14-Σεπ γιορτάζεται η Ύψωση του Τιμίου Σταυρού, σε ανάμνηση της υψώσεώς του στα Ιεροσόλυμα, μετά την ανεύρεσή του από την Αγία Ελένη, μητέρα του Μεγάλου Κωνσταντίνου κλπ.κλπ. μάλιστα αναγνωρίζεται ως “δεσποτική” (ξέρετε τι είναι; _όχι; δεσποτικές ονομάζονται οι γιορτές που συνδέονται με τα γεγονότα της ζωής του Χριστού, ενώ θεομητορικές εκείνες που συνδέονται με τα γεγονότα της ζωής της Παναγίας) για περισσότερα ανατρέξτε στα συναξάρια. Είναι δε ημέρα άλαδης _αχ αθεόφοβοι, νηστείας – εκτός και αν, όπως συμβαίνει τώρα, η γιορτή πέφτει Σάββατο ή Κυριακή και επιτρέπεται η χρήση λαδιού _με τα πάσης φύσεως λαδερά πιάτα να έχουν την τιμητική τους, με κορυφαία τα φασολάκια.
- Μπριάμ λαχανικών φουρνιστό _ή κλασικό μοναδικό λαδερό με ποικιλία καλοκαιρινών λαχανικών. Από κολοκυθάκια και μελιτζάνες μέχρι πιπεριές και ντομάτες
Μερίδες: 4-6- 2 μέτριες πατάτες, σε κύβους 2 εκ.
- 2 μελιτζάνες φλάσκες, σε κύβους 2 εκ.
- 4 κολοκυθάκια, σε κύβους 2 εκ.
- 3 πράσινες πιπεριές, σε μέτρια καρέ
- 3 πιπεριές Φλωρίνης, σε μέτρια καρέ
- 2 ξερά κρεμμύδια, σε λεπτές φέτες
- 5 ώριμες ντομάτες, τριμμένες
- 1 κουτ. σούπας ρίγανη ξερή, τριμμένη
- 1/2 μάτσο μαϊντανός, ψιλοκομμένος
- 10 μεγάλα φύλλα δυόσμου, ψιλοκομμένα
- 100 ml ελαιόλαδο + επιπλέον για το τηγάνισμα
- αλάτι, φρεσκοτριμμένο πιπέρι
- Για να φτιάξουμε μπριάμ λαχανικών φουρνιστό, σε βαθύ τηγάνι ρίχνουμε τόσο λάδι ώστε να καλύψουμε το 1/3 του σκεύους και το ζεσταίνουμε σε δυνατή φωτιά.
- Τηγανίζουμε τις πατάτες, τις μελιτζάνες και τα κολοκυθάκια (αν δεν χωράνε όλα μαζί, τότε τα βάζουμε σε δόσεις) για 2-3 λεπτά, μέχρι να ροδίσουν.
- Τα βγάζουμε με τρυπητή κουτάλα και τα αδειάζουμε σε ένα μέτριο πυρέξ. Αλατοπιπερώνουμε και τα ανακατεύουμε ώστε να σκορπιστούν ομοιόμορφα.
- Παράλληλα, σε μια κατσαρόλα ζεσταίνουμε τα 100 ml λάδι σε μέτρια φωτιά και σοτάρουμε τις πιπεριές και τα κρεμμύδια για 4-5 λεπτά.
- Προσθέτουμε την ντομάτα, αλατοπίπερο και την υπόλοιπη ρίγανη.
- Μαγειρεύουμε για περίπου 10 λεπτά, μέχρι να δέσει ελαφρώς η σάλτσα. Την αδειάζουμε στο πυρέξ με τα λαχανικά.
- Σκορπίζουμε και τα μυρωδικά και ψήνουμε στον ήδη ζεστό φούρνο στους 180°C για 45 λεπτά, μέχρι να γίνουν τραγανά στην επιφάνεια.
