Τι καταλάβατε; _από τη φωτο προφανώς νέα πινακίδα οδικής σήμανσης, που θα δούμε και στη χώρα μας (;). Στην ουσία δημιουργία λωρίδων υψηλής πληρότητας, οι οποίες, όπως υποδηλώνει η ονομασία τους, προορίζονται αποκλειστικά για αυτοκίνητα με περισσότερους από έναν επιβάτες.
Στο μικροσκόπιο
Η λεγόμενη λωρίδα οχημάτων υψηλής πληρότητας (επίσης γνωστή ως HOV, λωρίδα συνεπιβατισμού carpool lane, λωρίδα διαμάντι diamond lane, 2+ επίσης διέλευσης transit lane ή Τ2 ή Τ3) είναι μια ακόμη πράσινη “πατέντα” περιορισμένης κυκλοφορίας που _υποτίθεται με την αποκλειστική χρήση από οχήματα με τουλάχιστον έναν συνεπιβάτη _εκτός του οδηγού θα σώσουν τον πλανήτη από τη ρύπανση (συμπεριλαμβανομένων carpools, vanpools και “καθαρών” λεωφορείων μεταφοράς). Αυτοί οι περιορισμοί μπορούν να επιβάλλονται μόνο κατά τις ώρες αιχμής ή να ισχύουν ανά πάσα στιγμή και υπάρχουν διάφοροι τύποι λωρίδων _προσωρινές ή μόνιμες με τσιμεντένια εμπόδια, διπλής κατεύθυνσης ή αναστρέψιμες και αποκλειστικές, ταυτόχρονες ή αντίθετες που λειτουργούν σε περιόδους αιχμής κλπ. Γενικώς μύλος … η περίπτωση της περίπτωσης, με σχεδιασμούς επί χάρτου, που πληρώνουν οι φορολογούμενοι και βασικά η λαϊκή οικογένεια.
Το “κανονικό” ελάχιστο επίπεδο πληρότητας _λένε είναι δύο ή τρεις επιβάτες, ενώ άλλοτε εξαιρούν και άλλοτε όχι οχήματα, συμπεριλαμβανομένων μοτοσικλετών, τσάρτερ λεωφορείων, οχημάτων έκτακτης ανάγκης και αστυνομικά \ ασθενοφόρα, χαμηλών εκπομπών και άλλων πράσινων οχημάτων ή\και οχημάτων μίας χρήσης που πληρώνουν διόδια και εισάγονται με στόχο τη μείωση της κυκλοφοριακής συμφόρησης _πέρα από την ατμοσφαιρική ρύπανση
Ιστορία _
ΗΠΑ πρώτη διδάξασα
Η εισαγωγή των λωρίδων HOV στις Ηνωμένες Πολιτείες ξεκίνησε προσεκτικά κατά τη διάρκεια 10ετίας του 1970 και στις αρχές του 1980, με σημαντική ανάπτυξη έως τα τέλη της 10ετίας του 1990, με πρώτη στην εθνική οδό Henry G. Shirley Memorial στη Βόρεια Βιρτζίνια, μεταξύ της Ουάσιγκτον, DC, και του Capital Beltway (1969 ως λωρίδα για λεωφορεία) και τον Δεκέμβρη του 1973 σε ομαδικά οχήματα με τέσσερις ή περισσότερους επιβάτες, αποτελώντας την πρώτη περίπτωση στην οποία λεωφορεία και ομαδικά αυτοκίνητα μοιράζονταν επίσημα μια λωρίδα HOV σε μεγάλη απόσταση.
