Υπάρχουν αρκετά … το πιο γνωστό _ίσως, είναι το αποσπασματικά σωζόμενο αναθηματικό ανάγλυφο, βρέθηκε το 1883 στα ανατολικά του Παρθενώνα, σε θραύσματα που συγκολλήθηκαν. Εικονίζει την Αθηνά να υποδέχεται πενταμελή οικογένεια, η οποία αποδίδεται σε μικρότερη κλίμακα από τη θεά. Η Αθηνά φορά χιτώνα και λοξό ιμάτιο, μεγάλα σκουλαρίκια και κράνος αττικού τύπου με άλλοτε ζωγραφιστό λοφίο. Με το δεξί χέρι συγκρατεί το ρούχο της και με το αριστερό ανασηκώνει την άκρη του. Μπροστά της κατευθύνονται δύο αγόρια, ίσως δίδυμα, που μεταφέρουν θηλυκό χοίρο για θυσία, ακολουθεί ο πατέρας, η αδελφή και τέλος η μητέρα, που φοράει χιτώνα και μανδύα ριγμένο στους ώμους. Στα ανασηκωμένα χέρια της ίσως κρατούσε κάποιο δώρο για τη θεά. Ο τρόπος που καμπυλώνει ο χιτώνας στην κοιλιά δείχνει, ίσως, ότι είναι εγκυμονούσα. Πιθανότατα το ανάγλυφο απεικονίζει μία οικογένεια να προσφέρει θυσία στην Αθηνά Φρατρία, προστάτιδα των τοπικών οικογενειακών ενώσεων, στη διάρκεια της γιορτής των Απατουρίων. Χρονολόγηση 490-480 π.Χ. _Διαστάσεις 0,665Χ0,655Χ0,085 (πλάτος) __ Υλικό: Μάρμαρο Πάρου __ Θέση Αίθουσα αρχαϊκής Ακρόπολης

Γράφει ο \\ Αστέρης Αλαμπής _Μίδας ||

Επιλεγμένο

Το αεροδρόμιο της Ρόδου έμεινε στις 22 Αυγούστου για πάνω από 30 λεπτά χωρίς ραντάρ!

Σύμφωνα με καταγγελία της «Ενωτικής Συνδικαλιστικής Κίνησης ΥΠΑ» την Πέμπτη 22/08/2024, κατά τη διάρκεια περιόδου αυξημένης αεροπορικής κίνησης, περίπου στις 21:00 και για πάνω από…

Αλλά εμείς _μου το θύμισε μια καλή φίλη από τα παλιά, η Α.Λ., δεν αναφερόμαστε σε αυτό, αλλά στη στήλη χοίρου της Έδεσσας μια επιτύμβια στήλη ρωμαϊκής εποχής που βρέθηκε το 1968 κατά τη διάρκεια αρχαιολογικής ανασκαφής τείχους και κατατάσσεται στη σπάνια κατηγορία των αφιερωμένων σε ζώο ταφικών αναγλύφων. Είχε κτιστεί ανάμεσα στις λιθοπλίνθους του τείχους, όπως και άλλα μαρμάρινα μνημεία (βωμοί, ανάγλυφες στήλες κλπ.) κατά την υστερορωμαϊκή επιδιόρθωσή του, που προκλήθηκε από τον κίνδυνο των βαρβαρικών επιδρομών το 2^ο μισό του 3^ου   αιώνα μΧ Το ανάγλυφο απεικονίζει έναν άνδρα σε ένα τετράτροχο άρμα με τέσσερα άλογα και δύο γουρούνια, ένα κάτω από τον τροχό και ένα κάτω από τις οπλές του αλόγου. Η επιγραφή χρονολογείται στον δεύτερο ή τρίτο αιώνα μΧ.

