Στα τέλη του Γενάρη του 2019 συμπληρώνονται 76 χρόνια από την μάχη του Στάλινγκραντ με την ήττα των μέχρι τότε ανίκητων χιτλερικών στρατευμάτων και την περήφανη, ηρωική και γεμάτη αυτοθυσία νίκη του Κόκκινου Στρατού. Για την μάχη του Στάλινγκραντ, τον ηρωισμό των υπερασπιστών του και την μεγάλη νίκη του Κόκκινου Στρατού που ήταν η αρχή του τέλους των Ναζί έχουν γραφτεί και θα γράφονται πολλά. Η αναφορά στο Στάλινγκραντ πάντα θα είναι ο φόρος τιμής προς τον Σοβιετικό λαό που απελευθέρωσε την Ευρώπη και κατ επέκταση και όλη την ανθρωπότητα από την μπότα του ναζισμού. Χωρίς αυτήν τη νίκη κανείς δεν μπορεί να ξέρει σε τι βαθμό θα είχε φτάσει το πισωγύρισμα της ανθρωπότητας. Το «ΑΤΕΧΝΩΣ» ξεκινά δημοσίευση σειράς αναρτήσεων για να υπενθυμίσει, και αν είναι δυνατόν και να φωτίσει, πλευρές αυτού του έπους, που μας χάρισε την ελευθερία μας και ταυτόχρονα δείχνει την ανωτερότητα του σοσιαλισμού στις κρίσιμες και σημαντικές στιγμές της Ιστορίας. Για την ηρωική αυτή σύγκρουση αυτοθυσίας αλλά και στρατιωτικής ευφυίας ισχύουν αυτά που λέει η ανακοίνωση των κομμουνιστικών κομμάτων της Ευρώπης για την συμπλήρωση 75 χρόνων από την μάχη του Στάλινγκραντ.
«Το Στάλινγκραντ είναι ένα από τα καλύτερα παραδείγματα της ανωτερότητας του σοσιαλισμού σε σύγκριση με τον καπιταλισμό, επειδή ο σοσιαλισμός μπορεί να κινητοποιήσει όλες τις κοινωνικές δυνάμεις σε μια ζωτικής σημασίας μάχη. Η ιστορική αυτή νίκη αποδεικνύει όχι μόνο αρετές του κόκκινου στρατού, αλλά επίσης την ενότητα, την κοινή βούληση και την οργανωτική ικανότητα σε μια σοσιαλιστική χώρα».
Γράφει ο Πάνος Αλεπλιώτης //
Η επίθεση των Ναζί στο Στάλινγκραντ μετά την αποτυχημένη επίθεση για την κατάληψη της Μόσχας είχε σαν στόχο να καταλάβει την πλούσια σε πετρέλαια περιοχή του Καυκάσου. Ταυτόχρονα έχοντας τον έλεγχο του ποταμού Βόλγα, κατακτώντας το Στάλινγκραντ, να κόψει τον ανεφοδιασμό της Σ.Ένωσης από την κεντρική Ασία για να τσακίσει την Σοβιετική οικονομία και την πολεμική βιομηχανία. Οι θεωρίες ότι ήταν λάθος η επιλογή του Χίτλερ να επιτεθεί στο Στάλινγκραντ δεν στέκουν. Ήταν συνειδητή επιλογή που φυσικά είχε και ένα ιδεολογικό και προπαγανδιστικό υπόβαθρο η κατάληψη της πόλης που είχε το όνομα του Στάλιν.
Σήμερα το σχολείο, το αστικό σχολείο, βρίσκεται σε μια δίνη αλλαγών, σε μια κρίση. Οι μαθητές πιο δύσκολα βρίσκουν νόημα στην παρουσία τους στο σχολείο.…
Η αντίσταση των μαχητών του Στάλινγκραντ και οι στρατηγικές τακτικές της αντεπίθεσης που εκπόνησε ο Ζούκωφ και ο Βασιλέφσκι με την έγκριση του Στάλιν όχι μόνο έσωσε την πόλη και την περιοχή αλλά κατέστρεψε σημαντικό κομμάτι της Ναζιστικής μηχανής και γύρισε τον πόλεμο που μέχρι εκείνη την στιγμή οι ναζιστικές δυνάμεις ήταν ανίκητες. Οι Σοβιετικοί νίκησαν τους Ναζί και μέσα στην πόλη αλλά και σε ανοιχτό έδαφος παρ’ όλη την υπεροπλία των τανκς και της αεροπορίας που διέθεταν.
Η επίθεση στο Στάλινγκραντ έγινε μετά από καταιγιστικό βομβαρδισμό στις 23 Αυγούστου 1942.
1.200 αεροπλάνα έριξαν 1000 τόνους βόμβες. 40.000 κάτοικοι σκοτώθηκαν μόνο την πρώτη εβδομάδα και η πόλη ήταν γεμάτη φλεγόμενα ερείπια. Ταυτόχρονα προωθούνταν η 6η στρατιά των Γερμανών με επικεφαλής τον στρατηγό Πάουλους με 90.000 στρατό και πυροβολικό στα πλαίσια της επιχείρησης «Μπλε» όπως είχε ονομαστεί από τους Ναζί στο βόρειο τμήμα της πόλης και στο νότιο προωθήθηκε ο 4ος σχηματισμός τεθωρακισμένων.