- Γίγαντες στον φούρνο
- Πιπεριές κέρατο γεμιστές με ρύζι
- Καλοκαιρινό λαδερό
- Σαλάτα με ψητή κολοκύθα + πρασινάδες
- Φαβατοκεφτέδες από την Αμοργό
- Χάντρες λαδερές από την Πόλη
- Φασολάκια λαδερά, φουρνιστά, με όλα τα υλικά από την αρχή στο ταψί
- Φακές σαλάτα με κολοκυθάκια
- Λαδερό με κολοκύθα, μανιτάρια και πατάτες
- Φασολάκια κολοκυθανθούς τηγανητούς
- Μπριάμ στην κατσαρόλα + ελαφρύ, με λιγότερες πατάτες
- Ρεβυθάδα φούρνου με ολίγα φασόλια, από την Πάρο \ 10′ προετοιμασία \ 3 ώρες ψήσιμο \ 12 ώρες αναμονή _για 6Μερίδες
- 1 κιλό ρεβύθια, μουλιασμένα αποβραδίς σε νερό
- 1 1⁄2 φλιτζ. τσαγιού φασόλια μικρά, μουλιασμένα αποβραδίς, μαζί με τα ρεβύθια
- 2 ξερά κρεμμύδια, χοντροκομμένα
- 4-5 σκελίδες σκόρδο, χοντροκομμένες
- 4 φύλλα δάφνης
- 2 κλωνάρια φρέσκο δεντρολίβανο
- 1 ντομάτα, χαραγμένη σταυρωτά
- αλάτι, φρεσκοτριμμένο πιπέρι
- 1 φλιτζ. τσαγιού ελαιόλαδο
- Για να ετοιμάσουμε την ρεβυθάδα φούρνου με ολίγα φασόλια στραγγίζουμε και ξεπλένουμε τα δύο όσπρια και τα ρίχνουμε σε γάστρα ή σε χοντρό πήλινο τσουκάλι (π.χ. σε ένα σιφναίικο).
- Προσθέτουμε όλα τα υπόλοιπα υλικά και νερό τόσο ώστε να τα καλύψει κατά 3-5 εκ.
- Κλείνουμε καλά το καπάκι (ιδανικά το σφραγίζουμε με ένα κομμάτι ζυμάρι απλό, από αλεύρι και νερό).
- Προθερμαίνουμε τον φούρνο στους 170°C.
- Ψήνουμε για περίπου 3 ώρες, μέχρι να μαλακώσουν καλά τα όσπρια και να δέσει ωραία το ζουμί
- Χορτοκεφτέδες με κολοκυθοανθούς, του Μοναχού Επιφάνιου _βλ στο τέλος
- Ο πολίτικος ντολμάς γιαλαντζί
- Ρεβυθοσαλάτα με κολοκυθάκια
- Πατάτες γιαχνί με κανέλα, δάφνη και ξερή ρίγανη + του Μοναχού Επιφάνιου – οι καλύτερες που έχουμε φάει
- Μελιτζάνες στον φούρνο δικές μας και αγιορείτικες
- Φάβα λαδερή με κάππαρη
- Φασόλια μαυρομάτικα σαλάτα
- Μελωμένα γεμιστά κονφί με ρύζι και φυστίκια Αιγίνης
- Μελιτζάνες ιμάμ με πετιμέζι και σάλτσα από πιπεριές Φλωρίνης
- Σαλάτα με κινόα ή κουσκούς, σταφύλια και πετιμέζι
- Πατατούλες φούρνου με πορτοκάλι και πετιμέζι
Ο Επιφάνιος ο Μυλοποτάμος(1956-2020), γνωστός και ως Επιφάνιος Μυλοποταμινός, ήταν Ελληνορθόδοξος μοναχός και σεφ _περισσότερο γνωστός για τη δημοσιοποίηση της γαστρονομίας και της αμπελουργίας του Αγίου Όρους στον ευρύτερο κόσμο _ Βλ Μαγειρική του Αγίου Όρους
Το απολυτίκιο της γιορτής «Σώσον, Κύριε, τον λαόν Σου και ευλόγησον την κληρονομίαν Σου, νίκας τοις βασιλεύσι κατά βαρβάρων δωρούμενος και το σον φυλάττων, δια του Σταυρού Σου, πολίτευμα» διερμηνεύει με τον καλύτερο τρόπο την εδραιωμένη πεποίθηση των χριστιανών για την προστασία που προσφέρει το Τίμιο Ξύλο. Η επίσημη ανύψωσή του, η Πρώτη χρονικά, έγινε στις 14 Σεπτεμβρίου του 335 στον ναό της Αναστάσεως πάνω από τον Πανάγιο Τάφο. Υπήρξε και Δεύτερη Ύψωση, το 626, πάλι στις 14 Σεπτεμβρίου, όταν ο βυζαντινός αυτοκράτορας Ηράκλειος τον επανέφερε νικώντας τους Πέρσες που είχαν συλήσει τον Τίμιο Σταυρό καταλαμβάνοντας την Ιερουσαλήμ το 613. Έκτοτε επικράτησε η συνήθεια της διάδοσης τεμαχίων του Τιμίου Σταυρού, ελαχιστότατων σε μέγεθος ή και κάπως μεγαλύτερων, με την προσδοκία της θείας προστασίας στους κατόχους του Τιμίου Ξύλου.