Επιμέλεια Αλέκος Χατζηκώστας //
Στις 31 Μάρτη 1946 έγιναν οι νόθες βουλευτικές εκλογές σε συνθήκες βίας, τρομοκρατίας, εγκλημάτων των φασιστικών συμμοριών, με χιλιάδες πολιτικούς κρατούμενους στις φυλακές, πολλές χιλιάδες καταδιωκόμενους κ.ά.
Παρουσιάζουμε σήμερα δύο μοναδικά ντοκουμέντα που προέρχονται από τα ΓΑΚ Ν. Ημαθίας και αφορούν τη διεξαγωγή τους στην περιοχή της Ημαθίας, έχουν όμως ευρύτερη σημασία.
Πρόκειται για δύο ανακοινώσεις που αναδεικνύουν και τις δύο διαφορετικές στάσεις των πολιτικών δυνάμεων της εποχής.
Από τη μία ο κόσμος που αντιστάθηκε στον κατακτητή. Είναι ο κόσμος του ΕΑΜ. Σε ανακοίνωση της Τομεακής Επιτροπής Βέροιας του ΕΑΜ και με τον τίτλο ΑΠΟΧΗ γίνεται αναφορά τόσο στις αιτίες της αποχής, όσο και κριτική στο πολιτικό προσωπικό των κομμάτων που συμμετέχουν (η περιοχή της Ημαθίας υπαγόταν εκλογικά στη Θεσσαλονίκη). Η ανακοίνωση αναφέρει τα εξής:
«Προς το Λαό της Περιφέρειάς μας
Πατριώτες, Δημοκρατικοί πολίτες
Η φωνή της Δημοκρατίας σας προσκαλεί να πάρετε όλοι μέρος με φανατισμό στη μάχη της ΑΠΟΧΗΣ που γίνεται για να χρεωκοπίση το εκλογικό κατασκεύασμα που μας επέβαλαν οι ξένοι ιμπεριαλιστές και οι ντόπιοι υπηρέτες τους.
Από το ένα άκρο της Ελλάδας ως το άλλο οι μάζες του Δημοκρατικού λαού βρίσκονται στις επάλξεις τους στο προσκλητήριο σάλπισμα για τη σωτηρία του τόπου από τον κίνδυνο που απειλείται με το εκλογικό πραξικόπημα της 31 του Μάρτη.
Όλος ο συρφετός των εχθρών του λαού, των εθνοπροδοτών, των μαυρογοριτών, των τσαρλατάνων ,των εμπρηστών της ησυχίας και της ειρήνης, ζητάει να σε κλέψη την ψήφο και ύστερα να σ’ αλυσσοδέση και να σε φιμώση. Να μερικά νούμερα απ’ τη μοναρχοφασιστική μαφία.
Μέσα στον αντιλαϊκό συνδυασμό φιγουράρη ο Φιλ. Δραγούμης. Ο πατέρας του Στέφανος Δραγούμης πρωθυπουργός το 1910 διάταξε πυρ και δολοφόνησε τους αγρότες στο Κιλελέρ και σ’ άλλα Θεσσαλικά χωριά όταν οι αγρότες ζητούσαν να τους δοθεί ένα κομμάτι γης.
Αυτός ο Φ. Δραγούμης όταν ήταν Γεν. Διοικητής Θεσ/νικης πάντα έπαιρνε αντιλαϊκή στάση, διώκτης των εργαζομένων.
Στυλιανός Γονατάς ο άνθρωπος με τη μαυρισμένη ψυχή, οργανωτής των δολοφονικών ταγμάτων ασφαλείας, εμπρηστής του συνοικισμού Καμπελ στη Θεσσαλονίκη, διώκτης του εργαζόμενου λαού.
Ναπολέων Ζέρβας, εξ επαγγέλματος κινηματίας συνεργάστηκε με τους Γερμανούς για χτυπήσει τον ΕΛΑΣ. Ρήμαξε τα χωριά της Ηπείρου, λιροδίαιτος και προστατευόμενος των Άγγλων.
