Ο Αλέξανδρος Τομπάζης, έφυγε από τη ζωή, σε ηλικία 85 ετών, μετά από σοβαρή, μακροχρόνια ασθένεια.
Γεννημένος στις Ινδίες (στο Καράτσι _που τότε ανήκε στις Βρετανικές Ινδίες στις 10 Απριλίου 1939). Σε ηλικία έξι ετών η οικογένεια του μετακόμισε στην Αγγλία και ένα χρόνο αργότερα, το 1947, εγκαταστάθηκαν στην Ελλάδα.
Ήταν αριστούχος απόφοιτος της Ανωτάτης Σχολής Αρχιτεκτόνων Ε.Μ.Π.(1962, όπου αρίστευσε και τιμήθηκε με το βραβείο Θωμαΐδιο και Χρυσοβέργειο _Την περίοδο 1963 – 1965 ήταν επιμελητής στον Τομέα Αρχιτεκτονικών Συνθέσεων του ΕΜΠ.). Στο Πολυτεχνείο, μάλιστα, είχε δάσκαλο ζωγραφικής τον Νικόλαο Χατζηκυριάκο – Γκίκα από τον οποίο και μυήθηκε στην τέχνη αυτή την οποία αγάπησε βαθιά. Γι’ αυτό και συνέχισε να ζωγραφίζει πάρα το ιδιαίτερα βαρύ επαγγελματικό του πρόγραμμα. Στα νιάτα του εξάλλου, όπως ίδιος είχε εξομολογηθεί, ήθελε να γίνει ζωγράφος.
Από το 1964 έως το 1966 εργάστηκε ως επιστημονικός βοηθός του Κωνσταντίνου Α. Δοξιάδη, όπου ασχολήθηκε με θεωρητικές μελέτες και έρευνα. Το 1963 ίδρυσε το Γραφείο Μελετών «Αλέξανδρου Ν. Τομπάζη» αναλαμβάνοντας και υλοποιώντας έργα στην Ελλάδα αλλά και σε Πορτογαλία, Ολλανδία, Βουλγαρία, Ρουμανία, Ουκρανία, Κύπρο, Ντουμπάι, Άμπου Ντάμπι, Ομάν και Κίνα.
Στράφηκε στον βιοκλιματικό σχεδιασμό από την δεκαετία του ’70 κι έπειτα εφαρμόζοντάς τον σε κατασκευές μεγάλης κλίμακας: Εξηγώντας ο ίδιος πρακτικά τις αρχές του σχεδιασμού σημείωνε: «Το να σχεδιάζεται ένα κτήριο λαμβάνοντας υπόψη το κλίμα και όχι ενάντια στο κλίμα. Το να προσπαθείς να κάνεις μια κατασκευή, με όσο μπορείς πιο απλά μέσα. Με λιγότερες μηχανολογικές εγκαταστάσεις, με ανανεώσιμα υλικά, χαμηλής «ενσωματωμένης ενέργειας» _(της ενέργειας, δηλαδή, που ξοδεύεται για να παραχθεί το υλικό, να μεταφερθεί και να τοποθετηθεί στη θέση του). Να ελαχιστοποιείς τις απώλειες, με αυξημένες θερμομονώσεις» (σσ. καμιά σχέση με τους σύγχρονους, της λεγόμενης “πράσινης ενέργειας”)
Είχε λάβει μέρος ως κριτής σε πολλούς αρχιτεκτονικούς διαγωνισμούς, και σε επιτροπές ειδικών σε θέματα εναλλακτικών πηγών ενέργειας. Υπήρξε επισκέπτης εξεταστής των σχολών αρχιτεκτονικής του Δουβλίνου και του Strathclyde στη Γλασκώβη. Έχει δώσει διαλέξεις σε περισσότερες από 24 χώρες. Έχει τιμηθεί σε περισσότερους από 95 πανελλήνιους διαγωνισμούς με πρόσκληση και σε 15 διεθνείς διαγωνισμούς. Είναι μέλος του Τεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδος (ΤΕΕ), του Συνδέσμου Ελληνικών Γραφείων Μελετών (ΣΑΔΑΣ), του Συνδέσμου Ελληνικών Γραφείων Μελετών (ΣΕΓΜ), της International Solar Energy Society (ISES),της American Solar Energy Society (ASES), της Ελληνικής Εταιρίας Ηλιακής Ενέργειας (ΕΛΕΤΗΛΕΝ), αποτελεί Life Fellow της Passive and Low Energy Architecture (PLEA), είναι Honorary fellow του Αμερικανικού Συλλόγου Αρχιτεκτόνων (AIA), μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου Ελληνικού Ινστιτούτου Αρχιτεκτονικής (ΕΙΑ) και της Ελληνικής Αρχιτεκτονικής Εταιρίας.
