Δυσεπίλυτα «καυτά ζητήματα», αυξανόμενες διαφωνίες, «ανταγωνιστικά οράματα» και δημόσιες (και ιδιωτικές) κατηγορίες είναι η κατακλείδα της επίσκεψης Μπλίνκεν στην Κίνα όπου συναντήθηκε τόσο με τον ομόλογό του Ουάνγκ Γι όσο και με τον ομόλογό του Σι Τζινπίνγκ.
O Mπλίνκεν επισκέφτηκε την Κίνα προτού συμπληρωθεί ένας χρόνος από την προηγούμενη επίσκεψή του σε μια περίοδο που οι ιμπεριαλιστικές αντιπαραθέσεις γίνονται όλο και πιο επικίνδυνες για τους λαούς.
«Οι δύο χώρες θα πρέπει να βοηθήσουν η μία την άλλη να πετύχει, αντί να πληγώσει η μία την άλλη, να αναζητήσουν κοινά εδάφη και να αντιστρέψουν τις διαφορές τους, αντί να εμπλέκονται σε φαύλο ανταγωνισμό, και να τιμούν τα λόγια με πράξεις αντί να λένε το ένα πράγμα αλλά να κάνουν το αντίθετο», είπε ο Σι στον Μπλίνκεν: κατηγορώντας ουσιαστικά τις ΗΠΑ για υποκρισία.
Μεταξύ των δηλώσεων που προκάλεσαν αίσθηση ήταν και αυτές του Μπλίνκεν όταν εξέφρασε ανησυχίες για την κινεζική στήριξη στη στρατιωτική εκστρατεία της Ρωσίας στην Ουκρανία.
«Η Ρωσία δεν θα μπορούσε να διατηρήσει την επίθεσή της στην Ουκρανία χωρίς την υποστήριξη της Κίνας. Ο εφοδιασμός της βιομηχανικής, αμυντικής βάσης της Ρωσίας απειλεί την ασφάλεια όχι μόνο της Ουκρανίας αλλά και της Ευρώπης», υποστήριξε ο Μπλίνκεν, για να προσθέσει: «Οπως έχουμε τονίσει από καιρό στην Κίνα, η θωράκιση της διατλαντικής ασφάλειας αποτελεί ζωτικό αμερικανικό συμφέρον. Στις σημερινές συζητήσεις μας κατέστησα σαφές ότι αν η Κίνα δεν αντιμετωπίσει αυτό το πρόβλημα, τότε θα το αντιμετωπίσουμε εμείς».
Η απάντηση ήρθε γρήγορα από τον εκπρόσωπο του κινεζικού ΥΠΕΞ. «Είναι εξαιρετικά υποκριτικό και ανεύθυνο για την αμερικανική πλευρά να ψηφίζει νόμο για μεγάλης κλίμακας βοήθεια στην Ουκρανία και την ίδια ώρα να διατυπώνει αβάσιμες κατηγορίες για τις καθ’ όλα φυσιολογικές οικονομικές σχέσεις Κίνας – Ρωσίας», δήλωσε ο Ουάνγκ Ουενμπίν.
Παρά την «άνευ ορίων» συνεργασία της με τη Μόσχα, η Κίνα έχει αποφύγει να προμηθεύσει όπλα για τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία, αλλά ο Μπλίνκεν είπε ότι η παροχή αγαθών διπλής χρήσης, όπως αποκαλούνται, «έχει ουσιαστικές συνέπειες για την Ουκρανία». Η Κίνα έχει πει ότι δεν έχει παράσχει όπλα σε καμία από τις δύο πλευρές και ούτε εμπλέκεται στην ουκρανική κρίση. Ωστόσο, όπως λέει, οι εμπορικές σχέσεις της με τη Ρωσία δεν θα πρέπει να διακοπούν ούτε να περιοριστούν.
Εκτός των άλλων, η επίσκεψη Μπλίνκεν χαρακτηρίστηκε από το ψυχρό κλίμα, εξαιτίας της αμερικανικής βοήθειας σε Ταϊπέι και Κίεβο. Επίσης, η απειλή απαγόρευσης στις ΗΠΑ της δημοφιλούς κινεζικής πλατφόρμας TikTok απομάκρυνε ακόμα περισσότερο τις δύο πλευρές.