Γ. Παπανδρέας ο δολοφόνος του λαού των Αθηνών το Δεκέμβρη του 1944,ο ξεπουλητής της ανεξαρτησίας μας (περισσότερα περιτεύουν γιατί στο παθητικό του έχει ατέλειωτες αντεθνικές πράξεις).
Το Λ. Ιασονίδη τον ξαίρουμε είναι ο άνθρωπος που όταν ο λαός έπεφτε στα πεζοδρόμια απ’ την πείνα αυτός αναπαυόταν στα σαλόνια της Λόνδρας. Τώρα τηλ/φεί στα Σοφούλη να παραγραφούν τα 43 εντάλματαπου εκδόθηκαν κατά του Μιχάλ Αγά που έσφαξε αμέτρητους Ελληνες πατριώτες.
Αυτοί είναι αρχηγοί, μα σάμπως οι άλλοι που συμπληρώνουν τους συνδυασμούς είναι καλλίτεροι; Ολοι τους μια πάστα. Και τιο να πούμε για τον αρχιπαουτζή Σαρρή που σόνει και καλά θέλει να βγη βουλευτής, αυτόν τον γνωρίζουν και οι πέτρες στην περιοχή μας.
Οργανωτής της προδοτικής ΠΑΟ που συγκροτήθηκε με τους Γερμανούς διέταξε την εκτέλεση του αντάρτη απ’ το Κολυνδρό Λιόλιου στο Βέρμιο και μέχρι τέλους συνέχισε την προδοτική αντεθνική δράση του.
Παπαδάκης Ιωάννης, Παπαδάκης αυτός είναι μόνο για να ικανοποιεί τους φίλους του. Λιποτάχτης όταν ο λαός αγωνίζονταν για την επιβίωσή του ενάντια στον καταχτητή τράβηξε στην πρωτεύουσα πίνοντας καφέ στα Αθηναϊκά σαλόνια. Ποτές δεν υπήρξε συμπαραστάτης του λαού. Μεγάλος φαγάς.
Αλ. Καραποστολάκης νεοσσός, καινούργιο αστέρι του νεοφασισμού, αυτός είναι γνωστός στους χαρτοπαικτικούς κύκλους. Όταν είτανε Δήμαρχος Βεροίας είχε κάνει τσιφλίκι του τη Δημαρχία με σατραπικό φέρσιμο απέναντι στο λαό
ΠΑΤΡΙΩΤΕΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΕΣ
Αυτοί που ζητάν ψήφο ας πάρουν την απάντηση που τους χρειάζεται την Κυριακή για να ιδούν ότι ο λαός μας έπαυσε νάναι ραγιάς και δούλος και είναι σε θέση να ξεχωρήσει ποιοι είναι οι εχθροί του και ποιοι πραγματικά ενδιαφέρονται γι’αυτόν.
Προσέχετε τις διαδόσεις η αποχή είναι δικαίωμά μας που δεν μπορεί να το αφαιρέσει κανένας απεναντίας με νόμο που δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα της Κυβέρνησης τιμωρούνται εκείνοι που εξαναγκάζουν τους πολίτες να ψηφίσουν παρά τη θέληση τους.
Κλείστε τα αυτιά σας σε ότι σπέρνουν οι μοναρχοφασίστες. Κανένας δεν μπορεί να εκβιάσει τους Δημ. Υπαλλήλους και οποιονδήποτε άλλον πολίτην από την ΑΠΟΧΗ που παίρνει πανεθνικό χαρακτήρα γιατί δεν απόσχει μόνον το ΕΑΜ μα και οι αριστεροί Δημοκρατικοί του Σοφιανόπουλου, το ΣΚΕΛΔ,οι αριστεροί φιλελεύθεροι, η Πανελλήνια Ομοσπονδία Δημοκρατικών Συλλόγων,ο Τσουδερός, το κόμμα του Μυλωνά, το κόμμα του Καφαντάρη και όλες οι δημοκρατικές δυνάμεις της χώρας μας.
