Κανείς δεν γνώριζε
Του Ντέμιαν Μπέντνι (1883-1945)
(22 Απριλίου 1870)
Ήταν μια μέρα καθώς όλες οι μέρες,
με σκοτεινό ουρανό, σ’ ένα δρόμο μονότονο.
Με τη συνηθισμένη όχληση
από τον αστυφύλακα στην τακτική περιπολία του.
Κάτω από τη λάμψη της χρυσοποίκιλτης μήτρας του,
γελούσε χλευαστικά ο δεσπότης στο ναό,
τάραξαν οι καυγάδες την ησυχία του μικρού καφενείου,
εκεί που οι περιπλανώμενοι καταβρόχθιζαν ό,τι έβρισκαν μπροστά τους.
Φωνάζουν οι πωλήτριες στην αγορά συναγμένες
όπως οι μύγες πάνω από το μέλι.
Με φωνές και σφυρίγματα οι κυρίες των αστών
κοιτάζουν τα τελευταία αποθέματα των υφασμάτων.
Οι επαρχιώτες με δέος στρέφουν το βλέμμα
στη βαριά, ξύλινη πόρτα
τις κιτρινισμένες προκηρύξεις βλέπουν
που κυματίζουν στα πόδια της:
το σκουριασμένο κανόνι που λίγους μήνες πιο πριν σίγησε.
Παρατηρεί ο πυροσβέστης απ’ το φυλάκιο του
τις στέγες, σαν αρκούδα σε αιχμαλωσία
κι οι στρατιώτες υπάκουοι ετοιμάζουν τα όπλα τους
τις βρισιές ακούγοντας του λοχία.
Αργά τα κάρα πήγαιναν σε σειρά
μέσα στη σκόνη του δρόμου βάδιζαν οι λιμενεργάτες,
και, υπό συνοδεία, στην εκτυφλωτική
σκόνη του δρόμου, ένας σπουδαστής ζητιάνευε τον οίκτο μας.
Και τον κέρδισε, δείχνοντας περιφρόνηση
με κατάρες για κάποιον φίλο, ίσως και αδερφό.
Πονούσε από τ’ αγκάθια η Ρωσία
η μάνα, φορτωμένη το σταυρό της προχωρούσε
κι η μέρα κυλούσε μονότονα, καθώς όλες οι μέρες
μια μέρα, που κανείς δεν ήξερε στον κόσμο
πως κάποιος σπουδαίος είχε γεννηθεί
ο Λένιν!
22 Απριλίου 1927
Ελεύθερη απόδοση από τα αγγλικά:
Ειρηναίος Μαράκης
Απρίλιος 2017 – Γενάρης 2024
Σύμφωνα με καταγγελία της «Ενωτικής Συνδικαλιστικής Κίνησης ΥΠΑ» την Πέμπτη 22/08/2024, κατά τη διάρκεια περιόδου αυξημένης αεροπορικής κίνησης, περίπου στις 21:00 και για πάνω από…
***
No One Knew
By Demyan Bedny
“April 22, 1870.”
It was a day like any other,
The same dull sky, the same drab street.
There was the usual angry pother
From the policeman on his beat.
Proud of his fine new miter’s luster,
The archpriest strutted down the nave;
And the pub rocked with brawl and bluster,
Where scamps gulped down what fortune gave.
The market women buzzed and bickered
Like flies above the honeypots.
The burghers’ wives bustled and dickered,
Eyeing the drapers’ latest lots.
An awe-struck peasant stared and stuttered,
Regarding an official door
Where yellow rags of paper fluttered:
A dead ukase of months before.
The fireman ranged his tower, surveying
The roofs, like the chained bears one sees;
And soldiers shouldered arms, obeying
The drill sergeant’s obscenities.
Slow carts in caravans went winding
Dockward, where floury stevedores moiled;
And, under convoy, in the blinding
Dust of the road, a student toiled,
And won some pity, thus forlorn,
From the drunk hand who poured his scorn
In curses on some pal and brother. . . .
Russia was aching with the thorn
And bearing her old cross, poor mother.
That day, a day like any other,
And not a soul knew that Lenin was born!
April 22, 1927
Σημειώσεις:
Ο Εφίμ Αλεξέεβιτς Πριντβόροφ (ευρύτερα γνωστός ως Ντέμιαν Μπέντνι) ήταν Ρώσος ποιητής και σατιρικός συγγραφέας. Γεννήθηκε στις 13 Απριλίου 1883 και πέθανε στις 25 Μαΐου 1945.