Το 2005, οι δύο λωρίδες αυτής της εγκατάστασης HOV 3+ μετέφεραν κατά τη διάρκεια της πρωινής ώρας αιχμής (6:30_ως 9:30πμ.) συνολικά 31.700 άτομα σε 8.600 οχήματα (3,7 άτομα/όχημα), ενώ οι υπόλοιπες λωρίδες χρήσης μετέφεραν 23.500 άτομα σε 21.300 οχήματα (1,1 άτομα/όχημα), με ΜΟ χρόνου στην HOV μόνο 29λ και 64λ στις λωρίδες γενικής κυκλοφορίας. Νούμερα πάντως πολύ μικρά σε σχέση με τις 100άδες χιλιάδες αυτοκίνητα της πειοχής. Από το 2012, η εγκατάσταση HOV I-95\I-395 έχει μήκος 30 μίλια (48 km), εκτείνεται από την Ουάσιγκτον, DC, έως το Dumfries της Βιρτζίνια και έχει δύο αναστρέψιμες λωρίδες που χωρίζονται από τις κανονικές λωρίδες με φράγματα και πρόσβαση μέσω ανυψωμένων ραμπών εντός και εκτός. Τρία ή περισσότερα άτομα σε ένα όχημα (HOV 3+) πρέπει να ταξιδεύουν στην εγκατάσταση κατά τις ώρες αιχμής τις καθημερινές _τις Κυριακές είναι όλα ελεύθερα.
Η 2η HOV αυτοκινητόδρομου, άνοιξε το 1970 και ήταν λεωφορείων _contraflow (αντίθετης ροής) στο Lincoln Tunnel Approach & Helix στην κομητεία Hudson, New Jersey. Σύμφωνα με την Federal Highway Administration (FHWA), Ομοσπονδιακή Διοίκηση Αυτοκινητοδρόμων το Lincoln Tunnel XBL είναι η εγκατάσταση HOV της χώρας με τον υψηλότερο αριθμό ατόμων στις ώρες αιχμής με διαθέσιμα δεδομένα χρήσης, με 23.500 άτομα την πρωινή αιχμή και 62.000 επιβάτες συνολικά.
Η πρώτη μόνιμη εγκατάσταση HOV στην Καλιφόρνια ήταν η λωρίδα παράκαμψης διοδίων San Francisco–Oakland Bay Bridge, που άνοιξε στο κοινό τον Απρίλιο του 1970. H El Monte Busway (I-10 \ αυτοκινητόδρομος San Bernardino) στο Λος Άντζελες ήταν αρχικά διαθέσιμο μόνο για λεωφορεία και οι ομάδες αυτοκινήτων τριών ατόμων είχαν τη δυνατότητα να χρησιμοποιούν τη λωρίδα για τρεις μήνες το 1974 λόγω απεργίας των λεωφορείων και στη συνέχεια μόνιμα σε 3+ HOV από το 1976. Μετατράπηκε σε λειτουργία λωρίδας διοδίων υψηλής πληρότητας το 2013 για να επιτρέψει σε οχήματα χαμηλής πληρότητας να πληρώνουν χαράτσι στην Metro ExpressLanes.
Ξεκινώντας από τη 10ετία του 1970, η Διοίκηση Αστικών Μαζικών Μεταφορών αναγνώρισε τα πλεονεκτήματα των αποκλειστικών λωρίδων για λεωφορείων και ενθάρρυνε τη χρηματοδότησή τους με γενναίες επιδοτήσεις σε κατασκευαστικούς ομίλους, με τις κρατικές υπηρεσίες αυτοκινητοδρόμων να ξοδεύουν ομοσπονδιακά κεφάλαια _bonus. Ως αποτέλεσμα του αραβικού εμπάργκο πετρελαίου του 1973, το ενδιαφέρον για το ridesharing αυξήθηκε και τα κράτη άρχισαν να πειραματίζονται με τις λωρίδες HOV. Προκειμένου να μειωθεί η κατανάλωση αργού πετρελαίου, ο νόμος για την εξοικονόμηση ενέργειας σε αυτοκινητόδρομους έκτακτης ανάγκης του 1974 επέβαλλε μέγιστα όρια ταχύτητας 55 mph (90 km/h) _σσ. έγινε και σε μας τότε κάτι παρόμιο, στους δημόσιους αυτοκινητόδρομους και έγινε η πρώτη περίπτωση που η ομοσπονδιακή κυβέρνηση των ΗΠΑ παρείχε χρηματοδότηση για την κοινή χρήση οχημάτων και οι πολιτείες επετράπη να ξοδεύουν τα κεφάλαιά τους για τους αυτοκινητόδρομους σε τέτοια έργα με επιδότηση καπιταλιστικών ομίλων του χώρου. Ο νόμος του 1978 Surface Transportation Assistance Act έκανε μόνιμη αυτή τη χρηματοδότηση με ένα είδος αμερικάνικου ΣΔΙΤ.