Οι Μοναρχοφασίστες θα βάλουν σε εφαρμογή όλα τα άτιμα μέσα για να παραπλανήσουν εμείς θάχουμε εμπιστοσύνη μόνο στις οργανώσεις και στα Δημ. Κόμματα.
Αποχή και μόνον Αποχή!
Μακριά από τις Κάλπες!
Ούτε και να ρίξουμε άσπρο ψηφοδέλτιο που κι’ αυτό σημαίνει σα να ψηφίζουμε.
Κανένας τίμιος πατριώτης δεν θα ζυγώσει στις κάλπικές εκλογές.
Κανένας να μη δειλιάσει, δεν είναι εποχή του 35 τώρα οι Δημοκρατικοί αριθμούνται σε εκατομμύρια.
- Ζήτω η Απόχη!
- – Κάτω το εκλογικό κατασκεύασμα της 31 Μάρτη
- 30/3/46»
Η δεύτερη ανακοίνωση εκφράζει τον κόσμο της «εθνικοφροσύνης»,αυτών που κατά τη διάρκεια της Κατοχή συνεργάστηκαν με τους κατακτητές ή κράτησαν ουδέτερη στάση». Κύριο χαρακτηριστικό της είναι η κινδυνολογία, ενώ θα πρέπει να σημειωθεί ότι τα αστικά αυτά κόμματα συνασπίζονται- αφήνοντας τις όποιες «διαφορές» τους-για να αντιμετωπίσουν τον «σλαυικόν κίνδυνο», ουσιαστικά δηλαδή το δικαίωμα του αγωνιζόμενου λαού να καθορίσει μόνος τους τις τύχες σε μια Ελλάδα ανεξάρτητη και «λαοκρατούμενη»
«ΣΥΝΕΡΓΑΖΟΜΕΝΑ ΚΟΜΜΑΤΑ
ΕΘΝΙΚΩΝ – ΦΙΛΕΛΕΥΘΕΡΩΝ- ΛΑΪΚΩΝ
ΖΕΡΒΑ – ΑΛΕΞΑΝΔΡΗ – ΜΠΟΤΣΑΡΗ
24/3/1946
ΠΙΣΤΙΣ –ΑΓΩΝ – ΝΙΚΗ
ΠΡΟΚΗΡΥΞΙΣ
Λαέ της Βερροίας και των Περιχώρων
Λαέ της Ημαθίας
Την 31 Μαρτίου θα κληθής να αποφασίσης για την τύχη του Έθνους σου, για την τύχη της Ελλάδος ,για την τύχη τη δική σου, για την τύχη των απογόνων σου. Η απόφασή σου την ημέρα εκείνη θα είναι ΙΣΤΟΡΙΚΗ. Από αυτήν θα εξαρτηθή αν η Ελλάδα θα ζήση και θα φωτίζη τον κόσμον ολόκληρον , όπως πάντοτε ή θα καταποντισθή εις το σκότος και την αφάνεια χτυπημένη με το στυλέτο των ιδίων παιδιών της που άλλοτε την εδόξασαν.
Λαέ της Ημαθίας
Σε προσκαλούμεν ,σε προτρέπομεν και σου συνιστώμεν. ΚΑΤΩ ΤΟ ΜΑΧΑΙΡΙ ΚΑΙ ΤΟ ΣΤΥΛΕΤΟ. ΚΑΤΩ Ο ΜΠΑΛΤΑΣ ΚΑΙ ΤΟ ΤΣΕΚΟΥΡΙ. ΚΑΤΩ ΤΟ ΑΥΤΟΜΑΤΑΤΟ ΚΑΙ Η ΚΟΥΜΠΟΥΡΑ.
