Καθώς φεύγει ο χρόνος κάνουμε έναν απολογισμό των βιβλίων που εκδόθηκαν το 2024 και διαβάσαμε. Κάποια μας φάνηκαν ενδιαφέροντα και σας τα προτείνουμε
1. Ένας θρύλος με πολλά πρόσωπα – 100 Χρόνια Ολυμπιακός / ΑΛΕΞΙΟΥ ΣΠΥΡΟΣ – Εκδόσεις Τόπος
100 χρόνια Ολυμπιακός Σύνδεσμος Φιλάθλων Πειραιώς.
100 χρόνια ζωής για τον μεγαλύτερο πολυαθλητικό σύλλογο της Ευρώπης, ?ε 315 τίτλους στην Ελλάδα, 21 Παγκόσμιους και Ευρωπαϊκούς τίτλους στα ομαδικά αθλήματα και αμέτρητες διακρίσεις σε 21 Ολυμπιακά αθλήματα.
100 χρόνια για τον σύλλογο που γεννήθηκε από την ταπεινωμένη κοινωνία του Πειραιά με το βαρύ φορτίο να της ξαναδώσει το αίσθημα της περηφάνιας.
100 χρόνια για τον δημοφιλέστερο σύλλογο της χώρας που λατρεύεται από τη μισή Ελλάδα και μισείται… από την άλλη μισή, στον οποίο συνυπήρχαν και συνυπάρχουν τα μεγάλα οικονομικά συμφέροντα με τον κόσμο των λαϊκών φτωχογειτονιών, των προσφυγικών καταλυμάτων, των ναυτικών διαδρομών, των φτωχοδιαβόλων του περιθωρίου.
100 χρόνια που μέσα από αθλητικές και κοινωνικές συγκυρίες-ρωγμές, έρχονται στο προσκήνιο ο Αναματερός, ο Γόδας, ο Μουράτης. Ο Δαρίβας με τη φανέλα της ομάδας της Μακρονήσου. Ο Ρωσσίδης κι ο Φουστέρ με τον ματωμένο επίδεσμο στο κεφάλι. Ο Μήτσου, ο Σάββας Παπάζογλου κι ο Μπέσης που τους έβγαζε η ΚΥΠ από την ενδεκάδα για τα φρονήματά τους. Ο πολιτικός πρόσφυγας Γιούτσος, ο Μπούκοβι κι ο Ρομαίν Αργυρούδης που τους έδιωξε η χούντα!
100 χρόνια βαθιών αντιφάσεων, όπως συhttps://www.vivliopoleioeirini.gr/shop/products/istoria-tis-koubas?locale=el_GRμβαίνει, άλλωστε, ?ε όλα τα κοινωνικά φαινόμενα, που όλες εκτοξεύτηκαν στα ουράνια την «Άγια νύχτα» της 29ης Μαΐου του 2024.
«Εγώ, έτσι κι αλλιώς, είμαι Ολυμπιακός», είχε πει ο Στέλιος Μπέσης όταν του πρότειναν πακτωλό χρημάτων για να πάει σε άλλη ομάδα. «Έτσι κι αλλιώς» λοιπόν, με τα πολλά πρόσωπά του, με αυτά για τα οποία είμαστε περήφανοι αλλά και με αυτά που μας πληγώνουν… είναι η μεγάλη μας αγάπη! Η Ολυμπιακάρα μας! (Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου)
2. Ιστορία της Κούβας – Η πρόκληση του ζυγού και του άστρου / CANTON NAVARRO JOSE – Εκδόσεις ΑΛΜΥΡΑ
