21 Μάρτη ημέρα της ποίησης καθιερωμένη διεθνώς από το 1999. Ποίηση- ποιητής-ποιώ-δημιουργώ. Θείο δημιούργημα, Θείος ποιητής-δημιουργός…
Τιμής ένεκεν και με αφορμή την επέτειο των 190 χρόνων από τη γέννηση της στις 30 Ιουλίου 1818 και των 160 χρόνων από το θάνατο της στις 19 Δεκεμβρίου του 1848 το άρθρο μας για την ημέρα της ποίησης αφιερώνεται στην μεγάλη κυρία της αγγλικής μα ταυτόχρονα και παγκόσμιας λογοτεχνίας Έμιλυ Μπροντέ.
Αγάπη και φιλία
Η αγάπη το τριαντάφυλο, το άγριο πως μοιάζει!
Και η φιλία με το σκούρο κυπαρίσι.
Το κυπαρίσι σκοτεινό, το ρόδο λουλυδιάζει.
Μα ποιο το χρόνο ολόκληρο μπορεί ν’ ανθίσει;
……….
Την άνοιξη ωραιότατο το ρόδο, πόσο λάμπει,
Και του καλοκαιριού μυρώνει τον αγέρα!
Μα του χειμώνα, σαν θαρθούν τα κρύα και τα θάμπη,
Το ρόδο μες στη γύμνια θάναι και συην ξέρα.
……….
Με το τρελό τριαντάφυλο, γελάστε φίλοι τώρα,
Θορώντας την λαμπρότη του κυπαρισιού,
Που σαν πεθάνουν όλα στου Δεκέμβριου την μπόρα,
Μεν’ η μορφή του σκούρου του καλοκαιριού.
Η Έμιλυ Μπροντέ-Emily Bronte μυθιστοριογράφος και ποιήτρια κόρη του ιρλανδικής καταγωγής πάστορα της Αγγλικανικής Εκκλησίας Πάτρικ Μπροντέ-πατέρα συνολικά έξι παιδιών-, θα μεγαλώσει και θα ζήσει σχεδόν όλη της την ζωή στο Χόγουερθ του Γιορκσάιρ όπου η ενορία του εφημέριου πατέρα της.
Ο ήλιος εβασίλεψε και το ψηλό χορτάρι
Πως κυματίζει λυπηρά στη βραδυνή νοτιά,
Και τ’ αγριοπούλι φτέρισεν απ’ το τεφρό λιθάρι
Να κοιμηθεί σε μια ζεστή και στοργική γωνιά.
……….
Σ’ ολόκληρο το γύρω μου παντέρημο τοπίο
Ολάδεια η θέα, ολάδεια γύρω-γύρω η ακοή.
Τίποτα μόν’ ο άνεμος πούρχεται όλο κρύο
Πέρ’ απ’ τη θάλασσα κι ‘ όλο πικρή βοή.
(άτιτλο)-1837.
Στενά συνδεδεμένη με την αδελφή της Σαρλότ και την μικρότερη Άνν μαζί οι τρείς θα εκδώσουν το 1848 μια κοινή ποιητική συλλογή. Τα κορίτσια θα χρησιμοποιήσουν ανδρικά ψευδώνυμα λόγω της προκατάληψης που υφίστατο στην Βικτωριανή Αγγλία κατά των γυναικών λογοτεχνών. Η συλλογή απέσπασε καλές κριτικές μα μέσα σε ένα χρόνο πούλησε δυο και μόνο αντίτυπα…
Η Έμιλυ που παρακολούθησε κάποια μαθήματα στο Λάνκασαϊρ στη σχολή καλογραιών για κόρες κληρικών ,την περισσότερη μόρφωση της την πήρε από την μεγαλύτερη αδελφή της Σαρλότ με την οποία και ταξίδεψε το 1842 στις Βρυξέλλες για να σπουδάσουνν γλώσσες. Είναι, η Έμιλυ, η συγγραφέας του κλασσικού αριστουργήματος της παγκόσμιας λογοτεχνίας Ανεμοδαρμένα Ύψη -1847 που στην αρχή πέρασε σχεδόν απαρατήρητο… Είναι ένα από πιο διαβασμένα μυθιστορήματα στον κόσμο…
Καμιά δεν έχω υπόληψη στα πλούτη
Και την αγάπη την περιφρονώ
Της φήμης η λαχτάρα όνειρο και τούτη
Οπου σβήστηκε στο πρωινό.
……….
Κι’ από τις προσευχές η προσευχή
Στα χείλη πούρχεται μ’ αιθρία:
Άς την καρδιά που ξέρω να οδηγώ γραμή
Και δόσμου θεέ μου ελευτερία.(άτιτλο)
Μάρτης 1841.
Μετά τον θάνατο της σε ηλικία 30 χρόνων από φυματίωση όπως και οι δυο μεγαλύτερες αδελφές της Μαρία και Ελίζαμπεθ ,η αδελφή της Σαρλότ επιμελήθηκε την δεύτερη κυκλοφορία του Ανεμοδαρμένα Ύψη γιατί η πρώτη έκδοση είχε πολλά λάθη. Σαφώς καμμιά από τις δυο αδελφές δεν θα μπορούσε να φανταστεί ότι κρατούσαν στα χέρια τους ένα βιβλίο που μετά το θάνατο της Έμλυ θα την περνούσε στην αθανασία.
ΕΥΤΥΧΙΑ
Η ευτυχία μου στ’ αλήθεια πόσο πιο μεγάλη
Όταν κρατώ απ’ το σώμα πιο απάνω την ψυχή
Μια νύχταν ανεμόδαρτη που το φεγγάρι θάλει
Και πλέουνε τα μάτια μου σε κόσμο διαυγή.
(Φλεβάρης 1838).
- Σαρλότ Μπροντέ. Charlotte Bronte. 21 Απριλίου 1816-31 Μαρτίου 1855, το τρίτο από τα έξη παιδιά του κληρικού Π. Μπροντέ, συγγραφέας του κλασσικού Jane Eyre-1847 και ποιήτρια.
- Άνν Μπροντέ.Ann Bronte. Το μικρότερο παιδί της οικογένειας συγγγραφέας και ποιήτρια 1820-1849 ,η συγγραφέας του Άγκνες Γκρέη που πέθανε μόλις 29 ετών από φυματίωση.
Η Έμιλυ Μπροντέ πολλά ποιήματα της τα άφηνε άτιτλα. Τα ποιήματα της στο παρόν άρθρο προέρχονται από την πρώτη μετάφραση ποιημάτων της στην ελληνική γλώσσα που έκανε η Πρωταίου στο βιβλίο Ο Πύργος των καταιγίδων/εκδόσεις Μπόμπολη/1965.
Πύργος των καταιγίδων: ο πρώτος σε Ελληνική μετάφραση τίτλος του έργου της Ε.Μ., Ανεμοδαρμένα Ύψη.
Βασικό βοήθημα: Εγκυκλοπαιδικό Λεξικό ΗΛΙΟΣ.