Αφορμή για το σημερινό μας θέμα ο πρόσφατος τυφώνας Μάθιου που σχεδόν ισοπέδωσε την Αϊτή – χωριά και πόλεις εξαφανίστηκαν από το χάρτη – σκότωσε 1.000 περίπου ανθρώπους.
Στις δε Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής προκάλεσε τεράστιες καταστροφές και πλέον των 20 νεκρών.
Και επειδή και στη χώρα μας έχουμε κατά καιρούς ακραία – όπως συνηθίσαμε να τα ονομάζουμε – καιρικά φαινόμενα, με τεράστιες υλικές καταστροφές, όπως στην πρόσφατη φονική καταιγίδα με 4 νεκρούς – 1 γυναίκα στην Μηχανιώνα Θεσσαλονίκης και 3 ηλικιωμένους στην περιοχή της Καλαμάτας – αποφασίσαμε σήμερα να μιλήσουμε για τα φυσικά φαινόμενα και πόσο καταστροφικά μπορεί να είναι.
Aναλυτικά επ’ αυτού θα συζητήσουμε με τον σεισμολόγο και βουλευτή του Κομμουνιστικού Κόμματος Ελλάδας Σταύρο Τάσσο.
***
Πάρα πολλές χώρες δοκιμάζονται σκληρά από ακραία φυσικά φαινόμενα και στις οποίες εκτός από τις τεράστιες φυσικές καταστροφές έχουμε εκατοντάδες είτε χιλιάδες νεκρούς. Χώρες σε διαφορετικά επίπεδα ανάπτυξης: Αϊτη – Πακιστάν – Ινδονησία – Ινδία – Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής.
Υπάρχει και μία χώρα όμως που καταφέρνει να ελαχιστοποιήσει τις υλικές καταστροφές και τις ανθρώπινες απώλειες. Και το σημαντικότερο, εκτός από την οργάνωση για την αντιμετώπιση των φυσικών φαινομένων, έχει καταφέρει να οργανώσει υποδομή ώστε να αξιοποιεί τα φυσικά φαινόμενα.
Ναι καλά ακούσατε. Να αξιοποιεί τους τυφώνες προς όφελος του λαού και της χώρας. Και ποια είναι αυτή η χώρα; Η Κούβα που εδώ και δεκαετίες υφίσταται έναν απαράδεκτο εμπορικό, οικονομικό, τεχνολογικό αποκλεισμό «είναι απίστευτο τι κατάφερε σε μόλις 50 χρόνια!». Και αυτό δεν το λέμε εμείς αλλά το αναγνωρίζουν αξιωματούχοι του ΟΗΕ.
Για την Κούβα που παρά τον αποκλεισμό τις δυσκολίες και τις αδυναμίες, αυτό είναι μια αναμφισβήτητη αλήθεια ειδικά στον τομέα της αντιμετώπισης των φυσικών καταστροφών. Στην Κούβα ο άνθρωπος είναι η πρώτη προτεραιότητα.
Όπως λένε κατά καιρούς οι αξιωματούχοι του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών «το κουβανικό μοντέλο θα μπορούσαν να το εφαρμόσουν πολύ απλά και άλλες χώρες με παρόμοιες οικονομικές δυνατότητες ή και χώρες με πολύ περισσότερους πόρους, που δεν προστατεύουν τον πληθυσμό τους με την ίδια αποτελεσματικότητα που το πράττει η Κούβα»…
Αυτά δεν είναι δικά μου λόγια. Σας διάβασα επί λέξει τι λένε οι αξιωματούχοι του ΟΗΕ.
Και επειδή και εμείς πληττόμαστε από καιρικά φαινόμενα, γι’ αυτό επιμένουμε στη σημερινή εκπομπή στο κουβανικό μοντέλο
***
Από το πέρασμα του τυφώνα Μάθιου πρόσφατα η Κούβα δεν είχε καμία ανθρώπινη απώλεια. Και αυτό δεν είναι τυχαίο. Δε τη βοήθησε ο θεός. Όπως τυχαίο δεν είναι ότι σε κάθε φονικό τυφώνα που πλήττει την περιοχή η Κούβα έχει τις λιγότερες δυνατές απώλειες.
Και στο παρελθόν είχε καταφέρει, και μάλιστα δυο φορές, να μετακινήσει, να στεγάσει, να θρέψει και να φιλοξενήσει πάνω από ένα εκατομμύριο ανθρώπους της που απειλούνταν από τους τυφώνες «Τσάρλι» και «Ιβάν» κλπ.
Το 2004 η Κούβα πέρασε τον ισχυρό τυφώνα «Τσάρλι» με μόλις τέσσερα θύματα και ήταν σε θέση ετοιμότητας για τον ακόμη ισχυρότερο τυφώνα «Ιβάν», ενώ άλλες χώρες της Καραϊβικής θρηνούσαν εκατοντάδες νεκρούς και υλικές ζημιές πολλών εκατομμυρίων δολαρίων. Στη Φλόριδα των Ηνωμένων Πολιτειών ήταν 27 οι νεκροί.
