Περί των «γύρων» στην πολιτική δράση άκουσα για πρώτη φορά κάπου εκεί στις αρχές της δεκαετίας του 1970.

Τότε είχε εισαχθεί στα εξατάξια γυμνάσια το μάθημα της «Πολιτικής Αγωγής», που η διδασκαλία της γινόταν  από το ομώνυμο βιβλίο του Θεοφύλακτου Παπακωνσταντίνου.

Ήταν ένα ογκώδες βιβλίο διαποτισμένο με τον μετεμφυλιακό αντικομμουνισμό. Παρόλα αυτά η «Πολιτική Αγωγή» επικρίθηκε από την εφημερίδα «Ελεύθερος Κόσμος» στις 21.6.1970 ως σύγγραμμα υπερβολικά δημοκρατικό και εξιδανικεύον την …Δημοκρατία!! Ο «Ελεύθερος Κόσμος» εκδόθηκε το 1966 από το Σάββα Κωνσταντόπουλο υπήξε η ημιεπίσημη εφημερίδα του χουντικού καθεστώτος (1967-1974) και έκλεισε το 1982.

Δεν θυμάμαι σε ποιές τάξεις του Γυμνασίου διδασκόταν το μάθημα της «Πολιτικής Αγωγής». Θυμάμαι όμως το φιλόλογό μας, το μακαρίτη το Σοφοκλή Κ., που είχε αναλάβει εργολαβικά τη διδασκαλία της «Πολιτικής Αγωγής», καθότι ήταν ένθερμος υποστηρικτής της χούντας. Και σε κάθε ευκαιρία θύμιζε τους «τρείς γύρους των κομμουνιστών».

Επιλεγμένο

Θίασος

Περιοδεία στην Ευρώπη κάνουν οι φασίστες του Τάγματος Αζόφ, για να συγκεντρώσουν κεφάλαια και να στρατολογήσουν μέλη και εθελοντές, σύμφωνα με δημοσιεύματα. Σε λιγότερο από…

Τους είχα ακούσει τόσες φορές αυτούς τους «τρείς γύρους των κομμουνιστών», που θυμάμαι τη συνόψιση που έκανε κάθε φορά ο μακαρίτης, πιά, καθηγητής:  Ο πρώτος γύρος, όπως έλεγε, ήταν αι συγκρούσεις μεταξύ των εθνικών ομάδων του στρατηγού Ναπολέοντος Ζέρβα, του αρχηγού του ΕΔΕΣ και των ανταρτικών ομάδων του ΕΑΜ-ΕΛΑΣ, με αρχηγόν τον Άρη Βελουχιώτη, στη διάρκεια της γερμανικής κατοχής. Ο δεύτερος γύρος, συνέχιζε, ξεκίνησε την 4^η Δεκεμβρίου 1944 και απεσοβήθη χάρις εις την επέμβασιν των συμμάχων μας, των Άγγλων. Και κατέληγε θριαμβευτικά: «Ο τρίτος γύρος ήρχισεν τον Μάρτιον του 1946 και ετερματίσθη τον Αύγουστον του 1949. Ο Γράμμος υπήρξεν ο τάφος του κομμουνιστοσυμμοριτισμού».

Πολλοί λίγοι από εκείνη τη γενιά –και ιδιαίτερα στην επαρχία- ήταν ψιλιασμένοι για την κατάσταση στον καιρό της χούντας. Οι περισσότεροι νέοι ήταν οπαδοί κάποιας ποδοσφαιρικής ομάδας και σχεδόν όλοι φώναζαν τα συνθήματα για τον Ύβ Τριαντάφυλλο και το Ρομαίν Αργυρούδη, τους ελληνογάλλους ποδοσφαιριστές που αγωνίστηκαν στον Ολυμπιακό Πειραιώς την περίοδο 1971-1974. Έτσι, λοιπόν, οι περισσότεροι άκουγαν σχεδόν βερεσέ τα περί των «τριών γύρων των κομμουνιστών».

