Επιμέλεια Ηρακλής Κακαβάνης //
Ποιητικό αφιέρωμα στη θλιβερή επέτειο από τη ρίψη της πρώτης ατομικής βόμβας.
Η ποιητική σύνθεση του Νικηφόρου Βρεττάκου «Στον Ρόμπερτ Οπενχάιμερ», μια διαμαρτυρία του ποιητή για την πυρηνική καταστροφή, δημοσιεύτηκε το 1954, χρονιά δικαστικής δίωξης του «πατέρα της ατομικής βόμβας» φυσικού Ρόμπερτ Οπενχάιμερ, ο οποίος έχοντας δει τον όλεθρο που έσπειρε η βόμβα του στη Χιροσίμα και το Ναγκασάκι, αντιτάχθηκε στην απόφαση της πανίσχυρης «Επιτροπής Ατομικής Ενέργειας» για κατασκευή και βόμβας υδρογόνου.
Στο βίντεο ο Νικηφόρος Βρεττάκος μιλά για το ποίημα και διαβάζει στίχους.
Στον Ρόμπερτ Οπενχάιμερ
(αποσπάσματα)
Φίλε Οπενχάιμερ,
λάβαμε
τις τελευταίες ειδήσεις σας.
Φορτωμένα τις μέρες αυτές, τα ερτζιανά κ’ οι ασύρματοι
πάνε και φέρνουν, σ’ όλο τον κόσμο, τη σιωπή και τη θλίψη σας.
(…)
Αλλά, φίλε Οπενχάιμερ, όχι·
δεν προσθέσατε τίποτα στην καρδιά μας. Η πράξη σας
έμεινε πράξη. Η σελίδα σας έκλεισε.
Τ’ ανάλαφρο σαν αστέρι όνομά σας
έγινε στάχτη στη Χιροσίμα.
(…)
Σήκω απάνω κατηγορούμενε!
Ρόμπερτ Οπενχάιμερ!
Δεν κρίνεσαι,
Κρίθηκες.
Καταδικάσθηκες τελεσίδικα:
Να κρίνεσαι πάντοτε, υπόδικος ως
το τελευταίο λυκόφως.
Προσέξτε με,
είμαι αυτός που επέζησε, φίλε Οπενχάιμερ!
Τα χέρια μου και τα πόδια μου
τάχω ξεθάψει απ’ τη Χιροσίμα.
Τα χείλη μου, γίνηκαν σκόνη και πέσανε.
Μόνο το στόμα μου έμεινε ν’ ανοιγοκλείνει.
Τ’ άσπρο μου (σαν ασβεστωμένο) πρόσωπο,
δε μπορεί πια να κλάψει,
να γελάσει, νάχει ένα όνομα.
Δε μπορεί,,πια, Ρομπέρτ!
Κοίταξε με καλύτερα…
Δυσκολεύεσαι ακόμη, Ρομπέρτ,
δε με γνώρισες:
Ο αδελφός σου Ρομπέρτ!
Είμαι εγώ, ο αδελφός σας!
Το 1984 ο Νίκος Καλλίτσης μελοποίησε το έργο του Ν. Βρεττάκου «Γράμμα στο Ρόμπερτ Οπενχάιμερ»