Και δεν ήταν η μόνη περίπτωση. Το 1998, ο τυφώνας «Τζορτζ» προκάλεσε 600 θανάτους σε άλλα μέρη, ενώ στην Κούβα μόνον τέσσερις άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους.
Και εδώ να θυμίσω ότι στη χώρα μας στην πρόσφατη καταιγίδα (ναι καταιγίδα όχι τυφώνας) θρηνήσαμε 4 ανθρώπους εκ των οποίων τη μία, νέα γυναίκα, παρέσυρε το ρέμα στη θάλασσα.
***
Για την Κούβα μιλήσαμε με τον πρέσβη κ. Osvaldo J. Cobacho Martinez. Καταγράψαμε αυτά που μας είπε και θα σας τα μεταφέρουμε αφού μιλήσουμε πρώτα με τον κ. Γονατά, ο οποίος ζει για μεγάλα χρονικά διαστήματα στην Κούβα και πρόσφατα έγραψε στο ηλεκτρονικό περιοδικό ΑΤΕΧΝΩΣ ένα πολύ ενδιαφέρον άρθρο για την πολιτική προστασία στην Κούβα και τον τυφώνα Μάθιου.
* * *
Ο πρέσβης της Κούβας καταρχήν εξέφρασε τη θλίψη του για τις ανθρώπινες ζωές που χάθηκαν στις γειτονικές χώρες. «Θα ήθελα να μην υπάρχουν θύματα. Και η Κούβα σε προηγούμενους τυφώνες είχε θύματα. Σε αυτό τον τυφώνα ευτυχώς δεν είχαμε θύματα. Ειμαστε ευαισθητοποιημένοι σε αυτό και λυπούμαστε για όλα τα θύματα σε Αϊτή και Ηνωμένες Πολιτείες.
Στην Κούβα υπάρχει μια πολύχρονη προετοιμασία για τους τυφώνες. Η ερώτησή σας με πηγαίνει στη δεκαετία του 1960. Τότε που πέρασε ο τυφώνας Φλώρα. Δύο χρόνια μόλις μετά την Επανάσταση. Δεν ήμασταν προετοιμασμένοι. Βίαιος άνεμος και πλημμύρες. Το πρόβλημα δεν ήταν τόσο ο άνεμος όσο η βροχή. Η χώρα δεν ήταν προετοιμασμένοι. Υπήρξαν περισσότεροι από 2.000 νεκροί.
Από εκεί αποκτήσαμε τεράστια εμπειρία. Και από τότε αποφασίσαμε να έχουμε μια σταθερή προετοιμασία για τέτοια φαινόμενα. Επιπλέον η χώρα απέκτησε την ικανότητα να αποθηκεύει νερό από τις πλημμύρες.
Μας επηρέασαν πολύ οι πλημμύρες και έτσι τις χρησιμοποιήσαμε προς όφελός μας για να έχουμε εφεδρείες νερού. Ετσι έχουμε και νέρο και αποτρέπουμε και τις πλημμυρες. Εχουμε αναπτύξει τέτοια ικανότητα αποθήκευσης νερού που δε συγκρίνεται, δεν υπάρχει αντίστοιχό της.
Βασικό στην αντιμετώπιση των τυφώνων είναι η προετοιμασία του πληθυσμού με τη συμμετοχή του σε όλη τη διαδικασία. Η προετοιμασία της οικονομίας, η συνείδηση που αποκτά ο Κουβανός ότι είναι ένα φαινόμενο πολύ σοβαρό και θα προκαλέσει ζημιές, είναι πολύ σημαντικά στην πρόληψη και σώζουν ζωές.
Αυτά δεν επιτυγχάνονται από τη μία ημέρα στην άλλη. Απαιτεί προετοιμασία το διάστημα που δεν έχουμε την εκδήλωση τέτοιων φαινομένων. Μας έχει πάρει πολύ χρόνο για να οργανώσουμε το λαό και το κράτος κατάλληλα. Ολοι εργάζονται συντονισμένα για να μην έχουμε θύματα και ζημιές.
Εμπλέκεται και συμμετέχει όλος ο πληθυσμός μέσα από τις μαζικές και πολιτικές οργανώσεις. Κάνουμε πολύ συχνά ασκήσεις προετοιμασίας που αγκαλιάζουν όλο τον πληθυσμό.
Ετσι προετοιμαζόμαστε και αυτό καλύπτει όλη τη χώρα. Από το σχολείο ακόμη. Εγώ όταν ήμουν μικρός άκουγαμε με τους φίλους μου τη λέξη τυφώνας και δεν ξέραμε τι είναι Τώρα τα παιδιά ξέρουν τι είναι και πώς αντιμετωπίζεται
Ο μηχανισμός ενημέρωσης είναι πολύ σημαντικός. Όπως καταλαβαίνετε σε τέτοιες συνθήκες οι επικοινωνίες υφίστανται ζημιές. Τότε μπαίνουν σε λειτουργία ακόμη και ερασιτεχνικά ραδιόφωνα.
