνατά από το κέντρο της Αθήνας:
- Εξω τώρα η Ελλάδα από τον πόλεμο!
- Να επιστρέψει η φρεγάτα από την Ερυθρά Θάλασσα!
- Να κλείσουν οι αμερικανοΝΑΤΟικές βάσεις και υποδομές!
- Καμία στήριξη στο κράτος – δολοφόνο Ισραήλ, που έχει βυθίσει στο αίμα και στην οδύνη τους λαούς της Μέσης Ανατολής, όπως και τον ισραηλινό.
- Αλληλεγγύη στους λαούς που ματώνουν από τις ιμπεριαλιστικές επεμβάσεις και πολέμους.
Λευτεριά στην Παλαιστίνη!
(…)
Να είμαστε εκεί, κρατώντας το κόκκινο νήμα της ηρωικής Ιστορίας μας, για να το ξεδιπλώσουμε, να το φτάσουμε ως το τέλος, για τη νίκη του λαού, τον Σοσιαλισμό!
Στις 12 Οκτώβρη να ακουστεί δυνατά από το κέντρο της Αθήνας το μεγάλο ΝΑΙ στο δικαίωμα να ζούμε ειρηνικά, με αλληλεγγύη με τους άλλους λαούς, νοικοκύρηδες στον τόπο μας.
Τώρα είναι η ώρα να δυναμώσει η εργατική – λαϊκή αντιπολίτευση και αντεπίθεση! Για να μεγαλώσουν οι ρωγμές στο σύστημα της εκμετάλλευσης, που σπαράσσεται από τους ανταγωνισμούς, τις αντιθέσεις και τα αδιέξοδά του. Για να βρει ελπιδοφόρα διέξοδο η δικαιολογημένη λαϊκή ανησυχία και δυσαρέσκεια!
Για να ξανακουστεί το βουητό του ήρωα λαού, που όταν παίρνει την κατάσταση στα χέρια του, αποδεικνύει ότι μπορεί να μεγαλουργήσει και να νικήσει αντιπάλους που μοιάζουν παντοδύναμοι!
Για να χτίσουμε τις “γειτονιές του κόσμου” της πραγματικής λαϊκής ευημερίας, της αλληλεγγύης, της φιλίας των λαών, τον Σοσιαλισμό!».
Προσυγκεντρώσεις σε εμβληματικά σημεία
Οι προσυγκεντρώσεις των Τομεακών Οργανώσεων της ΚΟ Αττικής έχουν οριστεί στις 6 μ.μ. σε εμβληματικά σημεία γύρω από το κέντρο της Αθήνας, όπου οι αλύγιστοι κομμουνιστές και αγωνιστές δεν σκύψανε το κεφάλι, με τον αγώνα, το αίμα και τη θυσία τους έγραψαν ανεξίτηλες ηρωικές σελίδες στην Ιστορία του λαού.
- Πολυτεχνείο: Μέταλλο, Ενέργεια – Νερό, Φάρμακο – Χημική Βιομηχανία, Μεταποίηση, Κατασκευές, Μεταφορές, Δικαιοσύνη, Επισιτισμός – Τουρισμός, Καλλιτέχνες, Χρηματοοικονομικό, Εμπόριο, ΜΜΕ.
- Στη συμβολή Τοσίτσα και Μπουμπουλίνας βρισκόταν το υπουργείο Εργασίας, που πολιορκήθηκε από τις κινητοποιήσεις ενάντια στην επιστράτευση (24/2/1943 και 5/3/1943). Οι διαδηλωτές εισέβαλαν στο υπουργείο και έκαψαν τους καταλόγους επιστράτευσης.
- Πλατεία Εθνικής Αντίστασης: Τηλεπικοινωνίες, Τοπική – Περιφερειακή και Κεντρική Διοίκηση, Υγεία – Πρόνοια, ΕΒΕ, Βορειοδυτικές και Βόρειες Συνοικίες.
