Γράφει ο Γιώργος Μουσγάς //
ΑΝΤΙΣΤΑΘΜΙΣΤΙΚΑ ΜΕΤΡΑ ΓΙΑ ΠΡΩΗΝ ΔΙΚΑΙΟΥΧΟΥΣ ΤΟΥ ΕΚΑΣ
Τόσο η γαλαντομία του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη όσο και η αντιπολιτευτική παντιέρα του ΣΥΡΙΖΑ, κρύβουν επιμελώς τη στρατηγική σύμπλευση για τις συμμετοχές των λαϊκών στρωμάτων, περιλαμαμβανομένων και των χαμηλοσυνταξιούχων, στη φαρμακευτική περίθαλψη. Μόνο για τα φάρμακα που καλύπτει ο ΕΟΠΥΥ κάθε χρόνο πληρώνουν περισσότερα από 600 εκ.€.
Ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης με ανάρτησή του στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης αποδέχτηκε στην πράξη το αίτημα της Συντονιστικής Επιτροπής Αγώνα (ΣΕΑ) των έντεκα συνεργαζόμενων πανελλαδικά συνταξιουχικών οργανώσεων να συνεχιστεί η αντισταθμιστική παροχή για φάρμακα στους πρώην δικαιούχους του ΕΚΑΣ μετά την 31.12.2020. Η ΣΕΑ των Συνεργαζόμενων Συνταξιουχικών Οργανώσεων ΙΚΑ, ΟΑΕΕ, ΔΗΜΟΣΙΟΥ, ΠΟΣΕ-ΟΑΕΕ, ΕΛΤΑ, ΟΣΕ, ΠΕΣ-ΝΑΤ, ΠΣΣ ΔΙΚΗΓΟΡΩΝ, ΠΕΤΟΜ-ΤΕΕ, ΠΟΣΕΑ ΕΤΕΑΕΠ και ΕΣΤΑΜΕΔΕ είχε στείλει σχετική επιστολή πρός τον υπουργό Υγείας Βασίλη Κικίλια στις 9.12.2020 την οποία επανικοινοποίησε στις 29.12.2020.
Την ανάρτηση του πρωθυπουργού ακολούθησε μια άσφαιρη αντιπαράθεση με το ΣΥΡΙΖΑ, με στόχο τη συγκάλυψη της ίδιας στρατηγικής στη φαρμακευτική περίθαλψη των λαϊκών στρωμάτων. Διότι ακόμα και οι πρώην δικαιούχοι του ΕΚΑΣ δεν απαλλάσσονται πλήρως απ’ τις συμμετοχές στα φάρμακα, όπως υπόσχεται ο πρωθυπουργός και «διεκδικεί» ο ΣΥΡΙΖΑ. Οι συμμετοχές 25% των ασθενών στα φάρμακα καθιερώθηκαν για πρώτη φορά με το νόμο 1902/1990 (ΦΕΚ Α’ 138) και έκτοτε δεν καταργήθηκαν ποτέ. Μειώθηκαν ή προστέθηκαν κι άλλες κατηγορές αλλά καμμιά κυβέρνηση δεν τις κατάργησε.
Πρίν απ’ τις εκλογές του 2015 ο ΣΥΡΙΖΑ υποσχέθηκε: «Κατάργηση του ενός ευρώ ανά συνταγή και μηδενική συμμετοχή στη φαρμακευτική δαπάνη για τους (ασφαλισμένους ή ανασφάλιστους) ανθρώπους που βρίσκονται κάτω από το όριο της φτώχειας και για ειδικές κατηγορίες χρονίως πασχόντων» (Συνέντευξη του τότε υπεύθυνου Υγείας του ΣΥΡΙΖΑ Γιάννη Μπασκόζου στην ΕΦΣΥΝ, 21.1.2015).
Ως συγκυβέρνηση με τους ΑΝΕΛ ο ΣΥΡΙΖΑ δεν κατάργησε το ένα ευρώ ανά συνταγή και δεν μηδένισε τη συμμετοχή στα φάρμακα για όσους ζούν κάτω από το όριο φτώχειας, όπως οι περισσότεροι από 600.000 χαμηλοσυνταξιούχοι με σύνταξη μέχρι 500 € μεικτά. Απλά τώρα κάνει αντιπολιτευτική σημαία τα «δωρεάν φάρμακα» στη …γαλαντομία του πρωθυπουργού.