Επίσης, στις αρχές της δεκαετίας του 1970, το ridesharing συστήθηκε για πρώτη φορά ως εργαλείο για τον μετριασμό των προβλημάτων ποιότητας του αέρα. Οι τροποποιήσεις του νόμου για τον καθαρό αέρα του 1970 καθιέρωσαν τα Εθνικά Πρότυπα Ποιότητας Αέρα Περιβάλλοντος και έδωσαν στην Υπηρεσία Προστασίας Περιβάλλοντος (Environmental Protection Agency EPA) ουσιαστική εξουσία να ρυθμίζει την επίτευξη της ποιότητας του αέρα με ανεξέλεγκτες παρεμβάσεις. Ένα τελικό σχέδιο ελέγχου για τη λεκάνη του Λος Άντζελες εκδόθηκε το 1973 και μία από τις κύριες διατάξεις του ήταν η μετατροπή σε δύο φάσεις 296 χλμ. λωρίδων αυτοκινητοδρόμων και αρτηριών σε λωρίδες λεωφορείων/carpool και την ανάπτυξη μιας περιφερειακής με ηλεκτρονικό σύστημα αντιστοίχισης carpool και με χορό εκατομμυρίων$.
Ωστόσο, χρειάστηκε να φτάσουν στο 1985 μέχρι να κατασκευαστεί οποιοδήποτε έργο HOV στην κομητεία του Λος Άντζελες, και μέχρι το 1993 υπήρχαν μόνο 93 χλμ. λωρίδων HOV σε όλη την επαρχία!!
Μια σημαντική αλλαγή πολιτικής έλαβε χώρα το 1990, όταν ένα υπόμνημα από τον διαχειριστή του FHWA ανέφερε ότι “Η FHWA υποστηρίζει σθεναρά τον στόχο των προτιμησιακών εγκαταστάσεων HOV και ενθαρρύνει τη σωστή εφαρμογή της τεχνολογίας HOV” και οι περιφερειακοί διαχειριστές έλαβαν οδηγίες να προωθήσουν τις σχετικές λωρίδες και τις εγκαταστάσεις. Επίσης, στις αρχές της 10ετίας του 1990, δύο νόμοι ενίσχυσαν τη δέσμευση των ΗΠΑ για την κατασκευή λωρίδων HOV _μετά και από τις αποφάσεις για την κλιματική αλλαγή, σε κόντρα με την Ευρώπη και την Κίνα.
Από την άλλη πλευρά, ο νόμος Intermodal Surface Transportation Efficiency Act (ISTEA) του 1991 ενθάρρυνε την κατασκευή λωρίδων HOV, οι οποίες κατέστησαν επιλέξιμες για επενδυτικά κονδύλια μετριασμού της συμφόρησης και ποιότητας του αέρα (CMAQ) σε περιοχές που δεν πληρούν τα ομοσπονδιακά πρότυπα ποιότητας. Η ISTEA προέβλεψε επίσης ότι στο πλαίσιο του Διακρατικού Προγράμματος Συντήρησης, μόνο τα έργα HOV θα λάμβαναν την ομοσπονδιακή αναλογία επιδότησης 90% ορίζοντας όχημα υψηλής πληρότητας αυτό με τουλάχιστον δύο επιβάτες (HOV 2+).
