Γράφει ο Πάνος Αλεπλιώτης //
Στις αρχές του 20ού αιώνα, σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες το εργατικό κίνημα δυνάμωνε και διεκδικούσε τα δικαιώματα της εργατικής τάξης ακόμη και την εξουσία. Η Οκτωβριανή Επανάσταση έδινε έμπνευση και ελπίδες για εργατική επικράτηση.
Στην Ιρλανδία πήρε προβάδισμα η ταξική πάλη, παρόλο που η ηγεσία του Συνδικαλιστικού κινήματος ήταν πιο συγκρατημένη στην διεκδίκηση των εργατικών αιτημάτων κατά τη διάρκεια του πολέμου της Ανεξαρτησίας από την Αγγλία, έχοντας σαν πρώτο στόχο την απόκτηση κρατικής υπόστασης.
Ενώ οι πιο γνωστοί συνδικαλιστές έβαζαν προτεραιότητα την Ανεξαρτησία, μαχητικοί εργαζόμενοι στην επαρχία ύψωναν την κόκκινη σημαία.
Η βία των Εγγλέζων κατακτητών ήταν ιδιαίτερα σκληρή στην πόλη Limerick μετά την δολοφονία του μέλος του IRA Robert Byrne κατά την προσπάθειά του να δραπετεύσει από το νοσοκομείο του St. Camillus’s στις αρχές Μαΐου 1919. Οι Βρετανικές δυνάμεις επέβαλαν στρατιωτικό νόμο στην πόλη και οι κάτοικοι έπρεπε να έχουν ειδική άδεια κυκλοφορίας.
Εξαγριωμένοι από αυτήν την εξέλιξη κάποια μέλη του Εργατικού συμβουλίου της πόλης εξήγγειλαν την δημιουργία Απεργιακής επιτροπής που την ονόμασαν Σοβιέτ, η οποία θα αναλάμβανε τον έλεγχο της περιοχής για τις επόμενες δύο εβδομάδες.
Ρυθμίστηκαν οι τιμές των προϊόντων, δημιουργήθηκε ένα ειδικό νόμισμα και οι ντόπιοι μετέφεραν τρόφιμα και προμήθειες μέσα σε «κενά» φέρετρα περνώντας από τα στρατιωτικά σημεία ελέγχου των Εγγλέζων.
«Ποιος κυβερνά σε αυτά τα μέρη; Έπρεπε να πάρεις στρατιωτική άδεια για να μπεις στην πόλη και άδεια από το τοπικό Σοβιέτ για να βγεις», αναρωτιόταν σε ντοκιμαντέρ της εποχής ένας Αμερικάνος τουρίστας που βρέθηκε τότε εκεί.
Θορυβημένη η ηγεσία των Εθνικών Συνδικάτων έσπευσε στο Limerick και αντί να προκηρύξει στάση και απεργίες σε όλη την Ιρλανδία, όπως είχε υποσχεθεί αρχικά, απαίτησε από το Σοβιέτ να αναστείλει την δράση του. Παρά την απαίτησή τους η εξέγερση εξαπλώθηκε. Το Μάιο του 1920, εργαζόμενοι στο τυροκομείο Knocklong που ανήκε στην ισχυρή αυτοκρατορία Cleeves καθαιρούν τον γενικό διευθυντή Riordan, και ανακηρύσσουν την επιχείρηση Σοβιετική!
Σε μικρή απόσταση στην μικρή πόλη Bruree, εργαζόμενοι σε άλλη επιχείρηση του Cleeves– αυτή τη φορά ένα αρτοποιείο και μύλος – εξεγέρθηκαν στις 26 Αυγούστου 1921, και όπως οι συνάδελφοί τους στο Knocklong σήκωσαν πινακίδα στην πρόσοψη της επιχείρησης που έγραφε «Σοβιέτ των Εργαζομένων των Μύλων Bruree –Κάνουμε ψωμί και όχι κέρδη».
Εργαζόμενοι σε πόλεις και χωριά σε όλη την κομητεία Treaty όπως στο Κilmallock, Castleconnell και Ballingaddy ακολούθησαν το παράδειγμα τους και η σοσιαλιστική εξέγερση θα εξαπλωθεί και στην γειτονική κομητεία Tipperary όπου κοινότητες, συμπεριλαμβανομένων των Clonmel, Carrick–on–Suir και Aherlow ξεσηκώνονται και οι εξαθλιωμένοι εργαζόμενοι παίρνουν στα χέρια τους τα θέματα των αμοιβών και των συνθηκών δουλειάς.
Ο επικεφαλής της Ένωσης Λιμενεργατών του Κορκ, Robert Day, σηκώνει την κόκκινη σημαία στο λιμάνι, το 1921, και το ίδιο συμβαίνει και στο άσυλο ψυχικών παθήσεων στο Monaghan όπου αντάρτες του IRA ζητάν την βοήθεια του προσωπικού και των κρατουμένων για κατάληψη του ασύλου..
Οι καταλήψεις επιχειρήσεων και οι ανακηρύξεις Σοβιέτ θα συνεχιστούν μέχρι το 1923 με μικρότερη ένταση.
Ένας συνδυασμός παραγόντων όπως η πίεση των επιχειρηματιών, η αντιδραστική στάση των αγροτών και του κλήρου, η συμβιβαστική στάση της ηγεσίας του Συνδικαλισμού της εποχής στο όνομα της ενότητας για τον Απελευθερωτικό πόλεμο με την Αγγλία αλλά και οι απειλές της πρώτης Ιρλανδικής κυβέρνησης σταμάτησε την δυναμική που είχε αναπτύξει η εξέγερση.
Από το Σοβιέτ των Εργαζομένων των Μύλων Bruree έμεινε μιά σπάνια φωτογραφία της εποχής με την ταμπέλα να γράφει Σοβιέτ και μιά κόκκινη σελίδα στην ιστορία του εργατικού κινήματος.
Η πρώτη γυναίκα υπουργός της Ιρλανδίας Constance Markievicz απείλησε να στείλει τον στρατό του IRA για να καταστείλει την εξέγερση. Η σκέψη για έναν εμφύλιο πόλεμο διέσπασε τους εξεγερμένους και έτσι διέλυσαν το Σοβιέτ την 3η Δεκεμβρίου του 1921.
________________________________________________________________________________________________
Πάνος Αλεπλιώτης Δημοτικός σύμβουλος Πυλαίας Θεσσαλονίκης 87/90 και 99/2002. Αντιδήμαρχος Πυλαίας από το 1987 έως και το 1990 και από το 1999 έως και το 2000. Εργάστηκε σαν γεωλόγος, περιβαλλοντολόγος και χωροτάκτης στην Ελλάδα και στην Σουηδία