Μετά τη μεταπολίτευση

Ήρθαν όμως η εξέγερση του Πολυτεχνείου και η μεταπολίτευση που έριξαν τους νέους στα βαθιά νερά της πολιτικής δράσης.

Το 1975 άκουσα για τον πρώτο (30 Μαρτίου) και δεύτερο γύρο (6 Απριλίου) των δημοτικών εκλογών. Σε εκείνες τις δημοτικές εκλογές, όπως και στις επόμενες του 1978 και του 1982 υπήρξε η συγκρότηση παρατάξεων από, όπως ήταν ο πολιτικός όρος της εποχής, τις «προοδευτικές δυνάμεις», που αντιμετώπιζαν τις συντηρητικές παρατάξεις με κορμό τη ΝΔ. Όταν σταμάτησε η σύμπυξη τέτοιων κοινών παρατάξεων των «προοδευτικών δυνάμεων», τότε στο δεύτερο γύρο υπήρξε, κατά βάση,  αλληλοϋποστήριξη των παρατάξεων των ξεχωριστών «προοδευτικών δυνάμεων» απέναντι στους αντιπάλους απ’ τη συντηρητική παράταξη.

Και φτάνουμε στις δημοτικές εκλογές του 1986, με τη δεύτερη «κυβέρνηση της αλλαγής» του ΠΑΣΟΚ υπό τον Ανδρέα Παπανδρέου.

Τότε υπηρετούσα τη στρατιωτική μου θητεία σε μια μονάδα τεθωρακισμένων στη Ρόδο. Διοικητής ήταν ένας ταγματάρχης  με πολύ συντηρητική ιδεολογία. Υποδιοικητής –δεν θυμάμαι το βαθμό του- ήταν ένας αξιωματικός, πολιτογραφημένος ΠΑΣΟΚ. Με το διοικητή είχαμε ομηρικές πολιτικές συζητήσεις. Θυμάμαι το συχνό επίλογό του σε αυτές τις συζητήσεις: «Το ΠΑΣΟΚ είναι αστικόν κόμμα και δεν μπορεί να συνεργαστεί με το Κομμουνιστικόν Κόμμα Ελλάδος!». «Ο κόσμος που ακολουθεί τόσο το “αστικόν ΠΑΣΟΚ”, όσο και τα άλλα αστικά κόμματα είναι το κύριο μέλημα του ΚΚΕ και εκεί απευθύνεται» ήταν και η δική μου, συνηθισμενη, απάντηση.

Στις δημοτικές εκλογές του 1986 (Α’ γύρος στις 12.10.1986 και Β’ γύρος στις 19.10.1986) τα αποτελέσματα ήταν τα εξής:

Αθήνα: Θ. Κατριβάνος -επικεφαλής τότε της ευρύτερης αριστερής Συμπαράταξης – 17,59%, Μ. Εβερτ (ΝΔ) 44,6%, Δ. Μπέης (ΠΑΣΟΚ) 29,17%, Κ. Φιλίνης (παλιό «Εσωτερικό») 3,89% και Γ. Αβέρωφ (ΔΗΑΝΑ) 1,49%.

Θεσσαλονίκη: Σ. Κούβελας (ΝΔ) 45,78%, Θ. Μαναβής (ΠΑΣΟΚ) 28,07%, Στ. Νέστωρ (ΚΚΕ, ΚΚΕ Εσ. ΚΟΔΗΣΟ) 23,27% και Τ. Καλαμπόκης (ΔΗΑΝΑ, ΕΠΕΝ) 1,76%.

Πειραιάς: Α. Ανδριανόπουλος (ΝΔ) 41,45%, Γ. Παπασπύρου (ΠΑΣΟΚ) 32,47%, Μ. Νικολινάκος (ΚΚΕ, ΚΟΔΗΣΟ) 16,42%, Αρ. Σκυλίτσης (ΕΠΕΝ) 5,47% και Κ. Κωσταράκος (ΚΚΕ Εσ.).

Το πρωί της Δευτέρας (13.10.1986) ο υποδιοικητής μπήκε πολύ νωρίς στο στρατόπεδο. «Ώχ! Για μένα ήρθε» είπα από μέσα μου και φρόντισα να μην είμαι στο θάλαμο.

