Σαν σήμερα 👀 24 Μαΐου —
Γεγονότα και πρόσωπα που έμειναν στην ιστορία
και δεν πρέπει να ξεχάσουμε
1543 Πέθανε ο Πολωνός αστρονόμος Κοπέρνικος, “πατέρας της μοντέρνας αστρονομίας”, που εισηγήθηκε τη θεωρία του ηλιοκεντρικού συστήματος.
1626 Ο Ολλανδός άποικος, Πίτερ Μίνουιτ, αγοράζει από τους Ινδιάνους το νησί του Μανχάταν. Ως αντάλλαγμα προσφέρει μπρελόκ και άλλα φανταχτερά μπιχλιμπίδια, αξίας 24ων δολαρίων.
1683 Ανοίγει στην Οξφόρδη το Ασμόλειο μουσείο, το πρώτο πανεπιστημιακό μουσείο στον κόσμο. Οι περίφημες συλλογές ζωγραφικής του μουσείου περιλαμβάνουν αντιπροσωπευτικά έργα από την Αναγέννηση μέχρι και τον 20ό αιώνα, μεταξύ των οποίων και σχέδια των Μιχαήλ Αγγέλου, Λεονάρντο ντα Βίντσι, Ραφαήλ, Τιτσιάνο, Άλμπρεχτ Ντύρερ, Ρέμπραντ, Πέτερ Πάουλ Ρούμπενς κ. ά.
Ελληνικές αρχαιότητες: Η πλούσια συλλογή ελληνικών αρχαιοτήτων του μουσείου, μεταξύ άλλων, περιλαμβάνει:
Κυκλαδικά, μινωικά και μυκηναϊκά, Κυκλαδικά ειδώλια από λευκό μάρμαρο της πρωτοκυκλαδικής εποχής (~3.000 – 2.000 π.Χ.), προερχόμενο από τη νήσο Αμοργό. Μεγάλων διαστάσεων κρητικοί πίθοι εκ των οποίων ένας με διακόσμηση χταποδιού της ύστερης μινωικής περιόδου (περ. 1450 π.Χ.), προερχόμενο από τις ανασκαφές που διενέργησε στην Κνωσό ο Μίνωας Καλοκαιρινός, ο οποίος τα χάρισε και τα απέστειλε, προκειμένου να κινητοποιηθεί το αρχαιολογικό ενδιαφέρον των Βρετανών. Αντίγραφα του προσωπείο του Αγαμέμνονα και άλλων Μυκηναϊκών ευρημάτων.
Αρχαϊκά, κλασσικά και ελληνιστικά: Πλήθος πήλινων γλυπτών από την Κύπρο, Μελανόμορφη Αττική πελίκη του 5ου π.Χ. αιώνα από τη Ρόδο, γνωστή ως «Πελίκη του υποδηματοποιού», η οποία αποδίδεται στο ζωγράφο Ευχαρίδη και που απεικονίζει ένα καθισμένο υποδηματοποιό να επιδιορθώνει τα παπούτσια πελάτη.
Ένα «Αττικό ερυθρόμορφο κύπελλο» (περ. 500 π.Χ.), που βρέθηκε στο Κιούζι της Ιταλίας και απεικονίζει γυμνό αγόρι που με το ένα χέρι του μεταφέρει πιάτο με φαγητό σκεπασμένο με μια πετσέτα, ενώ με το άλλο χέρι κυλά ένα στεφάνι.
