Στον θάνατο σχεδόν 50.000 ανθρώπων στην Ευρώπη οδήγησε η ζέστη το 2023, σε ένα από τα υψηλότερα επίπεδα της τελευταίας δεκαετίας, που αναδεικνύει ότι παρά την κλιματική αλλαγή, την καταστροφή του περιβάλλοντος, τη συρρίκνωση των δασών, την άνοδο της θερμοκρασίας, δεν έχουν αναπτυχθεί οι κατάλληλες υποδομές για την προστασία της ανθρώπινης υγείας και ζωής.
Αλλά και τα μέτρα που προωθούνται από την ΕΕ και τις κυβερνήσεις δεν στοχεύουν στην προστασία του περιβάλλοντος, αλλά στην ενίσχυση των «πράσινων» επενδύσεων, που όχι μόνο δεν αντιμετωπίζουν την κλιματική αλλαγή αλλά την ενισχύουν. Μέτρα όπως η αντιπυρική προστασία και πρόληψη, οι δεντροφυτεύσεις, οι αναδασώσεις, τα αντιπλημμυρικά έργα και η διαχείριση των υδάτων κ.ά. θεωρούνται «κόστος», μη κερδοφόρα και μη ανταποδοτικά.
«Εκτιμάμε ότι 47.690 θάνατοι (…) οφείλονταν στη ζέστη το 2023, θνησιμότητα που βρίσκεται στη δεύτερη θέση για την περίοδο 2015 – 2023, πίσω από το έτος 2022», συνοψίζει το κείμενο, που δημοσιεύθηκε στην επιστημονική επιθεώρηση «Nature Medicine».
Ενα πολυτελές κότερο φορτωμένο με μεγάλα ονόματα του διεθνούς jet set ναυάγησε ανοιχτά της Σικελίας. Εκτοτε, τα ΜΜΕ φροντίζουν να μας ενημερώνουν αναλυτικά για κάθε…
Η μελέτη, που εκπονούν σε ετήσια βάση ομάδες του Ινστιτούτου της Βαρκελώνης για την Παγκόσμια Υγεία, είχε καταλήξει την περασμένη χρονιά στο συμπέρασμα ότι η ζέστη ήταν εξαιρετικά φονική το 2022, προκαλώντας πάνω από 60.000 θανάτους στην Ευρώπη.
Η ακρίβεια των αριθμών αυτών δεν είναι πάντως απόλυτη: Πρόκειται για εκτίμηση. Για το 2023, οι ερευνητές υπολογίζουν πως οι θάνατοι κυμάνθηκαν στο φάσμα από σχεδόν 30.000 ως πάνω από 66.000.
Σε κάθε περίπτωση, αυτό που πρέπει να συγκρατηθεί είναι ότι η ζέστη συνέχισε να προκαλεί χιλιάδες θανάτους ανθρώπων – κυρίως μεγαλύτερης ηλικίας – το 2023, το καλοκαίρι του οποίου ήταν το δεύτερο θερμότερο που έχει καταγραφεί ποτέ στην Ευρώπη.
Οι καύσωνες, η διάρκεια και η συχνότητα των οποίων χειροτερεύουν εξαιτίας της κλιματικής αλλαγής, πιθανόν βαραίνουν στους δείκτες θνησιμότητας στη Νότια Ευρώπη αλλά πλήττουν επίσης χώρες πολύ λιγότερο συνηθισμένες στη ζέστη, όπως τα κράτη της Βαλτικής.
Στη Γαλλία, η μελέτη αποδίδει περίπου 3.500 θανάτους στη ζέστη, αριθμό λίγο μικρότερο από τον απολογισμό που είχε δημοσιοποιήσει η γαλλική Υπηρεσία Δημόσιας Υγείας πριν από μερικούς μήνες.
Η έρευνα, που βασίστηκε σε δεδομένα για 35 χώρες, εκτιμά ότι οι θάνατοι θα ήταν ακόμη περισσότεροι αν οι αρχές δεν λάμβαναν κάποια στοιχειώδη μέτρα.
Λεπτομέρειες εδώ
Τα σκήπτρα η Ελλάδα
Η μελέτη διεξήχθη από το Ινστιτούτο Παγκόσμιας Υγείας της Βαρκελώνης, γνωστό ως ISGlobal, το οποίο εξέτασε μια συλλογή ιστορικών αρχείων θερμοκρασίας και θνησιμότητας από 35 διαφορετικές χώρες για να κάνει τους υπολογισμούς του. Το 2023 ήταν ένα ζεστό έτος και οι ειδικοί πιστεύουν ότι το 2024 θα μπορούσε να είναι το επόμενο: Η National Oceanic and Atmospheric Administration _Εθνική Υπηρεσία Ωκεανών και Ατμόσφαιρας είπε ότι υπάρχει 1 στις 3 πιθανότητες φέτος να είναι θερμότερο από το 2023.
Οι ερευνητές καθόρισαν τους 47.690 εκτιμώμενους θανάτους που σημειώθηκαν μεταξύ τέλους Μαΐου και αρχές Οκτωβρίου, με περισσότερους από τους μισούς να σημειώθηκαν κατά τη διάρκεια μόλις δύο επεισοδίων υψηλής θερμότητας στα μέσα Ιουλίου και στα τέλη Αυγούστου. Σε μια παρόμοια μελέτη που διεξήχθη το προηγούμενο έτος, οι ερευνητές του ISGlobal υπολόγισαν ότι πάνω από 60.000 άνθρωποι στην Ευρώπη έχασαν τη ζωή τους λόγω ζέστης το 2022. Σύμφωνα με τους πίνακες του 2023, οι χώρες της Νότιας Ευρώπης έφεραν το κύριο βάρος των θανάτων που σχετίζονται με τη ζέστη, με ειδικά την Ελλάδα, τη Βουλγαρία και την Ιταλία να συμπληρώνουν τις τρεις πρώτες θέσεις.