Τότε δεν υπήρχαν κινητά. Η ενημέρωση γινόταν απ’ την τηλεόραση, το τραντζιστοράκι στη σκοπιά με το ακουστικό στο αυτί, και τις εφημερίδες, τις οποίες έπρεπε να διαβάζεις «κατά μόνας», όπως έλεγε η διαταγή του, τότε, υφυπουργού Άμυνας Αντώνη Δροσογιάννη.

Πράγματι ένα -κατά τη στρατιωτική ορολογία- «νεούλι» ήρθε έξω απ’ το θάλαμο φωνάζοντας το όνομά μου: «Σε θέλει ο υποδιοικητής» μου είπε και έφυγε τρέχοντας.

Ξεκίνησα οπλισμένος με όσα είχα διαβάσει τις προηγούμενες μέρες. Μπαίνοντας στο Γραφείο χαιρέτησα στρατιωτικά σε στάση προσοχής.

Ο υποδιοικητής άφησε στην άκρη το πρωτόκολο λέγοντας:

• Ρε άσε τις χαιρετούρες και τις μ@@@@@ίες! Λέγε τώρα τι θα κάνετε στο δεύτερο γύρο.
• Κύριε υποδιοικητά, αφού ξέρετε οτι το ΚΚΕ έχει συλλογικές διαδικασίες. Θα συνέλθει η ΚΕ του κόμματος και θα αποφασίσει. Κι έπειτα πως μπορώ να ξέρω εγώ στη Ρόδο, τι τεκταίνεται στην Αθήνα;
• Άσε ρε! Εσείς συννενοείστε.
• Μα θα ‘πρεπε να έχω …κινητό τηλέφωνο (σ.σ. τότε δεν υπήρχαν κινητά και για να πάρεις σειρά να τηλεφωνήσεις απ’ τη μονάδα περίμενες ώρες). Ξέρετε, άλλωστε, πόσο δύσκολη είναι ακόμα και η τηλεφωνική επικοινωνία απ’ τη μονάδα. Κι έπειτα μπορούσε να γίνει μια τέτοια επικοινωνία μέσα στις λίγες ώρες, μετά την οριστικοποίηση των αποτελεσμάτων;
• Λέγε τώρα! Στις μεγάλες πόλεις τι θα κάνετε;
• Μας σας εξήγησα οτι θα αποφασίσει η ΚΕ του ΚΚΕ. Και η απόφασή της, φαντάζομαι, θα έχει μια συνολική στάση.
• Ρε κουφάλες, δεν έχεις άποψη;
• Έχω και παραέχω, αλλά μπορεί να μη συμπίτπει με την απόφαση του ΚΚΕ και δεν θέλω να το προβοκάρω.
• Ε, άμα έχεις γιατί δεν τι λές; Δεν είσαι ελεύθερος άνθρωπος;

Εκεί τα πήρα στο κρανίο. Πήρα και μια βαθειά ανάσα και με αυτοπεποίθηση του είπα: «Στην Αθήνα πρέπει να αποδεσμευτούν οι ψηφοφόροι του Κατριβάνου και να καταδικάσουν με όποιον τρόπο θεωρούν καλύτερο τους εκπροσώπους του δικομματισμού. Το ίδιο να ισχύσει, με επιφύλαξη, για τη Θεσσαλονίκη και τον Πειραιά. Για τις υπόλοιπες πόλεις να αποφασίσουν οι τοπικές οργανώσεις τι θα κάνουν οι ψηφοφόροι».

• Έτσι πριμοδοτείται τη Δεξιά και θα βγούν οι δήμαρχοί της και στις τρείς πόλεις.
• Πρόλαβε και την πριμοδότησε η δεξιά πολιτική του ΠΑΣΟΚ, γι’ αυτό και εκτοξεύτηκαν τα ποσοστά της.

Με διαολόστειλε εκνευρισμένος. Εγώ έφυγα ικανοποιημένος, αλλά έπρεπε να μάθω τι θα γίνει.