Αρχαιοελληνικός «Αργυρός στατήρας» (περ. 380 π.Χ.) από τον Τάραντα της Ιταλίας, που απεικονίζει τον Τάραντα, το μυθικό ιδρυτή της πόλης, να καβαλικεύει ένα δελφίνι. Ελληνιστικό χρυσό οκτάδραχμο με πεπλοφορούσα την «Αρσινόη», σύζυγο του Πτολεμαίου Β΄ Φιλαδέλφου της Αιγύπτου (285 – 246 π.Χ.). Τμήμα του Πάριου χρονικού, Το μετρολογικό ανάγλυφο, κλπ. κλπ
1686 Ντάνιελ Γκαμπριέλ Φαρενάιτ, Γερμανολλανδός φυσικός, που δημιούργησε την ομώνυμη κλίμακα για τη μέτρηση της θερμοκρασίας. (Θαν. 16/9/1736)
1743 Γεννήθηκε ο Γάλλος επαναστάτης, Ζαν Πολ Μαρά
1798 Αρχίζει η Ιρλανδική Εξέγερση του 1798 κατά της βρετανικής κυριαρχίας.
1819 Γεννήθηκε η βασίλισσα του Ηνωμένου Βασιλείου Βικτόρια, που σημάδεψε το 19o αιώνα στη Μ. Βρετανία και η εποχή της ονομάσθηκε βικτοριανή
1844 Ο Σάμιουελ Μορς στέλνει το μήνυμα “What hath God wrought” («Τι κατόρθωσε ο Θεός!», απόσπασμα από την Αγία Γραφή) από το Καπιτώλιο των Ηνωμένων Πολιτειών στο βοηθό του στη Βαλτιμόρη (Μέριλαντ), για να εγκαινιάσει την πρώτη τηλεγραφική γραμμή.
1881 Υπογράφεται συμφωνία μεταξύ Τουρκίας, Αγγλίας και Γαλλίας, σύμφωνα με την οποία η Άρτα και η Θεσσαλία ‑εκτός από την επαρχία της Ελασσόνας- προσαρτώνται στην Ελλάδα.
1883 Μετά από 14 χρόνια κατασκευής παραδίδεται στην κυκλοφορία και εγκαινιάζεται η Γέφυρα του Μπρούκλιν, που ενώνει το νησί του Μανχάταν με την περιοχή Μπρούκλιν της Νέας Υόρκης. Έχει μήκος 600 μέτρα και είναι η μεγαλύτερη κρεμαστή γέφυρα της εποχής.
1886 Λήγει ο αποκλεισμός των ελληνικών παραλίων από τους στόλους της Αγγλίας και της Ρωσίας, που είχε επιβληθεί στις 26 Απριλίου. Αιτία του αποκλεισμού ήταν η άρνηση της κυβέρνησης Θεόδωρου Δηλιγιάννη να διατάξει την αποστράτευση και να σταματήσει τις πολεμικές προετοιμασίες κατά της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας.
1900 Γεννιέται ο Ιταλός θεατρικός συγγραφέας Εντουάρντο Ντε Φιλίππο.
1905 Γεννιέται ο Μιχαήλ Σόλοχοφ, Ρώσος συγγραφέας: Ο Σολόχοφ παρακολούθησε σχολεία στο Καργκίν, τη Μόσχα, τη Μπογκουτσάρ και τη Βετσένσκαγια μέχρι το 1918, όταν και εντάχθηκε στις τάξεις των επαναστατών μπολσεβίκων και πήρε μέρος στο Εμφύλιο Πόλεμο, στο πλευρό των “κόκκινων”.
Ξεκίνησε να γράφει στην ηλικία των 17 ετών. Στα 19 ολοκλήρωσε την πρώτη δουλειά του, Το Σημάδι της Γέννησης. Το 1922 μετακόμισε στη Μόσχα για να γίνει δημοσιογράφος, εργαζόταν και σε χειρωνακτικές δουλειές ως εκφορτωτής, οικοδόμος και λογιστής από το 1922 έως το 1924, συμμετείχε όμως παράλληλα σε σεμινάρια συγγραφέων. Η πρώτη δημοσιευμένη δουλειά του ήταν το έργο Η Δοκιμασία (1923).