Χοσέ Καντόν Ναβάρο – Παιδαγωγός, Διδάκτωρ Ιστορικών Επιστημών, Ομότιμος Καθηγητής στο Πανεπιστήμιο της Αβάνας και στην Ανώτατη Σχολή “Νίκο Λόπες” της Κεντρικής Επιτροπής του Κομμουνιστικού Κόμματος της Κούβας. Λέκτορας, ερευνητής, δημοσιογράφος και ποιητή, ο καθηγητής Καντόν γεννήθηκε στη πόλη Σαν Χουάν ι Μαρτίνες στην επαρχία Πινάρ δελ Ρίο, της Κούβας το 1925. Αν και κατάγεται από φτωχή οικογένεια, κατόρθωσε να σπουδάσει παιδαγωγικά και αργότερα έγινε δάσκαλος της Κουβανικής Ιστορίας στο Ανώτατο Ινστιτούτο Σαν Κριστόπαλ” όπου εργάστηκε για αρκετά χρόνια. Ήταν ένας από τους ιδρυτές του Συστήματος Επαναστατικής Εκπαιδευτικής Μεταρρύθμισης (EIR) και μέλος της Επιτροπής Ιστορικών Ερευνών. Ήταν μέλος του Συμβουλίου έκδοσης του περιοδικού “Σοσιαλιστική Κούβα” και ένας από τους ιδρυτές του Ινστιτούτου Ιστορίας του Κομμουνιστικού Κινήματος και της Σοσιαλιστικής Επανάστασης της Κούβας καθώς επίσης και του σημερινού Ινστιτούτου της Ιστορίας της Κούβας. Μέλος του Συμβουλευτικού Συμβουλίου του Κέντρου Σπουδών Χοσέ Μαρτί και συνεργάτης σε διάφορους κουβανικούς εκδοτικούς οίκους συμπεριλαμβανομένου και του SI-MAR-SA και άλλων Ινστιτούτων. Ιδρυτής του Συνδέσμου Κουβανών Δασκάλων και της Εθνικής Ένωσης Κουβανών Ιστορικών. Ο Καθηγητής Καντόν τιμήθηκε για την εκπαιδευτική και πνευματική του προσφορά καθώς και για την επαναστατική του δράση. Μερικά από τα έργα του είναι τα ακόλουθα: Πλήρη προγράμματα για την Πρωτοβάθμια Εκπαίδευση (1955), Η εκπαίδευση στη σύγχρονη κοινωνία (1957), Τα προ-καπιταλιστικά καθεστώτα στην Κούβα (1966), Το Αγροτικό Πρόβλημα στην Κούβα (1968), Μερικές ιδέες του Χοσέ Μαρτί σε σχέση με την εργατική τάξη και το σοσιαλισμό (1970), Ιστορία του Κουβανικού Εργατικού Κινήματος (1985), Η επίδραση του Χοσέ Μαρτί στην επανάσταση της Μονκάδα (1983), Οι αραβικοί λαοί μέσα από τα μάτια του Χοσέ Μαρτί (1991) και άλλα.Ο Καθηγητής Καντόν έχει γράψει πάνω από 200 άρθρα, προλόγους και συγγράμματα κουβανικών και ξένων εκδόσεων. Απεβίωσε λίγες μέρες πριν τα ογδοηκοστά τρίτα γενέθλιά του, τον Ιούλη του 2008 στην Αβάνα.
3. Ανθρώπινα τοπία της χώρας μου (δύο τόμοι) / Ναζίμ Χικμετ – Εκδόσεις ΑΤΕΧΝΩΣ
Τα Ανθρώπινα Τοπία, το σημαντικότερο έργο του Nαζίμ Χικμέτ, παρουσιάζουν μια πρωτοτυπία στα όρια του παραδόξου. Αντίθετα απ’ ό,τι συμβαίνει συνήθως, πρώτα δημοσιεύθηκαν οι μεταφράσεις τους, γνώρισαν παγκόσμια επιτυχία και πολύ αργότερο, όταν ο ποιητής είχε πια πεθάνει, τα Ανθρώπινα Τοπία είδαν το φως στη γλώσσα που γράφτηκαν. Έτσι, ο Ναζίμ Χικμέτ δεν είδε ποτέ τα Ανθρώπινα Toπία δημοσιευμένα στην πατρίδα του. Στην Αυτοβιογραφία του διακρίνεται η βαθιά αλλά συγκρατημένη του πικρία:
«Τα βιβλία μου έχουν βγει σε τριάντα ή σαράντα γλώσσες, μα είμαι απαγορευμένος στην Τουρκία, στη γλώσσα μου.»