Την Τρίτη, 14.10.1986, το πρωί πρόλαβα το Γιώργο, το σιτιστή, που έφευγε για τα ώνια –τα ψώνια για το σίτιση των φαντάρων. «Πρέπει να φέρεις οπωσδήποτε “Ριζοσπάστη”» του είπα.

• Σήμερα θα πάω σε ένα χωριό για ώνια. Αύριο θα πάω στην πόλη της Ρόδου.
• Πρόσθεσε και κάποια ώνια μέσα απ’ την πόλη για να φέρεις εφημερίδα.

Όντως γύρισε και άλλαξε τη διαταγή πορείας. Φεύγοντας μου είπε: «Άντε για χάρη σου θα χάσω την αυριανή βόλτα στην πόλη». Είχε κανονίσει να πάει για τα ώνια, που πρόσθεσε στη νέα διαταγή πορείας, την επόμενη μέρα. Για την Τετάρτη είχα κανονίσει με το φίλο μου το ΔΑΠίτη, να φέρει το «Ριζοσπάστη», καθώς είχαμε συμφωνήσει να του φέρνω, όταν έβγαινα έξω, και εγώ τη «Βραδυνή».

Τα δημοσιεύματα του «Ριζοσπάστη» ήταν πολύ κατατοπιστικά και έδιναν ακαταμάχητα επιχειρήματα.

Και για την ιστορία: Στην επαναληπτικές εκλογές του 1986 εκλέχτηκαν οι δήμαρχοι: Αθήνα Μ. Έβερτ (54,79%), Θεσσαλονίκη Σ. Κούβελας 52,13% και Πειραιάς Α. Ανδριανόπουλος 50,86%.

Έκτοτε όμως, και ενόψει του β’ γύρου στις δημοτικές εκλογές άρχιζαν οι αυριανικές χυδαιότητες σε βάρος του ΚΚΕ.

Πρώτη και πολοστή φορά

Εκείνα τα αποκαλυπτικά δημοσιεύματα του «Ριζοσπάστη» για τις δημοτικές εκλογές του 1986 τα θυμήθηκα στις δημοτικές εκλογές του Οχτώβρη 2002 (Α’ γύρος 19.5.2002 και Β’ Γύρος 26.5.2002).

Με τσίγκλισε ένα σχόλιο του Παύλου Τσίμα, που τότε έκανε πρωί-πρωί με μια ενημερωτική εκπομπή σε ένα ραδιοσταθμό –στο «Φλάς» αν δεν με απατά η μνήμη μου.

Στις 20.5.2002 η Αλέκα Παπαρήγα, ΓΓ, τότε, της ΚΕ του ΚΚΕ, έδωσε συνέντευξη στα «Νέα» στην οποία μεταξύ των άλλων δήλωνε ότι στο δεύτερο γύρο των δημοτικών εκλογών -εφόσον δε συμμετέχει η παράταξη που στηρίζει το ΚΚΕ- το κόμμα θα καλέσει όλον το λαό να καταψηφίσει και τους δύο.

Ο Παύλος Τσίμας σχολίασε τη δήλωση της Αλ. Παπαρήγα λέγοντας: «Είναι η πρώτη φορά που – τουλάχιστον – μεταπολιτευτικά το ΚΚΕ καλεί τους οπαδούς του να ψηφίσουν άκυρο, λευκό ή αποχή».

Το σχόλιό του με γύρισε 16 χρόνια πίσω, που ψάχναμε εναγωνίως τα κατατοπιστικά κείμενά του στο «Ριζοσπάστη». Ήμουνα πιά συντάκτης στο «Ριζοσπάστη». Πήγα και βρήκα τα «δια χειρός Παύλου» κείμενα του 1986. Έγραψα ένα κείμενο και το έστειλα στον προσωπικό λογαριασμό του Δημήτρη Κουτσούμπα, που ήταν τότε διευθυντής του «Ριζοσπάστη».