Ο Μιχαήλ Σόλοχοφ έγινε γνωστός κυρίως από το πολυδιαβασμένο επικό μυθιστόρημα Ο Ήρεμος Δον. Από τους περισσότερο τιμημένους συγγραφείς του σοβιετικού κράτους, υπήρξε ένας από τους μεγαλύτερους τεχνίτες του σοσιαλιστικού ρεαλισμού, συνενώνοντας την ποιητική κληρονομιά του λαού του με τις επιτεύξεις του ρεαλιστικού μυθιστορήματος του 19ου και 20ού αιώνα. Το 1965 τιμήθηκε με το Βραβείο Νόμπελ Λογοτεχνίας
Έργα του στα Ελληνικά Ο ήρεμος Ντον ― τ. Α΄ μετάφρ. Ρ. Μπούμη-Παπά (“Γιαννούλης”), τ. Β΄ ― μετάφρ. Ρ. Μπούμη-Παπά & Γιολ. Πέγκλη (“Δωρικός”)
Ο ήρεμος Ντον ― μετάφρ. Α. Σαραντόπουλος, εκδ. Ζαχαρόπουλος Σ.Ι., Αθήνα, 1986
Ξεχερσωμένη γη ― μετάφρ. Διονυσία Μπιτζιλέκη, εκδ. Δωρικός.
Ξεχερσωμένη γη. ― μετάφρ. Κ. Γεωργιάδης, εκδ. “Ο κόσμος της τέχνης” Αθήνα 1956
Η μοίρα ενός ανθρώπου – Παιδιά στη βιοπάλη ― μετάφρ. Αντρέας Σαραντόπουλος, εκδ. Σ. Ι. ΖΑΧΑΡΟΠΟΥΛΟΣ, Αθήνα, 1984.
Η μοίρα ενός ανθρώπου ― μετάφρ. Τ. Αδάμος. εκδ. Σύγχρονη Εποχή, Αθήνα, 2001
Πολέμησαν για την πατρίδα ― μεταφρ. Γιάννη Θωμόπουλου, εκδ. Τ. Δρακόπουλου, Αθήνα, χ.χ.
1915 Ο Τόμας Έντισον παρουσιάζει τη νέα εφεύρεσή του, μία συσκευή που καταγράφει τις τηλεφωνικές συνομιλίες.
1915 Α΄ Παγκόσμιος: Το Βασίλειο της Ιταλίας κηρύσσει τον πόλεμο στην Αυστροουγγαρία και μπαίνει στη σύγκρουση στο πλευρό των συμμάχων.
1917 Συμμαχικός αποκλεισμός της Αθήνας. Ο Γάλλος τέως υπουργός εξωτερικών Σελεστέν Ζονάρ φτάνει στον Πειραιά επικεφαλής του στόλου της Αντάντ, αποβιβάζει αγήματα στην ελληνική πρωτεύουσα, εξορίζει στην Κορσική μέλη της κυβέρνησης και πολλούς βασιλόφρονες πολιτικούς (Ιωάννης Μεταξάς, Δημήτριος Γούναρης, Σπύρος και Σταμάτης Μερκούρης) και απαιτεί την παραίτηση από τον θρόνο του Κωνσταντίνου, που δέχεται να μεταβεί στην Ελβετία.
1930 O ένατος πλανήτης, που ανακαλύπτεται παίρνει το όνομα “Πλούτωνας”.
1930 Προσγειώνεται στο Ντάργουιν της Αυστραλίας η Αμι Τζόνσον, η πρώτη γυναίκα αεροπόρος, που πραγματοποιεί μόνη της πτήση 11.000 μιλίων από την Αγγλία στην Αυστραλία.
1931 Γίνονται τα εγκαίνια του νέου Βυζαντινού και Χριστιανικού Μουσείου Αθηνών στο μέγαρο της «Δουκίσσης Πλακεντίας» επί της οδού Βασιλίσσης Σοφίας.