Το χτύπημα δεν θα το δώσεις με φονικά όπλα, το χτύπημα θα το δώσεις με την ψήφο σου. Και να είσαι βέβαιος ότι το χτύπημα της ψήφου θάναι πιο γερό, πιο αποτελεσματικό, πιο τίμιο, που αρμόζει σε πολιτισμένους ανθρώπους ,σαν τους Έλληνες.
Ελληνικές Λαέ
Σου συνιστώμεν ,σε προτρέπομεν και σε παρακαλούμεν να δεχθής και να ακούσης τους αντιπροσώπους όλων ανεξαιρέτως των Κομμάτων χωρίς μίσος και προκατάληψιν. Και την31η Μαρτίου να πληρώσης έναν έκαστον εξ αυτών σύμφωνα με τα έργα του και τους σκοπούς που επιδιώκει δια το μέλλον της φυλής μας.
Ελληνικέ Λαέ
Εάν μισείς και δεν σου αρέσει ένα Κόμμα δεν υπάρχει λόγος να πληρώσης τον αντιπροσωπό του, στέλνοντας του μια ριπή αυτομάτου. Δεν είναι ανάγκη να χτυπήσης ύπουλα μέσα στο σκοτάδι, αλλά θα τον συντρίψης τελειωτικά με την ψήφο σου την31ην Μαρτίου.
Ελληνικέ Λαέ
Όταν την 31ην Μαρτίου θα κληθής να εκδηλώσης την θέλησίν σου δενπρέπει να έχης ως οδηγόν μόνον το ατομικόν συμφέρον και το προσωπικό σου πάθος αλά μόνον το συμφέρον και το Μέλλον της Φυλής σου.
Η Σλαυική Ύαινα, είναι έτοιμη και καραδοκεί. Εχει καλλιεργήσει το έδαφος εντός και εκτός της Πατρίδος σου και έχει προβή εις όλας τας προπαρασκευαστικάς ενεργείας και τώρα είναι συσπειρωμένη πίσω από τα σύνορά μας, και περιμένει τη στιγμή για να εξορμήση και να κάνη το ΑΛΜΑ για να κατασπαράξη την Ελληνική ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ πούναι ποτισμένη με το αίμα και σπαρμένη με τα κόκαλα των παιδιών της Ελλάδος και ειδικώτερα της Μακεδονίας.
Λαέ της Ημαθίας
Με την απόφασή σου την31η Μαρτίου πρέπει να δημιουργήσεις το ΤΕΙΧΟΣ που θα εμποδίση και την Ρομφαία η οποία θα πλήξη την ενεδρεύουσαν Ύαιναν για να μείνης κύριος του σπιτιού σου και να επιδοθής απερίσπαστος εις την ΑΝΟΙΚΟΔΟΜΗΣΙΝ των ερειπίων σου. Η 31η Μαρτίου ,θα είναι ιστορική δια το μέλλον της Φυλής σου. Προτού αποφασίσης σκέψου καλά ,γιατί ίσως την 1ης Απριλίου θα είναι πολύ ΑΡΓΑ. Τότε πλέον η Σλαυική Ύαινα θα καγχάζη σαρκαστικώς επί του πτώματος της Ελληνικής Μακεδονίας και εσένα Ελληνικέ Λαέ, θα σου μείνη το κλάμμα και το μοιρολόΙ, που ασφαλώς θα συνοδεύεται και από κείνους που ασυλόγιστα σήμερα την ΥΠΗΡΕΤΟΥΝ.
Εμπρός λοιπόν , Λαέ της Ημαθίας, για τον τίμιον ΕΙΡΗΝΙΚΟ ΑΓΩΝΑ της 31ης Μαρτίου.
ΖΗΤΩ ΤΟ ΕΘΝΟΣ
ΖΗΤΩ Η ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ
ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΤΩΝ ΣΥΝΕΡΓΑΖΟΜΕΝΩΝ ΕΘΝ/ΚΩΝ ΚΟΜΜΑΤΩΝ ΗΜΑΘΙΑΣ