- Στο σημείο βρισκόταν τότε το Κεντρικό Ταχυδρομείο, που στεγαζόταν στο Μέγαρο Μελά. Εκεί ξεκίνησε στις 14/4/1942 η απεργία των Τριατατικών (Τηλεγραφεία, Ταχυδρομεία, Τηλεφωνία) και δημοσίων υπαλλήλων, η πρώτη νικηφόρα απεργία στην κατεχόμενη Ευρώπη.
- Πειραιώς και Ασωμάτων: Νοτιοδυτικές Συνοικίες – Περιστέρι, Δυτική Αθήνα, Βορειοδυτική Αττική.
- Στο οικοδομικό αυτό τετράγωνο βρίσκονταν οι φυλακές Χατζηκώστα, όπου στην Κατοχή και μετέπειτα κλείστηκαν χιλιάδες κομμουνιστές και άλλοι αγωνιστές.
- Σύνταγμα (Οθωνος): Α’ Αθήνας, Ανατολικές και Νότιες Συνοικίες Αθήνας, Πειραιάς και Μεσόγεια.
- Σίνα και Ακαδημίας: ΑΕΙ, Εκπαιδευτικοί και οι φίλοι του «κόκκινου Αερόστατου».Στην οδό Σίνα στον αριθμό 8 ήταν η έδρα της διοίκησης του Α’ Σώματος Στρατού του ΕΛΑΣ μετά την Απελευθέρωση.
- Θυμίζουμε επίσης ότι απέναντι από τα Προπύλαια, όπου θα πραγματοποιηθεί το συλλαλητήριο, βρίσκονταν – πάνω στην πλατεία Κοραή (Κοραή 4) – το κτίριο του Γερμανικού Φρουραρχείου (Κομαντατούρ) στα χρόνια της Κατοχής και η έδρα της ΚΕ του ΕΑΜ μετά την Απελευθέρωση.
“Παντού ΕΛΑΣ”
Στην 8η Ολομέλειά της, τον Γενάρη του 1942, η ΚΕ του ΚΚΕ αποφάσισε την «οργάνωση ειδικών μαχητικών τμημάτων σε όλα τα βασικά κέντρα της χώρας».
Στις 2 Φλεβάρη 1942, σε σύσκεψη που έγινε στους Αμπελόκηπους, συντάχθηκε η ιδρυτική διακήρυξη της στρατιωτικής οργάνωσης του ΕΑΜ και στις 16 Φλεβάρη δημοσιεύτηκε στην «Ελεύθερη Ελλάδα», που είναι και μέρα ίδρυσης του ΕΛΑΣ.
Στον Β1 τόμο (1939-1949) του Δοκιμιού Ιστορίας του ΚΚΕ σημειώνεται:
«Η δημιουργία του ΕΛΑΣ ήταν η πιο σημαντική κατάκτηση του εργατικού – λαϊκού κινήματος στα χρόνια της Κατοχής. Σήμαινε ότι διαμορφώθηκε στρατιωτικό κέντρο με δική του διάρθρωση, λειτουργία και πειθαρχία, η οποία υπερέβαινε το αστικό πλαίσιο των καταπιεστικών στρατιωτικών κανονισμών και της αντιλαϊκής – αντικομμουνιστικής διαπαιδαγώγησης. Ο ΕΛΑΣ υπήρξε στρατός στην υπηρεσία ενός κινήματος που η καθοδηγητική του δύναμη ήταν το ΚΚΕ. Συγκέντρωνε βασικές προϋποθέσεις να εξελιχτεί σε όργανο εργατικής εξουσίας».
Η ΚΕ του ΕΛΑΣ συγκροτεί Στρατιωτικές Επιτροπές στην Αθήνα και στον Πειραιά. Η Αθήνα χωρίστηκε σε 5 Υποτομείς και ο Πειραιάς σε 2 Υποτομείς. Κάθε Υποτομέας είχε ένα επιτελείο από 2-3 αξιωματικούς και έναν πολιτικό καθοδηγητή για να διασφαλίζεται η συνεργασία με τις Τομεακές ΕΑΜικές Οργανώσεις.
