Γράφει ο 2310net //
Εδώ και μήνες προσπαθώ να γράψω ένα σοβαρό κείμενο για το προσφυγικό και δεν τα καταφέρνω. Ο λόγος είναι ότι οι εξελίξεις τρέχουν ταχύτατα και ό,τι ισχύει σήμερα μπορεί να αλλάξει αύριο.
Ας κάνουμε μια μίνι αναδρομή σε ό,τι έχει συμβεί τους τελευταίους μήνες για να προσπαθήσουμε να κατανοήσουμε καλύτερα το ζήτημα.
Οι ασυνήθιστα μεγάλες προσφυγικές ροές ξεκίνησαν να εμφανίζονται περίπου τον Μάιο με επίκεντρο κυρίως το νησί της Μυτιλήνης. Μέχρι το καλοκαίρι άρχισε να αυξάνεται σταθερά ο αριθμός προσφύγων κυρίως από Αφγανιστάν και Συρία που προσερχόταν στα νησιά και από εκεί στην Αθήνα.
Σχεδόν αυτόματα άρχισαν να μαζεύονται στην Πλατεία Βικτωρίας (κυρίως Αφγανοί), σημείο το οποίο αποτελεί εδώ και χρόνια κάτι σαν «κέντρο» της αφγανικής κοινότητας καθώς πολλοί διαμένουν γύρω από αυτή, εκεί έχουν έδρα καταστήματα με αφγανικά προϊόντα και φαγητό. Μέσα σε λίγες μέρες η πλατεία αποδείχθηκε πολύ μικρή για τον αριθμό των προσφύγων που συνέρεαν ασταμάτητα και έτσι άρχισαν να στήνουν πρόχειρα σκηνές στο Πεδίο του Άρεως. Εκεί, καθημερινά υπήρχαν περισσότερες από 100 σκηνές με περίπου 4-5 άτομα να διαμένουν σε κάθε μία. Η Περιφέρεια έστησε 2 χημικές τουαλέτες, οι οποίες έγιναν 8 μετά από λίγες μέρες. Οι άνθρωποι ταλαιπωρημένοι, κάτω από τον αυγουστιάτικο ήλιο με τα παιδιά τους να παθαίνουν ηλίαση και τα τρόφιμά που τους έφερναν οι αλληλέγγυοι να χαλάνε γρήγορα λόγω ζέστης, εγκλωβίστηκαν στην Ελλάδα εκτός των άλλων και λόγω capital controls, καθώς όπως υποστήριζαν δεν μπορούσαν να βγάλουν χρήματα για να πληρώσουν τους διακινητές και να συνεχίσουν το ταξίδι τους.
Σε εκείνη την περίοδο η παρουσία της κυβέρνησης ήταν μηδενική. Η χώρα βρισκόταν σε προεκλογική περίοδο και προφανώς καμία συζήτηση γύρω από το προσφυγικό δεν θα ήταν προς το συμφέρον της κυβέρνησης. Άλλωστε η υπογραφή του τρίτου μνημονίου ήταν από μόνη της ένα μεγάλο βάρος. Γιατί να θέλουν και δεύτερο; Ήταν άλλωστε και η εποχή στην οποία η Υπουργός Μεταναστευτικής Πολιτικής ήταν η «κυρά Τασία» για τους πολιτικούς της αντιπάλους και όχι μόνο. Έτσι, επικοινωνιακά μάλλον ήταν προτιμότερο να κρυφτεί από τα φώτα της δημοσιότητας.
Παράλληλα στα νησιά λόγω καλού καιρού άρχισαν να καταφθάνουν πολλοί πρόσφυγες από τα παράλια της Τουρκίας. Τότε άρχισαν να καταφθάνουν εκεί και κλιμάκια από ανθρωπιστικές οργανώσεις, ΜΚΟ και αλληλέγγυους οι οποίοι παρέμειναν για καιρό ασυντόνιστοι. Με λίγα λόγια καθένας έκανε ό,τι ήξερε ή ό,τι ήθελε. Υπήρχαν άλλωστε επίσημες καταγγελίες από Ιατρικούς Συλλόγους πως βρέθηκαν άνθρωποι που παρίσταναν τους γιατρούς χωρίς να είναι. Οι φωνές να υπάρχει ένας συντονισμός και έλεγχος των ανθρώπων που εργάζονταν στα νησιά έπεσαν στο κενό.