Η κατάργηση του ΕΚΑΣ και τα αντισταθμιστικά
Το ΕΚΑΣ πρωτοθεσπίστηκε με τον ν. 2334/1996 (ΦΕΚ Α’ 188). Καταργήθηκε με το τρίτο Μνημόνιο (ν. 4336/2015), που ψηφίστηκε από όλα τα κόμματα του «μνημονιακού τόξου». Την «ταφόπλακα» έβαλε η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ με το ν. 4387/2016, άρθρο 92, (Νόμος Κατρούγκαλου). Το 2015 το ΕΚΑΣ ήταν 230 ευρώ και, μετά από συνεχείς μειώσεις, το 2019, που χορηγήθηκε για τελευταία φορά, ήταν 12 ευρώ!
Οι πρώην δικαιούχοι του ΕΚΑΣ δεν πλήρωναν συμμετοχή 10% ή 25% (ανάλογα με την πάθηση) στα φάρμακα που καλύπτει ο ΕΟΠΥΥ.
Μετά την οριστική κατάργηση του ΕΚΑΣ η κυβέρνηση της ΝΔ έφερε την τροπολογία «Ρυθμίσεις για πρώην δικαιούχους του ΕΚΑΣ», που ψηφίστηκε (27.1.2020) από όλα τα κόμματα της Βουλής, και ενσωματώθηκε στο νόμο ν.4655/2020 (ΦΕΚ Α’ 16) για την κύρωση των επιμέρους συμβάσεων δωρεάς του Ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος προς το Δημόσιο.
Το «άρθρο δεύτερο» του παραπάνω νόμου προβλέπει: «1. Σε όσους, κατ’ εφαρμογή του άρθρου 92 του ν. 4387/2016 (Α΄ 85), στερήθηκαν οριστικά την παροχή του ΕΚΑΣ με ημερομηνία οριστικής κατάργησής του την 31η.12.2019, εφαρμόζεται ως αντισταθμιστικό μέτρο για το χρονικό διάστημα από 1.1.2020 μέχρι την 31η.12.2020, η πλήρης απαλλαγή τους από τη συμμετοχή στη φαρμακευτική δαπάνη. 2. Η διάταξη της παραγράφου 1 τίθεται σε ισχύ από 1.1.2020». Ωστόσο όμως η «πλήρης απαλλαγή» που προβλέπει η διάταξη δεν μπορεί να εφαρμοστεί, καθώς «ισχύει ό,τι ίσχυε όταν ο συνταξιούχος έπαιρνε το ΕΚΑΣ», όπως δήλωσε ο ίδιος ο υπουργός Υγείας Βασίλης Κικίλιας (11/2/2020) στο περιθώριο της κοπής της πίτας της Πανελλήνιας Ένωσης Φαρμακοβιομηχανίας.
Στην αγορά διατίθενται χιλιάδες φάρμακα. Ο ΕΟΠΥΥ καλύπτει τα φάρμακα που περιλαμβάνονται στη λεγόμενη «θετική λίστα» κατά 100%, 90% και 75%, ανάλογα με την κατηγορία της ασθένειας. Τα υπόλοιπα 10% ή 25% τα πληρώνει απ’ την τσέπη του ο ασφαλισμένος. Επίσης ο άρρωστος έχει κάποιες συμμετοχές, που προκύπτουν από ένα «πολυώνυμο», στην κυριολεξία, μεταβλητών!
Οι επιβαρύνσεις και των πρώην δικαιούχων του ΕΚΑΣ
Για τους πρώην δικαιούχους του ΕΚΑΣ – που θα συνεχίσουν με το ίδιο καθεστώς όπως δήλωσε ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης– ισχύουν τα εξής:
Τα φάρμακα διακρίνονται σε δυό βασικές κατηγορίες: Τα πρωτότυπα (που έχουν την πατέντα για δέκα χρόνια) και τα γενόσημα. Επίσης για τα φάρμακα ταξινομούνται σε θεραπευτικές κατηγορίες ανάλογα με τη δραστική ουσία που περιέχουν. Σε κάθε θεραπευτική κατηγορία ορίζεται Τιμή Αναγοράς (ΤΑ), η οποία αποτελεί και την τιμή αποζημίωσης του ΕΟΠΥΥ.
Η ΤΑ είναι κατά κανόνα μικρότερη απ’ τη Λιανική Τιμή (ΛΤ) των πρωτότυπων φαρμάκων, με την οποία ο ασφαλισμένος αγοράζει το φάρμακο απ’ το φαρμακείο. Επίσης η ΤΑ είναι μικρότερη ή ταυτίζεται με την τιμή του φτηνότερου γενόσημου.