1933 Σε όλη την Ελλάδα γίνεται καμπάνια αλληλεγγύης προς το γερμανικό προλεταριάτο, που μάχεται κατά του φασισμού και για τη σωτηρία των Δημητρόφ και Τέλμαν. Ο Γκεόργκι Δημητρόφ (ηγετικό στέλεχος της Κομμουνιστικής Διεθνούς) και ο Ερνστ Τέλμαν (ΓΓ του Γερμανικού Κομμουνιστικού Κόμματος) είχαν συλληφθεί από τους Ναζί στις 9 και 3 του Μάρτη αντίστοιχα.
1941 Γεννήθηκε ο Αμερικανός τραγουδιστής και συνθέτης, Μπομπ Ντίλαν, καλλιτεχνικό ψευδώνυμο του Ρόμπερτ Άλεν Ζίμερμαν
1941 Β΄ Παγκόσμιος: Στη ναυμαχία του Πορθμού της Δανίας, το γερμανικό θωρηκτό Bismark βυθίζει το καμάρι του Βασιλικού Ναυτικού Hood, σκοτώνοντας όλα τα μέλη του πληρώματος εκτός από τρία.
1946 Γεννιέται η Ιρένα Σεβίνσκα, Πολωνέζα αθλήτρια του στίβου, μία από τις κορυφαίες όλων των εποχών, σε πολλαπλά αγωνίσματα. Είναι η μοναδική αθλήτρια στην ιστορία του αθλητισμού, ανδρών ή γυναικών, που κατέρριψε το παγκόσμιο ρεκόρ στα 100, στα 200 και στα 400 μέτρα. Με επτά Ολυμπιακά μετάλλια, είναι η αθλήτρια με τα περισσότερα στην ιστορία των Ολυμπιακών Αγώνων του 20ού αιώνα
1954 Ιδρύεται η γερμανική αεροπορική εταιρεία Lufthansa.
1956 Διεξάγεται ο πρώτος διαγωνισμός τραγουδιού της Eurovision, στο Λουγκάνο της Ελβετίας. Νικήτρια αναδεικνύεται η ελβετίδα Λις Άσια, με το τραγούδι «Refrain».
1960 Μετά τον μεγάλο σεισμό της Βαλδίβια, τον μεγαλύτερο σεισμό που έχει καταγραφεί ποτέ, αρχίζει να εκρήγνυται το Πουγέγουε-Κορντόν Κάουγε.
1961 Αμερικανικό κίνημα για τα πολιτικά δικαιώματα: Οι Επιβάτες για την Ελευθερία συλλαμβάνονται στο Τζάκσον (Μισισίπι) μετά την αποβίβαση από το λεωφορείο τους.
1962 Πρόγραμμα Μέρκιουρι: ο Αμερικανός αστροναύτης Σκοτ Κάρπεντερ πραγματοποιεί τρεις περιστροφές στην τροχιά της Γης μέσα στο θαλαμίσκο Ορόρα 7.
1964 Στη Λίμα του Περού ξεσπούν οι πιο αιματηρές ταραχές, που έχουν γίνει ποτέ κατά τη διάρκεια ποδοσφαιρικού αγώνα, στο ματς μεταξύ Αργεντινής και Περού για τα προκριματικά του Ολυμπιακού Τουρνουά, όταν ο διαιτητής ακυρώνει γκολ της ομάδας του Περού. Οι νεκροί ανέρχονται στους 300 και οι τραυματίες στους 650.
Perú — Argentina (Estadio Nacional, 1964) from Arkiv Peru on Vimeo.
1968 Φοιτητές βάζουν φωτιά στο Χρηματιστήριο του Παρισιού, στο πλαίσιο των ταραχών του παρισινού Μάη του ’68.
1974 Πεθαίνει ο Αμερικανός συνθέτης και πιανίστας της τζαζ Ντιουκ Έλινγκτον.
