Η Ρωσία -στο φόντο των γεωπολιτικών ανταγωνισμών- κατηγόρησε σήμερα τις αρμενικές αρχές ότι επιδιώκουν να “καταστρέψουν” τις σχέσεις ανάμεσα στις δύο χώρες, κάνοντας λόγο για “μεγάλο λάθος”, εν μέσω κρίσης στο Ναγκόρνο Καραμπάχ για το οποίο το Γερεβάν επιρρίπτει εν μέρει την ευθύνη στη Μόσχα.
“Είμαστε πεπεισμένοι πως οι αρμενικές αρχές κάνουν τεράστιο λάθος επιδιώκοντας εσκεμμένα να καταστρέψουν τους ρωσοαρμενικούς δεσμούς, που έχουν πολλές πλευρές και εγκαθιδρύθηκαν πριν από αιώνες, και κάνοντας τη χώρα τους όμηρο γεωπολιτικών παιχνιδιών της Δύσης”, ανέφερε σε μια ανακοίνωση η ρωσική διπλωματία.
“Οι τελευταίες δηλώσεις του Νικόλ Πασινιάν επιβεβαιώνουν τα προηγούμενα συμπεράσματά μας που έδειχναν πως διαδικασίες, που εμπνεύστηκαν από τη Δύση και υποκινήθηκαν από το Γερεβάν, και που καταστρέφουν την ίδια τη χώρα τους και τις διμερείς μας σχέσεις, δεν είναι περιστασιακές αλλά συστηματικές”, πρόσθεσε η ρωσική διπλωματία.
“Αυτά τα βήματα που προορίζονται να αποτελέσουν το ξεκίνημα μιας νέας φιλοδυτικής πολιτικής της Αρμενίας, αιτιολογούνται από τα λεγόμενα λάθη που διέπραξε η Ρωσική Ομοσπονδία”.
Χθες, Κυριακή, ο Αρμένιος πρωθυπουργός Νικόλ Πασινιάν επέπληξε έμμεσα τη Μόσχα για τη μη υποστήριξή της, χαρακτηρίζοντας “αναποτελεσματικές” τις σημερινές συμμαχίες της χώρας του, ιδίως με τη Ρωσία.
Ο αζερικός στρατός πέτυχε την περασμένη εβδομάδα μια γρήγορη στρατιωτική νίκη απέναντι στην αυτονακηρυχθείσα Δημοκρατία του Ναγκόρνο Καραμπάχ, μια περιοχή που κατοικείται κυρίως από Αρμένιους και αποδόθηκε το 1921 στο Αζερμπατζάν από τη Σοβιετική Ένωση.
Τουλάχιστον 6.650 άνθρωποι είχαν φθάσει στην Αρμενία από το Ναγκόρνο Καραμπάχ μέχρι τις 16:00 ώρα Ελλάδας, σύμφωνα με το ειδησεογραφικό ΜΜΕ Sputnik Armenia, το οποίο επικαλείται την αρμενική κυβέρνηση, από περίπου 4.850 πέντε ώρες νωρίτερα.
Ο ορεινός θύλακας υπήρξε στο παρελθόν θέατρο δύο πολέμων ανάμεσα στην Αρμενία και το Αζερμπαϊτζάν: ο πρώτος από το 1988 έως το 1994 (30.000 νεκροί) και ο δεύτερος το φθινόπωρο του 2020 (6.500 νεκροί).
Τόσο οι ΗΠΑ – ΕΕ όσο και η Ρωσία αναγνωρίζουν το Ναγκόρνο Καραμπάχ ως αζέρικο έδαφος και αυτό προωθούν στις όποιες «ειρηνευτικές» συμφωνίες. Εξ ου και η δήλωση του εκπροσώπου του Κρεμλίνου ότι η στρατιωτική επιχείρηση του Μπακού στο Ναγκόρνο Καραμπάχ είναι θέμα που αφορούσε τις ενέργειες του Αζερμπαϊτζάν στο δικό του έδαφος, ενώ από την άλλη η ΕΕ απέρριψε το ενδεχόμενο να επιβληθούν κυρώσεις στο Μπακού στο άμεσο μέλλον για την επίθεσή του – παρότι με δηλώσεις της την καταδίκασε. Η δε Αρμενία ισχυρίστηκε ότι δεν έχει στρατεύματα στο Ναγκόρνο Καραμπάχ και τόνισε ότι δεν συμμετέχει στη συμφωνία εκεχειρίας και στις διαπραγματεύσεις μεταξύ των αυτονομιστικών αρχών του θύλακα και του Αζερμπαϊτζάν.
