Δεν έχω καν φωτογραφία της. Και η προφορά της με το έντονο “ζ” με στοιχειώνει από τα έξι μου χρόνια, όταν με έμαθε να διαβάζω τις πρώτες λέξεις και μαζί της να διαβάζω τη ζωή.
Εστερβίνα ήταν το όνομά της, έτσι με το V και όχι με το B. Φορούσε πάντα μακριά φορέματα, μια τσάντα με μολύβια για τους ξεχασιάρηδες, μια ξύστρα για να γλυτώσει κάθε ενδεχόμενο και φωτογραφίες για να μας δείχνει τοπία και ήρωες.
Το δέρμα της έκρυβε καλά τα 55 χρόνια που έγραφε η ταυτότητά της. Και ήμουν δασκάλα από τα 20 της, πότε μάθημα Μαθηματικών, πότε Ισπανικών και Ανάγνωσης φέρνοντας το αποτύπωμα μιας παιδαγωγικής σοφίας που μπορώ να εκτιμήσω πιο καθαρά σήμερα. Πάντα έλεγε καλημέρα, δεν την είδα ποτέ λυπημένη ή απαισιόδοξη. Και μας έδινε ακόμη και καραμέλα όταν τα πηγαίναμε καλά στις γραπτές ερωτήσεις.
Ποτέ δεν έδινε κανόνες στους ανήσυχους, ούτε στους φλύαρους έφτιαχνε τιμωρία να γράφουν κατεβατά και σε αυτούς που έμεναν πίσω στη μάθηση, αφιέρωνε ξεχωριστά μια – δυο ώρες μετά τις τέσσερις και μισή το απόγευμα. Έμενε μόνη, αλλά ένιωθε η πιο συνοδευόμενη δασκάλα στον κόσμο. Η φυσικότητά της γέμιζε φως εκείνο το δημοτικό σχολείο του Centro Habana.
Με «σημαδεμένη τράπουλα» για τα συμφέροντα του Ισραήλ και των Ευρωατλαντικών «συμμάχων» του συνεχίζονται στο Κάιρο οι διαπραγματεύσεις για τη Γάζα, με τις ΗΠΑ να…
Ήταν σαν τη μητέρα μας γιατί μας θεωρούσε όλους παιδιά της, γιατί δεν της άρεσε να μιλάμε άσχημα ο ένας για τον άλλον ακόμα κι αν δεν συμφωνούσαμε σε κριτήρια. Γιατί δεν είχε μεγαλύτερο στόχο ως παιδαγωγός από το να μας μάθει να αγαπάμε μια χώρα κι έναν λαό παραπάνω από το να μοιραζόμαστε πιστούς και άθεους στην ίδια τάξη. Γιατί απολάμβανε την ποίηση και την πρόζα του Martí όπως και να χορεύει rumba και guaguancó. γιατί μοιραζόταν ένα χαμόγελο όταν κέρδιζες ένα άριστα στην έκθεση και σου έδινε άλλο ένα όταν γινόσουν καλύτερος στην ανάγνωση ή μάθαινες την προπαίδεια του 3, 4 ή 9.
Πάντα ήθελα να γράψω για αυτήν γιατί οι δάσκαλοι σημαδεύουν τις ζωές γενεών, παιδιών που αρχίζουν να μαθαίνουν και να αγκαλιάζουν τη χώρα τους. Ίσως λόγω των εκατοντάδων Εστερβινών που είχε ο καθένας μας στην πρωτοβάθμια εκπαίδευση, είμαστε σήμερα καλύτεροι επαγγελματίες και κυρίως άνθρωποι. Και παρόλο που δεν έχω φωτογραφία της, ούτε κατάφερα να την αποχαιρετήσω στα 96 της, την κουβαλάω πάντα στην καρδιά μου σαν ένα από τα πρώτα πιο αυθεντικά μαθήματα ηθικής, κουβανέζικης ταυτότητας και αγάπης που έχω λάβει.
1. Σήμερα 22 Δεκέμβρη, στο νησί της επανάστασης γιορτάζεται η μέρα του δασκάλου
2. Το σημείωμα δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα “Trabajadores”, κεντρικό όργανο των συνδικάτων της Κούβας