4. TΟ ΠΑΛΑΙΣΤΙΝΙΑΚΟ ΖΗΤΗΜΑ Ιστορική αναδρομή στις ρίζες και την εξέλιξή του / ΑΝΑΣΤΑΣΗΣ Ι. ΓΚΙΚΑΣ – Εκδόσεις Σύγχρονη Εποχή
Όχι… Η Ιστορία του Παλαιστινιακού Ζητήματος δεν ξεκίνησε στις 7 Οκτώβρη 2023. Ούτε τα όσα συνέβησαν τότε ή τα όσα ακολούθησαν ήταν «πρωτόγνωρα», κάποιος «κεραυνός εν αιθρία». Απεναντίας, ήταν η οργανική συνέχεια μιας πορείας πολλών δεκαετιών, δίχως τη γνώση της οποίας κάθε απόπειρα ανάγνωσης και εκτίμησης των γεγονότων (είτε από άγνοια είτε από σκοπιμότητα) οδηγεί αναπόφευκτα σε λάθος συμπεράσματα.
Η έκδοση για το Παλαιστινιακό Ζήτημα επιχειρεί να εμβαθύνει στην ιστορική διαμόρφωση και εξέλιξή του, εξετάζοντας μια σειρά παράγοντες που συνέβαλλαν καθοριστικά σε αυτό, «πιάνοντας» το «νήμα» της Ιστορίας από τα μέσα του 19ου αιώνα έως και τον πόλεμο στη Γάζα που ξεκίνησε το 2023.
5. Γυρίζοντας τον Νονό / Mark Seal – Εκδόσεις Δίχτυ
Η επική ιστορία της ταινίας που άλλαξε τον κινηματογράφο.
Οι δημιουργοί του Νονού δεν είχαν να αντιμετωπίσουν μόνο τις κλασικές δυσκολίες που υπάρχουν στα γυρίσματα μιας ταινίας, αλλά βίωσαν στιγμές που θα μπορούσαν να είναι μέρος του σεναρίου. Πάλεψαν με την ίδια τη Μαφία. Οι άδειες για τις τοποθεσίες που είχαν εξασφαλίσει ανακλήθηκαν ανεξήγητα, το αυτοκίνητο του παραγωγού Αλ Ράντι ένα βράδυ γέμισε σφαίρες και άνθρωποι της Μαφίας προσπάθησαν να συμμετάσχουν στην ταινία σε τρίτους ρόλους ή ως κομπάρσοι ώστε να έχουν τον… έλεγχο.
Αυτά ήταν τα πρώτα σημάδια για το ότι κάποιοι δεν ήθελαν να γυριστεί η ταινία, ανάμεσά τους και ο Φρανκ Σινάτρα, ο οποίος είχε άγριο καυγά με τον συγγραφέα Μάριο Πούζο. Οι κόντρες δεν περιορίστηκαν μόνο στους εξωτερικούς παράγοντες, αλλά ο Φράνσις Φορντ Κόπολα έπρεπε να δώσει μάχες για τους ηθοποιούς, για τους συνεργάτες του, ακόμη και για τη μουσική.
Η ιστορία της δημιουργίας του Νονού είναι τόσο δραματική, οπερατική και διασκεδαστική όσο και η ίδια η ταινία. Στο πέρασμα των χρόνων έχουν ειπωθεί πολλά και οι εκδοχές μερικές φορές είναι αντικρουόμενες, αλλά πάντα συναρπαστικές. Ο Mark Seal διάβασε κάθε βιβλίο και έρευνα που είχε γίνει, ανέκρινε τον σκηνοθέτη Φράνσις Φορντ Κόπολα, τους ηθοποιούς Αλ Πατσίνο, Τζέιμς Κάαν, Τάλια Σάιρ, αλλά και μια σειρά ανθρώπων που έζησαν από κοντά όλες τις πτυχές της δημιουργίας της. Αυτό το βιβλίο έρχεται να γράψει «την οριστική ιστορία της ταινίας που άλλαξε τον κινηματογράφο».