Και την άλλη μέρα (21.5.2002) βλέπω στο «Ριζοσπάστη» το κείμενο με τίτλο: «Πρώτη και πολλοστή φορά»

Περίμενα να ακούσω τι θα πει ο Παύλος στην πρωινή εκπομπή του στις 21.10.1986. Αφού τελείωσε η εκπομπή του είπε: «Σήμερα ο “Ριζοσπάστης” με εγκαλεί ότι δεν είναι η πρώτη φορά –όπως είπα στη χτεσινή εκπομπή μου- που το ΚΚΕ θα ψηφίσει άκυρο και λευκό στο β’ γύρο των δημοτικών εκλογών. Θα το ερευνήσω και θα απαντήσω».

Βέβαια ο Παύλος δεν απάντησε ποτέ…

Σκυλοτρολαρίσματα

Μετά τις εκλογές της 8^ης Οχτώβρη 2023 το έναυσμα για τα τρολάρισμα της θέσης που διατύπωσε ο ΓΓ της ΚΕ του ΚΚΕ Δημήτρης Κουτσούμπας για άκυρο και λευκό στο β’ γύρο, όπου δεν υπάρχουν υποψήφιοι της «Λαϊκής Συσπείρωσης», άρχισε απ’ την πρώτη σελίδα της «Αυγής» στην έκτακτη έκδοση της 9^ης Οχτώβρη 2023. Κάτω απ΄ τον κεντρικό τίτλο: «Προοδευτικό μέτωπο στο δεύτερο γύρο», μεταξύ των άλλων, έγραψε: «Κλείνει το μάτι σε Μπακογιάννη και Αγοραστό ο Δημήτρης Κουτσούμπας».

Από την επομένη των εκλογών άρχισαν να φτάσουν στο κινητό μηνύματα με τρολ σαν κι αυτό με το «Πίνατ … είδες πουθενά την πατερίτσα μου;». Έτσι έμαθα και εγώ, «ο χωρικός εξ Άρτης», ότι ο Πίνατ είναι ο σκύλος του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη. Το σκυλάκι, δηλαδή, που εντυπωσίασε τη δημοσιογράφο –και το αποθέωσε στο  instragram- η οποία πήρε συνέντευξη  απ’ τον Έλληνα πρωθυπουργό για το Bloomberg.

Επίσης πληροφορήθηκα και για την απορία του Κυριάκου Μητσοτάκη να μάθει, ενώ ήταν σε εξέλιξη οι εκλογές του πρώτου γύρου για την εκλογή προέδρου στο ΣΥΡΙΖΑ, πως λένε το σκύλο του εκλεγέντος, τελικά, προέδρου Στέφανου Κασσελάκη. Δηλαδή τη Φάρλη, με την οποία πανηγύρισε ο Στέφανος στα γραφεία της Κουμουνδούρου το βράδι της εκλογής του (17.9.2023).

Στις εκλογές της 8^ης Οχτώβρη 2023 τα «κόκκινα γαρούφαλα» της «Λαϊκής Συσπείρωσης», που στήριξε το ΚΚΕ, εξασφάλισαν 10% στις Περιφέρειες, εξέλεξαν δήμαρχο απ’ την πρώτη Κυριακή  στην Ικαρία, το «κόκκινο νησί», και έφεραν  στο δεύτερο γύρο τους υποψήφιους δημάρχους της παράταξης στην Πάτρα, την Καισαριανή, την Πετρούπολη, το Χαϊδάρι και τον Τύρναβο.

Σ’ αυτούς τους πέντε δήμους η μάχη συνεχίζεται μέχρι την τελευταία στιγμή για να είναι χιλιάδες τα κόκκινα γαρούφαλλα και στο δεύτερο γύρο. Στους άλλους δήμους, που δεν υπάρχει υποψήφιος της «Λαϊκής Συσπείρωσης» το άκυρο ή λευκό είναι η καλύτερη επιλογή για να κόψει τη φόρα στο σκυλοκαυγά του ανταγωνισμού για το ποιός είναι ο καλύτερος διαχειριστής της αντιλαϊκής πολιτικής.

Τα υπόλοιπα είναι βερεσέ και επανάληψη των αυριανικών ευφυολογημάτων που μεταλλάσσονται απ’ το 1986 και μετά…