Γυναίκες και ηλικιωμένοι αντιμετώπιζαν τον υψηλότερο κίνδυνο όσον αφορά τους θανάτους που σχετίζονται με τη ζέστη, σύμφωνα με τη μελέτη. Σημειωτέον, το ποσοστό θνησιμότητας ήταν 55% υψηλότερο στις γυναίκες από ό,τι στους άνδρες και 768% υψηλότερο σε άτομα ηλικίας 80 ετών και άνω σε σχέση με τα άτομα ηλικίας 65 έως 79 ετών. Καθώς οι άνθρωποι γερνούν, η ικανότητά τους να ρυθμίζουν τη θερμοκρασία του σώματός τους, όπως η εφίδρωση και η προσαρμογή της ροής του αίματος, γίνεται λιγότερο αποτελεσματική, δήλωσε η Δρ Σελίν Γκάουντερ, ιατρικός συνεργάτης του CBS News. Η ζέστη μπορεί επίσης να επιδεινώσει χρόνιες ιατρικές παθήσεις, όπως καρδιακές, πνευμονικές και νεφρικές.
Η αναφορά για τις θανατηφόρες συνθήκες ζέστης έρχεται σε μια περίοδο που ο τουρισμός εκτοξεύεται στην Ευρώπη κατά τους καλοκαιρινούς μήνες αιχμής του ταξιδιού από τον Ιούνιο έως τον Αύγουστο. Μια έρευνα που διεξήχθη από την Allianz Partners διαπίστωσε ότι ο αριθμός των επισκεπτών στην ήπειρο αυξήθηκε κατά 55% από το 2022 έως το 2023.
Οι ξηρασίες, οι πυρκαγιές και οι υψηλές θερμοκρασίες εξακολουθούν να επηρεάζουν επιθυμητούς προορισμούς όπως η Ελλάδα, η οποία προσέλκυσε πρόσφατα την εθνική προσοχή μετά την εξαφάνιση μιας σειράς πεζοπόρων ή τον εντοπισμό νεκρών εν μέσω ενός βάναυσου καύσωνα. Η μεσογειακή χώρα χρειάστηκε επίσης να αντιμετωπίσει ένα κύμα δασικών πυρκαγιών, συμπεριλαμβανομένης μιας που κατακλύζει αυτήν τη στιγμή την Αθήνα.
Ο συνολικός αριθμός των θανάτων που σχετίζονται με τη ζέστη στην Ευρώπη —όπως οπουδήποτε αλλού— είναι δύσκολο να αναλυθεί. Οι ερευνητές μάλιστα προειδοποίησαν ότι τα ευρήματά τους μπορεί να υποτιμήσουν το φορτίο θνησιμότητας που σχετίζεται με τη ζέστη _μέχρι και 50% (δλδ οι θάνατοι να είναι 2πλάσιοι) Οι ειδικοί λένε ότι οι θάνατοι και οι ασθένειες που σχετίζονται με τη ζέστη είναι πιθανό να υπομετρηθούν. Αυτό συμβαίνει γιατί ενώ η ζέστη μπορεί να παίζει ρόλο στο θάνατο κάποιου, συχνά δεν καταγράφεται ως η κύρια αιτία θανάτου, εκτός εάν πρόκειται για θερμοπληξία. «Οι άνθρωποι μπορεί να προσέλθουν στο τμήμα επειγόντων περιστατικών ή στο νοσοκομείο με καρδιακή προσβολή, εγκεφαλικό επεισόδιο, άσθμα ή νεφρική ανεπάρκεια και η θερμότητα συχνά δεν καταγράφεται στα ιατρικά αρχεία ως υποκείμενη αιτία», είπε ο Δρ Γκούντερ.
Η Kristie Ebi, επιδημιολόγος και καθηγήτρια παγκόσμιας υγείας στο Πανεπιστήμιο της Ουάσιγκτον, δεν εργάστηκε απευθείας στη μελέτη, αλλά είπε ότι η προσέγγιση που χρησιμοποιείται, γνωστή ως “ανάλυση υπερβολικού θανάτου”, είναι ένας πολύ πιο ακριβής τρόπος για τη μέτρηση των κινδύνων που αντιμετωπίζουν οι άνθρωποι. από την έκθεση σε υψηλές θερμοκρασίες, αντίθετα με τις ΗΠΑ που τα αποτελέσματα στερούνται επιστημονικής βάσης. Το Υπουργείο Υγείας και Ανθρωπίνων Υπηρεσιών λέει ότι υπήρξαν 2.302 θάνατοι που σχετίζονται με τη ζέστη στις Ηνωμένες Πολιτείες το 2023 (καταγεγραμμένοι θάνατοι). Η Ebi επισημαίνει πως όσο πιο χαμηλά είναι ο υποτιθέμενος αριθμός νεκρών τόσο λιγότερα θα δαπανήσει η χώρα για τις νοσοκομειακές υπηρεσίες έκτακτης ανάγκης, τα “κέντρα δροσιάς” και άλλες παρεμβάσεις που είναι απαραίτητες για να σωθούν ζωές (σσ. υγεία εμπόρευμα).