Το ποίημα του Ντέμιαν Μπέντνι αφορά τη γέννηση του Βλαντίμιρ Λένιν στις 22 Απριλίου 1870. Πέθανε στις 21 Ιανουαρίου 1924. Συνεπώς, είχαν περάσει ήδη 3 χρόνια από το θάνατο του καθώς και μια δεκαετία από την έναρξη της νικηφόρου εργατικής και σοσιαλιστικής επανάστασης στη Ρωσία. Ο Ντ. Μπέντνι στη δεκαετία του ‘20 έγραψε μια σειρά ποιημάτων που διαποτισμένα από ηρωικό πάθος, περιγράφουν τα γεγονότα των επαναστάσεων του 1905 και του 1917. Περιλαμβάνουν ακόμα ποιήματα για τον Λένιν (Χιονονιφάδα) και σατιρικά ποιήματα για θέματα της εξωτερικής πολιτικής. Ο Λένιν χαρακτήρισε τα έργα του Μπέντνι «ως πολύ πνευματώδη, όμορφα γραμμένα, εύστοχα, που πετυχαίνουν το στόχο τους» (“Στο Λογοτεχνικό Ταχυδρομείο”, 1931, αρ. 4, σ. 5) όπως αναφέρει ο παλιός μπολσεβίκος, πολιτικός και ιστορικός В. D. Bonch-Bruevich. Σύμφωνα με τον Γκόρκι, ο ηγέτης των μπολσεβίκων τόνισε επανειλημμένα την αγωνιστική αξία του έργου του Ντ. Μπέντνι, αλλά δεν δίστασε να του ασκήσει έντονη, συντροφική κριτική: «Αγενής. Ακολουθεί τον αναγνώστη και είναι απαραίτητο να είναι λίγο μπροστά» (Συλλεγμένα έργα, τ. 17, 1952, σ. 45). Το 1917 ο Μπέντνι δημιούργησε το ποιητικό διήγημα «Για τη γη, για τη θέληση, για το εργατικό μερίδιο», το οποίο απεικόνιζε την ανάπτυξη της επαναστατικής συνείδησης των μαζών κατά τη διάρκεια του ιμπεριαλιστικού πολέμου και τη νίκη των Μπολσεβίκων. Κατά τη διάρκεια του εμφυλίου πολέμου τα ποιήματα και τα τραγούδια του διαδραμάτισαν τεράστιο ρόλο, υψώνοντας το πνεύμα του Κόκκινου Στρατού, εκθέτοντας σατιρικά τους ταξικούς εχθρούς και τους αποστάτες. (Πηγή: Booksite.ru)
***
Διαβάστε εδώ την αγγλική μετάφραση του ποιήματος στην οποία βασίστηκε η δική μου απόδοση. Προσωπικά, αντιμετωπίζω την μετάφραση ως μια άσκηση, κυρίως. Δεν έχω αξιώσεις μεταφραστή, ούτε την αναγκαία προπαρασκευή. Ο σκοπός της δημοσίευσης είναι να διαβαστεί ένα ποίημα που σε αδρές γραμμές περιγράφει την τσαρική Ρωσία της φτώχειας, του κνούτου, της εκκλησιαστικής και αστυνομικής εξουσίας πάνω στον ρώσικο πληθυσμό αλλά και της ελπίδας που φέρνει η σοσιαλιστική επανάσταση μέσα από τη γέννηση του Λένιν.
Το ποίημα δεν αποφεύγει τις νομοτελειακές αναφορές: η γέννηση του Λένιν έγινε για να σώσει τη Ρωσία, δηλαδή παρουσιάζεται ως ένα φαινόμενο που υπόκειται σε συγκεκριμένους και απαράβατους κανόνες, αλλά παράλληλα αποτελεί την αναγκαία κλιμάκωση ύστερα από μια ατέλειωτη παράθεση εικόνων μιας χώρας αφημένης στην τύχη της… Με αυτό τον τρόπο, επιβεβαιώνεται πόσο χρήσιμη ήταν η επαναστατική αλλαγή στη χώρα. Πιθανόν, ο ποιητής αξιοποιεί το ποίημα ως μία προειδοποίηση προς τους συντρόφους και τους συμπατριώτες του για τους κινδύνους που διατρέχουν να επανέρθουν στην προηγούμενη, δυσμενή κατάσταση. Είχαν ήδη προηγηθεί ο καταστροφικός εμφύλιος πόλεμος, η πάλη ενάντια στους Λευκούς που διεκδικούσαν την καταστολή της επανάστασης και την επαναφορά του παλιού καθεστώτος κ.α.
E.M.
https://ekdoseis-atexnos.gr/book/%ce%b5%ce%b9%cf%81%ce%b7%ce%bd%ce%b1%ce%af%ce%bf%cf%82-%ce%bc%ce%b1%cf%81%ce%ac%ce%ba%ce%b7%cf%82-%cf%8c%ce%bb%ce%b1-%ce%b5%ce%af%ce%bd%ce%b1%ce%b9-%cf%8c%cf%80%ce%bb%ce%b1/