Τότε τα σύνορα προς την Βόρεια Ευρώπη ήταν ανοιχτά. Η Αθήνα λειτουργούσε σαν στάση. Οι περισσότεροι έμεναν για 2-3 βράδια μέχρι να βρουν τρόπο να συνεχίσουν το ταξίδι τους. Ήταν η περίοδος στην οποία άρχισαν να ναυλώνονται πλοία για μαζική μεταφορά. Η περίοδος στην οποία οι γερμανοί βιομήχανοι ζητούσαν από την κυβέρνηση να φέρει –Σύρους- πρόσφυγες σε μια ένδειξη μεγαλείου ψυχής και υπεραξίας.
Και πράγματι η γερμανική κυβέρνηση ικανοποίησε αυτό το …ανθρωπιστικό αίτημα και άφησε τους πρόσφυγες να μπουν στα σύνορα της. Λίγο καιρό πριν, η καγκελάριος είχε αρνηθεί τη διαμονή σε μικρό κορίτσι κατά τη διάρκεια τηλεοπτικής εκπομπής, τονίζοντας ότι υπάρχουν κανόνες. Όμως τους κανόνες ποιος τους θέτει; Σε εποχές κρίσης του καπιταλισμού δεν είναι και λίγο πράγμα να μπορείς να έχεις άφθονο πάμφθηνο εργατικό δυναμικό. Γιατί να πληρώσεις τον γερμανό μηχανικό 7000€ για μια δουλειά που μπορεί να σου κάνει και ο Σύρος με 2.500€; Γιατί να δώσεις 3000 σε έναν εργάτη την ώρα που μπορεί να έχεις έναν Αφγανό με τα μισά και αιώνια ευγνώμονα που τον περιέθαλψες; Ο τρόπος που προσεγγίζουμε εδώ το θέμα δεν έχει να κάνει με τις ρατσιστικές κραυγές των φασιστών για τους «ξένους» που μας παίρνουν τις δουλειές, απλά καλό είναι να βλέπουμε πως σκέφτονται οι καπιταλιστές. Δεν είναι εθνικό το θέμα. Ταξικό είναι. Για το γερμανικό και όχι μόνο κεφάλαιο, οι Σύροι και οι Αφγανοί πρόσφυγες δεν είναι ούτε Σύροι και Αφγανοί ούτε πρόσφυγες. Είναι εργατικό δυναμικό που δεν έχει την πολυτέλεια να ζητήσει τα ίδια δικαιώματα με τους υπόλοιπους εργαζόμενους καθώς διώκεται και είναι σε εξαιρετικά ευάλωτη κατάσταση, άρα ακόμα πιο εύκολα εκμεταλλεύσιμο.
Έτσι λοιπόν, και αφού προσπεράστηκαν προσωρινά τα εμπόδια που έθεταν χώρες όπως η Σερβία, η ΠΓΔΜ, η Ουγγαρία και η Σλοβενία, ο δρόμος για τον …παράδεισο της Κεντρικής και Βόρειας Ευρώπης ήταν ορθάνοιχτος για όλους τους πρόσφυγες ανεξάρτητα της χώρας προέλευσής τους.
Εκεί κάπου ξεκινά και η συζήτηση για το ποιοι είναι πραγματικά πρόσφυγες και ποιοι μετανάστες και η ανάγκη για έναν διαχωρισμό. Σε αυτό θα επανέλθουμε αργότερα.
Εν τω μεταξύ στην Ευρώπη υποδέχονταν τους πρόσφυγες στήνοντας μάλιστα και κάποια δίκτυα όπως το refugees welcome και πλην ελαχίστων εξαιρέσεων, οι ακροδεξιές φωνές δεν ήταν ακόμα αισθητές.
