Είκοσι πέντε χρόνια μετά το θάνατο της Έλλης Σουγιουλτζόγλου-Σεραϊδάρη (1899-1998), γνωστής ως Nelly’s, το Μουσείο Μπενάκη αποτίει φόρο τιμής και διοργανώνει αναδρομική της έκθεση (από 23 Φλεβάρη ως 23 Ιούνη) επανασυστήνοντας τη δημιουργό -φωτογράφο στο σύγχρονο κοινό.
Με άξονες τις τρεις πόλεις στις οποίες διαμόρφωσε το φωτογραφικό της βλέμμα, επιχειρείται η παρουσίαση του πολυδιάστατου έργου της από τα χρόνια της μαθητείας της στη Δρέσδη στις αρχές του 1920, την άφιξή της στην Αθήνα και τη δυναμική της παρουσία στα φωτογραφικά δρώμενα της πόλης έως το 1966 όταν πια συνταξιοδοτήθηκε μετά από εικοσιεπτά χρόνια εργασίας στη Νέα Υόρκη.
Η Έλλη Σουγιουλτζόγλου-Σεραϊδάρη (23-Νοε-1899 | 17-Αυγ-1998) γνωστή από τη διεθνή της –κυρίως, αναγνώριση στο ευρύτερο ανά τον κόσμο κοινό από την αγγλική υπογραφή της (Nelly’s) γεννήθηκε στο Αϊδίνι, έμαθε τα πρώτα της γράμματα στη Σμύρνη και, πηγαίνοντας στη Δρέσδη μαζί με τον αδελφό της για να σπουδάσει ζωγραφική, την κέρδισε η φωτογραφία, στην οποία στράφηκε με δασκάλους πορτρετίστες της εποχής.
Κώστας Καρυωτάκης ΑΠΑΝΤΑ μια άλλη ανάγνωση
Εκείνο που «ο κόσμος έχει τούμπανο» και οι εδώ Ευρωατλαντικοί «κρυφό καμάρι», επιβεβαίωσε ο Αμερικανός πρέσβης στην Τουρκία Τζεφ Φλέικ, υπογραμμίζοντας πως οι εξοπλισμοί των…
Μετά την εγκατάσταση της οικογένειας στην Αθήνα του 1924 _πρόσφυγας ουσιαστικά, η Έλλη φτιάχνει το πρώτο της εργαστήριο στην Ερμού και ασχολείται με τη φωτογράφιση πορτρέτων και θεματικών ενοτήτων κατ’ ιδίαν ή επί παραγγελία του ΥΠ.ΠΟ, αποθανατίζοντας με ζωντάνια πορτρέτα. Ιδιαίτερη θέση στο έργο της κατέχουν οι γυμνές ή ημίγυμνες φωτογραφίσεις στην Ακρόπολη της Mona Paeva, πρώτης μπαλαρίνας της Opera Comique, οι οποίες προκάλεσαν σκάνδαλο στην κοινωνία του μεσοπολέμου, όταν δημοσιεύθηκαν το 1929, στο γαλλικό περιοδικό Illustration de Paris. Ένα χρόνο αργότερα η Nelly’s προτείνει στην Ουγγαρέζα χορεύτρια Νικόλσκα να ποζάρει και αυτή γυμνή στο βράχο της Ακρόπολης.
Δεν ξέφυγε από αφελείς εικαστικούς (και όχι μόνο) συνειρμούς, ρίχνοντας νερό στο μύλο της ναζιστικής ιδεολογίας και της δικτατορίας Μεταξά (όπως πχ. στη σειρά “Παραλληλισμοί” επιχειρεί να συγκρίνει προσωπογραφικά βοσκούς και χωριατοπούλες με κούρους και κόρες για να αποδείξει τη φυλετική συνέχεια των Ελλήνων, διακοσμώντας με τις φωτογραφίες της το ελληνικό περίπτερο στη Διεθνή Έκθεση της Νέας Υόρκης με ένα σχετικό γιγαντιαίο κολάζ)
Φωτογράφισε τις Δελφικές γιορτές του Σικελιανού και της γυναίκας του Εύας Πάλμερ το 1927 και κατ’ αποκλειστικότητα το 1930, ενώ το 1936 μετέβη στο Βερολίνο για να φωτογραφίσει τους Ολυμπιακούς Αγώνες. Το ξέσπασμα του 2ου παγκόσμιου τη βρήκε στις ΗΠΑ, όπου και παρέμεινε σχεδόν 27 χρόνια (μέχρι το 1966).
Η πόλη της Νέας Υόρκης έδωσε στη Nelly’s και τη δυνατότητα να καταγράψει σημαντικές στιγμές από την οικοδόμησή της και να αποτυπώσει στιγμιότυπα από την κίνηση των δρόμων και των πλατειών της. Έτσι, με δύο σημαντικότατες φωτογραφικές σειρές, το “Easter Parade” και τους “Δρόμους”, κατέπληξε το νέο δάσκαλό της και απέδειξε ότι εκτός από το να εκτελεί παραγγελίες είναι σε θέση να δώσει μια νέα δυνατότητα ανάγνωσης της αρχιτεκτονικής.
Το 1949 ήλθε για μικρό χρονικό διάστημα, στην Αθήνα, αλλά –στον απόηχο της ταξικής πάλης, έφυγε πάλι για την Αμερική και το 1966, επιστρέφοντας οριστικά, έμεινε με τον σύζυγό της Άγγελο στη Νέα Σμύρνη διαμορφώνοντας το διαμέρισμά της σε φωτογραφικό μουσείο. Το 1989 δημοσίευσε την (300 σελίδων με τίτλο “αυτοπροσωπογραφία”) αυτοβιογραφία της. Δώρισε το μεγαλύτερο κομμάτι του έργου της στο Μουσείο Μπενάκη, έχει τιμηθεί με βραβείο της Ακαδημίας Αθηνών, με το παράσημο του Ταξιάρχη του Φοίνικα, ενώ εξέδωσε πολλά λευκώματα με φωτογραφίες της και παρουσίασε τα έργο της σε πολλές εκθέσεις.
Δείτε και – 1989, ΕΡΤ Αρχείο: Nelly’s
