Η υποχώρηση του μεγάλου όγκου των δυνάμεων του ΔΣΕ, στις 30 Αυγούστου 1949, σήμανε τη λήξη του εμφύλιου πολέμου με τη στρατιωτική νίκη των κυβερνητικών δυνάμεων και, παράλληλα, την απομάκρυνση του (άμεσου) κινδύνου να κλονιστεί σοβαρά η αστική εξουσία. Όπως είναι φυσικό, όμως, οι αστικές δυνάμεις (άρχουσα τάξη – στρατός – πολιτικό προσωπικό – ΗΠΑ) δεν αρκούνται σε αυτήν τη στρατιωτική τους νίκη. Η νίκη πρέπει να είναι ολοκληρωτική και σε όλα τα επίπεδα (στρατιωτικό, πολιτικό, ιδεολογικό κλπ.), ώστε να επιτευχθεί η οριστική διάλυση κάθε θύλακα οργάνωσης και αντίστασης του λαού, όπως και να δημιουργηθούν οι κατάλληλοι όροι που θα εμποδίσουν την –εκ νέου– ανάπτυξη του λαϊκού κινήματος (π.χ. η διάλυση των παράνομων Κομματικών Οργανώσεων ή συνδικαλιστικών φορέων όπου ηγούνταν κομμουνιστές.
Το τσάκισμα του στρατιωτικά ηττημένου λαϊκού κινήματος προϋπόθετε τη διατήρηση του σκληρού αντιλαϊκού νομικού πλαισίου και το ξεκαθάρισμα των παράνομων Οργανώσεων του ΚΚΕ με συλλήψεις, δίκες, φυλακίσεις, εκτοπίσεις και εκτελέσεις.
Η παράνομη δράση του ΚΚΕ συγκροτεί σίγουρα ένα ιδιαίτερο κεφάλαιο που αποτελεί άφταστη πηγή ηρωισμού και επαναστατικής διαπαιδαγώγησης για το σήμερα.
Μετά από την ήττα του ΔΣΕ το ΚΚΕ προσανατολίστηκε από την πρώτη στιγμή στη συγκρότηση παράνομων Κομματικών Οργανώσεων. Οι παράνομες Κομματικές Οργανώσεις αποτέλεσαν τον πυρήνα της αντίστασης και της οργάνωσης του λαού στις δύσκολες ώρες που ο αμερικανικός ιμπεριαλισμός και η ελληνική αστική τάξη προσπαθούσαν με όλα τα μέσα να μετατρέψουν τη νίκη τους στα πεδία των μαχών σε συντριβή και εξόντωση του εργατικού και γενικότερα του λαϊκού κινήματος.
Οι κομμουνιστές που παρέμειναν στην Ελλάδα, αψήφησαν τις διώξεις του αστικού κράτους, πρωτοστάτησαν στον τιτάνιο αγώνα της συνέχισης της πολιτικής πρωτοπορίας της εργατικής τάξης σε καθεστώς ήττας του κομμουνιστικού κινήματος στη χώρα μας.
Το ντοκουμέντο
Πρόκειται για μια μικρή ψηφίδα της ηρωικής ιστορίας του ΚΚΕ μέσα σε εξαιρετικά αντίξοες συνθήκες.. Δείγμα της δράσης στα πρώτα χρόνια της λήξης του εμφυλίου αλλά και της αντίδρασης των μηχανισμών του συστήματος σ’αυτήν. Είναι ένα μονόστηλο της εφημερίδας ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ (10/9/1950) που αναφέρει με τίτλο «ΔΙΕΝΕΜΕ ΤΟΝ ΠΑΡΑΝΟΜΟΝ «ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗ» τα εξής:
« Αστυνομική περίπολος ανεύρεν εις τη οδόν Νιόβης (Αχαρνών) διεσπαρμένα κομμουνιστικά έντυπα κατά μήκος της οδού τοιαύτης, μέχρι της οδού Ιωνίας και περισυνέλεξε 16 φύλλα παρανόμου «Ριζοσπάστη». Η περίπολος ενεργήσασα έρευναν συνέλαβε παρά την οδόν Νιόβης και Αχαρνών τον εργάτην Κωνσταντίνον Μακκάν κάτοικον Πυριτιδοποιείου, εις τα θυλάκια του οποίου ανευρέθη και ένα φύλλον του ¨Ριζοσπάστη» της αυτής ημερομηνίας. Ο Μακκάς όστις σημειωτέον ηρνήθη την ενοχήν του, είναι παλαιόν κομμουνιστικόν στέλεχος, κατά δε την κατοχήν διετέλεσε στέλεχος της ΟΠΛΑ Πυριτιδοποιείου, με δράσιν. Κατά το κίνημα έλαβε μέρος ενόπλως εις τας μάχας των Αθηνών μετά δε την συμφωνίαν τη Βάρκιζας συνελήφθη κατηγορηθείς διά συλλήψεις και εκτελέσεις αμνηστευθείς μετέπειτα. Εμμένων εις τας κομμουνιστικάς του ιδέας, εξετοπίσθη ως επικίνδυνος από του Δεκεμβρίου 1947 μέχρι Φεβρουαρίου 1950. Επιπροσθέτως κατά το παρελθόν εχρησιμοποιήθη υπό του ΚΚΕ κατά σύστημα εις την κυκλοφορίαν κομμουνιστικών εντύπων κατά δε τη δίκη της «στενής αυτοαμύνης» ανήρεσε προηγουμένας καταθέσεις του και υπεράσπισε τους κατηγορουμένους αυτοαμυνίτας Ψωμιάδην και λοιπούς, δι’ ην πράξιν παρεπέμφθη εις το Στρατοδικείον επί ψευδορκία. Αι αρχαία ουδεμίαν αμφιβολίαν έοχυν ότι ούτος ενήργησε την διασποράν των φύλων του Ριζοσπαστη».