Να σημειωθεί ότι στα σύνορα των δύο κρατών σημειώνονταν όλα αυτά τα χρόνια ένοπλα επεισόδια, ενώ το Αζερμπαϊτζάν εξέφραζε δυσαρέσκεια για τη μη εφαρμογή των τριμερών συμφωνιών, διεκδικούσε μεταξύ άλλων δρόμους διασύνδεσής του με το Ναγκόρνο Καραμπάχ , αλλά και σύνδεση με τον αζέρικο θύλακα Ναχιτσεβάν μέσω αρμενικού εδάφους (το Ναχιτσεβάν βρίσκεται μεταξύ Αρμενίας, Ιράν και Τουρκίας). Σε μια κίνηση πίεσης έκλεισε τον Απρίλη τον διάδρομο Λατσίν, τον μοναδικό δρόμο σύνδεσης της Αρμενίας με το Ναγκόρνο Καραμπάχ , σημείο όπου αναπτύσσονται οι ρωσικές στρατιωτικές δυνάμεις.
Η Ρωσία όχι μόνο δεν καταδίκασε έντονα την επίθεση του Αζερμπαϊτζάν αλλά πρωταγωνιστεί τόσο στη συμφωνία παράδοσης των Αρμενίων του Ναγκόρνο Καραμπάχ , όσο και στις εξελισσόμενες διαπραγματεύσεις για «επανένταξη» του Ναγκόρνο Καραμπάχ στο Αζερμπαϊτζάν και «ενσωμάτωση» των Αρμενίων που ζουν εκεί.
Η συμφωνία εκεχειρίας, που καταλήχθηκε με ρωσική διαμεσολάβηση, προβλέπει αφοπλισμό των μονάδων στρατού του Ναγκόρνο Καραμπάχ και αποχώρηση των στρατιωτών της Αρμενίας, με το Μπακού να ισχυρίζεται ότι θα δώσει αμνηστία σε όσους παραδώσουν τα όπλα τους, αν και υπάρχουν ορισμένες στρατιωτικές μονάδες του Καραμπάχ που λένε ότι θα συνεχίσουν την αντίσταση.
Την Παρασκευή ανακοινώθηκε ότι οι δυνάμεις των Αρμενίων αυτονομιστών άρχισαν να παραδίδουν τον οπλισμό τους. Η παράδοση γίνεται υπό τον έλεγχο της ρωσικής «ειρηνευτικής» δύναμης.
Ολο το προηγούμενο διάστημα ο Αρμένιος πρωθυπουργός είχε οξύνει την κριτική του απέναντι στη Μόσχα, κατηγορούσε τη ρωσική στρατιωτική αποστολή ότι δεν «εγγυάται την ασφάλεια» του πληθυσμού του Ναγκόρνο Καραμπάχ και επέτρεψε το κλείσιμο του διαδρόμου του Λατσίν.
Παράλληλα, η αρμενική κυβέρνηση έκανε μια όλο και πιο έντονη στροφή προς τη «Δύση». Αποκορύφωμα ήταν οι πρόσφατες δηλώσεις του Πασινιάν ότι η Αρμενία δεν μπορεί να βασίζεται πια στη Ρωσία για την «ασφάλειά της», καθώς η Ρωσία «αποσύρεται σταδιακά» από τον Νότιο Καύκασο λόγω του πολέμου στην Ουκρανία.
Την προηγούμενη βδομάδα ΗΠΑ και Αρμενία οργάνωσαν κοινές στρατιωτικές ασκήσεις στην Αρμενία, προκαλώντας «έντονη ανησυχία» στη Μόσχα. Η Αρμενία είναι «σύμμαχος» με τη Ρωσία στο «αμυντικό» σύμφωνο Οργανισμός Συνθήκης για τη Συλλογική Ασφάλεια (CSTO) και είχε αρνηθεί πριν από μήνες να φιλοξενήσει κοινές ασκήσεις, ενώ η Ρωσία διαθέτει και στρατιωτική βάση στην Αρμενία.
Σε αυτή, λοιπόν, τη συγκυρία η Μόσχα «μπήκε μπροστά» στις εξελίξεις και πλέον μαζί με το Αζερμπαϊτζάν δείχνει να έχει «το πάνω χέρι» στην όποια «διευθέτηση».
Οι ρωσικές «ειρηνευτικές» δυνάμεις μεσολάβησαν για την εκεχειρία και συμμετέχουν στις συνομιλίες που ξεκίνησαν την Πέμπτη μεταξύ του Μπακού και των Αρμενίων του Καραμπάχ «για το μέλλον του θύλακα», όπως τόνισε ο Ρώσος Πρόεδρος, Βλ. Πούτιν.
Πούτιν και Αλίεφ σε τηλεφωνική συνομιλία επισήμαναν τη σημασία της εφαρμογής των συμφωνιών κατάπαυσης του πυρός για το Ναγκόρνο Καραμπάχ και συζήτησαν «βήματα για τη σταθεροποίηση της κατάστασης». Επιβεβαιώθηκε πως το Μπακού θα συνεργαστεί με τις ρωσικές «ειρηνευτικές» δυνάμεις για θέματα «σεβασμού των δικαιωμάτων και της ασφάλειας του αρμενικού πληθυσμού».
Μάλιστα, συμφώνησαν να εντείνουν την τριμερή διαπραγματευτική διαδικασία Αζερμπαϊτζάν – Ρωσίας – Αρμενίας, για να συνταχθεί «ειρηνευτική συνθήκη» μεταξύ Μπακού και Γερεβάν.