Από το 2009, η Καλιφόρνια ήταν η πολιτεία με τις περισσότερες εγκαταστάσεις HOV στη χώρα, με 88, ακολουθούμενη από τη Μινεσότα με 83, την Ουάσιγκτον με 41, το Τέξας με 35 και τη Βιρτζίνια με 21. Μέχρι το 2006, οι λωρίδες HOV στην Καλιφόρνια λειτουργούσαν στα δύο τρίτα της χωρητικότητάς τους, και αυτές οι εγκαταστάσεις HOV μετέφεραν κατά μέσο όρο 2.518 άτομα την ώρα κατά τις ώρες αιχμής, περισσότερα μεν από τις λωρίδες γενικής κυκλοφορίας, αλλά σε κάθε περίπτωση πολύ λίγα (κάτω του 3%) αναφορικά με τις ~100.000 συνολικά
Και η ζωή συνεχίζεται …2016 I-15 στη Γιούτα (115χλμ.) I-495 Capital Beltway στη μητροπολιτική περιοχή της Ουάσιγκτον DC (90,1km) κλπ. 2023, το Μίσιγκαν άνοιξε τις πρώτες του λωρίδες HOV (11 μίλια όλες κι όλες) κλπ
Καναδάς
Οι λωρίδες HOV στον αυτοκινητόδρομο 404 του Οντάριο χωρίζονται από μια ριγέ ζώνη προστασίας που σπάει περιστασιακά για να επιτρέψει στα οχήματα να εισέρχονται και να εξέρχονται επίσης στο Ευρύτερο Βανκούβερ και το Τορόντο στις αρχές της 10ετίας του 1990, ακολουθούμενες από Οτάβα, Γκατινό, Μόντρεαλ και αργότερα Κάλγκαρι. Το 2010 υπήρχαν περίπου 93 μίλια λωρίδων αυτοκινητόδρομων HOV σε 11 τοποθεσίες στη Βρετανική Κολομβία, το Οντάριο και το Κεμπέκ και 81 μίλια λωρίδων αρτηριακού οχήματος σε 24 τοποθεσίες στο Greater Vancouver, Calgary, Toronto , Οττάβα και Γκατινό. Το Υπουργείο Μεταφορών του Οντάριο (MTO) το 2006 υπολόγισε ότι οι μετακινούμενοι στο Τορόντο που χρησιμοποιούν τις εγκαταστάσεις HOV στους αυτοκινητόδρομους 403 και 404 εξοικονομούσαν 14–17λ ανά ταξίδι. Η μέση ταχύτητα ώρας αιχμής στις λωρίδες HOV είναι 62 mph, σε σύγκριση με 37 mph στις λωρίδες γενικής κυκλοφορίας του αυτοκινητόδρομου 403. Προσωρινές λωρίδες HOV προστέθηκαν σε επιλογές αυτοκινητοδρόμων της σειράς 400 στην ευρύτερη περιοχή του Τορόντο για τους Παναμερικανικούς Αγώνες 2015 και τους Αμερικανικούς Αγώνες Parapan 2015.
🇪🇺 Ευρώπη
Από το 2012, υπάρχουν μερικές λωρίδες HOV σε πειραματική λειτουργία στην Ευρώπη. Ο κύριος λόγος για αυτό είναι ότι, γενικά, οι ευρωπαϊκές πόλεις _όχι όλες, έχουν καλύτερες υπηρεσίες δημόσιων συγκοινωνιών και λιγότερους αστικούς αυτοκινητόδρομους πολλών λωρίδων υψηλής χωρητικότητας από ό,τι οι ΗΠΑ και ο Καναδάς. Ωστόσο, με περίπου 1,3 άτομα ανά όχημα, η μέση πληρότητα αυτοκινήτου είναι σχετικά χαμηλή στις περισσότερες ευρωπαϊκές πόλεις. Η έμφαση στην Ευρώπη έχει δοθεί στην παροχή λωρίδων λεωφορείων και μέτρων προτεραιότητας για λεωφορεία.