Η Ε.Ε. ετοίμαζε διάφορες αλχημείες με τις οποίες θα μοίραζε τους πρόσφυγες σε διάφορες χώρες και αναζητούσε μια ποσόστωση που θα μπορούσε να φανεί ρεαλιστική αλλά στην πραγματικότητα έμοιαζε με Sudoku.
Στη χώρα μας εκείνες τις μέρες έρχονται για πρώτη φορά στο φως καταγγελίες για τη συμπεριφορά των ημεδαπών προς τους πρόσφυγες. Μαθαίνουμε ότι αγοράζουν το μικρό μπουκαλάκι νερού 5€, πληρώνουν έως και 150€ μια διανυκτέρευση σε ένα ξενοδοχείο, 50€ μια διαδρομή λίγων χιλιομέτρων με ταξί. Πληροφορούμαστε επίσης ότι υπάρχει ταρίφα για τη φόρτιση κινητών και πως τα καράβια των ναυτιλιακών εταιριών στα οποία οι πρόσφυγες πληρώνουν κανονικά εισιτήριο, εφαρμόζουν ένα κανονικότατο Απαρτχάιντ, καθώς είτε χωρίζουν το κατάστρωμα με τέτοιο τρόπο ώστε να μην έρχονται σε επαφή οι τουρίστες με τους πρόσφυγες είτε εξαναγκάζουν τους τουρίστες να αγοράσουν ολόκληρη την καμπίνα καθώς δεν θέλουν μαζί με τους ευρωπαίους να βάλουν και πρόσφυγες.
Όλα δείχνουν να κυλούν κάπως ομαλά μέχρι το χτύπημα στη Γαλλία τον Νοέμβρη. Από την επόμενη μέρα και αφού σε παγκόσμιο επίπεδο επικράτησε ένα όργιο παραπληροφόρησης, κλείνουν τα σύνορα προς τα Βόρεια. Ξαφνικά και χωρίς καμία ουσιαστική εξήγηση αποφασίζεται ότι μπορούν να ανεβαίνουν προς τον βορρά μόνο Σύριοι, Αφγανοί και Ιρακινοί. Αυτοί για κάποιο λόγο αναγνωρίζονται de facto ως πρόσφυγες ενώ όλοι οι άλλοι χαρακτηρίζονται από “οικονομικοί μετανάστες” ως “λαθροεισβολείς” ανάλογα με το ποιος μιλάει. Ξεκινάει ένας νέος γύρος ξενοφοβίας, ισλαμοφοβίας και απειλών. Ξεθαρρεύουν και οι ντόπιοι μας φασίστες και βγαίνουν από τις τρύπες τους.
Σε αυτό το σημείο να αναγνωρίσουμε πως τα αντανακλαστικά του ελληνικού λαού λειτούργησαν αρκετά καλά. Σίγουρα καλύτερα από ό,τι στις υπόλοιπες “πολιτισμένες” ευρωπαϊκές χώρες. Τόσο στα νησιά, όσο και στην Αθήνα πολλοί άνθρωποι έσπευσαν να βοηθήσουν με κάθε δυνατό τρόπο. Μαζεύοντας ρούχα ή τρόφιμα, δίνοντας ένα κουλούρι ή λίγα χρήματα ακόμα και ανοίγοντας το σπίτι τους για να βοηθήσουν όσο μπορούν τους πρόσφυγες. Σαφώς τα αρνητικά που περιγράφονται παραπάνω αποτελούν ντροπή και δείχνουν εκτός των άλλων την ηθική σήψη στην οποία έχει φέρει η επιθυμία για λίγα κέρδη παραπάνω τον άνθρωπο, αλλά αν αναλογιστεί κανείς ότι είμαστε μια χώρα με μια ναζιστική συμμορία που φαίνεται να έχει υψηλά ποσοστά αποδοχής, αλλά και ένα ευρύ φάσμα ξενόφοβων συντηρητικών ακροδεξιών που βρίσκονται σε πολλά κόμματα, τότε μάλλον μπορούμε να πούμε ότι ρωγμές ανθρωπιάς φάνηκαν πολλές όλο αυτό το διάστημα.
(τέλος α’ μέρους)