Διακρίσεις
- 1991 Εκλέχθηκε Επίτιμο Μέλος του Αμερικανικού Συλλόγου Αρχιτεκτόνων (ΑΙΑ).
- 1991 Κλήθηκε μαζί με τους Δ. και Σ. Αντωνακάκη και Ν. Βαλσαμάκη να αντιπροσωπεύσει την Ελλάδα στη Μπιεννάλε της Βενετίας.
- 1994 Τιμήθηκε με το Ελληνικό Ευρωπαϊκό Βραβείο EUROSOLAR 1994.
- 1995 Το Ηλιακό Χωριό 3 βραβεύθηκε με το βραβείο HABITAT II.
- 1996 Τιμήθηκε με το χρυσό μετάλλιο του τομέα της Παθητικής Ηλιακής Αρχιτεκτονικής στο 4ο Συνέδριο Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας, Denver, Η.Π.Α.
- 1997 Βραβείο “Επαγγελματικής Σταδιοδρομίας Μελετητή” από τον Σύνδεσμο Ελληνικών Γραφείων Μελετών (ΣΕΓΜ)
- 1998 Βραβείο PLEA (Passive and Low Energy Architecture)
Αρχιτεκτονικά έργα
Έχει ασχοληθεί με διαφόρων ειδών έργα όπως κατοικίες, κτίρια γραφείων, κτίρια εκπαίδευσης, νοσοκομεία, τόπους λατρείας κ.α. ορισμένα από αυτά είναι:
- Ευαγγελική Σχολή Σμύρνης, οδός Λέσβου 4, Νέα Σμύρνη, Αθήνα
- Συγκρότημα κατοικιών ΔΙΦΡΟΣ, Χαλάνδρι – Αθήνα
- Συγκρότημα κατοικιών ΔΡΥΑΔΕΣ, Κηφισιά – Αθήνα
- Ηλιακό Χωριό, Πεύκη-Λυκόβρυση – Αθήνα
- Ναός της Αγίας Τριάδας, Fatima – Πορτογαλία
- Κτίριο γραφείων κεντρικών υπηρεσιών και νομισματικό μουσείο για την Τράπεζα της Ελλάδος, οδός Αμερικής, Αθήνα
- Κτίριο γραφείων και κέντρο ελέγχου δικτύου διανομής ΔΕΗ, οδός 3ης Σεπτεμβρίου, Αθήνα
- Μποδοσάκειο δημοτικό σχολείο Κολλεγίου Αθηνών, Κάντζα Αττικής
- Παιδιατρικό κέντρο Αθηνών (μετέπειτα Ιατρικό Κέντρο Αθηνών), Μαρούσι – Αθήνα
- Βιοκλιματικό κτίριο Τμήματος Φαρμακευτικής Πανεπιστημίου Πατρών
Συγγραφικό έργο
- Γράμμα σ’ ένα νέο αρχιτέκτονα – Libro
- Όμορφη μου καμηλοπάρδαλη – Πατάκη
- Αλέξανδρος Ν. Τομπάζης – Libro
- Οικολογική σκέψη και αρχιτεκτονική – Μέλισσα
- Alexandros N. Tombazis and Associates Architects – The Images Publishing Group
- On Architecture: Short Essays – The Images Publishing Group
- Tombazis and Associates Architects: Less Is Beautiful – L’Arcaedizioni