Η πρώτη λωρίδα HOV στην Ευρώπη άνοιξε στην Ολλανδία τέλη 1993 και λειτούργησε μόνο μέχρι τον Αύγουστο του 1994. Ήταν HOV 3+ μήκους 7 km διαχωρισμένο από εμπόδια στον Α1 κοντά στο Άμστερνταμ. Η εγκατάσταση δεν προσέλκυσε αρκετούς χρήστες για να ξεπεράσει τη δημόσια κριτική και το γενικό γέλιο και μετατράπηκε σε μια αναστρέψιμη λωρίδα ανοιχτή στη γενική κυκλοφορία, αφού δικαστής έκρινε ότι “ο ολλανδικός νόμος διαχείρισης κυκλοφορίας δεν είχε την έννοια πισίνας αυτοκινήτων και επομένως ότι η αρχή της ισότητας ήταν παραβιάστηκε” (σσ. τρία πουλάκια κάθονταν).
Η Ισπανία ήταν η επόμενη ευρωπαϊκή χώρα που εισήγαγε HOV (Vehículos de Alta Ocupación, VAO), όταν άνοιξαν οι διάμεσες αναστρέψιμες λωρίδες Bus-VAO στο A-6 της Μαδρίτης το 1995. Αυτή η εγκατάσταση είναι η παλαιότερη στην Ευρώπη που εξακολουθεί να λειτουργεί.
Η πρώτη HOV στην Αγγλία άνοιξε στο Λιντς το 1998 και εφαρμόστηκε στον δρόμο A647 κοντά στο Λιντς ως πειραματικό σχέδιο, αλλά έγινε μόνιμη. Μήκος μόλις 0,93 μίλια (HOV 2+), ενώ μια HOV 3+ μήκους 2,8 km άνοιξε στο Linz της Αυστρίας το 1999, στη Νορβηγία το 2001 ως HOV 3+ στην οδό Elgeseter, έναν αδιαίρετο αρτηριακό δρόμο τεσσάρων λωρίδων στο Τρόντχαϊμ (ακολουθήθηκε από λωρίδες HOV στο Όσλο και στο Kristiansand πολύ μικρού μήκους)
Νέα Ζηλανδία & Αυστραλία
Η πρώτη λωρίδα HOV (γνωστή ως Transit Lane T2 ή T3 στην Αυστραλία άνοιξε το 1992, στον Ανατολικό Αυτοκινητόδρομο της Μελβούρνης και το 2005, οι λωρίδες T2 Transit στην Hoddle Street (Μελβούρνη) ενώ από το 2012, οι T2 και T3 στην Καμπέρα, το Σίδνεϊ και το Μπρίσμπεϊν.
Στο Ώκλαντ της Νέας Ζηλανδίας, υπάρχουν πολλές μικρές λωρίδες HOV 2+ και 3+ σε όλη την περιοχή πολύ μικρού μήκους επίσης T2 στο Tamaki Drive κλπ. Αυτές οι λωρίδες προτεραιότητας είναι στην αριστερή πλευρά της ράμπας προς τον αυτοκινητόδρομο, όπου οχήματα με δύο ή περισσότερα άτομα μπορούν να παρακάμψουν το σήμα του μετρητή (πληρωμή διοδίων). Οι λωρίδες προτεραιότητας μπορούν επίσης να χρησιμοποιηθούν από φορτηγά, λεωφορεία και μοτοσικλέτες, και οχήματα ανάγκης (όλοι πληρώνουν). Έντεκα λωρίδες άνοιξαν για ηλεκτρικά οχήματα σε μια δοκιμαστική περίοδο ενός έτους από τον Σεπτέμβριο του 2017 _έκλεισαν νωρίτερα _το Δεκέμβρη, μετά τις μετρήσεις.