Το ξεκίνημα ήταν πολύ δύσκολο, ο πρώτος πυρήνας 85 ανδρών του ΕΛΑΣ σε όλη την Αθήνα δημιουργείται από άντρες των πολιτικών οργανώσεων του ΕΑΜ, ενώ τον Ιούλιο του 1942 έφτανε μόλις τους 210.
Ωστόσο, σε έκθεση για την οργάνωση και δράση του ΕΛΑΣ Αθήνας – Πειραιά διαβάζουμε: «Οταν από την ίδια του την πείρα, ο λαός είδε τις πρώτες ομάδες του ΕΛΑΣ να είναι πρωτοπόρες στην προπαρασκευή, την οργάνωση και περιφρούρηση κάθε μαζικής εκδήλωσης για τη ζωή του, όταν είδε τους πρώτους ΕΛΑΣίτες παλικαρίσια να συγκροτούνται ένοπλα και να χύνουν το αίμα τους για την υπεράσπιση των συμφερόντων του λαού μας, τότε άρχισε μια άμιλλα μέσα στα συνειδητά παλικάρια της συνοικίας ποιος να στρατολογηθεί στον ΕΛΑΣ».
Έτσι στην πορεία στρατολογούνται δεκάδες καινούργιοι μαχητές. Στο τέλος του 1942, οι Υποτομείς συγκροτήθηκαν σε πλήρη τάγματα, έχοντας όμως μεγάλες ελλείψεις στη στελέχωση και τον οπλισμό τους.
- Την άνοιξη του 1943, συγκροτείται στην Αθήνα η Ι Ταξιαρχία, με 2 Συντάγματα (1ο στις βορειοδυτικές συνοικίες, 2ο στις νοτιοανατολικές συνοικίες), το Τάγμα Προαστίων, το Τάγμα Φοιτητών και το μηχανοκίνητο τμήμα, ενώ στον Πειραιά το 6ο Ανεξάρτητο Σύνταγμα, με 3 Τάγματα.
- Τον Ιούλιο του 1943, με το σύνθημα «παντού ΕΛΑΣ» αρχίζει με γρήγορο ρυθμό η συγκρότηση και οργάνωση των τμημάτων ΕΛΑΣ σε όλους τους τόπους ομαδικής δουλειάς κατά κλάδους. Συγκροτείται πλάι στον συνοικιακό ΕΛΑΣ ο συνδικαλιστικός, με τη συνολική τους δύναμη τον Αύγουστο του 1943 να φτάνει τους 12.500 μαχητές. Με αυτή την ανάπτυξη, η ΚΕ του ΕΛΑΣ παίρνει την Απόφαση για τη συγκρότηση του Α’ Σώματος Στρατού.
- Τον Νοέμβρη του 1943 με απόφαση της γραμματείας της ΠΕΕΑ, το Α’ Σώμα Στρατού αναγνωρίζεται ως τακτικός ΕΛΑΣ με όλα τα δικαιώματα, τα καθήκοντα και τις υποχρεώσεις του ΕΛΑΣ του Βουνού. Ο ΕΛΑΣ σε Αθήνα – Πειραιά ήταν ένας στρατός που είχε εκ των προτέρων να αντιμετωπίσει το ζήτημα ότι έπρεπε να δημιουργηθεί, να αναπτυχθεί και να δράσει μέσα σε πόλη, πόσο μάλλον στην πρωτεύουσα της χώρας.