1976 Τα Συνεργαζόμενα Εργατικά Σωματεία κηρύσσουν 48ωρη πανελλαδική απεργία ενάντια στο αντεργατικό νομοσχέδιο που προωθούσε η κυβέρνηση του Κ. Καραμανλή (ο περιβόητος Ν.330). Κατά τη δεύτερη μέρα των κινητοποιήσεων η αστυνομία επιτίθεται με ιδιαίτερη αγριότητα εναντίον των συγκεντρωμένων στο θέατρο «Γκλόρια» οικοδόμων, με αποτέλεσμα το θάνατο ενός ατόμου και τον τραυματισμό πολλών άλλων. Ο Ν.330 θα υπερψηφιστεί τελικά στις 27 του μηνός, με τον υπουργό Εργασίας να δηλώνει από το βήμα της Βουλής πως «η κυβέρνηση δεν θα ανεχθεί την…πάλη των τάξεων!» Η Κοινοβουλευτική Ομάδα του ΚΚΕ αποχωρεί σε ένδειξη διαμαρτυρίας.
1981 Κυπριακές εκλογές με πρώτο το ΑΚΕΛ 32,86%, ΔΗΣΥ 31,85%, ΔΗΚΟ 19,69%.
1990 Η Μίλαν κατακτά το τέταρτό της Κύπελλο Πρωταθλητριών Ευρώπης νικώντας τη Μπενφίκα με 1-0.
1991 Στην Ινδία, αποτεφρώνεται η σορός του δολοφονηθέντος πρωθυπουργού Ρατζίβ Γκάντι.
1991 – Στην Ιταλία, σε σύσκεψη που πραγματοποιείται μεταξύ υπουργών, αποφασίζεται να διωχθούν οι Αλβανοί φυγάδες_μετανάστες, που δεν βρίσκουν δουλειά.
1992 Στην Ταϊλάνδη, ο πρωθυπουργός Κραπραγιούν ανακοινώνει την παραίτησή του, βάζοντας τέρμα στη σύντομη αλλά αιματηρή του θητεία.
1993 Δυο χρόνια μετά το τέλος του πολέμου με την Αιθιοπία, η Δημοκρατία της Ερυθραίας κηρύσσει και επίσημα την ανεξαρτησία της.
1993 Στο Φεστιβάλ Κινηματογράφου των Κανών, το Χρυσό Φοίνικα μοιράζονται εξίσου το «Πιάνο» της Τζέιν Κάμπιον και το «Αντίο Παλλακίδα μου» του Τσεν Κεγκ.
1995 Ο Πρόεδρος της Γιουγκοσλαβίας, Σλόμπονταν Μιλόσεβιτς, απορρίπτει την πρόταση να αναγνωρίσει τη Βοσνία-Ερζεγοβίνη με αντάλλαγμα την άρση των κυρώσεων, που είχαν επιβληθεί από τον ΟΗΕ στη χώρα του.
1995 Στη Βρετανία, πεθαίνει σε ηλικία 79 ετών ο Χάρολντ Ουίλσον, πρώην ηγέτης των Εργατικών, που κέρδισε τέσσερις εκλογικές αναμετρήσεις και ισάριθμες πρωθυπουργίες έως το 1976.
1998 – Ο ΠΑΟ ανακηρύσσεται πρωταθλητής Ελλάδος στο μπάσκετ μετά από 14 χρόνια νικώντας τον ΠΑΟΚ με 68-58 στον 5ο τελικό των playoffs.
2000 – Η Ρεάλ Μαδρίτης νικά την Βαλένθια με 3-0 στον ισπανικό τελικό του Champions League και κατακτά τον 8ο ευρωπαϊκό της τίτλο.
2001 Ο 15χρονος Τεμπα Τσχέρι, οδηγός ορειβατικής αποστολής, γίνεται ο νεότερος άνθρωπος, που πατά την κορυφή Έβερεστ.
2001 Πεθαίνει η πεζογράφος και θεατρική συγγραφέας Μαργαρίτα Λυμπεράκη.