Ο Νικηφόρος Μανδηλαράς γεννήθηκε στην Κόρωνο της Νάξου, ένα χωριό φτωχό, αγκαλιασμένο με το γκρεμό, στις 19 Φεβρουαρίου 1928. Γιος σμυριδεργάτη, έζησε τα προβλήματα του τόπου του. Την περίοδο της κατοχής οργανώθηκε στην ΕΠΟΝ και σε ηλικία 18 ετών είχε ήδη φάκελο φρονημάτων στην Ασφάλεια Σύρου. Σπούδασε νομικά στην Αθήνα και εργάστηκε ως δικηγόρος. Αρθρογραφούσε καθημερινά σε Αθηναϊκές εφημερίδες και εξέδωσε τα «Ναξιακά Χρονικά».
Η προσωπικότητα του Νικηφόρου Μανδηλαρά αναδείχτηκε τη δεκαετία του ’60, μια εποχή πολυτάραχη, γεμάτη γεγονότα και αγώνες για δημοκρατία και κοινωνική δικαιοσύνη. Από την υπεράσπιση των ηγετών της Αριστεράς το 1959 και το 1960. Ο Νικηφόρος Μανδηλαράς σε όλη τη σταδιοδρομία του αναλάμβανε αφιλοκερδώς τις υποθέσεις πολιτών που διώκονταν για τα φρονήματά τους. Πήρε μέρος στη δίκη Γλέζου ως συνήγορος υπεράσπισης και στη λεγόμενη Μεγάλη Δίκη ή δίκη των κατασκόπων στο στρατοδικείο της Αθήνας το 1960 για την υπεράσπιση 42 ηγετικών στελεχών του ΚΚΕ, ανάμεσα τους και ο Χαρίλαος Φλωράκης. Πρωτοστάτησε στις διαδηλώσεις για την εκτροπή και την αποστασία του 1965.
Υποψήφιος του ΠΑΜΕ στις Κυκλάδες το ’61, δεν έλειψε και από τις μάχες του Ανένδοτου, τις δίκες των φοιτητών, τα Ιουλιανά, στη δίκη του ΑΣΠΙΔΑ, όπου ήταν και η αρχή του τέλους του. Η υπόθεση ΑΣΠΙΔΑ ήταν μια πολιτική και στρατιωτική σκευωρία που συντάραξε την Ελλάδα. Κατά τη διάρκεια της δίκης, ο ίδιος ο Γεώργιος Παπαδόπουλος τον απείλησε ότι θα το πληρώσει.
Η επερχόμενη χούντα έβαλε στο στόχαστρο τον δημοκράτη αγωνιστή, και ένα μήνα μετά την επικράτησή της τον δολοφόνησε. Το πρώτο θύμα της.
Στις 17 Μαΐου 1967 επιβιβάστηκε στο πλοίο «Ρίτα Β.», που είχε προορισμό την Αμμόχωστο της Κύπρου και λίγες ημέρες αργότερα, 22 Μαΐου 1967, ξεβρασμένο από τη θάλασσα, το σώμα του Νικηφόρου Μανδηλαρά βρίσκεται στις ακτές της Ρόδου.
Οι αρχές έκαναν λόγο για πνιγμό, όμως εξ αρχής ο θάνατος του θεωρήθηκε μια στυγερή δολοφονία, από τους οικείους του και την κοινή γνώμη στην Ελλάδα. Ακόμα και οι φωτογραφίες της εποχής που κατόπιν δημοσιεύτηκαν, αποκαλύπτουν εμφανές τραύμα στην καρδιά πιθανόν από σφαίρα ή άλλο αντικείμενο. Οι μαρτυρίες για το πληγωμένο του κορμί δεν αφήνουν καμία αμφιβολία ότι ο Μανδηλαράς θεωρήθηκε επικίνδυνος για το καθεστώς, τόσο ώστε να απαιτείται η άμεση εξόντωσή του.
Ο Νικηφόρος Μανδηλαράς θάφτηκε στη Ρόδο στις 24 Μαΐου, παρουσία μιας χούφτας ανθρώπων και πολλών χωροφυλάκων, χωρίς την οικογένειά του που δεν είδε ποτέ τον πτώμα του, ούτε πρόλαβε να ορίσει ιατροδικαστή. Την ίδια μέρα η είδηση του θανάτου του εμφανίστηκε στα Νέα με τίτλο «Το εκβρασθέν εις Ρόδον πτώμα εξηκριβώθη ότι ανήκει εις τον δικηγόρον Μανδηλαράν». Ωστόσο, το Γαλλικό Πρακτορείο, το BBC, η Deutsche Welle και ο Ραδιοφωνικός Σταθμός Μόσχας είχαν ήδη καλύψει εκτενώς την δολοφονία του, που δεν εξιχνιάστηκε ποτέ καθώς και στην μεταπολίτευση, η υπόθεση μπήκε στο αρχείο.