Ινδονησία
Στην Τζακάρτα, το HOV 3+ είναι γνωστό ως “Three in One” (Tiga dalam satu) και εφαρμόστηκε τις καθημερινές σε υπάρχοντες δρόμους της οδού Sisingamangaraja (γρήγορη και αργή λωρίδα), Jalan Jenderal Sudirman (γρήγορη και αργή λωρίδα), Jalan M.H. Thamrin (γρήγορη και αργή λωρίδα), Medan Merdeka Barat Road, Majapahit Road και τμήματα του Jalan Jenderal Gatot Subroto. Εκεί επιβάτες συνήθως πληρώνονται από τους οδηγούς για να επιβαίνουν σε οχήματα, έτσι ώστε αυτά τα οχήματα να παρακάμπτουν τους “τρεις σε ένα” περιορισμούς, με τα σχετικά χαράτσια (γίνονται όπως τους λένε «τζόκεϊ αυτοκινήτων» και από το 2016, ένα σύστημα μονών-ζυγών (ganjil-genap) άρχισε να αντικαθιστά το “3-σε-1”, μετά από επιτυχημένη δοκιμή. Οι μονοί αριθμοί πινακίδων μπορούν να εισαγάγουν πρώην περιοχές “3 σε 1” σε μονές ημέρες και ζυγούς αριθμούς πινακίδων σε ζυγές.
🇨🇳 Κίνα
Στο Shenzhen, το HOV 2+ έχει εφαρμοστεί στη λεωφόρο Binhai από το 2016 στο Chengdu, από το 2017 (το Kehua Road South, Middle και Tianfu Avenue Section, ορισμένες ώρες) Στο Dalian, ένας δρόμος ταχείας κυκλοφορίας (Dongbei Expressway) συνδέει την παλιά πόλη με τη νέα _με μια λωρίδα κυκλοφορίας τόσο προς τις εξερχόμενες όσο και προς τις εισερχόμενες κατευθύνσεις ρυθμισμένη στο HOV 2+, με πρόστιμο 100 CNY (15$_για την Κίνα περίπου μισό μεροκάματο -μισθός 7.192 γουάν _943€) για τους παραβάτες. Για δεύτερη παράβαση το πρόστιμο διπλασιάζεται και μετά τριπλασιάζεται. Οι επικριτές υποστήριξαν ότι οι λωρίδες HOV δεν χρησιμοποιούνται ελάχιστα. Δεν είναι σαφές εάν οι λωρίδες HOV χρησιμοποιούνται επαρκώς για να αντισταθμίσουν τις καθυστερήσεις στις άλλες λωρίδες μικτής χρήσης.
Τα πολλά λόγια είναι φτώχεια και τα πράσιν΄άλογα των “λωρίδες υψηλής πληρότητας” καλά κρατούν. Οι συνοπτικές αναφορές, σε μικρές και μεγάλες χώρες _ακόμη και τριτοκοσμικές, μιλούν μόνες τους. Ο αναγνώστης ας κάνει μόνος του ένα λογαριασμό των δις€\$_Γιεν, που έχουν πάει στις τσέπες των μεγάλων καπιταλιστικών ομίλων για λίγα χιλιόμετρα ή μίλια carpool lane, diamond lane, 2+ transit lane ή Τ2 \ Τ3 HOV, λωρίδες “συνεπιβατισμού”…
Φυσικά είμαστε και οικολόγοι, αλλά πραγματικοί _όχι μαϊμούδες: Μακριά από την οικολογία ως καλλωπιστικό στοιχείο του συστήματος, που από τις αρχές της 10ετίας του ’80 έχουν ξεχάσει λχ. ότι η ανελέητη εκμετάλλευση και ρύπανση του περιβάλλοντος, που εμφανίζεται με τη λεηλασία του εδάφους των δασών, του νερού και της ατμόσφαιρας και την οποία καταγγέλλουν, έχει κοινωνικά αίτια, ενώ παράλληλα, έχουν υιοθετήσει τις βασικές αρχές του καπιταλισμού, οι οποίες εξισώνουν την ανάπτυξη με την πρόοδο και την κυριαρχία επί της φύσης με πολιτισμό και επίσης, δεν αρθρώνουν τον οποιοδήποτε αντίλογο στο νέο δόγμα της αγοράς χωρίς όρια.
Δείτε και Ριζοσπάστης “από τα παλιά _2000” Η οικολογία λίφτινγκ του νεοφιλελευθερισμού ή πεδίο δράσης;
…