6. Ημερολόγιο της Γάζας / Μαρία Μανδάλου – Εκδόσεις Ατέχνως
Οι στίχοι που εμπεριέχονται στο Ημερολόγιο της Γάζας δεν είναι τίποτε άλλο πάρεξ αυτό που απαντούσε ο Νίκος Καρούζος στη «διερώτησή του για να μην κάθεται άεργος»: ενθύμια φρίκης. Είναι, επίσης, μια απόπειρα διάψευσης εκείνης της κλασικής απορίας του Αντόρνο για την ποίηση μετά το Άουσβιτς (και τη Γάζα, συμπληρώνουμε). Και ταυτόχρονα, μια ίσως «άτεχνη» (το λέει, εξάλλου, και ο τίτλος του φιλόξενου και φιλότεχνου εκδοτικού οίκου που τα δεξιώθηκε) προσπάθεια επαλήθευσης εκείνου του μότο του Μπέρτολτ Μπρεχτ στη δεύτερη σειρά των Svendborger Gedichte:
Στους σκοτεινούς καιρούς
θα τραγουδάνε ακόμα;
Ναι, θα τραγουδάνε ακόμα.
Για τους σκοτεινούς καιρούς.
7. Θανάσης Βέγγος / Κωνσταντίνος Παππάς – Εκδόσεις Μωβ
Η μελέτη ερμηνεύει τον κινηματογράφο ως φορέα Δημόσιας Ιστορίας. Μέσα από οκτώ γνωστές και δημοφιλείς κινηματογραφικές ταινίες με ιστορικές και πολιτικές αναφορές, στις οποίες συμμετείχε ο μεγάλος μας Θανάσης Βέγγος, καταγράφονται σημαντικές στιγμές της χώρας για μια χρονική περίοδο εξήντα χρόνων, από τη λήξη του Εμφυλίου Πολέμου το 1949 έως το 2009.
Οι ταινίες αναλύονται σε σχέση με τους τρόπους που σχολίαζαν και κριτίκαραν την κοινωνική και πολιτική κατάσταση της περιόδου δημιουργίας τους. Παράλληλα, διερευνώνται η πορεία και η εξέλιξη του Θανάση Βέγγου ως ηθοποιού και ως προσωπικότητας, καθώς και η αλληλεπίδρασή του με το κοινό της εποχής.
8. Ένα φυσιολογικό παιδί / Βασίλης Παλαιοκώστας – Εκδόσεις των Συναδέλφων
Πέντε χρόνια μετά το Μια φυσιολογική ζωή, ο Βασίλης Παλαιοκώστας επανέρχεται. Αυτή τη φορά με ένα βιβλίο που μιλάει για τα παιδικά και εφηβικά του χρόνια – χρόνια που τον σημάδεψαν και σχημάτισαν, εν πολλοίς, τον χαρακτήρα του.
Ο ρομαντισμός, που ως στοιχείο διαπερνούσε τον θυελλώδη κόσμο της Φυσιολογικής Ζωής, βρίσκεται εδώ στον φυσικό του χώρο, στον τόπο που γεννήθηκε.
Τα μέρη που στο πρώτο βιβλίο περιγράφονται εδώ κι εκεί, είτε ως αναπόληση είτε, κυρίως, ως πεδία μάχης, διαφυγής, επιβίωσης, εμφανίζονται εδώ στο προσκήνιο, φωτισμένα με το φως μιας άλλης εποχής, αποτελώντας τον κυρίως καμβά μιας ιστορίας κοινής, καθημερινής, πράγματι φυσιολογικής. Ο Βασίλης Παλαιοκώστας ξαναθυμάται, περιδιαβαίνει και περιγράφει τα βουνά, τα λειβάδια, τα ποτάμια, τις στάνες, τα χωριά της ελληνικής υπαίθρου και τους ανθρώπους της με τα μάτια και τον ρυθμό ενός παιδιού και μας αφήνει να ζήσουμε εκεί, μαζί του.