Σύμφωνα με την έμμετρη επιγραφή ξεκίνησε μαζί με τον κύριο του (από τη Δαλματία και πέρασε από το Δυρράχιο, όχι όμως την Απολλωνία, τη 2^η αφετηρία της Εγνατίας οδού στην Αδριατική θάλασσα. Στη συνέχεια, ως πολιτιστικοί ή μάλλον θρησκευτικοί τουρίστες, ταξίδεψαν προς  τη Μακεδονία που αναφέρεται ποιητικά ως Ημαθία, για να πάρουν μέρος στη μεγάλη γιορτή των Φαλλοφορίων προς τιμή του Διόνυσου, αντίστοιχων με τα σημερινά καρναβάλια.

Επειδή όμως ο χοίρος σκοτώθηκε από, τους τροχούς της άμαξας, ενταφιάστηκε στην περιοχή εκτός των τειχών της αρχαίας Έδεσσας και το ανάγλυφο τοποθετήθηκε πάνω από τον τάφο του.
“χοῖρος ὁ πᾶσι φίλος,  τετράπους νέος,  ἐνθάδε κεῖμαι Δαλματίης δάπεδον προλιπὼν δῶρον προσενεχθείς καὶ Δυρράχιν δὲ ἐπάτησα _ Ἀπολλωνίαν τε ποθήσας _ καὶ πᾶσαν γαίην διέβην _ ποσὶ μοῦνος ἄλιπτος _ νῦν δὲ τροχοῖο βίῃ _  τὸ φάος προλέλοιπα, Ἠμαθίην δὲ ποθῶν κατιδεῖν φαλλοῖο δὲ ἅρμα ἐνθάδε νῦν κεῖμαι τῷ θανάτῳ μηκέτ’ ὀφειλόμενος”
“Εγώ, ο Χοίρος, αγαπητός σε όλους _τετράποδος νέος, είμαι θαμμένος εδώ.
Άφησα τη γη της Δαλματίας, όταν με έκαναν δώρο _ Πάτησα το Δυρράχιο και πόθησα την Απολλωνία, και με τα πόδια μου γύρισα όλη τη Γη, μόνος κι ανίκητος.
Τώρα όμως από τροχαίο έχασα το φως της ημέρας εγώ που ποθούσα να δω την Ημαθία και το άρμα της Φαλληφόριας, τώρα βρίσκομαι θαμμένος εδώ, και δεν οφείλω πλέον τίποτα στο θάνατο».

Το ποίημα της επιγραφής είναι γραμμένο στο δακτυλικό εξάμετρο εκτός από το τελευταίο στίχο που ακολουθεί το δακτυλικό πεντάμετρο

Το κείμενο της αρχαίας επιγραφής προκάλεσε μεγάλη εντύπωση στους ειδικούς – Υπάρχουν διάφορες θεωρίες σχετικά με την ιστορία της στήλης του χοίρου. Κάποιοι αρχαιολόγοι μάλιστα νόμιζαν ότι η λέξη “Χοίρος” αντικαθιστούσε το όνομα κάποιου δούλου ωστόσο ο G. Daux (Γκιόργκι Ντω Γάλλος αρχαιολόγος και κορυφαίος μελετητής των ελληνικών επιγραφών. γεννημένος στη Μπαστιά) διότι υπάρχουν κι άλλες επιτύμβιες στήλες για ζώα κατά τη διάρκεια της ελληνορωμαϊκής εποχής που κατέγραψε ο G.Herrlinger. Παράδειγμα από επιτύμβια στήλη στα λατινικά για κάποιο σκυλί που αναφέρει ο G.Herrlinger: Raedarum custos,numquam latravit inepte. Nunc silet et cineres vindicat umbra suos.: Για να φυλάξει την αμαξά μου δεν γαύγιζε ποτέ χωρίς λόγο Τώρα όμως σιωπά και οι στάχτες του κατοικούν με τις σκιές…
Δείτε και Laments for Animals – Totenklage um Tiere in der antiken Dichtung. Gerhard Herrlinger.