Το μνημείο στο Λαζαρέτο, του οποίου σήμερα έγιναν τα αποκαλυπτήρια σε ειδική εκδήλωση που διοργάνωσε η ΚΕ του ΚΚΕ, παρουσία του ΓΓ της ΚΕ του Κόμματος, Δημήτρη Κουτσούμπα, είναι αφιερωμένο στη θυσία των αλύγιστων εκτελεσμένων κομμουνιστών και αγωνιστών.
Το μνημείο αποτελεί το τελευταίο έργο του γλύπτη Βασίλη Δωρόπουλου, που δυστυχώς έφυγε πρόσφατα από τη ζωή, πριν το δει ολοκληρωμένο στον φυσικό του χώρο, ωστόσο στην εκδήλωση παραβρέθηκε η οικογένειά του.
Οι δολοφονικές επιδρομές του Ισραήλ σε χώρες της Μέσης Ανατολής, τα ανοσιουργήματα στη Γάζα και η μετατροπή του Λιβάνου σε κόλαση συνεχίζονται την ίδια στιγμή…
Όπως και ο ίδιος ο γλύπτης είχε περιγράψει: Το μνημείο υψώνεται σαν κίονας φτιαγμένος από μία μάζα ανθρώπινων σωμάτων σε ανάταση. Το έργο αυτό αφιερώνεται στους αγωνιστές και κομμουνιστές που έμειναν πιστοί στο χρέος τους και προτίμησαν να πεθάνουν περήφανα για τα «δίκαια του λαού».
Πήγαιναν στον τόπο της εκτέλεσης όρθιοι και υπερήφανοι τραγουδώντας. Με τον τρόπο τους ξεπέρασαν την ανθρώπινη φύση και μπήκαν ακόμη ζωντανοί στην αιωνιότητα. Ο κίονας αυτός είναι επίσης, ένας βωμός που θυμίζει τη θυσία των αγωνιστών αλλά και αποτελεί το σύνδεσμο των γήινων και πρόσκαιρων με τις αιώνιες αξίες. Τα σώματά τους συνθέτουν την υφή, το σώμα και τις ραβδώσεις του κίονα. Τα χέρια τους υψώνονται στον ουρανό σαν φλόγες. Το έργο αυτό ενώ ανακαλεί θλιβερές μνήμες, θέλει να εκφράσει την τελική δικαίωση και νίκη των αγωνιστών.
Για το μνημείο εργάστηκαν οι γλύπτες Μπάμπης Δαραδήμος και Αντώνης Μυρωδιάς καθώς και η αρχιτέκτονας Κέλλυ Παπαϊωάννου ενώ τα μάρμαρα της βάσης προσέφεραν οι αδελφοί Σολωμονίδη. Επίσης οι ζωγράφοι Άγγελος Γερακάρης και Γιώργος Παπαβλασόπουλος προσέφεραν έργα τους που εκτέθηκαν μέσα στο κτήριο.
