Θεωρητικά από χτες _22 Σεπτεμβρίου 15:43 ώρα Ανατολικής Ευρώπης, αποχαιρετούμε και επισήμως το καλοκαίρι καθώς είχαμε τη λεγόμενη “φθινοπωρινή ισημερία” _στο βόρειο ημισφαίριο, όπου βρίσκεται και η Ελλάδα _ενώ την ίδια στιγμή, στο νότιο ημισφαίριο ξεκινά η άνοιξη. Στην ισημερία _το λέει και η λέξη η νύχτα και η ημέρα έχουν (σχεδόν) την ίδια διάρκεια.
Στη συνέχεια, στο βόρειο ημισφαίριο η ημέρα θα μικραίνει και η νύχτα θα μεγαλώνει, ώσπου η τελευταία θα φθάσει στο ζενίθ της στο χειμερινό ηλιοστάσιο του Δεκεμβρίου (κοντά στα Χριστούγεννα).
Στην πραγματικότητα, στην Ελλάδα Αθήνα η “ισότητα” ημέρας και νύχτας θα συμβεί λίγες ημέρες αργότερα, καθώς την ίδια την ημέρα της φθινοπωρινής ισημερίας η ίση ημέρα-νύχτα συμβαίνει μόνο στους τόπους που βρίσκονται ακριβώς πάνω στον γήινο ισημερινό (αντίστοιχα και στα ηλιοστάσια).
Στις άλλες περιοχές πάνω ή κάτω από τον ισημερινό, αυτό συμβαίνει μερικές ημέρες πριν ή μετά από την ισημερία _πχ. στην Αθήνα, η οποία βρίσκεται περίπου 38ο βόρεια του Ισημερινού, η ισότητα στη διάρκεια ημέρας και νύχτας συμβαίνει περίπου μετά από τέσσερις ημέρες.
Σε βασικό κόμβο υποστήριξης των Αμερικανών και Ισραηλινών με καύσιμα αναδεικνύονται ο λιμένας των Αγίων Θεοδώρων και τα διυλιστήρια της ευρύτερης περιοχής. Πρόκειται για άλλη…
Τόσο ισημερίες, όσο και ηλιοστάσια, έχουμε δύο φορές τον χρόνο και σηματοδοτούν την έναρξη των εποχών του έτους (και όχι 1η Γενάρη, Μάρτη, Ιούνη και Οκτώβρη _δλδ. ημερολογιακά). Ο άνθρωπος είχε παρατηρήσει τα φαινόμενα αυτά από τα αρχαία χρόνια, σε όλα τα μήκη και τα πλάτη της Γης και γιορτάζονταν από τους λαούς, που τους απέδιδαν μυθικές σημασίες.
Η ισημερία συμβαίνει _να θυμηθούμε λίγο το γυμνάσιο –όποιος μπορεί ας πεταχτεί και μέχρι το Πλανητάριο (σσ. η επίσκεψη γίνεται με εισιτήριο), όταν η Γη διέρχεται από τα σημεία τομής της εκλειπτικής (ελλειπτική τροχιά της γης) και του ουράνιου ισημερινού. Στην αστρονομία τα σημεία αυτά συμβολίζονται διεθνώς με τα γράμματα γ και γ΄. Στη συγκεκριμένη στιγμή η γραμμή ηλίου-γης είναι κάθετη στον άξονα περιστροφής του πλανήτη μας, με αποτέλεσμα η ημέρα και η νύχτα να έχουν ίση διάρκεια σε οποιοδήποτε σημείο της γήινης επιφάνειας (βλ Encyclopedia Of Astronomy & Astrophysics, Nature Publishing _equinox). Το όνομα ισημερία προέρχεται από τις ελληνικές λέξεις ίσος+ημέρα, ενώ το διεθνές αντίστοιχο _equinox, προέρχεται από το λατινικό aequus (ίσος)+nox (νύχτα).
Οι ονομασίες εαρινή και φθινοπωρινή ισημερία είναι σχετικές και αναφέρονται σε περιοχές του βόρειου ημισφαιρίου, καθώς στις αντίστοιχες ημερομηνίες στο νότιο ημισφαίριο οι εποχές είναι αντίθετες, ενώ στα σημεία των δύο πόλων δεν έχει έννοια η ισημερία, ενώ στα σημεία του Ισημερινού η ισημερία είναι διαρκής.
Στην αστρονομία καλείται η αστρική ημέρα κατά την οποία το κέντρο του ηλιακού δίσκου βρίσκεται ίσο χρονικό διάστημα πάνω και κάτω από τον ορίζοντα κάθε τόπου, διαγράφει δηλαδή ίσα τόξα (ημερήσιο και νυκτερινό), και κατά τη διάρκεια της οποίας οι ακτίνες του ηλίου πέφτουν κατακόρυφα στον ισημερινό.
Το φαινόμενο οφείλεται στην περιφορά της γης γύρω από τον ήλιο και στην κλίση του άξονα περιστροφής της. Καθώς η Γη περιφέρεται γύρω από τον Ήλιο και επειδή ο άξονας περιστροφής της δεν είναι κάθετος στο επίπεδο περιφοράς, η διάρκεια της ημέρας αλλάζει. Δύο φορές το χρόνο η Γη βρίσκεται σε τέτοια θέση που οι ακτίνες του ήλιου πέφτουν εντελώς κατακόρυφα στον ισημερινό.
Σε πολλές γλώσσες ο αντίστοιχος όρος λεκτικά δεν αναφέρεται στην έννοια της ίσης ημέρας αλλά της ίσης νύχτας, κυρίως λόγω της λατινικής προέλευσης του (λατινικά aequinoctium). Οι δύο ισημερίες συμβαίνουν μεταξύ των δύο ηλιοστασίων.
Το φαινόμενο της ισημερίας παρουσιάζεται σε όλους τους πλανήτες κάθε ηλιακού συστήματος οι οποίοι παρουσιάζουν κλίση του άξονα περιστροφής ως προς το επίπεδο περιφοράς.