Γιά κάθε πρώην δικαιούχο του ΕΚΑΣ ισχύουν τα εξής:
1) Όλες οι συνταγές γράφονται ηλεκτρονικά απ’ τους γιατρούς με βάση στοιχεία της ΗΔΙΚΑ. Πιθανά λάθη είτε του γιατρού ή της ΗΔΙΚΑ δεν μπορεί να τα διορθώσει ο φαρμακοποιός. Την τελική συμμετοχή στη δαπάνη την υπολογίζει η ΗΔΙΚΑ ηλεκτρονικά και δεν τη βγάζει ο φαρμακοποιός.
2) Σε κάθε περίπτωση ο πρώην δικαιούχος του ΕΚΑΣ πλήρωνε -όπως πληρώνει και τώρα- 1 ευρώ για την εκτέλεση κάθε συνταγής υπέρ του ΕΟΠΥΥ. Οι πρώην δικαιούχοι του ΕΚΑΣ, υπολογίζονται σε 600.000 άτομα, καθώς έχουν σύνταξη μικρότερη από τα 500 ευρώ μεικτά. Μια συνταγή να πληρώσει ο καθένας το μήνα θα καταβάλλουν συνολικά 600.000 € Χ 12 μήνες = 7.200.000 € το χρόνο.
3) Δεν πλήρωνε -όπως δεν πληρώνει και τώρα- συμμετοχή 10% ή 25% στη δαπάνη εφόσον επιλέξει το φτηνότερο γενόσημο φάρμακο. (Η συμμετοχή 0%, 10%, και 25% έχουν σχέση με την κατηγορία της ασθένειας).
4) Αν ο γιατρός συνταγογραφήσει πρωτότυπο φάρμακο ή ακριβότερο γενόσημο απ’ το φτηνότερο γενόσημο, τότε ο πρώην δικαιούχος του ΕΚΑΣ πληρώνει εκτός απ’ τη συμμετοχή και τη διαφορά μεταξύ της Λιανικής Τιμής (ΛΤ) του Πρωτότυπου απ’ την ΛΤ του φτηνότερου γενόσημου. Το ίδιο συμβαίνει και στην περίπτωση που ο γιατρός συνταγογραφήσει ακριβότερο –απ’ το φτηνότερο- γενόσημο φάρμακο και ο ασθενής επιλέξει αυτό που συνταγογράφησε ο γιατρός.
Π.χ. Έστω ότι το φτηνότερο γενόσημο φάρμακο έχει ΛΤ 4 € και το πρωτότυπο ΛΤ 7 €.
α. Αν ο γιατρός συνταγογραφήσει το φτηνότερο γενόσημο των 4 € ο πρώην δικαιούχος του ΕΚΑΣ δεν θα πληρώσει συμμετοχή 10% ή 25% (ανάλογα με την κατηγορία της ασθένειάς του). Θα πληρώσει μόνο το 1 € για την εκτέλεση της συνταγής.
β. Αν όμως ο γιατρός συνταγογραφήσει το πρωτότυπο με ΛΤ 7 € τότε ο συνταξιούχος, αν δεν επιλέξει το φτηνότερο γενόσημο, θα πληρώσει τα εξής: Συμμετοχή 25% στα 4 € = 1 ευρώ + Διαφορά (7 – 4 =) 3 ευρώ + 1 ευρώ ανά συνταγή υπέρ του ΕΟΠΥΥ = 5 ευρώ.
γ. Έστω οτι ο γιατρός συνταγογραφεί ακριβότερο γενόσημο. Π.χ. γενόσημο με ΛΤ 6 €. Τότε ο πρώην δικαιούχος του ΕΚΑΣ θα πληρώσει: Συμμετοχή 25% στα 4 € του φτηνότερου γενόσημου = 1€ + Διαφορά (6-4) = 2 € + 1€ ανά συνταγή υπέρ του ΕΟΠΥΥ = 4 €.
δ. Στην περίπτωση που το γενόσημο φάρμακο είναι μοναδικό και η ΤΑ είναι μικρότερη απ’ την ΛΤ, τότε ο άρρωστος προημεύεται το γενόσημο χωρίς συμμετοχή, εκτός από το 1 € για τη συνταγή.
ε. Στην περίπτωση που η διαφορά ΛΤ του πρωτότυπου και της ΤΑ του γενόσημου είναι πολύ μεγάλη, π.χ. 16 – 4 = 12 €, τότε αυτή τη διαφορά τη μοιράζονται ο ΕΟΠΥΥ και ο ασφαλισμένος. Δηλαδή ο ασφαλισμένος πληρώνει: Συμμετοχή 25% στα 4 € του φτηνότερου γενόσημου = 1€ + 1/2 Διαφοράς (16-4) = 6 € + 1€ ανά συνταγή υπέρ του ΕΟΠΥΥ = 8 €.