9. Σύνδρομο Γκέκας (Αστυνομική νουβέλα) / Άννα Στεφούλη – Εκδόσεις Ατέχνως
Ένα έγκλημα αναστατώνει την Άνω τούμπα Θεσσαλονίκης. Στον μικρόκοσμο της λαϊκής γειτονιάς και στον ακόμη μικρότερο της οικοδομής τα σενάρια για την δολοφονία της νέας μητέρας αρχίζουν την επόμενη κιόλας στιγμή. Όλοι μιλάνε, με χαρακτηριστική ευγλωττία μέχρις φλυαρίας κάποιες φορές. Μικρές κακίες, οικογενειακά μυστικά, προσωπικές αδυναμίες, προκαταλήψεις, ο κραυγαλέος ή υφέρπων ρατσισμός, αναλαμβάνουν δράση, αφού οι «αθώοι» είναι αθώοι μόνο αν δείχνουν άλλον για ένοχο, αν βγαίνουν οι ίδιοι από το κάδρο. Δημόσια ιστορία, τρέχουσα επικαιρότητα της πόλης και της χώρας, ερωτικές κλίσεις και αποκλίσεις μπαίνουν από τις χαραμάδες της αφήγησης σαν ομίχλη, μέσα στην οποία κινούνται περιθωριακοί, παραβατικοί, και μεγαλοδημοσιογράφοι. Στο υφιστάμενο τοπίο, τον «κυνηγότοπο», τα ίχνη μπερδεύονται το ένα με το άλλο, το σύγχρονο με το παλιό, πρέπει να είναι κανείς πολύ καλά εκπαιδευμένος, να είναι «κυνηγόσκυλο» υπομονετικό, προσεκτικό, επίμονο και ανεπηρέαστο από άσχετες περισπάσεις. Όσα όμως για ένα κυνηγόσκυλο είναι προτερήματα, έναν άνθρωπο τον εμφανίζουν δύστροπο στα μάτια των άλλων. Η αστυνόμος Αντιγόνη Πολυβίου «πάσχει από το σύνδρομο Γκέκας». Έτσι λεν γι αυτήν, αλλά το μόνο θήραμα που κυνηγά είναι η αλήθεια.
10. Προσκυνώ τη Χάρη σου, Λαέ µου / Μανόλης Σταυρακάκης – Εκδόσεις Σύγχρονη Εποχή
Στις σελίδες του βιβλίου ο Μιχάλης Σταυρακάκης (Νιδιώτης) «ξεδιπλώνει» την ποίησή του, με την οποία ύμνησε το λαό του και τους αγώνες του. Με αυτήν την ποίηση δίδαξε και διαπαιδαγώγησε το λαό του να έχει πίστη στα μεγάλα ιδανικά και να μισεί την εκμετάλλευση. Σε αυτήν την ποίηση ο Σταυρακάκης μπόρεσε να χωρέσει το μεγαλείο των αληθινών δημιουργών του πλούτου, αλλά και των αληθινών δημιουργών της κοινωνικής εξέλιξης, της Ιστορίας.
11. Μυθιστόρημα χωρίς τίτλο/ ΠΟΛΥΔΟΥΡΗ ΜΑΡΙΑ – Εκδόσεις ΕΝΤΥΠΟΙΣ
Το άτιτλο αυτό μυθιστόρημα, στο οποίο η Πολυδούρη ανελέητα σαρκάζει το συντηρητισμό και την υποκρισία της εποχής της, γράφτηκε πιθανότατα το καλοκαίρι του 1926 στη Φτέρη Αιγίου. (Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου)
12. Έρωτας ναυαγός / Βάσω Ελευθεριάδου – Εκδόσεις Ατέχνως
Ναυαγός στο ταξίδι της ζωής η Μελίνα, βρήκε καταφύγιο στο νησί για να κρύψει την απογοήτευση και την απελπισία της. Στους μοναχικούς της περιπάτους δίπλα στην αφρισμένη θάλασσα, «σκόνταψε» πάνω στο σώμα του Batu.
Ο Batu έφυγε από τη σπαρασσόμενη Συρία με τη σύζυγό του αναζητώντας μια καλύτερη ζωή. Εκείνη την «κατάπιε» η θάλασσα, τον Batu ημιθανή τον ξέβρασε το κύμα στην αμμουδιά και ευτυχώς για αυτόν, η Μελίνα, πριν εγκαταλείψει τα πάντα, ήταν νοσηλεύτρια.
Ο Batu μπήκε στη ζωή της Μελίνας, όταν δεν περίμενε τίποτα. Η ζωή της έδινε μια δεύτερη ευκαιρία;