Η προετοιμασία γίνεται με την αξιοποίηση των νέων τεχνολογιών και με τη συνεργασία άλλων γειτονικών χωρών. Ακόμη και με τις ΗΠΑ. Ανταλλάσουμε πληροφορίες
Όλα αυτά βοηθούν να αντιμετωπίσουμε τα φυσικά φαινόμενα. Προετοιμαζόμαστε με όλους αυτούς τους μηχανισμούς.
Είναι πολύ σημαντικό να βλέπεις την αλληλεγγύη του κόσμου. Βλέπεις να μεταφέρεται αυτός που έχει ανάγκη στο σπίτι του γείτονα. Αυτή η αλληλεγγύη έχει την ομορφιά της, μειώνει και το κόστος. Ο λαός μετέχει και συνεργάζεται και έχει αποτελέσματα.
Αλλο στοιχείο της αλληλεγγύης του κόσμου, είναι το ότι νοιάζεται γι’ αυτόν που έχει πρόβλημα. Και αυτό έχει υπόβαθρο Χτίστηκε σιγά σιγά στο χρόνο.
Η μεγάλη μας νίκη είναι όταν περνά ένας τυφώνας και έχουμε ελάχιστες ζημιές. Αυτό είναι νίκη όλου του λαού που δεσμεύτηκε σε αυτό το καθήκον.
Σε αυτές τις περιπτώσεις χρειάζεται και λίγο τύχη και η πειθαρχία των ανθρώπων. Πολλούς θανάτους τους προκαλεί η απειθαρχία.
Ενόψει του τυφώνα Μάθιου 300.000 κόσμος εκκενώθηκε, έγινε τεράστια προσπάθεια.
Σε αυτές όμως τις περιπτώσεις υπάρχουν άνθρωποι που αρνούνται να αφήσουν τα σπίτια τους και θέτουν τη ζωή τους σε κίνδυνο. Απώλεια ζωής έχουμε σε αυτές τις περιπτώσεις από τυχαία γεγονότα ή απροσεξία, όπως για παράδειγμα κάποιος έρχεται σε επαφή με γυμνά καλώδια.
Αισθανόμαστε περήφανοι που τα καταφέραμε σε αυτό τον τυφώνα και δεν είχαμε θύματα Όμως αυτό είναι σπάνιο. Παλαιότερα είχαμε θυματα γιατί πολλές φορές οι άνθρωποι δεν ακολουθούν τους κανόνες της πολιτικής προστασίας.
Μας μένουν όμως, έχουμε πάρα πολλά να κάνουμε.
Το λέω με πολλή λύπη γιατί η απώλεια ανθρώπινων ζωών είναι λυπηρό γεγονός».
Κλείνοντας ο κ. πρέσβης μας είπε ο πυρήνας αυτής της προσπάθειας είναι η αλληλεγγύη και η συνεργασία του λαού από τη μία και από την άλλη η πολιτική απόφαση να σωθούν οι ανθρώπινες ζωές όσο δύσκολο και αν είναι.
Και βέβαια οδηγός τα λόγια του Φιντέλ Κάστρο: Πάντα στις μάχες πρέπει να είμαστε όλοι. Ο ίδιος στον τυφώνα Φλώρα ήταν παρών, βοηθούσε και καθοδηγούσε τα πάντα.
Ρωτήσαμε τον πρέσβη, αν όλα αυτά είναι ανεξάρτητα από το γεγονός ότι η Κούβα είναι μια χώρα σοσιαλιστική και μας είπε:
«Πράγματι είμαστε μια σοσιαλιστική χώρα και αυτό έρχεται να μας ενωσε, να κατευθύνουμε τους λίγους πόρους σε αυτό που πραγματικά κάθε φορά έχουμε ανάγκη
Τώρα για παράδειγμα, πρώτη μας προτεραιότητα είναι οι αποκατάσταση των ζημιών στην επαρχία Γκουαντάναμο η οποία επλήγη περισσότερο από τον τυφώνα.
Το στοιχείο της αλληλεγγύης πάντα το είχε ο λαός μας, ήταν μια χώρα αλληλέγγυα. Σας υπενθυμίζω ότι στον ισπανικό εμφύλιο πολέμησαν 1.000 κουβανοί.
Η επανάσταση όμως, τα ιδανικά της επανάστασης μας βοήθησαν να εδραιώσουμε αυτά τα ιδανικά, να έχουμε στο κέντρο της προσοχής μας τον άνθρωπο».
(Οσα είπαμε και όσα δεν προλάβαμε να πούμε στην εκπομπή ΑΤΕΧΝΩΣ στην ΕΡΤopen την Κυριακή 16 Οκτωβρίου με θέμα «Φυσικά και πολιτικά φαινόμενα)
ΣΧΕΤΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