Στό ίδιο καζάνι των συμμετοχών
Οι δικαιούχοι των αντισταθμιστικών μέτρων απ’ την κατάργηση του ΕΚΑΣ, μαζί με όλους τους ασφαλισμένους, που έχουν κάλυψη απ’ τον ΕΟΠΥΥ, πληρώνουν άγριες συμμετοχές στα φάρμακα:
Το 2018 πλήρωσαν 625 εκ. € και το 2019 πλήρωσαν 636 εκ. €. Αυτά επιμερίζονται ως εξής:
ι. Για το 2018: 364 εκ. € απ’ τις συμμετοχές 10% και 25% και 261 εκ. € απ’ τη διαφορά ΛΤ-ΤΑ.
ιι. Για το 2019: 375 εκ. € απ’ τις συμμετοχές 10% και 25% και 261 εκ. € απ’ τη διαφορά ΛΤ-ΤΑ.
Εκτός απ’ αυτές τις συμμετοχές οι άρρωστοι πλήρωσαν και τα παρακάτω ποσά για την αγορά φαρμάκων:
Το 2019 για ΜΗΣΥΦΑ 285 εκ. € (έναντι 265 εκ. € το 2018). Για φάρμακα αρνητικής λίστας (συνταγογραφούνται απ’ το γιατρό αλλά τα πληρώνει εξ ολοκλήρου ο ασθενής) 115 εκ. € (έναντι 96 εκ. € το 2018). Για φάρμακα που καλύπτει ο ΕΟΠΥΥ, αλλά οι άρρωστοι προτίμησαν να τα πληρώσουν εξ ολοκλήρου- κυρίως για να γλιτώσουν την επίσκεψη στο γιατρό- 581 εκ. € (έναντι 635. €).
Μ’ άλλα λόγια οι άμεσες πληρωμές των ασθενών για φάρμακα ξεπερνούν κάθε χρόνο τα 1,6 δισ. € ! Αυτά είναι τα «δωρεάν φάρμακα» για τους χαμηλοσυνταξιούχους που υπόσχεται ο πρωθυπουργός αλλά και που διέθετε ως κυβέρνηση ο ΣΥΡΙΖΑ, ο οποίος τώρα βγαίνει στα κεραμίδια.
Οι επιστολές της ΣΕΑ πρ0ς τον υπουργό Υγείας
Η επιστολή της ΣΕΑ, που στάλθηκε στις 9/12/2020, προς τον Υπουργό Υγείας έχει ως εξής:
«κ. Υπουργέ
Οι συνταξιούχοι που δικαιούνται το ΕΚΑΣ είχαν μηδενική συμμετοχή στα φάρμακα.
Με την κατάργηση του ΕΚΑΣ 31/12/2019 υπήρχε αντισταθμιστική παροχή να μην πληρώνουν συμμετοχή στα φάρμακα μέχρι 31/12/2020 και κατόπιν δική σας απόφαση συνεχίστηκε να μην πληρώνουν συμμετοχή αφού δόθηκε στον ΕΟΠΥ αναλογία ποσού από το 0,5% του ΑΕΠ που έχει νομοθετηθεί με το νόμο 4670/20, να δίνεται στους συνταξιούχους.
Ζητάμε κ. Υπουργέ με νέα Υπουργική Απόφαση άμεσα να συνεχιστεί η αντισταθμιστική παροχή. Η απόφαση να κοινοποιηθεί στο Τοπικό ΕΦΚΑ διότι κατά την διάρκεια του 2020 αρκετοί συνταξιούχοι του ΕΟΠΥ δεν τους είχε απαλλάξει με αποτέλεσμα να συνεχίσουν και σήμερα να πληρώνουν συμμετοχή».
Στις 29.12.2020 η ΣΕΑ επανακοινοποίησε την παραπάνω επιστολή στο Βασίλη Κικίλια με το εξής συνοδευτικό έγγραφο:
«κ. Υπουργέ,
Επανερχόμαστε στο αίτημα που σας αποστείλαμε με το παρακάτω έγγραφο των Συνεργαζόμενων Συνταξιουχικών Οργανώσεων στις 9/12/2020 για την μηδενική συμμετοχή στα φάρμακα στους συνταξιούχους δικαιούχους του ΕΚΑΣ μέχρι 31/12/2019, διότι η υπουργική σας απόφαση λήγει στις 31/12/2020.
Απαιτούμε την άμεση έκδοση νέας Υπουργικής Απόφασης για να μην ταλαιπωρούνται άλλο οι χαμηλοσυνταξιούχοι. Και μην ξεχνάτε ότι το 2020, οι χαμηλοσυνταξιούχοι δεν πήραν ούτε ένα ευρώ».