Ο Μπλίνκεν μίλησε επανειλημμένα για τη βελτίωση των διμερών σχέσεων κατά το προηγούμενο έτος, αλλά τόνισε ότι οι ΗΠΑ έχουν σοβαρές και αυξανόμενες ανησυχίες για τις πολιτικές και τις πρακτικές της Κίνας σε τοπικό, περιφερειακό και παγκόσμιο επίπεδο. Μάλιστα, έστειλε το μήνυμα πως οι ΗΠΑ δεν θα υποχωρήσουν. «Η Αμερική θα υπερασπίζεται πάντα τα βασικά μας συμφέροντα και αξίες», τόνισε.
Ο Αμερικανός Υπ.Εξ. επέκρινε την κινεζική υπερπαραγωγή ηλεκτρικών οχημάτων που απείλησε να έχει αρνητικές επιπτώσεις στις αμερικανικές και ευρωπαϊκές αυτοκινητοβιομηχανίες και παραπονέθηκε ότι η Κίνα δεν έκανε αρκετά για να σταματήσει την παραγωγή και την εξαγωγή συνθετικών πρόδρομων ναρκωτικών ουσιών.
Ο Κινέζος υπουργός Εξωτερικών σημείωσε ότι το Πεκίνο έχει… βαρεθεί με αυτό που οι ΗΠΑ θεωρούν ως ανάμειξη στα ανθρώπινα δικαιώματα, όπως είναι το θέμα της Ταϊβάν, καθώς και με τις προσπάθειες των Αμερικανών να περιορίσουν το εμπόριο και τις σχέσεις της με άλλες χώρες. Στο πλαίσιο αυτό, κάλεσε τις ΗΠΑ «να μην πατήσουν τις κόκκινες γραμμές της Κίνας για την κυριαρχία, την ασφάλεια και τα αναπτυξιακά συμφέροντα της Κίνας».
Το Πεκίνο, μάλιστα, άφησε να εννοηθεί πως εάν οι ΗΠΑ θεωρούν την Κίνα ως τον κύριο αντίπαλό τους, οι σχέσεις των δύο χωρών θα συνεχίσουν να αντιμετωπίζουν προβλήματα «και μάλιστα, πολλά προβλήματα».
Σε κάθε περίπτωση, ΗΠΑ και Κίνα έχουν πολλά ζητήματα να τους χωρίζουν, αλλά όπως αναφέρουν ορισμένοι αναλυτές, τουλάχιστον συνεχίζουν να τα συζητούν μεταξύ τους…
Η απάντηση της Ρωσίας στην προσπάθεια των ΗΠΑ να μπουν σφήνα στις σχέσεις της με την Κίνα ήρθε από την Αστάνα του Καζακστάν, όπου συνεδρίαζαν οι υπουργοί Αμυνας του Συμφώνου Συνεργασίας της Σαγκάης (Ρωσία, Κίνα, Ινδία, Ιράν, Πακιστάν, Καζακστάν, Ουζμπεκιστάν, Κιργιζιστάν και Τατζικιστάν). Από το βήμα της συνάντησης ο Ρώσος υπουργός Αμυνας Σεργκέι Σοϊγκού πρότεινε να διευρυνθούν τα κοινά στρατιωτικά γυμνάσια των χωρών-μελών του Συμφώνου και καταφέρθηκε ιδιαίτερα εναντίον των προσπαθειών των ΗΠΑ να ηγεμονεύσουν στη ζώνη Ασίας-Ειρηνικού, με στρατιωτικές συμμαχίες τύπου QUAD και AUKUS.
«Η Κίνα είναι ένα απολύτως κυρίαρχο κράτος, ένα ισχυρό κράτος που μπορεί να υπερασπιστεί και να προστατεύσει τα συμφέροντά της», είπε ο Πεσκόφ στους δημοσιογράφους ερωτηθείς για την επίσκεψη του Μπλίνκεν και τις αμερικανικές πιέσεις στη Κίνα. «Ταυτόχρονα, η Κίνα είναι στενός μας εταίρος. Θα εξελίξουμε περαιτέρω τη συνεργασία μας», υπογράμμισε.