Οι Σοβιετικοί διέθεταν την 62 Στρατιά με 40.000 στρατό και την απόφαση να πέσουν μέχρι τον τελευταίο. Η διαταγή Νο 227 του Στάλιν έλεγε « ούτε ένα βήμα πίσω». Από τον Αύγουστο και μέχρι τον Νοέμβριο η πίεση που δέχτηκαν οι μαχητές υπερασπιστές του Στάλινγκραντ ήταν φοβερή όπως και οι απώλειες. Ερχόταν βέβαια εφεδρείες μέσω πλοίων από τον Βόλγα όμως τα πυρά των Ναζί ήταν εξουθενωτικά. Η άμυνα γινόταν από δρόμο σε δρόμο, μέσα στα κτήρια, μέχρι και μέσα στους υπονόμους και στα εργοστάσια της βιομηχανικής ζώνης. Στις 12 Νοεμβρίου κλήθηκε ο Ζούκωφ στην Μόσχα. Εκεί μαζί με τον Βασιλέφσκι και την έγκριση του Στάλιν σχεδιάστηκε η αντεπίθεση όπως έχει περιγραφεί και σε άλλα κομμάτια του αφιερώματος. Η αντεπίθεση περιείχε:
- Την επιχείρηση “Ουρανός”: χτυπώντας στα βόρεια και νότια άκρα έσπασαν το μέτωπο των Γερμανών και κάνοντας κύκλο βρέθηκαν στην πλάτη των Γερμανών καθιστώντας τους περίπου 300.000 πολιορκητές σε πολιορκημένους.
- Την επιχείρηση “Κρόνος”: προέβλεπε την απελευθέρωση του Ροστόφ του Ντον και αποκλεισμό της στρατιάς που πήγαινε για Καύκασο.
- Την επιχείρηση “Μικρός Κρόνος” που διέλυσε και έτρεψε σε φυγή τις δυνάμεις του Στρατάρχη Μάινσταιν, γνωστού μας πιά από την «ρήση» του γραμμένη σε στρατόπεδο της Μυτιλήνης, που προσπάθησε να δημιουργήσει διάδρομο διαφυγής για τον Πάουλους και προκάλεσε και την υποχώρηση της στρατιάς του Καυκάσου.
Την τελική επιχείρηση “Δαχτυλίδι” που προέβλεπε την περικύκλωση των Γερμανών του Στάλινγκραντ και την εξουδετέρωση των δυνάμεων των πολιορκημένων πιά Γερμανών.
Η μάχη του Σταλινγκράντ είναι μια από τις μεγαλύτερες μάχες της Ιστορίας. Δεν περιορίστηκε μόνο μέσα στην πόλη αλλά και σε μια περίμετρο έως και 150 χιλιομέτρα απόσταση. Ήταν η αρχή του τέλους των Ναζί. Ήταν ταυτόχρονα μιά αιματηρή μάχη που κερδήθηκε από τους Σοβιετικούς και απέδειξε πως οι Ναζί δεν είναι ανίκητοι. Ενέπνευσε τους αντιφασίστες, δημοκράτες όλου του κόσμου και έδωσε μεγαλύτερη ώθηση στον αντιφασιστικό, αντιστασιακό αγώνα του ‘Β παγκοσμίου πολέμου. Στην μάχη πήραν μέρος 2.000.000 στρατιώτες, 2000 τανκς, 26.000 κανόνια, 2000 αεροπλάνα. Κράτησε 200 μέρες και στην καρδιά του Στάλινγκραντ σκοτώθηκαν 200.000 Γερμανοί.
Οι σύμμαχοι των Ναζί, Ρουμάνοι, Ούγγροι και Ιταλοί έχασαν 4 Στρατιές, περίπου 480.000 νεκρούς, τραυματίες και αιχμαλώτους. Στο Στάλινγκραντ και στην ευρύτερη περιοχή σκοτώθηκαν 480.000 Γερμανοί και 430.000 τραυματίστηκαν ή αιχμαλωτίστηκαν. 32 ταξιαρχίες του Ναζιστικού Στρατού καταστράφηκαν ολοσχερώς και 16 έμειναν με την μισή τους δύναμη. Οι Σοβιετικοί είχαν 485.000 νεκρούς και 650.000 άρρωστους και τραυματίες.Οι συγκλονιστικοί αυτοί αριθμοί σπάνια προέρχονται από Σοβιετικά αρχεία και δυσκολεύουν την έρευνα. Οι καπιταλιστικές πηγές δίνουν την εντύπωση πως πολύ στεναχωρήθηκαν για την ήττα των Ναζί και διαθέτουν και παραθέτουν λεπτομερέστατα τα γεγονότα όπως τα έχουν πάρει από τα αρχεία των Ναζί και γενικολογούν όταν πρόκειται για Σοβιετικές πηγές. Δεν είναι λίγες οι φορές που γίνονται αντικομουνιστικές ερμηνείες για τον επικό αγώνα των υπερασπιστών και για την συμβολή της ηγεσίας ιδιαίτερα του Στάλιν.
Η αλήθεια δεν μπορεί να κρυφτεί φυσικά. Ακόμη και μέσα από τα δικά τους θολά νοήματα η ανδρεία, η δόξα, η αυτοθυσία του Σοβιετικού λαού και του Κόκκινου Στρατού προβάλλει ξεκάθαρη. Δόξα και τιμή στους μαχητές του Στάλινγκραντ.
________________________________________________________________________________________________
Πάνος Αλεπλιώτης Δημοτικός σύμβουλος Πυλαίας Θεσσαλονίκης 87/90 και 99/2002. Αντιδήμαρχος Πυλαίας από το 1987 έως και το 1990 και από το 1999 έως και το 2000. Εργάστηκε σαν γεωλόγος, περιβαλλοντολόγος και χωροτάκτης στην Ελλάδα και στην Σουηδία
