Γράφει ο Βασίλης Λιόγκαρης //
Έφυγες ταξίδι μακρινό για την Ιθάκη που πάντα αναζζητούσες, γυρεύοντας την τελειότητα και τη δικαίωση στο ύψιστο ιδανικό.
Και η Ιθάκη δε σε πρόδωσε έτσι μεγάλος, έτσι σπουδαίος, έτσι σοφός που έγινες με τόση πείρα, με τόση γνώση, ήδη θα το κατάλαβες Ιθάκες (Κόμμα – Θυσία – Ιδανικά) τι σημαίνουν.
Έφυγες γεμάτος απ’ όλα. Ολοκληρωμένος. Γεμάτος από χρόνια, γεμάτος από πίστη και προσφορά και αγώνα. Γεμάτος από έργο, μεγάλο έργο – εικαστικό, λογοτεχνικό.
Γεμάτος από πληγές και ουλές. Από βάσανα, περιπέτειες, εξορίες, φυλακίσεις, κάτεργα.
Γεμάτος από αισθήματα και ταπεινοφροσύνη. Γεμάτος παιδική αθωότητα που τη συνόδευε πάντα ένα γλυκό, ένα πράο χαμόγελο.
Έφυγες σαν άγγελος και αγγελιοφόρος για κει ψηλά, να πεις και να καταγγείλεις που εκεί κάτω στη Γη… βασιλεύει η ανισότητα, η εκμετάλλευση κι η αδικία.
Οι πόλεμοι, οι αρρώστιες, η ανέχεια, η φτώχεια, η προσφυγιά, η μετανάστευση. Το έγκλημα. Το μικρό και το μεγάλο έγκλημα.
Καλό κατευόδιο αγαπημένε σύντροφε.
Σκαλίζοντας τα κιτάπια μου από χρόνια ανακάλυψα στα «Διακριτικά» του Ριζοσπάστη ένα μικρό αφιέρωμα στην προσωπικότητα του Γιώργου Φαρσακίδη και του Δημήτρη Ραβάνη Ρεντή.
Ένα μικρό απόσπασμα:
Ακούραστοι, αεικίνητοι και δραστήριοι, χαμηλών τόνων δημιουργοί, που πάσχιζαν να κρύψουν το μεγάλο όγκο του έργου τους πίσω από τη σκιά τους.
Ο Γιώργος Φαρσακίδης, όταν την πρώτη ημέρα τελείωσε η μικρή εκδήλωση παρουσίασης του έργου του στην Εκθεση, μετά βίας σύρθηκε – με το απλό γαλάζιο μπλουζάκι του – στο μικρόφωνο να πει δυο λέξεις: «Δεν τα καταφέρνω σ’ αυτά – αρκέστηκε. Ευχαριστώ». Τίποτε άλλο και οι προβολείς έπεσαν.
Και όταν ο Δημήτρης, σχεδόν πάντα χαρούμενος, χαμογελαστός, απλός, καλοσυνάτος, ανθρώπινος, κυκλοφορούσε στους διαδρόμους του Περισσού, κανείς δεν εγνώριζε πως επρόκειτο για έναν κινούμενο θησαυρό, κανείς δε γνώριζε πως τα λόγια από τα τραγούδια του αγώνα που όλοι τραγούδησαν ήταν δικά του.
Οι δυο αυτοί σπουδαίοι καλλιτέχνες, σπουδαίοι άνθρωποι, σπουδαίοι κομμουνιστές, πλούτισαν το μαζικό εργατικό κίνημα, πλούτισαν τον πολιτισμό, πλούτισαν την Ελλάδα με το ανεπανάληπτο έργο τους.
Οταν με ρωτούν λοιπόν, έχω έτοιμη την απάντησή μου. Ναι, έχουμε πρότυπα. Και δεν είναι μόνο αυτοί…