- Στην ίδια έκθεση που προαναφέραμε σημειώνεται: «Ο Λαογέννητος αυτός ιδιόμορφος πρωτότυπος στρατός δεν είχε στρατώνες, νοσοκομεία για τους τραυματίες του, αποθήκες τροφίμων και οπλισμού, δεν μπορούσε να εκπαιδευτεί, να ασκηθεί ομαδικά, δεν είχε κοινό συσσίτιο. Ολα αυτά τα εξασφάλισε η μάνα του, ο Λαός (…) για όλες τις Ανάγκες του προσφέρει με προθυμία και αυτοθυσία ο λαός τα σπίτια του, τα πάντα. Και ήξερε καλά από την πείρα του τι στοίχιζε αυτή η συμβολή του. Ηξερε ότι αν προδοθεί, αν πέσει στα νύχια του εχθρού τον περιμένει ο θάνατος».
Στην Αθήνα και στον Πειραιά ο ΕΛΑΣ έδωσε σημαντικές μάχες και διήγαγε κομβικές επιχειρήσεις ενάντια στον κατακτητή και τους ντόπιους συνεργάτες του. Μία από τις σπουδαιότερες επιχειρήσεις του ήταν η απελευθέρωση των 56 κομμουνιστών Ακροναυπλιωτών, που κρατούνταν ως φυματικοί, στο Νοσοκομείο «Σωτηρία» στις 7 Απρίλη του 1943. Η απόδραση δημιούργησε κλίμα ενθουσιασμού και αγωνιστικής ανάτασης στον λαό της Αθήνας.
Επιγραμματικά ακόμα αναφέρουμε τις μεγάλες μάχες του ΕΛΑΣ στην Καισαριανή, στον Βύρωνα, στον Νέο Κόσμο, στον Υμηττό, στην Καλλιθέα, στα Ανω παλαιά Σφαγεία, στο Περιστέρι, στην Κοκκινιά και αλλού.
Η δύναμη του ΕΛΑΣ σε Αθήνα και Πειραιά κατά την Απελευθέρωση ξεπερνούσε τις 23.000. Μια μέρα μετά την Απελευθέρωση της Αθήνας, στις 13 Οκτώβρη το 6οΣύνταγμα του ΕΛΑΣ Πειραιά μαζί με τη βάρδια του εργοστασίου Ηλεκτρισμού, που ήταν ένοπλο τμήμα του ΕΛΑΣ, ύστερα από σκληρή μάχη με τμήμα καταστροφών του γερμανικού στρατού, κατόρθωσε να αποτρέψει την καταστροφή του εργοστασίου της Ηλεκτρικής, της Στάνταρ και άλλων βιομηχανικών επιχειρήσεων. Οι επιχειρήσεις αυτές, καθώς και οι επιχειρήσεις διάσωσης τμημάτων του λιμένα του Πειραιά, διεξήχθηκαν ύστερα από διαταγή του Α’ Σώματος Στρατού του ΕΛΑΣ και παρά την εντολή του στρατιωτικού διοικητή Αττικής στρατηγού Π. Σπηλιωτόπουλου και των Αγγλων να μην αναλάβει καμιά επιθετική ενέργεια ο ΕΛΑΣ κατά των Γερμανών, όταν θα αποχωρούσαν από την Αθήνα και τον Πειραιά.
ΑΠΕΛΕΥΘΕΡΩΣΗ ΤΗΣ ΑΘΗΝΑΣ: Το ΕΑΜικό κίνημα σε συνθήκες επαναστατικής κατάστασης
Λεωφορεία για το συλλαλητήριο
Οι Οργανώσεις του ΚΚΕ δρομολογούν λεωφορεία για το μεγάλο συλλαλητήριο στα Προπύλαια το Σάββατο 12 Οκτώβρη.
Η αναχώρηση των λεωφορείων θα γίνει ως εξής:
- Ασπρόπυργος: Στις 5.15 μ.μ. από παραλία
- Ελευσίνα: Στις 5 μ.μ. από Ελαιουργική
- Κόκκινος Μύλος: Στις 5.30 μ.μ. από Τριγωνική Πλατεία
- Μενίδι: Στις 5.15 μ.μ. από πλατεία Καράβου
- Ολυμπιακό Χωριό: Στις 5.15 μ.μ. από Κακλαμανάκη 21